Η πρόσφατη απόφαση του Eurogroup (5/12/2022) για την έκθεση της «Μεταπρογραμματικής Εποπτείας» της Ελλάδας έδωσε μία ακόμα αφορμή στην κυβέρνηση για πανηγυρισμούς και στο ΣΥΡΙΖΑ να θυμίσει ότι τα μέτρα που αποφασίστηκαν ήταν συμφωνία επί της δικής τους διακυβέρνησης (21/6/2018) (Δρόμος, φ. 413, 23/6/2018, «Η χώρα στη “φάκα” του χρέους», edromos.gr/i-chora-sti-faka-tou-chreous).
Για πολλοστή φορά ακούμε βαρύγδουπες εκφράσεις και αναλύσεις «στο πόδι» που υπόσχονται γενικώς και αορίστως αισιοδοξία και προοπτικές. Την ίδια περίοδο βιώνουμε διαχρονικά ως λαός τη συνεχή φτωχοποίηση και το οικονομικό αδιέξοδο χωρίς κανένα μέλλον.
Στις 21/6/2018 ο κ. Τσίπρας ως πρωθυπουργός, που αποδέχθηκε σε όλη τη διάρκεια της θητείας του ό,τι ζήτησαν οι δανειστές, μίλησε για «σημαντική μέρα». Αυτή η σημαντική μέρα είχε προκύψει μετά από πολλά προαπαιτούμενα (20 νόμοι περίπου) και κύρια εκείνο του Ιουνίου 2018 με την επέκταση της οικονομικής εποπτείας της χώρας μέχρι το 2022 και μετά, την παροχή εγγύησης στους δανειστές με την περιουσία του Υπερταμείου, την οριστικοποίηση της κατάργησης του «ν. Κατσέλη», τη διευκόλυνση της «επένδυσης» Λάτση στο Ελληνικό, τη διευκόλυνση των funds για την αρπαγή της περιουσίας των δανειοληπτών κ.ά. (Δρόμος, φ. 412, 16/6/2018, «Το “διηνεκές μνημόνιο” του ΣΥΡΙΖΑ», edromos.gr/to-diinekes-mnimonio-tou-syriza). Βέβαια αυτή η «σημαντική μέρα» δεν έφερε επί των ημερών του ανακούφιση στα οικονομικά δεινά των μνημονιακών μέτρων και έτσι έλαβε την απάντηση του λαού στις εκλογές Μαΐου και Ιουλίου 2019…
Η εποπτεία και οι δεσμεύσεις παραμένουν ενώ παράλληλα ενισχύεται η απαίτηση των δανειστών για επιτάχυνση μέτρων απαρέγκλιτης εφαρμογής τους
Η κυβέρνηση Ν.Δ. του κ. Μητσοτάκη, μετά τον Ιούλιο 2019, συνέχισε την εφαρμογή των δεσμεύσεων και των μνημονιακών πολιτικών φτωχοποίησης του λαού. Ταυτόχρονα προχώρησε σε πιο αντιλαϊκά μέτρα με σκοπό την ενίσχυση της κερδοφορίας του κεφαλαίου και την παράδοση τμημάτων της δραστηριότητας του δημοσίου στον ιδιωτικό τομέα (εκπαίδευση, υγεία). Η πανδημία και τα σχετικά μέτρα της έδωσαν ένα «άλλοθι» για μια περίοδο. Όμως στη συνέχεια η ραγδαία αύξηση των τιμών και οι αλυσιδωτές τους συνέπειες σε συνδυασμό με τα ανύπαρκτα μέτρα για την αντιμετώπιση της κατάστασης επιδείνωσαν ακόμα περισσότερο την κατάσταση του λαού. Μετά από όλα αυτά η κυβέρνηση αναφέρει ότι «σήμερα είναι μια μέρα πιο αισιόδοξη» (Μητσοτάκης) και για μία «απόφαση ορόσημο» (Σταϊκούρας) για την Ελλάδα. Σε αυτό το πνεύμα και ο εκφραστής της πολιτικής των δανειστών, πρόεδρος του Eurogroup, κ. Ντόναχιου μίλησε για «ιστορική απόφαση».
Το «μικρό καλάθι»
Ας δούμε το περιεχόμενο αυτής της απόφασης για να δούμε πόσο ιστορική και τι μας υπόσχεται για το μέλλον. Η απόφαση αυτή όπως προαναφέραμε δεν αφορά κάτι νέο αλλά την εφαρμογή δεσμεύσεων από το παρελθόν, μετά την υλοποίηση των προαπαιτούμενων δεσμεύσεων από πλευράς Ελλάδας. Ειδικότερα προβλέπονται:
1) Η αποδέσμευση της όγδοης και τελευταίας δόσης από τα κέρδη των ευρωπαϊκών κεντρικών τραπεζών από αγορά ελληνικών ομολόγων (ANFA/SMP), η οποία εκκρεμούσε από το Α΄ εξάμηνο του 2019. Πρόκειται για ένα ποσό 644-740 εκατ. ευρώ, όπως καταγράφεται στον Τύπο, που είναι κέρδη των κεντρικών τραπεζών από την ανατίμηση των ομολόγων ελληνικού χρέους που είχαν αγοράσει σε εξευτελιστικές τιμές την περίοδο 2010-2011. Αυτά δεν αποδόθηκαν στην Ελλάδα, όπως αρχικά είχε συμφωνηθεί στο παρελθόν (συμφωνία 2012) και αποδίδονται τώρα! 2) Τον μηδενισμό, για το 2ο εξάμηνο του 2022, του επιπρόσθετου περιθωρίου (step-up margin), στο επιτόκιο δανείων προς την Ελλάδα του 2012 (από το EFSF), και 3) Τον μόνιμο μηδενισμό του περιθωρίου αυτού, από το 2023 και μετά.
Η προαναφερθείσα αύξηση του επιτοκίου δανεισμού της Ελλάδας, που τώρα μηδενίζεται οριστικά, είναι ένας καταχρηστικός όρος σε βάρος της που ενσωματώθηκε στις συμβάσεις και ήταν ανενεργός για μια περίοδο σύμφωνα με τη συμφωνία του 2018.
Κυβέρνηση και φιλοκυβερνητικά Μέσα Ενημέρωσης πανηγυρίζουν για ελάφρυνση του δημοσίου χρέους κατά 6 δισ. ευρώ. Πρόκειται για κατασκευασμένη πραγματικότητα για την εξυπηρέτηση της κυβερνητικής προπαγάνδας. Το μοναδικό ποσό που συμβάλει στη μείωση του υπέρογκου ελληνικού δημόσιου χρέους είναι οι επιστροφές των κερδών από τα ομόλογα γύρω στα 700 εκατ. ευρώ. Τα υπόλοιπα θα ήταν πρόσθετοι τόκοι που θα καταβάλλονταν ετησίως σύμφωνα με το διαμορφούμενο επιτόκιο. Δηλαδή επειδή η Ελλάδα υλοποίησε τις απαιτήσεις των δανειστών του 2018 και όλες τις υπόλοιπες, προηγούμενες και επόμενες, τώρα της μειώνουν το χρέος κατά 700 εκατ. ευρώ περίπου και δεν της αυξάνουν το υπάρχον επιτόκιο. Σημειώνεται ότι το επιτόκιο είναι στο 1% περίπου όταν οι δανειστές έχουν συγκεντρώσει τα χρήματα αυτά από τις αγορές με κόστος κοντά στο 0% και αποδεχθήκαμε (μας επέβαλαν) ότι θα μπορούσαν να αυξήσουν αυτό το επιτόκιο ακόμα περισσότερο!
Οι απαιτήσεις των δανειστών
Φυσικά ακόμα και αυτά τα μέτρα δεν εγκρίνονται «αναίμακτα» για τον ελληνικό λαό. Οι δεσμεύσεις παραμένουν και ενισχύεται η απαίτηση των δανειστών για επιτάχυνση μέτρων απαρέγκλιτης εφαρμογής τους, παρά τις συνθήκες της περιόδου που διανύουμε. Η μεταμνημονιακή ενισχυμένη εποπτεία τελειώνει με την παραπάνω απόφαση αυτό όμως δεν σημαίνει ότι τελειώνει γενικά η εποπτεία – που θα ολοκληρωθεί αφού θα έχουμε εξοφλήσει το 75% των δανείων. Το επόμενο «ραντεβού» για την αξιολόγηση της συμμόρφωσης της Ελλάδας είναι την άνοιξη του 2023. Μέχρι τότε εκτός των άλλων η Ελλάδα δεσμεύεται να εφαρμόσει πλήρως:
1) «Την ομαλή λειτουργία της δευτερογενούς αγοράς μη εξυπηρετούμενων δανείων», δηλαδή να λυθούν πλήρως τα χέρια στα funds για την αρπαγή της περιουσίας του λαού, 2) «Τις συνεχιζόμενες μεταρρυθμίσεις στον χρηματοπιστωτικό τομέα», δηλαδή να ενισχυθούν τα μέτρα που θα μεγαλώσουν την κερδοφορία των τραπεζών, 3) Την εκκαθάριση από «τις εκκρεμείς υποθέσεις αφερεγγυότητας νοικοκυριών», δηλαδή να τελειώνουν με τη γνωστή πλέον μέθοδο της μαζικής απόρριψης των αιτήσεων προστασίας της Α΄ κατοικίας από τα ειρηνοδικεία, 4) Την «εφαρμογή του Οργανισμού Sale and Lease Back για τη διασφάλιση της πλήρους εφαρμογής του πλαισίου αφερεγγυότητας», δηλαδή όταν θα ικανοποιείς τα αυστηρά κριτήρια του ευάλωτου νοικοκυριού, να σου παίρνουν το σπίτι για ψίχουλα και να στο νοικιάζουν στη συνέχεια με βάση την εμπορική του αξία, 5) Την «εφαρμογή μιας φιλόδοξης αναπτυξιακής στρατηγικής και συνετών δημοσιονομικών πολιτικών που θα συνεχίσουν να αποτελούν τα βασικά συστατικά για τη βιωσιμότητα του χρέους».
Τα παραπάνω συνοδεύονται και με τη δραστική μείωση της πενιχρής οικονομικής βοήθειας προς τα λαϊκά στρώματα λόγω της ενεργειακής κρίσης, περιορίζοντας αυτά μόνο για «ευάλωτους» πολίτες δηλαδή αυτούς που ζουν κάτω από το όριο της φτώχειας, διότι «τα κράτη μέλη με υψηλά επίπεδα χρέους (δηλαδή η Ελλάδα) θα πρέπει να ακολουθήσουν συνετή δημοσιονομική πολιτική, ιδίως περιορίζοντας την εθνικά χρηματοδοτούμενη αύξηση των πρωτογενών τρεχουσών δαπανών».
Το συνεχές αδιέξοδο
Η βόμβα στα θεμέλια της ελληνικής οικονομίας και πάνω από τα κεφάλια των μελλοντικών γενεών που λέγεται δημόσιο χρέος εκτιμάται στο τέλος 2022 σε 392,3 δισ. ευρώ και αντιστοιχεί στο 186,7% του ΑΕΠ. Η Ελλάδα είναι η πρώτη χώρα στην Ευρώπη και η τρίτη στον κόσμο όσον αφορά το ποσοστό χρέους ως προς το ΑΕΠ, με πρώτη την Ιαπωνία και δεύτερο το Σουδάν. Το 2010 μπήκαμε στα μνημόνια με χρέος 317 δισ. ευρώ –140,2% του ΑΕΠ. Μετά από διαγραφές 120 δισ. ευρώ το 2012 και διάφορες «ελαφρύνσεις» από τότε μέχρι σήμερα είναι κοντά στα 400 δισ. και στο 190% του ΑΕΠ και όμως όλες οι κυβερνήσεις πανηγυρίζουν.
