Τι είναι αυτό που κάνει μια «μικρή» και αδύναμη χώρα να δείχνει τέτοια αδιαλλαξία έναντι μιας υποτιθέμενης ισχυρότερης, που μάλιστα από την στάση της μεγάλης θα κριθεί η ένταξη της μικρής στο ΝΑΤΟ και αργότερα στην Ε.Ε. –παράγοντες που ισοδυναμούν με τη δυνατότητα της προσωρινής, επιβίωσης της μικρής χώρας–;
Τι είναι αυτό που επιτρέπει στην ανίσχυρη κυβέρνηση Ζάεφ να κερδίζει τα περισσότερα από όσα ζητούσε από μια χώρα που πολύ απλά θα μπορούσε να αρνηθεί κάθε συζήτηση που δεν θα είχε, ως κοινά ομολογημένη βάση, το τρίπτυχο «μία ονομασία έναντι όλων, κατάργηση των συνταγματικών αλυτρωτισμών και σεβασμός στην ιστορική παράδοση»;
Από ότι φαίνεται κανένας από τρεις παραπάνω όρους δεν πρόκειται να γίνει αποδεκτός από την ΠΓΔΜ και η «λύση» που αναζητείται θα παραπέμπει τα κρίσιμα ζητήματα στο μέλλον. Όταν τα Σκόπια θα έχουν αποσπάσει σήμερα όσα ζητούν και η εσωτερική πολιτική αντιπαράθεση, πιο ενθαρρυμένη από την επιτυχία, θα αρνηθεί να τηρήσει τις όποιες ασαφείς δεσμεύσεις. Οι όποιες «δεσμεύσεις» σε ΟΗΕ, ΝΑΤΟ, Ε.Ε. θα είναι κενό γράμμα καθώς θα έχει επιτευχθεί ο στόχος τους και θα τους είναι αδιάφορο, αν δεν το επιδιώκουν κιόλας, να λυθεί αργότερα μια «διαφορά» που δεν λύθηκε την στιγμή που η Ελλάδα είχε όλα τα διπλωματικά πλεονεκτήματα στα χέρια της.
Η απάντηση στα ερωτήματα είναι σύνθετη. Η πιο ορατή πλευρά που κάνει δυνατές τις επιτυχίες του Ζάεφ είναι οι πιέσεις των ΗΠΑ και Γερμανίας για άμεση λύση με όποιο κόστος. Στις πιέσεις αυτές, το επίσημο πολιτικό προσωπικό των δύο χωρών αντιδρά διαφορετικά. Η ΠΓΔΜ σχεδιασμένα «αντιστέκονται» και κερδίζουν σε χρόνο και ουσία. Οι Τσίπρας και Κοτζιάς, θεωρούνται και είναι δεδομένοι. Παρουσιάζονται αυτάρεσκα ως σκληροί «διαπραγματευτές» ενώ έχουν παραδώσει από πριν τα όπλα. Για παράδειγμα ο Ν. Κοτζιάς –την ίδια στιγμή που ο Τσίπρας περιμένει τρεις μέρες στο τηλέφωνο να μιλήσει με τον Ζάεφ και ο πρόεδρος της ΠΓΔΜ τινάζει στον αέρα διαπραγματεύσεις μηνών– δηλώνει από το Βερολίνο ότι η συμφωνία με την ΠΓΔΜ πραγματοποιήθηκε «επειδή είναι προς το δικό μας εθνικό συμφέρον». Αν ο υπ. Εξωτερικών αποδέχεται ότι η «συμφωνία» αποτελεί εθνικό συμφέρον τί επιχειρήματα του απομένουν ως προς το ειδικό περιεχόμενο της συμφωνίας απέναντι στις πιέσεις των ΗΠΑ και Ε.Ε. για άμεση λύση; Η ελληνική διπλωματία, και επί των ημερών Κοτζιά, διατηρεί τις πιο καλές παραδόσείς της στην πλήρη συμμόρφωση στις στοχεύσεις των δυτικών συμμάχων και μάλιστα χωρίς ανταλλάγματα.
Ποιο εθνικό συμφέρον;
Η εμμονή των Δυτικών να συμφωνήσει η Ελλάδα σε όνομα με συνθετικό το «Μακεδονία» πιστοποιεί ότι δεν είναι αρκετά τα 100 και περισσότερα κράτη που την έχουν αναγνωρίσει με αυτό το όνομα. Για αυτό και οι ασφυκτικές πιέσεις απευθύνονται κυρίως προς την Ελλάδα.
Είναι φανερό ότι η Ελλάδα δεν κινδυνεύει στρατιωτικά από την ΠΓΔΜ. Αυτό δεν σημαίνει ότι η υποτίμηση, αν όχι η αποδοχή του σκοπιανού αλυτρωτισμού, δεν εγκυμονεί τεράστιους κινδύνους για τη χώρα και τη Βαλκανική Χερσόνησο ολόκληρη. Η κυβέρνηση αρνείται να δει αυτή την πλευρά των εξελίξεων. Τα Βαλκάνια, μετά ή και παράλληλα με την φλεγόμενη Μέση Ανατολή, αποτελεί ένα από τα πιο ενεργά ρήγματα των γεωπολιτικών και οικονομικών αντιπαραθέσεων των ισχυρών της γης.
Περιοχή διέλευσης μεγάλων αγωγών ενεργειακών πόρων και έδαφος γεωπολιτικών συγκρούσεων τα Βαλκάνια παραμένουν πυριτιδαποθήκη της Ευρώπης. Στο έδαφος τους συντελείται η προσπάθεια περικύκλωσης της Ρωσίας και αποτροπής της επέκτασης της επιρροής της. Η ένταξη της ΠΓΔΜ στο ΝΑΤΟ σε αυτό ακριβώς αποσκοπεί. Στο έδαφος της συντελείται μια τεράστια οικονομική αντιπαράθεση μεταξύ ΗΠΑ Ρωσίας και Ε.Ε. σχετικά με τις πηγές προμήθειας φυσικού αερίου. Ο αγωγός μεταφοράς αζέρικου φυσικού αερίου, αμερικανικών συμφερόντων, συγκρούεται σκληρά με τους ρώσικους αγωγούς που τροφοδοτούν την Κεντρική και Βόρεια Ευρώπη. Γύρω από την υποτιθέμενη «ενεργειακή απεξάρτηση» της Ε.Ε. από το ρωσικό αέριο στήνεται μια τεράστια οικονομική (δες κυρώσεις σε βάρος της Ρωσίας) και στρατιωτική αντιπαράθεση που θέτει σε κίνδυνο την παγκόσμια ειρήνη.
Και δίπλα στην μεγάλη εικόνα, στην μεγάλη σύγκρουση ΗΠΑ Ρωσίας Ε.Ε., στην περιοχή δραστηριοποιείται έντονα η «φίλη» Τουρκία με ιδιαίτερες βλέψεις και στοχεύσεις στην περιοχή στην προσπάθεια ανάδειξης της σε μεγάλη περιφερειακή, και όχι μόνο, δύναμη. Οι ιδιαίτεροι δεσμοί που οικοδομεί με το μουσουλμανικό στοιχείο σε Βουλγαρία, ΠΓΔΜ, Κόσσοβο, Αλβανία, οι διακηρύξεις αλυτρωτισμού των μουσουλμανικών πληθυσμών στα Βαλκάνια, την Μακεδονία και τη Θράκη, αποτελούν από μόνα τους καύσιμη ύλη σχεδιαζόμενων ανατροπών. Η ίδια η ιστορία των Βαλκανίων δείχνει ότι η υιοθέτηση ή υποδαύλιση «μικρών τοπικών εθνικισμών» αποτελούσαν την πιο πρόσφορη μέθοδο συνολικών και επώδυνων για τους λαούς διευθετήσεων.
Η κυβέρνηση Τσίπρα – Κοτζιά δεν είναι σε θέση να δει τίποτα από όλα αυτά. Της αρκεί να αναγνωρίζεται στα λόγια ως «στρατηγικός εταίρος» των ΗΠΑ. Το πρακτικό αποτέλεσμα αυτής της «αναγνώρισης» γίνεται φανερό στη Κύπρο, στο Αιγαίο, στη Θράκη. Η κυβέρνηση ονομάζει «εθνικό συμφέρον» την πλήρη συμμόρφωση της σε ΗΠΑ και Γερμανία. Δίπλα στα οικονομικά μνημόνια συναινεί στη μετατροπή της χώρας σε στρατιωτική βάση των ΗΠΑ και οδηγείται σκόπιμα σε πλήρης ρήξη των σχέσεων της με τη Ρωσία.
Ποτέ άλλοτε στα μεταπολιτευτικά χρόνια η χώρα δεν ήταν εκτεθειμένη σε τόσους και τέτοιους κινδύνους. Ποτέ άλλοτε δεν ήταν ηθελημένα τόσο απομονωμένη και ανίσχυρη για τον παραμικρό ελιγμό.
Τα Βαλκάνια, μετά ή και παράλληλα με την φλεγόμενη Μέση Ανατολή, αποτελούν ένα από τα πιο ενεργά ρήγματα των γεωπολιτικών και οικονομικών αντιπαραθέσεων των ισχυρών της γης. Η ιστορία τους δείχνει ότι η υιοθέτηση ή υποδαύλιση «μικρών τοπικών εθνικισμών» αποτελούσαν την πιο πρόσφορη μέθοδο επώδυνων διευθετήσεων για τους λαούς
Να μιλήσει ο λαός
Η κυβερνητική προπαγάνδα και ο φιλικός της τύπος χαρακτηρίζει εθνολαϊκιστές και ακροδεξιούς όσους προτείνουν να γίνει δημοψήφισμα για να καθοριστεί η ελληνική θέση για το όνομα της ΠΓΔΜ.
Είναι απορίας άξιο γιατί μια δημοκρατική διαδικασία χαρίζεται στην ακροδεξιά. Είναι απορίας άξιο γιατί η κυβέρνηση αρνείται ένα ακόμα διπλωματικό χαρτί αν ήθελε να διαπραγματευτεί πραγματικά μια λύση προς όφελος της ειρήνης στα Βαλκάνια. Άλλωστε το πρόβλημα αυτό είναι η επιτομή της ανάγκης προσφυγής σε δημοψήφισμα καθώς αυτή η Βουλή και η κυβέρνηση δεν εκλέχθηκαν με εντολή να διαπραγματευτούν για το όνομα της γειτονικής χώρας.
Αντί για αυτό, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, δηλώνει βέβαιος ότι η Βουλή θα εγκρίνει με ευρεία πλειοψηφία την όποια πρόταση Νίμιτς αποδεχθεί η ΠΓΔΜ. Κάτι ξέρει παραπάνω ο άνθρωπος…
Αυτή η Βουλή δεν νομιμοποιείται να πάρει καμία απόφαση. Δεν έχει σχετική εντολή. Δεν ήταν στα θέματα των προεκλογικών ερωτημάτων που την ανέδειξαν. Δεν έχει καν την έξωθεν καλή μαρτυρία, Ψήφισε, με ευρείες πλειοψηφίες, τον οικονομικό στραγγαλισμό της χώρας παραβιάζοντας κατάφωρα συνταγματικές διατάξεις. Τώρα θα ψηφίσει με ήσυχη συνείδηση όσα προστάζουν οι ΗΠΑ και ΝΑΤΟ. Είναι αναγκαίο να μιλήσει ο λαός. Είναι υποχρέωση να του επιτραπεί να μιλήσει για το μέλλον του.
Νέες κινητοποιήσεις για το Μακεδόνικο
Τα μεγάλα συλλαλητήρια που πραγματοποιήθηκαν για το Μακεδονικό στην Αθήνα και την Θεσσαλονίκη πριν μερικούς μήνες έχουν δείξει την δυναμική της κοινωνικής αντίδρασης στα σενάρια «επίλυσης» του Μακεδονικού που προωθεί η κυβέρνηση Τσίπρα-Κοτζιά. Αυτό το κοινωνικό κόστος, ενός νέου γύρου συλλαλητηρίων, είναι ίσως και το βασικό εμπόδιο που έχει να ξεπεράσει η κυβέρνηση πριν ανακοινώσει το πλαίσιο της συμφωνίας με την κυβέρνηση των Σκοπίων. Με το που είδαν το φώς της δημοσιότητας οι πληροφορίες ότι οι δύο πλευρές βρίσκονται κοντά σε ένα πλαίσιο συμφωνίας, άρχισαν να κινούνται οι διαδικασίες για έναν νέο κύκλο κινητοποιήσεων.
Ήδη έχουν ανακοινωθεί συγκεντρώσεις σε αρκετές πόλεις της Β. Ελλάδας, για την Τετάρτη 6 Μαΐου, που οργανώνονται από την επιτροπή που οργάνωσε τα συλλαλητήρια της Αθήνας, με την στήριξη και των δήμων, καλώντας τους πολίτες να συμμετέχουν και να στείλουν μήνυμα στους κυβερνώντες μακριά από ακραίες φωνές. Την ίδια στιγμή, η Ομοσπονδία Μακεδονικών Συλλόγων, κατέθεσε μήνυση για εσχάτη προδοσία εναντίον του υπουργού Εξωτερικών Κ. Κοτζιά, σχετικά με τους χειρισμούς του στο Μακεδονικό και τον μη σεβασμό του στην άποψη του ελληνικού λαού όπως αυτή εκφράστηκε στα συλλαλητήρια. Παράλληλα οι διάφορες Παμμακεδονικές ενώσεις, έχουν ξεκινήσει μια ενημερωτική εκστρατεία, με παρεμβάσεις σε ΜΜΕ από διάφορες χώρες, δηλώνοντας την αντίθεση της ελληνικής κοινωνίας για την προωθούμενη συμφωνία. Τέλος οι οργανωτές των συλλαλητηρίων δηλώνουν, πως όταν θα υπάρξει η ανακοίνωση της συμφωνίας, θα γίνει ένα μεγάλο συλλαλητήριο στην Αθήνα, προειδοποιώντας την κυβέρνηση να μη φτάσει ως εκεί.
Προφανώς δεν λείπουν τα γνωστά «ελληνικά» προβλήματα, με τις διαφορετικές αντιλήψεις και σχεδιασμούς, να δημιουργούν αποστάσεις μεταξύ των διαφορετικών επιτροπών ή «επιτροπών», ομοσπονδιών και προσωπικοτήτων. Είναι ένα σημαντικό στοίχημα να υπάρξει η όσο το δυνατόν πιο ενιαία έκφραση, χωρίς ακρότητες και πατριδοκαπηλίες. Αυτό είναι αυτό που μπορεί να εκφράσει την αγωνία των πολλών, που θέλουν να αντιδράσουν. Αυτό είναι που μπορεί να αποτρέψει προβοκάτσιες ή εκτροπές απ’ τον κύριο στόχο, που τόσο περιμένει η κυβέρνηση για να τα χρησιμοποιήσει εκβιαστικά ως μορφή καταστολής των αντιδράσεων. Κρίσιμο είναι επίσης να μην περάσει η αντίληψη ότι όλα είναι αποφασισμένα, και είναι μάταιο να αγωνιστείς, μια αντίληψη που προσπαθούν έντεχνα να καλλιεργήσουν διάφοροι κύκλοι.
Τέλος, ενδιαφέρον παρουσιάζουν διάφορες κινήσεις που γίνονται το τελευταίο διάστημα με επίκεντρο την εκκλησία, η οποία αποτέλεσε και τον μόνο επίσημο φορέα που είχε στηρίξει τα συλλαλητήρια του Φλεβάρη. Στις 29 Μαΐου ο Αμερικάνος πρέσβης Πάιατ, επισκέφτηκε τον Αρχιεπίσκοπο Ιερώνυμο, ενώ στις 31 Μαΐου, έγινε αίτημα απ’ την πλευρά της ΠΓΔΜ προς το Πατριαρχείο να δεχτεί στους κόλπους του την τοπική εκκλησία «ως Αρχιεπισκοπή Αχρίδας» υπερβαίνοντας το πρόβλημα της σχισματικής «εκκλησίας της Μακεδονία». Με «μασάζ» και διάφορα «δώρα» θέλουν να απενεργοποιήσουν την ελληνική εκκλησία και να λειάνουν τις αντιδράσεις της εν’ όψει της διαφαινόμενης συμφωνίας χρησιμοποιώντας τα βαριά όπλα όπως ο Πάιατ και ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος.
