Παραπαίει η κυβέρνηση του προέδρου Ζούμα
Ανάμεσα σε δύο πυρά βρίσκεται η κυβέρνηση του Εθνικού Αφρικανικού Κογκρέσου (ANC) υπό τον πρόεδρο Τζέικομπ Ζούμα στη Νότια Αφρική. Από τη μια, αυτήν την εβδομάδα η Standard & Poor’s υποβάθμισε τα νοτιοαφρικανικά χρεόγραφα στην κατηγορία των «σκουπιδιών», παρά το μαζικό κυβερνητικό ανασχηματισμό που αφορούσε 20 υπουργούς και υφυπουργούς, περιλαμβανομένου του υπουργού Οικονομικών. Από την άλλη, αυξάνεται η κοινωνική αναταραχή εξαιτίας της νεοφιλελεύθερης πολιτικής αλλά και της τεράστιας διαφθοράς του κάποτε ιστορικού ANC.
Αριστερά πολιτικά κόμματα και συνδικάτα έχουν κηρύξει την επόμενη Τετάρτη ως «Ημέρα Εθνικής Δράσης» επιδιώκοντας την ανατροπή του Ζούμα, σε μια κίνηση χαρακτηριστική του γεγονότος ότι η ηγεσία του ANC έχει προ πολλού σπαταλήσει το κεφάλαιο που οικοδομήθηκε στις δεκαετίες των αγώνων ενάντια στο απαρτχάιντ. Μεταξύ αυτών και το κόμμα των «Μαχητών της Οικονομικής Ελευθερίας» (EFF), που δημιουργήθηκε το 2013 από διαγραμμένα μέλη της νεολαίας του ANC και γρήγορα ανδρώθηκε χάρη στις στρατιές των απογοητευμένων από το καθεστώς. Σήμερα το EFF, που αυτοπροσδιορίζεται ως «κίνημα το οποίο εμπνέεται από την ευρύτερη μαρξιστική-λενινιστική παράδοση και την κληρονομιά του αντιαποικιακού αγωνιστή Φραντς Φανόν», έχει μισό εκατομμύριο μέλη και προμετωπίδα το σύνθημα «Δεν υπάρχει πολιτική ελευθερία χωρίς οικονομική ελευθερία».
Αυτήν την εβδομάδα ο επικεφαλής της κοινοβουλευτικής ομάδας του έριξε την ευθύνη για την υποβάθμιση από τη Standard & Poor’s στο καθεστώς Ζούμα, τονίζοντας: «Οι νεοφιλελεύθερες μακροοικονομικές πολιτικές του ANC παρέδωσαν την ευθύνη της χώρας στο ξένο κεφάλαιο και στους λεγόμενους “οίκους πιστοληπτικής αξιολόγησης”. Αρνούμενο να δημιουργήσει τους αναγκαίους θεσμούς, όπως μια κρατική τράπεζα, για τη χρηματοδότηση παραγωγικών βιομηχανιών, το ANC προτίμησε να ευνοήσει τη χρηματοπιστωτική σπέκουλα. Ο τριπλασιασμός του χρηματοπιστωτικού τομέα ως ποσοστό του ΑΕΠ μέσα σε είκοσι χρόνια αντί για την ανάπτυξη που υπόσχονταν έφερε ακόμη περισσότερη φτώχεια, ανισότητα και αποβιομηχάνιση».
Πράγματι, η πολιτική αντιπαράθεση τροφοδοτείται από την οικονομική κρίση, που πλήττει την πλειοψηφία των Νοτιοαφρικανών (με την εξαίρεση βέβαια της λευκής και, πλέον, και της μαύρης ελίτ…), και τη διαφθορά. Ο ίδιος ο πρόεδρος Ζούμα έχει κατηγορηθεί για ανάμιξη σε οικονομικά σκάνδαλα και τη διαπλοκή του με τους ινδικής καταγωγής μεγιστάνες αδελφούς Γκούπτα, οι οποίοι διατηρούν «πολύ στενές σχέσεις» και με το νέο υπουργό Οικονομικών Μαλούζι Γκιγκάμπα.
Ακόμη και το Νοτιοαφρικανικό Κ.Κ., εδώ και δεκαετίες πιστός σύμμαχος του ANC, καταδίκασε προχθές την αντικατάσταση του προηγούμενου υπουργού Οικονομικών Πράβιν Γκόρνταν από τον Γκιγκάμπα, καταγγέλλοντας ότι «τώρα οι αδελφοί Γκούπτα διασφάλισαν την πλήρη πρόσβασή τους στο Δημόσιο Ταμείο»…
Ο αναπληρωτής γενικός γραμματέας του Κ.Κ. Σόλι Μαπάιλα δεν δίστασε μάλιστα να αναρωτηθεί αν ο Γκόρνταν αντικαταστάθηκε επειδή έδωσε εντολή να ακυρωθεί το φαραωνικό σχέδιο ανάληψης των Αγώνων της Κοινοπολιτείας του 2022, που θα επιβάρυνε με εκατοντάδες εκατομμύρια δολάρια την ήδη παραπαίουσα νοτιοαφρικανική οικονομία. Και έμμεσα χρέωσε στον πρόεδρο Ζούμα την ευθύνη για έναν ανασχηματισμό που έγινε «σύμφωνα με τις απαιτήσεις οικονομικών μεγιστάνων και χωρίς καμία διαβούλευση με τους πολιτικούς συμμάχους του προέδρου».
Οι υποστηρικτές του καθεστώτος αντεπιτίθενται, ισχυριζόμενοι ότι ο ανασχηματισμός «ανοίγει το δρόμο για δικαιότερη αναδιανομή του πλούτου», χωρίς όμως να πείθουν και πολλούς.
Άλλωστε ο ίδιος ο νέος υπουργός Οικονομικών στις πρώτες δηλώσεις του διαβεβαίωσε ότι «θα εργαστώ στο δημοσιονομικό πλαίσιο που έχει συμφωνηθεί από την κυβέρνηση και τη βουλή», πράγμα που μεταφράζεται σε συνέχιση της λιτότητας και της περικοπής των κοινωνικών δαπανών. Γιατί τότε η Standard & Poor’s υποβάθμισε κι άλλο τη νοτιοαφρικανική οικονομία; Οι νεοφιλελεύθεροι οικονομολόγοι και οι ολιγάρχες της Νότιας Αφρικής δεν κρύβουν τη χαρά τους γι’ αυτήν την εξέλιξη, εκτιμώντας ότι «θα αποτελέσει ένα επιπλέον κίνητρο για τον πρόεδρο Ζούμα ώστε να μην εγκαταλείψει την αναγκαία δημοσιονομική αυστηρότητα»… Αρκεί να επιβιώσει πολιτικά βέβαια, πράγμα αμφίβολο καθώς κλιμακώνεται η κοινωνική διαμαρτυρία.
Γιώργος Αναστασίου
