Μετ’ εμποδίων μεν, συνεχίζεται δε η προέλαση του Λίβυου πολέμαρχου Χαλίφα Χαφτάρ προς την πρωτεύουσα Τρίπολη, όπου εδρεύει η αναγνωρισμένη από τη λεγόμενη διεθνή κοινότητα κυβέρνηση του Φαγέζ Σαράτζ. Στην πραγματικότητα ο Χαφτάρ εδώ και χρόνια ελέγχει σημαντικό μέρος της Λιβύης, συνεργάζεται με μεγάλες εταιρίες πετρελαίου και συνομιλεί απευθείας με κυβερνήσεις της Δύσης, των αντιδραστικών αραβικών καθεστώτων αλλά και της Ρωσίας – που το τελευταίο διάστημα παρεμβαίνει πολύ πιο ενεργητικά και στη Λιβύη. Ο Σαράτζ από την άλλη εδρεύει σε δυτική στρατιωτική βάση, έξω από τα όρια της οποίας η εξουσία του είναι ουσιαστικά ανύπαρκτη. Δεκάδες «πολιτοφυλακές» και ομάδες μισθοφόρων, συχνά εξοπλισμένες και χρηματοδοτούμενες από ξένες δυνάμεις και πολυεθνικές, λυμαίνονται τη χώρα και αλλάζουν με ευκολία στρατόπεδο, γέρνοντας τη ζυγαριά πότε προς τη μία πλευρά και πότε προς την άλλη.
Όμως το πραγματικό πρόβλημα της Λιβύης (πόσο μάλλον η λύση του) δεν είναι ο Χαφτάρ, ούτε ο Σαράτζ, ούτε κάποιος άλλος πολέμαρχος. Είναι το γεγονός ότι η δυτική επέμβαση δεν ανέτρεψε απλώς το καθεστώς του Καντάφι, αλλά κυριολεκτικά διέλυσε τη χώρα, μετατρέποντάς τη σε παιδική χαρά για δουλέμπορους και λαθρέμπορους, και σε κυνηγότοπο για τις ιμπεριαλιστικές δυνάμεις που έχουν αρπαχτεί για το πώς θα μοιραστεί η πλούσια λιβυκή λεία. Ήδη σε «ανύποπτο» χρόνο γράφαμε για το πώς η Λιβύη είχε γίνει πεδίο σκληρού ανταγωνισμού μεταξύ της Ιταλίας και της Γαλλίας*. Οι συμμαχίες μεταξύ των διαφόρων διεθνών ληστών που αρπάζουν τον πλούτο του λαού της Λιβύης αλλάζουν διαρκώς, υιοθετώντας πότε τον έναν και πότε τον άλλο πολέμαρχο, καθιστώντας το τοπίο θολό.
Καβγάς σε ξένο αχυρώνα
Αυτή η κυνική πολιτική των ξένων «σωτήρων» της Λιβύης και το αλληλοφάγωμά τους είναι η αιτία για την οποία η Δύση δεν καταφέρνει μέχρι στιγμής να κρατήσει ενιαία στάση στη λιβυκή σύγκρουση. Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα της Ε.Ε., της οποίας η «υπουργός Εξωτερικών» Μογκερίνι έσπευσε να καλέσει όλες τις πλευρές (αλλά ονομαστικά μόνο τον Χαφτάρ) να σταματήσουν τις εχθροπραξίες – συναντώντας αμέσως την αποδοκιμασία των Γάλλων κ.ά., που μπλόκαραν την έκδοση κοινής διακήρυξης της Ε.Ε. Έτσι, αυτή τη στιγμή ο Χαφτάρ μπορεί να υπολογίζει στην υποστήριξη ενός εντελώς ετερόκλητου διεθνούς συνασπισμού, με πυλώνες την Αίγυπτο, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, τη Γαλλία, τη Σαουδική Αραβία και τη Ρωσία! Η καθεμιά από αυτές τις δυνάμεις έχει βέβαια τα δικά της σχέδια, εξ ου και η αστάθεια του «συνασπισμού» και ο διαφορετικός βαθμός έμπρακτης υποστήριξης του Χαφτάρ από τις συνιστώσες του.
Η κυβέρνηση που αναγνωρίζει ο ΟΗΕ από την άλλη, με επικεφαλής τον Σαράτζ, έχει στην πραγματικότητα λιγότερα διεθνή ερείσματα: υποστηρίζεται σθεναρά μόνο από την Τουρκία και το Κατάρ, και… λίγο πλέον από τη Ρώμη. Μπροστά σε έναν τέτοιο κυκεώνα, οι ΗΠΑ μοιάζουν να έχουν χάσει τον μπούσουλα: ξαφνικά ο Χαφτάρ φαίνεται να έχει υιοθετηθεί ταυτόχρονα από εχθρούς και φίλους της Ουάσιγκτον, με προεξάρχουσα τη Ρωσία, και ο Σαράτζ να έχει ξεμείνει με τον Ερντογάν και τον εμίρη του Κατάρ. Είχε ενδιαφέρον από αυτήν την άποψη η συνάντηση του Τραμπ με τον Αιγύπτιο δικτάτορα αλ-Σίσι: ο Αμερικανός πρόεδρος δεν κατάφερε να τον δεσμεύσει ότι δεν θα αγοράσει ρωσικά μαχητικά αεροσκάφη, με αποτέλεσμα την επόμενη μέρα η Αίγυπτος να γίνει στόχος απειλητικών «προειδοποιήσεων» από τον Πομπέο, επικεφαλής του Στέιτ Ντιπάρτμεντ. Ακόμη χειρότερα για την Ουάσιγκτον, ο αλ-Σίσι έχει επιτρέψει να χρησιμοποιείται η χώρα του ως μετόπισθεν των Ρώσων μισθοφόρων που δρουν στη Λιβύη.
Η πολιτική του χάους σε όλο το μεγαλείο της, με θύματα πάντα τους Λίβυους που η Δύση «απελευθέρωσε» – όχι από τον Καντάφι, αλλά από τον πλούτο τους! Είναι χαρακτηριστικό ότι μπορεί όλοι οι ισχυροί να μαλλιοτραβιούνται πάνω από την ψυχορραγούσα Λιβύη, αλλά ουδείς (ούτε Δυτικός, ούτε Ρώσος, ούτε κανείς άλλος) κάνει την παραμικρή αναφορά στα λιβυκά κεφάλαια που βρίσκονται κατατεθειμένα σε ξένες τράπεζες από την εποχή Καντάφι και εξακολουθούν να είναι «δεσμευμένα». Πρόκειται για μισό τρισεκατομμύριο δολάρια, ποσό ικανό να ανοικοδομήσει όχι μόνο τη Λιβύη αλλά όλη τη Βόρεια Αφρική! Αυτό όμως είναι το τελευταίο που θέλουν οι κάθε λογής «φίλοι» του λιβυκού λαού…
* Βλ. «Ο ακήρυκτος γαλλοϊταλικός πόλεμος» (φύλλο 422, σελ. 16) και «Γαλλοϊταλικό άρπαγμα για τη Λιβύη» (φύλλο 430, σελ. 17).
