Ανοίγει ο δρόμος για την εμπορευματοποίηση της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Του Χρήστου Πιλάλη.
Τριάντα από τις ιδιωτικές επιχειρήσεις που αυτοαποκαλούνται και διαφημίζονται ως κολέγια ή Iδρύματα Aνώτατης Eκπαίδευσης αδειοδοτήθηκαν ως Κέντρα Μεταλυκειακής Εκπαίδευσης (ΚΕΜΕ) απ’ το υπουργείο Παιδείας. Στις διαδικτυακές σελίδες πολλών από αυτές τις επιχειρήσεις βλέπουμε την παραπλανητική επισήμανση «Πανεπιστημιακές Σπουδές στην Ελλάδα», όταν ως κριτήρια για τη αδειοδότησή τους ήταν η επάρκεια των κτιριακών τους υποδομών, η καταβολή των προβλεπόμενων εγγυητικών επιστολών, ύψους 500.000 ευρώ ανά παράρτημα, και η ύπαρξη σε ισχύ εμπορικών συμφωνιών δικαιόχρησης (franchising) με εκπαιδευτικά ιδρύματα του εξωτερικού. Είναι εντυπωσιακό ότι το Ελληνικό Δημόσιο και το Εθνικό Κέντρο Πιστοποίησης (ΕΚΕΠΙΣ) δεν έχουν καμιά αρμοδιότητα για την επιστημονική αξιολόγηση των προγραμμάτων σπουδών που παρέχουν τα 30 ΚΕΜΕ. Δεν έχουν, επίσης, κανένα δικαίωμα ελέγχου των ακαδημαϊκών προσόντων του διδακτικού προσωπικού τους. Μόνοι, δε, εγγυητές όλων αυτών είναι τα ιδρύματα (συνήθως δεύτερης και τρίτης κατηγορίας) του εξωτερικού, με τα οποία συνεργάζονται.
Μετά την προ λίγων μηνών ενσωμάτωση της κοινοτικής οδηγίας 36/05 στο Ελληνικό Δίκαιο που προωθεί την εξίσωση του δημόσιου πανεπιστήμιου με τα κολέγια, έρχεται η κυβέρνηση να εγκαινιάσει το νέο καθεστώς.
Με τις 30 αδειοδοτήσεις της προσπαθεί να διαμορφώσει ένα τοπίο όπου η αναθεώρηση του άρθρου 16 θα είναι μια τυπική διαδικασία, αφού στην πράξη θα λειτουργούν ιδιωτικά ιδρύματα με δίδακτρα, φοιτητικά δάνεια, πιστωτικές μονάδες, κύκλους σπουδών και χωρίς άσυλο.
Και αυτά, σε μια περίοδο έντονης αμφισβήτησης του δημόσιου πανεπιστήμιου αλλά και του δημόσιου σχολείου από μέρους της που στοχεύει στην απαξίωσή τους και στη συνολικότερη εμπορευματοποίηση της εκπαίδευσης. Ακολουθεί, άλλωστε, πιστά την γραμμή του Μνημονίου αλλά και του ΟΟΣΑ (βλέπε Δρόμος 27/3/2010) τον οποίο επικαλέστηκε, πολλές φορές, η κυρία Διαμαντοπούλου και το Σαββατοκύριακο 26-27/6, στην 64η Σύνοδο Πρυτάνεων, όταν έδωσε μια πρόγευση των αλλαγών που σχεδιάζει για τα πανεπιστήμια.
Όπως έγραψε ο Χρ. Κάτσικας, από την εποχή της Λευκής Βίβλου για τη Διδασκαλία και τη Μάθηση (Κομισιόν, 1995) και βήμα-βήμα με την υπογραφή της περίφημης «Διακήρυξης της Μπολόνια» (1999), τη συμφωνία της Λισσαβώνας Για μια ανταγωνιστική οικονομία (2000), τη Σύνοδο της Πράγας (2001), το Ανακοινωθέν της Συνόδου Υπουργών Παιδείας της Ευρωπαϊκής Ένωσης στο Βερολίνο (Σεπτέμβριος 2003), τη Σύνοδο στο Μπέργκεν (2005) κ.λπ., η πανεπιστημιακή εκπαίδευση στην Ελλάδα και την Ευρώπη πλήττονται από ραγδαίες πολιτικές παρεμβάσεις.
Όλες αυτές οι παρεμβάσεις έχουν ως κοινό στόχο την αντιμετώπιση της παιδείας ως εμπόρευμα, που πρέπει να υπόκειται στους κανόνες της αγοράς. Οι φοιτητές αντιμετωπίζονται ως πελάτες που αγοράζουν αυτό το εμπόρευμα και οι φορείς που το παράγουν, ως επιχειρήσεις. Οι παρεμβάσεις αυτές στην εκπαίδευση αποτελούν τμήμα της στρατηγικής της καπιταλιστικής Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη συνολική αναδιάρθρωση της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης στο πλαίσιο του ανταγωνισμού της με τα άλλα ιμπεριαλιστικά κέντρα ΗΠΑ και Ιαπωνία.
Ο ανταγωνισμός αυτός αν δεν αναχαιτισθεί άμεσα, θα οδηγήσει σε περιορισμό το μορφωτικό ορίζοντα, κυρίως, των νέων ανθρώπων, των μεσαίων και των λαϊκών στρωμάτων που, κατά βάση, στηρίζουν την ικανοποίηση των εκπαιδευτικών τους προσδοκιών στη δημόσια εκπαίδευση. Γι’ αυτό η Αριστερά οφείλει όχι μόνο να αποκαλύπτει, έγκαιρα, τις μεθοδεύσεις των νεοφιλελεύθερων πολιτικών, αλλά και να δώσει προοπτική ανατροπή τους.
Μετά την προ λίγων μηνών ενσωμάτωση της κοινοτικής οδηγίας 36/05 στο Ελληνικό Δίκαιο που προωθεί την εξίσωση του δημόσιου πανεπιστήμιου με τα κολέγια, έρχεται η κυβέρνηση να εγκαινιάσει το νέο καθεστώς.
Με τις 30 αδειοδοτήσεις της προσπαθεί να διαμορφώσει ένα τοπίο όπου η αναθεώρηση του άρθρου 16 θα είναι μια τυπική διαδικασία, αφού στην πράξη θα λειτουργούν ιδιωτικά ιδρύματα με δίδακτρα, φοιτητικά δάνεια, πιστωτικές μονάδες, κύκλους σπουδών και χωρίς άσυλο.
Και αυτά, σε μια περίοδο έντονης αμφισβήτησης του δημόσιου πανεπιστήμιου αλλά και του δημόσιου σχολείου από μέρους της που στοχεύει στην απαξίωσή τους και στη συνολικότερη εμπορευματοποίηση της εκπαίδευσης. Ακολουθεί, άλλωστε, πιστά την γραμμή του Μνημονίου αλλά και του ΟΟΣΑ (βλέπε Δρόμος 27/3/2010) τον οποίο επικαλέστηκε, πολλές φορές, η κυρία Διαμαντοπούλου και το Σαββατοκύριακο 26-27/6, στην 64η Σύνοδο Πρυτάνεων, όταν έδωσε μια πρόγευση των αλλαγών που σχεδιάζει για τα πανεπιστήμια.
Όπως έγραψε ο Χρ. Κάτσικας, από την εποχή της Λευκής Βίβλου για τη Διδασκαλία και τη Μάθηση (Κομισιόν, 1995) και βήμα-βήμα με την υπογραφή της περίφημης «Διακήρυξης της Μπολόνια» (1999), τη συμφωνία της Λισσαβώνας Για μια ανταγωνιστική οικονομία (2000), τη Σύνοδο της Πράγας (2001), το Ανακοινωθέν της Συνόδου Υπουργών Παιδείας της Ευρωπαϊκής Ένωσης στο Βερολίνο (Σεπτέμβριος 2003), τη Σύνοδο στο Μπέργκεν (2005) κ.λπ., η πανεπιστημιακή εκπαίδευση στην Ελλάδα και την Ευρώπη πλήττονται από ραγδαίες πολιτικές παρεμβάσεις.
Όλες αυτές οι παρεμβάσεις έχουν ως κοινό στόχο την αντιμετώπιση της παιδείας ως εμπόρευμα, που πρέπει να υπόκειται στους κανόνες της αγοράς. Οι φοιτητές αντιμετωπίζονται ως πελάτες που αγοράζουν αυτό το εμπόρευμα και οι φορείς που το παράγουν, ως επιχειρήσεις. Οι παρεμβάσεις αυτές στην εκπαίδευση αποτελούν τμήμα της στρατηγικής της καπιταλιστικής Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη συνολική αναδιάρθρωση της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης στο πλαίσιο του ανταγωνισμού της με τα άλλα ιμπεριαλιστικά κέντρα ΗΠΑ και Ιαπωνία.
Ο ανταγωνισμός αυτός αν δεν αναχαιτισθεί άμεσα, θα οδηγήσει σε περιορισμό το μορφωτικό ορίζοντα, κυρίως, των νέων ανθρώπων, των μεσαίων και των λαϊκών στρωμάτων που, κατά βάση, στηρίζουν την ικανοποίηση των εκπαιδευτικών τους προσδοκιών στη δημόσια εκπαίδευση. Γι’ αυτό η Αριστερά οφείλει όχι μόνο να αποκαλύπτει, έγκαιρα, τις μεθοδεύσεις των νεοφιλελεύθερων πολιτικών, αλλά και να δώσει προοπτική ανατροπή τους.
Σχόλια
