Το περιστατικό του βιασμού της νεαρής κοπέλας στην Θεσσαλονίκη έχει μια ιδιαιτερότητα, αγγίζει την ελίτ της χώρας. Οι κατηγορούμενοι για τον βιασμό είναι γόνοι γνωστών, πλούσιων οικογενειών και το ίδιο το περιστατικό έλαβε χώρα σε ένα κλειστό πρωτοχρονιάτικο πάρτι στη σουίτα ενός ξενοδοχείου. Με την έννοια αυτή δεν φανερώνει απλά κάποια φαινόμενα που τέμνουν ολόκληρη την κοινωνία και η ρίζα τους εντοπίζεται στην πατριαρχία, αλλά επιπλέον φωτίζει πτυχές της νοοτροπίας που έχει και του τρόπου που ζει η ελίτ της χώρας – μάλλον και διεθνώς.
Το βασικό μοτίβο για τον τρόπο ζωής της ελληνικής ελίτ ακολουθεί τα κλασσικά δυτικά, σχεδόν χολιγουντιανά πρότυπα, μεγαλωμένοι στην Ελλάδα ή το εξωτερικό, σπουδαγμένοι σε κολέγια, ίσως με κάποια μετεκπαίδευση σε ένα μεγάλο ξένο πανεπιστήμιο με ειδικά προγράμματα για τέτοιες περιπτώσεις, με σπίτια σε διάφορες μητροπόλεις του δυτικού κόσμου και ακριβά ελληνικά προάστια, βιογραφικά με διευθυντικές θέσεις από τα γεννοφάσκια τους, τεράστιες οικογενειακές επιχειρήσεις και γενικότερα αυτό που θα έλεγε κανείς ζωή σε μια φούσκα, μακριά από τους «κοινούς» θνητούς.
Μακριά με την έννοια ότι αυτά είναι απλησίαστα για έναν απλό πολίτη, πολύ κοντά όμως γιατί αυτή ακριβώς η ζωή, διατυμπανίζεται με κάθε ευκαιρία στα ΜΜΕ και τα περιοδικά της σόου μπιζ, σαν έκθεση σε μια βιτρίνα. Προσοχή όμως, αυτή την περίοδο η βιτρίνα δεν συνοδεύεται με ένα παράλληλο αφήγημα για το πως ένας κοινός θνητός μπορεί να μπει σε αυτή την κατηγορία, όπως π.χ το αμερικάνικο όνειρο. Αντίθετα, όλα προβάλλονται για να βάλουν την πλέμπα στην θέση της, για να αποδείξουν την άβυσσο που χωρίζει τους δύο αυτούς κόσμους και καθιστά εκείνον της χλιδής πολύ ανώτερο. Είναι χαρακτηριστική η περίπτωση του πρόσφατου αυτοκινητιστικού δυστυχήματος γόνου γνωστής οικογένειας που απασχόλησε τη δημόσια σφαίρα και παρουσιάστηκε εκτενώς όχι μόνο το περιστατικό, αλλά παράλληλα και η βιογραφία, η οικογενειακή ιστορία του θανόντος αλλά και τα προσόντα που απαιτούνται για να έχει και να οδηγεί κάποιος ένα τέτοιο όχημα. Αυτά, την ίδια ώρα, που δεκάδες συμπολίτες μας πεθαίνουν καθημερινά από την πανδημία ή και από παρόμοια δυστυχήματα (όχι με Φεράρι βέβαια), όμως παραμένουν όχι απλά ανώνυμοι αλλά επί της ουσίας αντιμετωπίζονται μοναχά ως νούμερα σε ημερήσιες και ετήσιες στατιστικές.
Η ελληνική ελίτ συμπεριφέρεται σαν να έχει κάποιου είδους ακαταδίωκτο, σαν να είναι υπεράνω των νόμων. Και αυτό το χαρακτηριστικό της αρέσκεται να το επιδεικνύει
Το μενού έχει και βιασμούς
Θα μπορούσε κανείς να πει πως μέχρι εδώ, περίπου όλα καλά, άλλωστε η αλαζονεία και η αυτοπροβολή είναι συνηθισμένα χαρακτηριστικά των ελίτ. Εδώ όμως έρχονται υποθέσεις, όπως αυτή του βιασμού της νεαρής κοπέλας, που αναδεικνύουν και την άλλη πλευρά του βίου των ελίτ, εκείνη που δεν βγαίνει συνήθως στη βιτρίνα. Κορωνοπάρτι την περίοδο της καραντίνας, Χριστούγεννα στο Ντουμπάι για την σόου μπιζ εν μέσω γενικού λοκνταουν, συχνά μπλεγμένα με υποθέσεις ναρκωτικών, ροζ κυκλωμάτων αλλά και του βιασμού μιας κοπέλας που δεν θαμπώθηκε αρκετά, ως όφειλε, από το ιβέντ για να γίνει η ίδια η συνέχεια του πάρτι, ακόμη και παρά τη θέληση της. Τι γίνεται όμως όταν αυτά βλέπουν το φως της δημοσιότητας; Οι «αστέρες» που κάνουν καριέρα ως υπερασπιστές των δικαιωμάτων, σωπαίνουν αφού αυτή τη φορά θα έπρεπε να κρεμάσουν στα μανταλάκια δικά τους παιδιά, πράγμα αδιανόητο. Το ίδιο και ο πολιτικός κόσμος, που αρκείται σε ευχολόγια και επαναλαμβάνει αμήχανα πως το κράτος και εν προκειμένω η αστυνομία θα κάνει τη συνηθισμένη της δουλεία. Οι μόνοι που δεν σωπαίνουν είναι οι κατηγορούμενοι, που συμπεριφέρονται λες και έγινε κάποιο είδος ατυχήματος και η ζωή συνεχίζεται σαν να μην τρέχει κάτι.
Υπάρχει ακαταδίωκτο για τις ελίτ;
Η ελληνική ελίτ συμπεριφέρεται σαν να έχει κάποιου είδους ακαταδίωκτο, όπως εκείνο της επιτροπής εμπειρογνωμόνων για την πανδημία, μόνο που το δικό της δεν χρειάζεται να κατοχυρωθεί με κάποια πράξη νομοθετικού περιεχομένου, γιατί είναι υπεράνω των νόμων και αυτό το διατυμπανίζει. Έπειτα, από μια προηγούμενη περίοδο, αναστατώσεων και κοινωνικών κινημάτων όπου αναγκάστηκε να κρατήσει σχετικά χαμηλό προφίλ, νιώθει πως τώρα είναι η ώρα της, ειδικά με την κυβέρνηση Μητσοτάκη που νιώθει μια μεγαλύτερη «συγγένεια». Σχηματίζεται έτσι μια κάστα, μέσα από την οικονομική και πολιτική της δύναμη, κινείται χωρίς κανέναν περιορισμό. Πράγμα που δεν αφορά μόνο την ελληνική ελίτ αλλά και το πολιτικό σύστημα που αδιαφορεί για κάθε σκάνδαλο και προχωρά χωρίς να τηρεί καν τους τύπους, που κάποτε προέβλεπαν την παραίτηση κάποιου υπουργού ή ενός εμπλεκόμενου στελέχους. Η χώρα για την ελίτ δεν είναι παρά ένας χώρος για μπίζνες-αρπαχτές και καλοπέραση, και αν αυτό ενοχλεί τους ιθαγενείς τόσο το χειρότερο για εκείνους. Και όσο αφορά τις σχέσεις της με τον πολιτικό κόσμο και την εκάστοτε κυβέρνηση; Είτε αποτελεί στενό οικογενειακό περιβάλλον είτε απλά τους έχουν χεσμένους όπως είχε πει χαρακτηριστικά σε μια συνέντευξή του ο εφοπλιστής κ. Λασκαρίδης. Άλλωστε, αντίστοιχα με τις σημαίες των πλοίων των Ελλήνων εφοπλιστών, το χειρότερο που θα μπορούσε να συμβεί στην ελληνική ελίτ είναι να αναγκαστεί κάποιο μέλος της για λίγα χρόνια να μετακομίσει σε μια μητρόπολη του εξωτερικού.
Πόσοι ακόμη βιασμοί, μέχρι να αλλάξει κάτι;
Η υπόθεση του βιασμού της 24χρονης έρχεται να προστεθεί στη μακριά πλέον λίστα περιστατικών βίας εναντίον των γυναικών, που δυστυχώς έχουμε σχεδόν συνηθίσει να βλέπουμε τελευταία. Ενώ όμως, τα περιστατικά πληθαίνουν και οι οργανώσεις που ασχολούνται με τα έμφυλα ζητήματα απαιτούν να ληφθούν μέτρα, ώστε να μπει ένα φρένο σε αυτή την σειρά γυναικοκτονιών, βιασμών ή άλλων κακοποιητικών συμπεριφορών, το κράτος σιωπά και δεν παίρνει ουσιαστικά μέτρα για την αντιμετώπιση του προβλήματος. Η ίδια η μαρτυρία της 24χρονης, που αναγκάστηκε να περιμένει τρεις ημέρες χωρίς να μπορεί να πλυθεί μέχρι να γίνουν οι απαραίτητες εξετάσεις, είναι ενδεικτική για το πόσο δύσκολη είναι η καταγγελία ενός βιασμού και η δικαίωση του θύματος. Σαν να μην έφτανε όμως αυτό, ήδη από την πρώτη κιόλας στιγμή της καταγγελίας έχει γίνει κάθε λογής ερώτηση και υπόθεση για την συγκεκριμένη περίπτωση, όλες στο φως της δημοσιότητας, καλώντας ουσιαστικά το θύμα να αποδείξει πως δεν είναι κατά φαντασίαν ασθενής. Η συζήτηση στην κοινωνία για τους βιασμούς έχει αρχίσει να ανοίγει, χωρίς ωστόσο να αλλάζουν στερεοτυπικές αντιλήψεις, οι οποίες στην πραγματικότητα επιρρίπτουν την ευθύνη στις γυναίκες θύματα και ξεπλένουν τους θύτες.
• Περίπου 4.500 βιασμοί διαπράττονται ετησίως στην χώρα μας, δηλαδή περίπου 12 κατά μέσο όρο την ημέρα
• Μόλις 1 στα 17 περιστατικά βιασμών καταγγέλλονται στην αστυνομία, δηλαδή περίπου 270 τον χρόνο
• Μόνο 183 υποθέσεις καταλήγουν σε σύλληψη κάποιου υπόπτου και μόνο 47 εκδικάζονται
• Από τις δίκες αυτές μόνο 20 καταλήγουν σε καταδικαστική απόφαση και τελικά μόνο σε λιγότερους από 10 βιαστές επιβάλλεται κάθειρξη άνω των 5 ετών
Ακόμη όμως και όταν η ίδια η 24χρονη είχε το θάρρος να δώσει μια συνέντευξη, δείχνοντας το πρόσωπό της, ξεκίνησαν τα παρατράγουδα για το ποιόν του Τριανταφυλλόπουλου και την επιλογή της να δώσει σε αυτόν τη συνέντευξη. Πέρα από το προφανές, ότι δηλαδή δεν οφείλει το θύμα ενός βιασμού να μοιράζεται συγκεκριμένες απόψεις, πεποιθήσεις ή συμπάθειες για να έχει δίκιο και άρα να πρέπει να λάβει στήριξη, εδώ υπάρχει και μια άλλη πτυχή. Η συγκεκριμένη περίπτωση αφορά μια καθημερινή κοπέλα που έπεσε θύμα βιασμού, ενώ οι κατηγορούμενοι ανήκουν στην ελίτ της χώρας. Ως εκ τούτου, η δημοσιοποίηση του περιστατικού και της αφήγησης της πέρα από απαραίτητες, είναι ίσως και το μοναδικό της όπλο. Πόσο μάλλον όταν σε μια τέτοια υπόθεση, αντί ο πολιτικός κόσμος και η κυβέρνηση να τη στηρίξουν, καθώς είναι σοβαρό πολιτικό ζήτημα η διασφάλιση της ισονομίας, ο κ. Θεοδωρικάκος αρκέστηκε σε παραινέσεις για την ανατροφή των παιδιών στον τόπο μας, ενώ έπειτα ενημέρωσε ότι, όπως πάντοτε, η ελληνική αστυνομία θα κάνει τη δουλειά της. Όπως έκανε και σε όλες τις άλλες περιπτώσεις, όπως εκείνες των γυναικοκτονιών, πριν από τις οποίες είχαν προηγηθεί καταγγελίες στην ΕΛΑΣ για την υφιστάμενη κακοποίηση, ή όπως οι συμβουλές Μπαλάσκα για να τυγχάνουν οι κακοποιητές-δολοφόνοι ευνοϊκότερης μεταχείρισης. Άλλωστε αυτή τη φορά θα ληφθούν και μέτρα, τα έξι μόλις γραφεία ενδοοικογενειακής βίας που διαθέτει η ΕΛΑΣ θα πολλαπλασιαστούν την επόμενη περίοδο. Και αυτά συμβαίνουν με βάση ένα περιστατικό που λαμβάνει μεγάλες διαστάσεις και δημοσιότητα και άρα πιέζει να προχωρήσουν διαδικασίες και να γίνουν δηλώσεις, φανταζόμαστε πόσο πιο δύσκολα είναι τα πράγματα για όσα περιστατικά μένουν στην αφάνεια.
Μια οικογένεια…
Τι κοινό έχουν ένα δυστύχημα με μια Φεράρι, ένας βιασμός σε μια σουίτα πολυτελούς ξενοδοχείου, ο ξυλοδαρμός ενός καθηγητή στην ΑΣΟΕΕ που κατηγορείται για συμμετοχή σε κυκλώματα τοκογλυφίας και παιδοφιλίας και μια υπόθεση ναρκωτικών που εμπλέκει μέλος του ΣτΕ; Όλα αφορούν ένα πολύ μικρό κομμάτι της κοινωνίας στοιχισμένο γύρω από την ελληνική ελίτ, που απολαμβάνει μια ιδιαίτερη ασυλία και λυμαίνεται τη χώρα σαν να πρόκειται για κάποιου είδους τσιφλίκι του.
Πρόκειται για μια μερίδα της πολιτικής και οικονομικής ελίτ που κόβει και ράβει τους νόμους, τις πολιτικές και εν τέλει τη χώρα, κατά το δοκούν ώστε να εξυπηρετήσει τα ίδια της τα συμφέροντα. Είτε αυτό είναι ο πλουτισμός από τη διάλυση του δημοσίου, είτε το ξεπούλημα της χώρας ακόμη και η διασκέδαση των παιδιών της που μπορούν να ζουν και να συμπεριφέρονται λες και τα πάντα είναι προς πώληση.
Αν λοιπόν κάποιος αναρωτιέται τι είναι σάπιο στο βασίλειο της Δανιμαρκίας, πριν στρέψει το δάχτυλό του στην ελληνική κοινωνία, ας ρίξει μια ματιά στους ταγούς της χώρας και την ιδεολογία που αναπαράγουν. Έπειτα ίσως μπορέσουμε να δώσουμε καλύτερες εξηγήσεις σε διάφορα φαινόμενα, που ακμάζουν όταν η ελίτ μιας χώρας μοιάζει με μαφιόζους και τράπερς και η ζωή της θυμίζει ταινία του Σκορσέζε.
Ένα είναι βέβαιο, πως για να υπάρξει κάποια κοινωνικοπολιτική αλλαγή στη χώρα που θα αφορά τη βελτίωση της ζωής της πλειοψηφίας της κοινωνίας, θα πρέπει να έχει βαθιά δημοκρατικά χαρακτηριστικά και να λειτουργήσει σαν χείμαρρος που θα ξηλώσει (και δεν θα ξεπλύνει απλά) όλα αυτά τα φαινόμενα και τις «οικογένειες».
