Τι θέλουν οι εταίροι και ποια είναι η αχίλλειος πτέρνα του ΣΥΡΙΖΑ
Του Απόστολου Αποστολόπουλου
Οι αντιδράσεις στα δυο κορυφαία όργανα του ΣΥΡΙΖΑ, στην Κ.Ο. και την Κ.Ε., ήταν έντονες και πολυπληθείς. Έστειλαν ηχηρό μήνυμα ότι η ηγετική ομάδα δεν μπορεί να κάνει ό,τι θέλει, όπως το θέλει, όταν το θέλει. Καλώς, το ακούσαμε. Οι αντιδράσεις, όμως, έπασχαν επειδή ανέδιδαν άρωμα διαμαρτυρίας χωρίς να αποτελούν εναλλακτική πρόταση. Κατά κάποιο τρόπο, δηλαδή, όσοι αντέδρασαν στα αποτελέσματα της διαπραγμάτευσης βρίσκονται στην ίδια θέση που ήταν ο ΣΥΡΙΖΑ απέναντι στην κυβέρνηση Σαμαρά η οποία υποστήριζε ότι όσα έκανε ήταν μονόδρομος. Μόνο ως κυβέρνηση μπορούσε και μπορεί να αποδείξει ο ΣΥΡΙΖΑ ότι τα περί μονόδρομου δεν ήταν βάσιμα. Κανείς δεν μπορεί τώρα να υποστηρίξει πειστικά ότι θα τα κατάφερνε καλύτερα από τον Βαρουφάκη, το οικονομικό επιτελείο.
Οι διαφωνούντες φαίνεται να βρίσκονται σε αδιέξοδο, αλλά το πραγματικό πρόβλημα το έχει η διοικούσα πλειοψηφία. Η απόφαση της ηγεσίας, συντονισμένη με τη διάθεση της κοινής γνώμης, να κινηθεί εντός του ευρώ έφερε τον ΣΥΡΙΖΑ στην κυβέρνηση, καθησυχάζοντας τον (φοβισμένο) κόσμο ότι δεν θα μπούμε σε περιπέτειες – όπως θεωρεί ένα GRexit. Αυτός ο φόβος, όμως, πάει τώρα να γίνει η αχίλλειος πτέρνα της κυβέρνησης. Οι εταίροι, με επικεφαλής τη Γερμανία βεβαίως, απειλούν με GRexit αλλά στην πραγματικότητα θέλουν να μην εφαρμόσει ο ΣΥΡΙΖΑ ούτε ψήγματα από το πρόγραμμά του. Δεν θέλουν να διώξουν την Ελλάδα, θέλουν να αποτύχει ο ΣΥΡΙΖΑ, να καταρρεύσει η αξιοπιστία της κυβέρνησης στα μάτια της κοινής γνώμης, να επανέλθει και να επιβληθεί οριστικά ο «μονόδρομος» των Σαμαρά και σία.
Μόνο αν η κυβέρνηση επέστρεφε τον εκβιασμό της εξόδου, μόνο τότε θα μπορούσε να λασκάρει κάπως το βρόχο. Ο Βαρουφάκης είπε κάποια στιγμή «ας γίνει Αρμαγεδδώνας», αλλά μετά το άφησε. Στο τέλος-τέλος, δεν είναι μόνο η κυβέρνηση που θέλει χρόνο. Τον χρόνο τον υπολογίζουν και οι Βρυξέλλες-Βερολίνο. Αν δεν προλάβουν να πνίξουν έγκαιρα τον ΣΥΡΙΖΑ, οι κυοφορούμενες ανατροπές (Ισπανία κ.λπ.) θα αλλάξουν τους συσχετισμούς εις βάρος τους. Λάθος της κυβέρνησης ήταν ότι πρότεινε ή αποδέχθηκε τη «δημιουργική ασάφεια» στο κείμενο συμφωνίας. Η ασάφεια είναι όπλο του ισχυρού, ποτέ του αδύναμου. Ο ισχυρός επιβάλλει στην ασάφεια την ερμηνεία που θέλει.
Μερικοί άρχισαν, κάπως καθυστερημένα, να ομιλούν για τη «γεωπολιτική πλευρά», ότι οι ΗΠΑ μας υποστηρίζουν επειδή το κενό στη Ν.Α. Μεσόγειο αν έφευγε η Ελλάδα από το ευρώ (αλλά και την Ε.Ε.) θα ήταν μεγάλο. Στην πραγματικότητα, οι ΗΠΑ ενδιαφέρονται να μείνει ενωμένη η Ε.Ε. ώστε να αντιπαρατίθεται ενιαία στη Ρωσία, υπό την ηγεσία της Γερμανίας. Η τύχη της Ελλάδας είναι (το εύκολο) μέρος αυτού του θέματος. Το ερώτημα είναι τι θα απαιτούσαν ή τι απαιτούν οι ΗΠΑ ως αντάλλαγμα για την όντως σημαντική (ως φαίνεται) παρέμβασή τους υπέρ ημών.
Πρόβλημα, κενό στην περιοχή θα υπήρχε πράγματι, αλλά μόνο αν η Αθήνα στρεφόταν αποφασιστικά προς τη Ρωσία και τους BRICS, πράγμα απίθανο και εξαιρετικά παρακινδυνευμένο. Τα περί σωτήριου «ξανθού ομόδοξου γένους» είναι φληναφήματα ανόητων, στην αθώα περίπτωση. Ως αυτή τη στιγμή κανείς δεν έχει εξετάσει (δημοσίως) με την απαιτούμενη σοβαρότητα την κίνηση της Τουρκίας να δεσμεύσει το μισό Αιγαίο και μετά να αποσύρει την όντως προκλητική της ενέργεια. Η Τουρκία δεν συνηθίζει να κάνει τέτοια λάθη και μετά να υποχωρεί. Όπως και να έχει, η υπόμνηση της τουρκικής απειλής ήταν σαφής: αν «παρεκτραπούμε»; Ο οικονομικός στραγγαλισμός είναι ένα πράγμα αλλά είναι εντελώς διαφορετικό η υπόρρητη απειλή κατά της εδαφικής ακεραιότητας, του διαμελισμού της χώρας.
Χώρες μακρινές, όπως η Κίνα, η Λατινική Αμερική ή το Ιράν (αν τα βρει με τις ΗΠΑ, πολύ πιθανό), χώρες, δηλαδή, που μπορούν να διαθέσουν χρήματα αλλά δεν έχουν άμεση και σημαντική ικανότητα παρέμβασης στη δική μας πλευρά της Μεσογείου, μπορεί να συμβάλουν ως επενδυτές για την ανάπτυξη. Και κακά τα ψέματα, χωρίς επενδύσεις ανάπτυξη δεν μπορεί να υπάρξει. Αλήθεια είναι ότι οι σημαντικές επενδύσεις στην Ελλάδα σπανίζουν, για ποικίλους λόγους. Ένας λόγος είναι, λένε, το ασταθές φορολογικό σύστημα. Αλλά αυτό οφείλεται (έστω εν μέρει) στη διαπλοκή των κυβερνήσεων με το εγχώριο κεφάλαιο που δεν θέλει στα πόδια του τους οπωσδήποτε ισχυρότερους ξένους ανταγωνιστές. Σταθεροί φορολογικοί κανόνες προϋποθέτουν έλεγχο του κράτους στη λειτουργία της οικονομίας. Ο μόνος που το επιχείρησε, στο αστικό πλαίσιο, ήταν ο Κωνσταντίνος Καραμανλής που κατηγορήθηκε για «σοσιαλμανία» – το θυμούνται οι παλιότεροι. Είναι η μόνη κατηγορία που δεν θα αντιμετωπίσει ο ΣΥΡΙΖΑ.
