Δευτέρα 25 Μαΐου, ώρα 8:08 μ.μ., ο 46χρονος Τζορτζ Φλόιντ αφήνει την τελευταία του πνοή κάτω από το γόνατο του λευκού αστυνομικού Ντέρεκ Τσόβιν, με τρεις ακόμη αστυνομικούς να τον «βοηθούν». Πολλά παρόμοια περιστατικά σημειώνονται διαρκώς στις ΗΠΑ, αλλά η διάδοση μέσω ίντερνετ της βιντεοσκοπημένης δολοφονίας του Φλόιντ ήταν η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι για όσους βιώνουν καθημερινά την ανισότητα και τη βία – λόγω φυλής και χρώματος αλλά και εξαιτίας της τεράστιας κοινωνικής και οικονομικής ανισότητας, που είναι κατάσταση χρόνια αλλά επιδεινώθηκε κι άλλο λόγω πανδημίας.

Σειρά διαδηλώσεων ξεκινούν από τη Μινεάπολη και πολύ γρήγορα απλώνονται σε πάνω από 400 πόλεις, σε κάθε πολιτεία των ΗΠΑ. Έχουν μεγάλη συμμετοχή και ένταση, είτε πρόκειται για ειρηνικές (που διοργανώνονται συνήθως από τις τοπικές κοινότητες ή και παπάδες φτωχογειτονιών) είτε για κινητοποιήσεις που αντιμετωπίζουν δυναμικά τη συνεχιζόμενη αιματηρή καταστολή, φτάνοντας σε πυρπολήσεις αστυνομικών τμημάτων, δημαρχείων κ.λπ., ή και σε λεηλασίες καταστημάτων μεγάλων εμπορικών αλυσίδων. Ακόμη και ο Λευκός Οίκος βρέθηκε πολιορκούμενος από διαδηλωτές για διαδοχικά βράδια, με τον πρόεδρο Τραμπ να μεταφέρεται σε καταφύγιο, δήθεν για να το… επιθεωρήσει.

Θύμα «βανδάλων» έπεσε και η έδρα της συνδικαλιστικής συνομοσπονδίας AFL-CIO, χωρίς κανείς να είναι σίγουρος αν οι οργισμένοι διαδηλωτές θεώρησαν το πολυτελές κτίριό της άλλο ένα συγκρότημα γραφείων των μισητών πολυεθνικών, ή γνώριζαν πού χτυπούσαν: είναι αλήθεια ότι η στενή συνεργασία των παραδοσιακών συνδικάτων με τις επαγγελματικές ενώσεις των αστυνομικών αποτελούσε ήδη σημείο τριβής στο συνδικαλιστικό κίνημα…

11 νεκροί, 5.000 συλληφθέντες, 40 πόλεις στο γύψο!

Η απάντηση της κυβέρνησης Τραμπ αλλά και πολλών πολιτειακών και δημοτικών αρχόντων (που συχνά ανήκουν στο Δημοκρατικό Κόμμα) είναι η βίαιη καταστολή, η οποία διαρκώς εντείνεται. Χημικά και κρότου λάμψης δίνουν τη θέση τους σε πλαστικές, ξύλινες και πραγματικές σφαίρες, με την Εθνοφρουρά σε αρκετές περιπτώσεις να αναλαμβάνει δράση… Ο Τραμπ χωρίς να νοιάζεται για το κόστος, οι υπόλοιποι πιο συγκαλυμμένα, δείχνουν αποφασισμένοι να καταστείλουν πλήρως και με κάθε μέσο τις διαδηλώσεις,. Τουλάχιστον 11 νεκροί είναι τα νέα θύματα της βίαιης αστυνομικής καταστολής, αλλά σε τηλεδιάσκεψη με κυβερνήτες και δημάρχους ο Τραμπ ζητάει να ενταθεί περαιτέρω η καταστολή και να σταματήσουν να φαίνονται «σαν ένα μάτσο βλάκες»! Μέχρι στιγμής έχει κηρυχθεί κατάσταση έκτακτης ανάγκης και έχει απαγορευθεί η κυκλοφορία σε πάνω από 40 πόλεις: λήφθηκαν δηλαδή «μέτρα» που κανείς δεν διανοήθηκε να πάρει για να καταπολεμήσει την πανδημία… Οι συλληφθέντες της τελευταίας εβδομάδας, φορτωμένοι βαρύτατες κατηγορίες και πολλοί προφυλακισμένοι ως «τρομοκράτες», φτάνουν τις 5.000!

Οι Δημοκρατικοί από την άλλη προσπαθούν να κρατήσουν μια πιο μεσοβέζικη στάση, και επιστρατεύουν κάθε μέσο για να αυξήσουν τη διαφορά που καταγράφεται στις δημοσκοπήσεις υπέρ του Μπάιντεν, ελπίζοντας πως ο Τραμπ δεν θα καταφέρει να συσπειρώσει το συντηρητικό του ακροατήριο μέχρι τον Νοέμβριο, οπότε –εκτός απροόπτου– θα διεξαχθούν οι προεδρικές εκλογές. Προσπαθούν να τεθεί εκτός ατζέντας το γεγονός πως και επί δικής τους προεδρίας η αστυνομική βία κατά των μαύρων, ο κοινωνικός αποκλεισμός των μη λευκών και οι ανισότητες καλά κρατούσαν. Και φυσικά δεν θέλουν να αναφέρεται η στήριξη που είχε δώσει ο Μπάιντεν σε νόμους των Ρεπουμπλικανών για αλλαγές στο ποινικό σύστημα, ενώ επιστρατεύουν ακόμη και τον Ομπάμα για να κερδίσουν επιπλέον πόντους. Στην πραγματικότητα, η στάση τους είναι όμοια με αυτή του αστυνομικού ασιατικής καταγωγής που βοηθά, κρυμμένος όμως από τις κάμερες, τον συνάδελφό του και παρακολουθεί ψυχρά τον Φλόιντ να ψελλίζει μετά βίας τα τελευταία του λόγια: «Δεν μπορώ να ανασάνω»…

Διαδηλωτές στο Φέργκιουσον στήνουν γκιλοτίνα κατά τη διάρκεια των διαμαρτυριών.

Το μεγαλύτερο ξέσπασμα εδώ και δεκαετίες

Τον Μάιο του 1992 μια μεγάλη κοινωνική έκρηξη συνταράσσει το Λος Άντζελες με αφορμή την αθώωση τεσσάρων αστυνομικών που είχαν συλληφθεί για τον ξυλοδαρμό του Ρόντνεϊ Κινγκ. Το ξέσπασμα που εξελίσσεται αυτές τις μέρες στις ΗΠΑ αποδεικνύεται μεγαλύτερο, παρόλο που η αφορμή είναι αντίστοιχη. Και στις δύο περιπτώσεις συμμετείχε κυρίως κόσμος που βιώνει τον κοινωνικό αποκλεισμό, με διαδηλώσεις και διαμαρτυρίες κάθε μορφής που πήραν και βίαιο χαρακτήρα (λεηλασίες, πυρπολήσεις αστυνομικών τμημάτων, δημαρχείων κ.λπ.).

Όμως το 1992 οι κινητοποιήσεις ήταν εστιασμένες στο Λος Άντζελες και το κυρίαρχο στοιχείο ήταν οι Αφροαμερικάνοι, με κάποια συμμετοχή και ισπανόφωνων. Αυτή τη φορά έχει το ξέσπασμα επεκταθεί σε πολλές πολιτείες, σχεδόν σε όλη τη χώρα, με τους διαδηλωτές να δείχνουν μεγάλη αποφασιστικότητα, αφού διαδηλώσεις –ειρηνικές και μη– πραγματοποιούνται κάθε μέρα από την 26η Μαΐου. Πάλι πρωτοστατούν οι κοινότητες των μαύρων, αλλά αυτή τη φορά με μεγάλη συμμετοχή και από άλλες φυλετικές ομάδες (ισπανόφωνοι και λευκοί, κυρίως νέοι).

Η τωρινή αυθόρμητη εξέγερση στις ΗΠΑ μπορεί να συγκριθεί ίσως με την εξέγερση των γαλλικών γκέτο το 2005, η οποία επίσης πυροδοτήθηκε από αστυνομικές δολοφονίες και είχε αντίστοιχα στοιχεία μαζικότητας και βίαιης αντίδρασης. Η βασική διαφορά είναι ότι οι εξεγερμένοι της Γαλλίας, που ήταν σχεδόν αποκλειστικά παιδιά και εγγόνια μεταναστών, βρέθηκαν απομονωμένοι πολιτικά, καθώς δεν υπήρξε καμιά υποστήριξή τους, ούτε καν λεκτική, από τη γαλλική Αριστερά – με την εξαίρεση κάποιων οργανώσεων μικρής εμβέλειας.

Αυτή τη φορά όμως στις ΗΠΑ οι διαστάσεις του ξεσπάσματος είναι τέτοιες που υπάρχει ανοχή ή «υποστήριξη» στα λόγια ακόμη και από την ηγεσία των Δημοκρατικών, που έχει το βλέμμα στα στραμμένο στις κάλπες του Νοεμβρίου. Από την άλλη, πέρα από αρκετούς θαρραλέους ανθρώπους της διανόησης και του πολιτισμού, υπάρχουν και πιο ριζοσπαστικές πολιτικές οργανώσεις και κοινωνικές κινήσεις που στηρίζουν ενεργητικά τις κινητοποιήσεις. Καμία από αυτές όμως δεν έχει πανεθνική εμβέλεια, γεγονός που, σε συνδυασμό με τις μεγάλες αποκλίσεις και διαφοροποιήσεις που παρουσιάζουν οι πολιτείες μεταξύ τους και στο εσωτερικό τους, δυσκολεύει οποιαδήποτε ενοποιητική διαδικασία που θα ήταν αναγκαία για να βρει ανεξάρτητη πολιτική έκφραση το ξέσπασμα.

Στο Σολτ Λέικ Σίτυ ένα γλυπτό που έχει ως τίτλο το μότο της Αστυνομίας (Serve and Protect) «τροποποιήθηκε» από διαδηλωτές: τα χέρια τα οποία θα έπρεπε να υπηρετούν και να προστατεύουν τους πολίτες έχουν στα χέρια τους το αίμα μαύρων…

Αντιδράσεις κατά ριπάς

► Η Κίνα τρολάρει τις ΗΠΑ: «Η πρόεδρος της Βουλής των Αντιπροσώπων των ΗΠΑ Νάνσι Πελόζι είχε κάποια στιγμή χαρακτηρίσει τις βίαιες διαδηλώσεις στο Χονγκ Κονγκ “ένα όμορφο θέαμα, στο οποίο πρέπει να δώσουμε προσοχή”. Τώρα οι Αμερικανοί πολιτικοί μπορούν να απολαύσουν αυτό το ωραίο θέαμα από τα παράθυρά τους», έγραψε στις αρχές της εβδομάδας ο αρχισυντάκτης των αγγλόφωνων Global Times, που απηχούν τις απόψεις της ηγεσίας του Κ.Κ. Κίνας.

► Τη σκυτάλη πήρε η Τεχεράνη, όπου για πρώτη φορά στην ιστορία ο εκπρόσωπος του Ιρανού ΥΠΕΞ μίλησε στους δημοσιογράφους στα αγγλικά, απευθυνόμενος απευθείας τόσο στους πολίτες όσο και στην κυβέρνηση των ΗΠΑ: «Η υφήλιος ακούει την κραυγή σας ενάντια στο Κράτος της καταπίεσης. Ο κόσμος είναι στο πλευρό σας. Το αμερικανικό καθεστώς καταφεύγει στη βία τόσο στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό. Σταματήστε τη βία κατά των συνανθρώπων σας, αφήστε τους να αναπνεύσουν!»

► Ο Τζορτζ Κλούνεϊ τονίζει σε άρθρο του: «Ο θυμός και η δυσαρέσκεια που βλέπουμε να υπάρχουν για ακόμη μία φορά στους δρόμους, μας υπενθυμίζουν πόσο λίγο έχουμε μεγαλώσει σαν χώρα από το “προπατορικό αμάρτημα” της σκλαβιάς. Το γεγονός ότι δεν αγοράζουμε και δεν πουλάμε πλέον ανθρώπους δεν είναι παράσημο τιμής… Χρειάζεται συστημική αλλαγή στον τρόπο επιβολής του νόμου και στο σύστημα ποινικής δικαιοσύνης… Ο ρατσισμός είναι η δική μας πανδημία. Μας μολύνει όλους. Έχουν περάσει 400 χρόνια και ακόμα δεν έχουμε βρει εμβόλιο».

► Ανάρτηση της Μπιγιονσέ στα κοινωνικά δίκτυα: «Χρειαζόμαστε δικαιοσύνη για τον Τζορτζ Φλόιντ. Δεν μπορούμε να κανονικοποιήσουμε αυτό τον πόνο». Και της Μπίλι Άιλις: «Τώρα, αυτή τη στιγμή, πρέπει να μιλήσουμε για τα εκατοντάδες χρόνια καταπίεσης των μαύρων. Το σλόγκαν “Οι ζωές των μαύρων έχουν αξία” δεν σημαίνει πως οι άλλες ζωές δεν έχουν! Σημαίνει πως και των μαύρων οι ζωές έχουν αξία».

► Μία-μία οι ομάδες του NBA καταγγέλλουν τη δολοφονία του Τζορτζ Φλόιντ, ενώ πολλοί αθλητές (μεταξύ των οποίων οι Τζ. Ρ. Σμιθ, Τζ. Κλάρκσον, Τζ. Μπράουν, Μ. Μπρόγκτον κ.ά.) παίρνουν μέρος στις διαδηλώσεις. Ο Λεμπρόν Τζέιμς ήταν από τους πρώτους που πήραν ξεκάθαρη θέση, αλλά ακόμη και ο μη-πολιτικός Τζόρνταν έγραψε: «Στέκομαι στο πλευρό όσων καταγγέλλουν τον βαθιά ριζωμένο ρατσισμό και τη βία εναντίων των μαύρων ανθρώπων στη χώρα μας. Αρκετά!»

► «Ο άδικος φόνος του Τζόρτζ Φλόιντ δεν μπορεί να αποτελεί σημείο αναφοράς για την Αμερική. Η βία απλώς γεννά βία, αλλά όταν τέτοιου είδους βία διαπράττεται από αυτούς που έχουν την εξουσία, πρέπει όλοι να σταθούμε όρθιοι και να πούμε: “Όχι, όσο είμαι εγώ υπεύθυνος!”. Πρέπει να υψώσουμε το ανάστημά μας κατά του ρατσισμού και υπέρ της ισότητας για όλους» δήλωσε ο Ελπιδοφόρος, Αρχιεπίσκοπος της Ελληνικής Ορθόδοξης Εκκλησίας της Αμερικής.

Σχόλια

Σου άρεσε αυτό το άρθρο; Ενίσχυσε οικονομικά την προσπάθειά μας!