Οι δαπάνες για στρατιωτικούς εξοπλισμούς το 2018 έφθασαν στα 1,8 τρισεκατομμύρια δολάρια, καταγράφοντας αύξηση 2,6% σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά. Αυτά τα δεδομένα καταγράφει η ετήσια έκθεση του Διεθνούς Ινστιτούτου Ερευνών για την Ειρήνη της Στοκχόλμης (SIPRI), που δόθηκε στη δημοσιότητα την περασμένη βδομάδα. Πρόκειται για το μεγαλύτερο ποσό που έχει δαπανηθεί μέσα σε ένα χρόνο για εξοπλισμούς από το 1988, όταν το Ινστιτούτο της Στοκχόλμης ξεκίνησε να καταγράφει τα σχετικά στοιχεία. Σύμφωνα με τα στοιχεία του SIPRI, οι παγκόσμιες δαπάνες για στρατιωτικούς εξοπλισμούς έφθασαν στο 2,1% του παγκόσμιου ΑΕΠ, ποσοστό που ισοδυναμεί σε δαπάνη 239 δολαρίων ανά άτομο.
Στην κορυφή της λίστας βρίσκονται βέβαια οι ΗΠΑ. Δαπανώντας 649 δισεκατομμύρια δολάρια, πραγματοποίησαν αύξηση των δαπανών τους κατά 4,6% σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά, ποσό που αντιστοιχεί στο 3,2% του ΑΕΠ της χώρας. Το μερίδιο των ΗΠΑ στην παγκόσμια αγορά όπλων ανέρχεται στο 36% του μεριδίου της παγκόσμιας αγοράς, και οι δαπάνες των ΗΠΑ αντιστοιχούν με το σύνολο των δαπανών των 7 επόμενων χωρών που ακολουθούν στην παγκόσμια λίστα! Αξίζει τον κόπο να ληφθεί υπόψη ότι το πραγματικό ποσό είναι πολύ μεγαλύτερο, καθώς το SIPRI δεν περιλαμβάνει δαπάνες που έμμεσα σχετίζονται με εξοπλισμούς (ερευνητικά προγράμματα, ανάπτυξη νέων όπλων κ.λπ.), ούτε βέβαια τις δαπάνες για τη συντήρηση των ενόπλων δυνάμεων, τις συντάξεις των απόστρατων κ.λπ.
Τη δεύτερη θέση, σύμφωνα πάντα με τα επίσημα στοιχεία, καταλαμβάνει η Κίνα με δαπάνες 250 δισεκατομμυρίων δολαρίων, ποσό που αντιστοιχεί στο 1,9% του ΑΕΠ της χώρας και στο 14% του συνόλου των παγκόσμιων δαπανών για εξοπλισμούς. Την πρώτη πεντάδα συμπληρώνουν η Σαουδική Αραβία, η Ινδία, και Γαλλία με δαπάνες 67,6 δισεκατομμυρίων δολαρίων, 66,5 δισεκατομμυρίων δολαρίων και 63,8 δισεκατομμυρίων δολαρίων αντίστοιχα. Οι πέντε πρώτες χώρες της λίστας έχουν μερίδιο που φθάνει το 60% των παγκόσμιων δαπανών εξοπλισμού.
Μείωση των ρωσικών εξοπλιστικών δαπανών
Η Ρωσία, από την άλλη, μείωσε τις στρατιωτικές της δαπάνες το 2018 κατά 3,5%, ξοδεύοντας για εξοπλισμούς 61,4 δισεκατομμύρια δολάρια – ποσό που αντιστοιχεί στο 3,9% του ΑΕΠ της χώρας. Η μείωση αυτή υπολογίζεται ότι ήταν το αποτέλεσμα των οικονομικών δυσκολιών που δημιούργησαν στη χώρα οι δυτικές κυρώσεις με αφορμή το ουκρανικό ζήτημα, ενώ συντέλεσαν και οι δυσμενείς για τη ρωσική οικονομία συνέπειες από την μείωση των διεθνών τιμών του πετρελαίου. Σήμερα το μερίδιο της Ρωσίας στην παγκόσμια «αγορά» εξοπλιστικών δαπανών είναι στο 3,4%.
Παρ’ όλα αυτά, η Ρωσία συνεχίζει να θεωρείται από το δυτικό στρατόπεδο ως «επιτιθέμενη» χώρα και να εμφανίζεται ως απειλή-κίνητρο για την αύξηση των στρατιωτικών δαπανών σε ολόκληρη τη Δύση και τους συμμάχους της. Είναι χαρακτηριστικό ότι, από τις πρώτες 15 θέσεις της λίστας, οι 13 καταλαμβάνονται από ισάριθμα κράτη του Δυτικού κόσμου (οι άλλες 2 αντιστοιχούν στη Ρωσία και την Κίνα), που δαπανούν αθροιστικά 1,16 τρισεκατομμύρια δολάρια για εξοπλισμούς – δηλαδή μερίδιο που αντιστοιχεί στο 67,4% της παγκόσμιας κατανομής.
Ακόμα, σύμφωνα με την έκθεση του SIPRI, παρατηρείται αύξηση των στρατιωτικών δαπανών στις χώρες της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης, που πλέον αποτελούν την «αιχμή» του ΝΑΤΟ στα σύνορα με τη Ρωσία. Οι δαπάνες της Πολωνίας αυξήθηκαν κατά 9% το 2018 (11,6 δισεκατομμύρια δολάρια), ενώ οι δαπάνες της Ουκρανίας αυξήθηκαν κατά 21% (4,8 δισεκατομμύρια δολάρια). Σημαντικά αυξήθηκαν επίσης πέρυσι οι εξοπλιστικές δαπάνες της Βουλγαρίας, της Λετονίας, της Λιθουανίας και της Ρουμανίας (18-24%), πάντα στα πλαίσια της ΝΑΤΟϊκής περικύκλωσης της Ρωσίας.
Η Τουρκία βρίσκεται στην 15η θέση της παγκόσμιας κατάταξης, πραγματοποιώντας δαπάνες ύψους 19 δισεκατομμυρίων δολαρίων – ποσό που αντιστοιχεί στο 2,5% του τουρκικού ΑΕΠ και στο 1,5% της παγκόσμιας αγοράς. Είναι χαρακτηριστικό ότι η Τουρκία σημείωσε πέρυσι την υψηλότερη ποσοστιαία αύξηση (24%) στις 15 χώρες του κόσμου με τις μεγαλύτερες στρατιωτικές δαπάνες. Σημαντικές είναι οι στρατιωτικές δαπάνες και της Ελλάδας. Η χώρα καταλαμβάνει την 36η θέση στη παγκόσμια κατάταξη, ξοδεύοντας 5,2 δισεκατομμύρια δολάρια το 2018, ποσό που αντιστοιχεί στο 2,4% του ΑΕΠ παρά τα δέκα συνεχόμενα χρόνια κρίσης και μνημονίων.
