Σοβαρές αναταράξεις στον κεντρώο χώρο
Του Σπύρου Παναγιώτου
Μέσα σε κλίμα νέων τροϊκανών πιέσεων και εκβιασμών με αφορμή το Ασφαλιστικό, με διαρροές και σενάρια πιθανής παράτασης των συζητήσεων για την αξιολόγηση του Ελληνικού Προγράμματος (όλοι γνωρίζουν ότι ο λογαριασμός δεν βγαίνει) και αντίστοιχη αναβολή της εκταμίευσης των δόσεων, οδηγούμαστε ξανά με βήμα ταχύ στο σημείο μηδέν. Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία, τα ταμειακά διαθέσιμα της χώρας επαρκούν μέχρι τον Μάρτιο και οι εξυπηρετήσεις των δανείων, την ίδια περίοδο, απαιτούν κεφάλαια ύψους 4 δισ. Έτσι, κανένας δεν μπορεί να αποκλείσει επανάληψη όσων ζήσαμε το περασμένο καλοκαίρι, δηλαδή εξαναγκασμό σε νέες οδυνηρές παραχωρήσεις σε όλα τα μέτωπα, που θα αποτελέσουν τη χαριστική βολή στην ήδη εξαντλημένη ελληνική κοινωνία.
Οι εξελίξεις αυτές βρίσκουν το ελληνικό πολιτικό σύστημα χωρίς στοιχειώδη στρατηγική και σχέδιο, παραδομένο στις διαθέσεις ΔΝΤ και Ε.Ε., βυθισμένο σε βαθιά αστάθεια και κρίση.
Οι τελευταίες δημοσκοπήσεις, κυρίως όμως η μαζικότητα των κινητοποιήσεων των επιστημόνων και η συσσωρευμένη οργή στα μπλόκα των αγροτών, μαρτυρούν το μεγάλο πολιτικό κόστος και καταγράφουν ορατά τη φθορά της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ -ΑΝΕΛ. Γίνεται φανερό ότι με αυτές τις πολιτικές επιλογές και μπροστά σε αυτή την ατζέντα που επιβάλλουν Βρυξέλλες και Βερολίνο δεν αρκεί η πλειοψηφία των 153 εδρών ούτε θα αντέξει στο χρόνο πιθανή σύμπραξη της κυβέρνησης με την Ένωση Κεντρώων του Β. Λεβέντη. Όλοι έχουν ανάγκη να επαναχαράξουν την πολιτική τους, καθώς πολλά σενάρια προβάλλουν, πλέον, ως πιθανά.
Ν.Δ.: αντιπολίτευση για εδραίωση δύναμης
Η εκλογή Μητσοτάκη στην ηγεσία της Ν.Δ. πυροδότησε πολλαπλές εξελίξεις στο πολιτικό σκηνικό. Παρά το γεγονός ότι δεν είναι απόλυτα ξεκαθαρισμένο το σχέδιο κίνησης της νέας ηγεσίας, είναι φανερό ότι η Ν.Δ. θα εντείνει την αντιπολιτευτική της ρητορική και θα κρατήσει αποστάσεις από τις γέφυρες συνεννόησης και ήπιας αντιπαράθεσης που θεωρητικά πριμοδοτούσε η καραμανλική πτέρυγα, με τον Β. Μεϊμαράκη στο τιμόνι της Ν.Δ. Ο Κυριάκος επιλέγει ένα δρόμο που αποσκοπεί να αφήσει τον ΣΥΡΙΖΑ να ψηφίσει μόνος του όλες τις μνημονιακές δεσμεύσεις που ανέλαβε και κατά συνέπεια να χρεωθεί ο ίδιος το πολιτικό κόστος. Θα αρκεστεί να παρουσιάζει τις αδυναμίες και τις καθυστερήσεις της σημερινής κυβέρνησης, ως αποκλειστικά υπεύθυνες για τις οδυνηρές επιπτώσεις της τροϊκανής πολιτικής και θα παρουσιάζει ως λύση του «δράματος» την πρόταση για περικοπές των δημόσιων δαπανών (βλ. απολύσεις και μειώσεις μισθών και συντάξεων) έναντι της αύξησης των εσόδων μέσω φόρων που προτείνει ο ΣΥΡΙΖΑ. Το ότι και οι δύο επιλογές έχουν το ίδιο και αυτό αποτέλεσμα θα συνεχίσει να κρύβεται μέσα στη αχλή των ειδικών των ΜΜΕ που το στηρίζουν. Στόχος της πολιτικής δεν είναι άλλο παρά η εδραίωση και ενδυνάμωση της Ν.Δ. ώστε να καθορίσει τις εξελίξεις από θέση ισχύος. Σε περίπτωση που οι εξελίξεις οδηγήσουν στην επιβολή μιας μορφής οικουμενικής κυβέρνησης, να απαιτήσει για πρωθυπουργό άνθρωπο εκτός του Α. Τσίπρα. Έτσι, σε περίπτωση εκλογών να στοχεύσει στην πρωτιά και την διεκδίκηση της πρωθυπουργίας. Όσο και αν το πολιτικό DNA του Κυρ. Μητσοτάκη τον καθιστούν ικανό να κατανοήσει ότι η πορεία των πραγμάτων θα καθοριστεί κυρίως από τις επιδιώξεις του Βερολίνου τον καθιστούν παράλληλα αρκούντως κυνικό να εκμεταλλευτεί στο έπακρο τις ευκαιρίες ενδυνάμωσης που προσφέρει η συγκυρία.
Φυγόκεντρες τάσεις σε ΠΑΣΟΚ – Ποτάμι
Η επιθετική πολιτική Μητσοτάκη και η πιθανότητα απόσπασης σημαντικών ερεισμάτων στο χώρο του κέντρου από την Ν.Δ. φέρνουν σοβαρούς πονοκεφάλους στο χώρο της λεγόμενης Κεντροαριστεράς. Πρώτη η Φ. Γεννηματά έσπευσε να δηλώσει ότι «μας χωρίζει άβυσσος από τη Ν.Δ.» και να ανακοινώσει πρωτοβουλία συνένωσης του κεντροαριστερού χώρου και την ανάγκη δημιουργίας φορέα αντίστοιχου με την Ελιά. Χωρίς δεύτερη σκέψη, και μπροστά στο κίνδυνο αποδυνάμωσης της πρότασης της, πριν καν εκτεθεί δημόσια, διέγραψε τον βουλευτή Λ. Γρηγοράκο (δεξί χέρι του Ε. Βενιζέλου) που είχε προτείνει την στενή συνεργασία ΠΑΣΟΚ-Ν.Δ. Τη συνέχεια έδωσε ο ίδιος ο Βενιζέλος που σε δηλώσεις του εξέφρασε επιφυλάξεις για την πρόταση Γεννηματά και σε απάντηση της ξεκαθάρισε ότι «άβυσσος μας χωρίζει από τη Χ.Α., από τις αντιευρωπαϊκές δυνάμεις και τους οπαδούς του Grexit, από τον λαϊκισμό, τη συνωμοσιολογία και τους ψεκασμένους», επιβεβαιώνοντας μ’ αυτόν τον τρόπο ότι είχαν προχωρήσει οι αμοιβαίες δεσμεύσεις από την περίοδο Σαμαρά. Η πρόταση της Φ. Γεννηματά παραμένει στον αέρα, καθώς και το Ποτάμι εξέφρασε αντιρρήσεις, μιλώντας για τη σημασία εξεύρεσης λύσεων για το προβλήματα της χώρας, πριν συζητηθούν οι πιθανές συνεργασίες. Άλλωστε, ο ίδιος ο Στ. Θεοδωράκης έχει τα δικά του εσωκομματικά προβλήματα. Αρχικά όταν ο βουλευτής Χ. Θεοχάρης αμφισβήτησε την ικανότητα του «αρχηγού» να εξασφαλίσει την πολιτική επιβίωση του κόμματος. Έπειτα, όταν η πρόταση του Ι. Φωτήλα για συνεργασία με την Ν.Δ. βρήκε θερμή υποστήριξη μεταξύ των βουλευτών του. Έτσι, όλα παραπέμπονται στο συνέδριο του κόμματος, την προσεχή άνοιξη, αν και δεν αποκλείεται οι εξελίξεις να επιταχυνθούν.
Πονοκέφαλοι και στον ΣΥΡΙΖΑ
Όλα αυτά δεν αφήνουν ανεπηρέαστη την κυβέρνηση. Η εποχή που πολιτευόταν χωρίς αντιπολίτευση φαίνεται ότι πέρασε ανεπιστρεπτί. Τρεις μήνες μετά τις τελευταίες εκλογές αισθάνεται το πολιτικό κόστος να τη βαρύνει αλλά και υπαρκτούς κινδύνους ως συνέπεια των επιλογών της. Η εκλογή Μητσοτάκη και η πρωτοβουλία άλωσης του κεντρώου χώρου από την Ν.Δ. συνιστά για τον ΣΥΡΙΖΑ πηγή σοβαρών ανατροπών. Αντιλαμβάνεται, έτσι, σαν μοναδική οδός διαφυγής να επαναφέρει στο προσκήνιο μια αντιδεξιά ρητορική, έτσι ώστε να συγκρατήσει τους ψηφοφόρους του κέντρου. Η πλήρης ενσωμάτωσή της στις μνημονιακές πολιτικές και η γελοιοποίηση του λεγόμενου παράλληλου προγράμματος ωθεί σε αμφίβολης αποτελεσματικότητας αναπαλαίωση της πολιτικής αντιπαράθεσης. Επενδύει, παράλληλα, σε μια κεντροαριστερή συσπείρωση, επιχειρώντας ανοίγματα στο Φ. Κουβέλη και στα σπαράγματα του ΠΑΣΟΚικού και κεντροαριστερού δυναμικού που βρίσκεται διάσπαρτο σε ΠΑΣΟΚ-Ποτάμι και δεν συναινεί στη συνεύρεση με την Ν.Δ. Η κατάντια της πολιτικής ΣΥΡΙΖΑ είναι τέτοια που καθιστά τον Κυρ. Μητσοτάκης, έναν ακραία νεοφιλελεύθερο πολιτικό, ικανό να αλώσει το κέντρο. Αυτό το γεγονός αποτελεί και την πιο οδυνηρή απόδειξη των ευθυνών της μνημονιακής μετάλλαξης του ΣΥΡΙΖΑ αλλά και της κυβέρνησης συναμα.
