Όπως είχαμε γράψει στο προηγούμενο φύλλο, σήμερα (Σάββατο 26/6) στο Σεράφειο του Δήμου Αθηναίων από τις 10:00 μέχρι τις 16:30, πραγματοποιείται μια σειρά εκδηλώσεων με τον γενικό τίτλο «Οικοϊστορίες», με αφηγήσεις μύθων και παραμυθιών και σύντομες διαδραστικές παρουσιάσεις και συζητήσεις πάνω σε θέματα που αφορούν την οικολογία και τη φύση.
Με αφορμή αυτή την εκδήλωση αναφερθήκαμε στη σημαντική δουλειά που γίνεται τα τελευταία χρόνια πάνω στο λαϊκό παραμύθι.
Φεστιβάλ, με ένα από τα σημαντικότερα αυτό της Τζιας, είναι αφιερωμένα στο παραμύθι.
Καθοριστικός είναι ο ρόλος μιας νέας γενιάς παραμυθάδων που πατώντας πάνω στα χνάρια της Σάσας Βούλγαρη, της Λίλης Λαμπρέλλη, του Στέλιου Πελασγού και άλλων έδωσαν μια πραγματικά νέα πνοή.
Με μεγάλη χαρά ενημερώθηκα από φίλους παραμυθάδες ότι ακριβώς αυτές τις μέρες εγκρίθηκε η ίδρυση Σωματείου με την επωνυμία «Σωματείο Επαγγελματιών Αφηγητών-Ιστορητών Ελλάδας» Σ.ΕΠ.Α.Ι.Ε. Στην προσωρινή διοίκηση είναι η Ανεζούλα Κατσιμπίρη, η Ελένη Μπασδάρα, η Βιολέτα Σολιδάκη και η Ελεάνα Χατζάκη.
Όπως σημειώνουν, «η τέχνη της αφήγησης είναι πανάρχαια και συνδέεται άρρηκτα, από την αρχή της παρουσίας του ανθρώπου στη Γη, με την οργάνωσή του σε κοινωνίες και τη δημιουργία και εξέλιξη του πνευματικού πολιτισμού του. Τις τελευταίες δεκαετίες συγκεντρώνει παγκοσμίως και στην Ελλάδα το ενδιαφέρον όλο και περισσότερων ανθρώπων. Αρκετοί από αυτούς αποδέχονται την πρόκληση να αφιερωθούν ολοκληρωτικά σε αυτή την τέχνη, κάτι που γεννά την ανάγκη να την αντιμετωπίσουν και ως τρόπο βιοπορισμού τους. Αυτή η ανάγκη και τα δεδομένα της σύγχρονης κοινωνίας στην οποία ζούμε, γέννησαν με τη σειρά τους το Σωματείο μας.
Πρωταρχικός σκοπός του Σωματείου μας είναι η αναγνώριση του επαγγέλματος του αφηγητή-ιστορητή από το Ελληνικό Κράτος ως αυτοτελούς κλάδου καλλιτεχνικής και επαγγελματικής δραστηριότητας, διακριτού από άλλα επαγγέλματα, όπως αυτά του ηθοποιού, του εμψυχωτή κ.ά. και η διεκδίκηση όλων των δικαιωμάτων που απολαμβάνουν οι επαγγελματίες (ασφαλιστικών, κ.ά.). Παράλληλα θέλουμε να στηρίξουμε και να προωθήσουμε την τέχνη της αφήγησης ώστε να συσπειρώσει γύρω της ακόμα περισσότερους συνανθρώπους μας.
Καλούμε λοιπόν όσους και όσες ασκούν την τέχνη της αφήγησης ως επάγγελμα να ενταχθούν στο Σωματείο μας ως τακτικά μέλη. Καλούμε νέους και νέες αφηγητές και αφηγήτριες ή/και όσους/ες επιθυμούν να ασκήσουν την αφήγηση ως επάγγελμα να ενταχθούν στο Σωματείο μας ως προστατευόμενα μέλη. Κι ακόμα καλούμε όσους και όσες θέλουν να γνωρίσουν και να στηρίξουν το Σωματείο μας και τους σκοπούς του, να επικοινωνήσουν μαζί μας.»
Είναι μια πραγματικά αξιέπαινη πρωτοβουλία. Έχοντας παρακολουθήσει πολλές τέτοιες αφηγήσεις κι έχοντας συνεργαστεί με πολλούς παραμυθάδες έχω ζήσει κι εγώ τη μαγεία. Κι είναι τόσο απλά τα υλικά της!
Μπορεί να γίνει σε οποιοδήποτε μέρος. Σε δάση, σε ποτάμια, σε παραλίες, σε σχολεία, σε χώρους εκδηλώσεων… Μπορεί να γίνει μια κοινή απόλαυση για μικρούς και μεγάλους.
Όπως γράφει ο Μιχάλης Μερακλής «Μια από τις πρώτες και τις πρωταρχικές επιδόσεις και δυνατότητες της ποίησης, της τέχνης γενικά, είναι να παίρνει τα πράγματα που υπάρχουν σε μια μη εποπτεύσιμη πραγματικότητα και να μας τα κάνει ορατά – αυτό το κατορθώνει το παραμύθι με σπάνια καθαρότητα. Απομονώνει πρόσωπα και ζώα, δέντρα και οικοδομήματα, πράγματα και υπερβατικές δυνάμεις και τα φέρνει μπροστά στα μάτια μας…»
Και βεβαίως έχει άλλη γοητεία να το ακούμε απ’ ό,τι να το διαβάζουμε. Άλλωστε είναι προφορική παράδοση. Είναι η διαφορά που έχει να διαβάζεις τους στίχους ενός δημοτικού τραγουδιού με το να ακούς ένα δημοτικό τραγούδι.
Άλλωστε πολλοί αφηγητές παραμυθιών αξιοποιούν και τη μουσική στις αφηγήσεις τους κάνοντας ακόμη πιο γοητευτική την εμπειρία της ακρόασης.
Ο καθηγητής Κωνσταντίνος Μαλαφάντης, μεταφέροντας τις απόψεις του Δημήτρη Γληνού για τη σημασία που έχει να επιλεγούν ελληνικά λαϊκά παραμύθια και στη διδασκαλία, σημειώνει σχετικά με τα προτερήματά τους:
«…τα λαϊκά παραμύθια αποτυπώνουν με ιδιαίτερη εκφραστική δύναμη τη λαϊκή φαντασία… η γλωσσική μορφή των λαϊκών παραμυθιών διαθέτει αφενός δημιουργική δύναμη και αφετέρου καλλιτεχνική πνοή, στοιχεία απολύτως απαραίτητα για την πνευματική ανάπτυξη και ωρίμανση των παιδιών, τα οποία δεν τα εξασφαλίζουν ούτε οι καλύτερες μεταφράσεις ξένων παραμυθιών…» (Θέσεις του Δημήτρη Γληνού για τη διδασκαλία του παραμυθιού στο Δημοτικό Σχολείο – από τον τόμο των εκδόσεων Γρηγόρη.)
Με την ευκαιρία της ίδρυσης του Σωματείου θα άξιζε να ξεκινήσει μια οργανωμένη διαδικασία ένταξης του παραμυθιού στο σχολείο. Η εκδήλωση με παρουσία κάποιου αφηγητή μπορεί να αποτελέσει το έναυσμα για μια έρευνα πάνω στο λαϊκό παραμύθι, για μια αναζήτηση της αφηγηματικής παράδοσης του κάθε τόπου.
Είναι η ώρα οι θησαυροί αυτοί να βγουν στο φως!
Το email του Σωματείου είναι: [email protected]
