Της Αλίκης Βεγίρη. Κατά τη διάρκεια της προεκλογικής περιόδου πληροφορηθήκαμε την πρόθεση των κ.κ. Τσίπρα και Καμμένου να διεξάγουν λογιστικό έλεγχο του δημοσίου χρέους, εάν και εφ’ όσον κληθούν να κυβερνήσουν, με σκοπό το μέρος του χρέους που δημιουργήθηκε με παράνομες ή/και αντισυνταγματικές διαδικασίες, να κηρυχτεί απεχθές, κατά το πρότυπο του Ισημερινού, και να διαγραφεί.
Όταν πριν από ένα περίπου χρόνο συγκροτήθηκε η Ελληνική Επιτροπή Λογιστικού Ελέγχου, (ΕΛΕ), με στόχο το εν λόγω εγχείρημα να προσλάβει κινηματικό χαρακτήρα με τη συμμετοχή πρωτίστως των πολιτών και όχι μέσω ειδικών επιτροπών κοινοβουλευτικών εκπροσώπων ή ανεξάρτητων εμπειρογνωμόνων, το χρέος εθεωρείτο ακόμα μια τοπική ελληνική ιδιομορφία, παρ’ όλο που και η Ιρλανδία λίγους μήνες πριν είχε διαγνωστεί με την ίδια ασθένεια των υπερβολικών ελλειμμάτων και του μη βιώσιμου χρέους και ελάμβανε το πρώτο της bail-out. Στην πορεία, όπως απεδείχθη, το πρόβλημα κάθε άλλο παρά μεμονωμένο ήταν, αλλά αφορούσε ολόκληρη την Ευρωζώνη, άσχετο αν ακόμα εκδηλωνόταν πιο έντονα στην περιφέρεια. Σήμερα βέβαια, έχει προχωρήσει τόσο, ώστε να απειλεί και το ίδιο το κέντρο.
Η ελληνική ΕΛΕ, από τη στιγμή της σύστασής της ανέλαβε την πρωτοβουλία μιας διεθνούς κινητοποίησης, με κατάληξη αμέσως μετά, τη διοργάνωση διεθνούς συνεδρίου στην Αθήνα, το οποίο απετέλεσε και το έναυσμα για τη δημιουργία ανάλογων επιτροπών λογιστικού ελέγχου, πρώτα στην Ιρλανδία, αλλά στη συνέχεια και σε όσες άλλες χώρες βρίσκονταν στην ίδια μοίρα, παρ’ όλο που τα προβλήματα που είχαν να αντιμετωπίσουν δεν ήταν της ίδιας υφής και προέλευσης.
Η Ιρλανδική ΕΛΕ συγκροτήθηκε στις αρχές Μαΐου του 2011 από μια μικρή ομάδα πανεπιστημιακών, νομικών και οικονομολόγων με σκοπό την εις βάθος διερεύνηση του χρέους των τραπεζών το οποίο, ως γνωστόν, η προηγούμενη κυβέρνηση είχε προκάμει να εγγυηθεί στο σύνολό του. Η επιτροπή, ανάμεσα στα άλλα, αποκάλυψε ότι μέχρι το 2031 η… ζόμπι πλέον τράπεζα Anglo-Irish, θα κοστίσει στους ιρλανδούς πολίτες πάνω από 48 δισ. ευρώ, ποσό που αντιστοιχεί στο 30% του ιρλανδικού ΑΕΠ.
Ανάλογη κίνηση δημιουργήθηκε και στη Γαλλία, όπου το πρόβλημα εδώ εντοπίζεται κατά κύριο λόγο στα τοξικά δομημένα ομόλογα, που η πτωχευμένη πλέον Dexia είχε προσπαθήσει και είχε καταφέρει να πουλήσει σε πολλούς δήμους και περιφέρειες της χώρας. Για το σκοπό αυτό, μετά από μια επιτυχημένη καμπάνια δημιουργήθηκαν γύρω στις 120 μικρότερες ΕΛΕ, οι οποίες δρώντας σε τοπικό επίπεδο, προσπαθούν να ευαισθητοποιήσουν τις κοινωνίες, εκδίδοντας πληροφοριακό υλικό, και επιχειρώντας να οικοδομήσουν συνεργασίες με τις τοπικές αρχές, για μια απο κοινού διερεύνηση των συσσωρευμένων χρεών. Στα μέσα δε του περασμένου Ιανουαρίου, διοργανώθηκε κι ένα μεγάλο συνέδριο με πάνω από 1.000 συμμετοχές, απ’ όπου προέκυψε ένα παν-γαλλικό συντονιστικό όργανο.
Το ύψος του ιταλικού χρέους, καθώς και οι αδιαφανείς συνθήκες κάτω από τις οποίες συσσωρεύτηκε απετέλεσαν τις προυποθέσεις, γύρω στα τέλη του 2011, για τη συγκρότηση και της ιταλικής ΕΛΕ από ακτιβιστές, μέλη της κοινωνίας των πολιτών και οικονομολόγους. Το ιταλικό χρέος από 59% του ΑΕΠ που ήταν το 1980, μέσα σε μια δεκαετία ανέβηκε στο 100%, μέσα στην επόμενη πενταετία σκαρφάλωσε στο 124%, το 2001 έπεσε στο 101%, ενώ σήμερα έχει εκτοξευθεί στο 124%. Αντιθέτως, από το 1960, το μερίδιο των συντάξεων στο ΑΕΠ έμεινε στάσιμο στο 3%, το ίδιο και οι δαπάνες για την υγεία, γύρω στο 10,5%. Ενώ οι δαπάνες για την εκπαίδευση, όλα αυτά τα χρόνια έπεσαν από το 11% στο 9%. Από την άλλη μεριά, οι επιχειρήσεις απολαμβάνοντας μυριάδες διευκολύνσεις, είδαν τα φορολογικά τους βάρη, μόνο μέσα στη δεκαετία 2000-2011, να πέφτουν κατά περίπου 10 μονάδες, από 41,4% στο 31,4%. Η δε φοροδιαφυγή υπολογίζεται στα 120 δισ. ευρώ ετησίως.
Η Πορτογαλική ΕΛΕ συγκροτήθηκε για τους ίδιους λόγους, το Δεκέμβρη του 2011, από τα κάτω, με πρωτοβουλία αριστερών πανεπιστημιακών, ακτιβιστών και με την υποστήριξη του αριστερού κοινοβουλευτικού κόμματος Bloco, θέτοντας ως στόχο τη δημοσίευση των πρώτων αποτελεσμάτων για το προφίλ του δημοσίου χρέους μέχρι τον Ιούνιο του τρέχοντος έτους.
Στην Ισπανία, διαβουλεύσεις για τη συγκρότηση εξεταστικής επιτροπής των πολιτών άρχισαν από τον περασμένο Οκτώβρη, η οποία κατέληξε τον Μάρτη του 2012 στην πλατφόρμα «We don’t owe, we won’t pay» με συμμετοχές απ’ όλη τη χώρα.
Στα σκαριά βρίσκεται και η δημιουργία αντίστοιχης επιτροπής στην Πολωνία, η οποία, ομοίως, βρίσκεται στο κατώφλι δημοσιονομικής κρίσης. Όπως και στις προαναφερθείσες χώρες, οι εν ισχύ και προγραμματισμένες μεταρρυθμίσεις, ιδιωτικοποιήσεις, περικοπές κοινωνικών παροχών, αλλά και φοροαπαλλαγές για τις επιχειρήσεις πρόκειται να δημιουργήσουν ασφυχτικό κλίμα για την πλειοψηφία των πολιτών.
Αρκετές ομάδες έχουν αναλάβει ανάλογες επίσης πρωτοβουλίες σε Αίγυπτο, Τυνησία και Μαρόκο σε συνεργασία με κινήσεις από Γαλλία, Ην. Βασίλειο και Γερμανία.
Στο Βέλγιο, παρά τη σιωπή των επίσημων ΜΜΕ, ομάδες όπως το CADTM, ATTAC και Vie Feminine έχουν αρχίσει ενημερωτική εκστρατεία με αιχμή την πολύ ακριβή διάσωση των βελγικών τραπεζών, με πρώτη απ’ όλες την Dexia.
Επιτροπές λογιστικού ελέγχου από 12 χώρες της Ευρώπης και Β. Αφρικής συναντήθηκαν για πρώτη φορά στις 7 Απριλίου στις Βρυξέλλες, όπου παράλληλα με την ανταλλαγή εμπειριών, τέθηκαν κι οι βάσεις για την καλύτερη επικοινωνία και συντονισμό. Ανάμεσα στις αμέσως επόμενες δράσεις που συμφωνήθηκαν είναι 1) η διεξαγωγή διεθνούς συνεδρίου στις 17-19 Μάη στη Φρανκφούρτη με παράλληλη περικύκλωση της ΕΚΤ, και σε ό,τι μάς αφορά, 2) η διοργάνωση τον Οκτώβριο, κατά πάσα πιθανότητα στη Βαρκελώνη, ημέρα αλληλεγγύης για την Ελλάδα, στα πλαίσια της παγκόσμιας ημέρας κατά του χρέους και των πολιτικών λιτότητας.
Η ελληνική ΕΛΕ, από τη στιγμή της σύστασής της ανέλαβε την πρωτοβουλία μιας διεθνούς κινητοποίησης, με κατάληξη αμέσως μετά, τη διοργάνωση διεθνούς συνεδρίου στην Αθήνα, το οποίο απετέλεσε και το έναυσμα για τη δημιουργία ανάλογων επιτροπών λογιστικού ελέγχου, πρώτα στην Ιρλανδία, αλλά στη συνέχεια και σε όσες άλλες χώρες βρίσκονταν στην ίδια μοίρα, παρ’ όλο που τα προβλήματα που είχαν να αντιμετωπίσουν δεν ήταν της ίδιας υφής και προέλευσης.
Η Ιρλανδική ΕΛΕ συγκροτήθηκε στις αρχές Μαΐου του 2011 από μια μικρή ομάδα πανεπιστημιακών, νομικών και οικονομολόγων με σκοπό την εις βάθος διερεύνηση του χρέους των τραπεζών το οποίο, ως γνωστόν, η προηγούμενη κυβέρνηση είχε προκάμει να εγγυηθεί στο σύνολό του. Η επιτροπή, ανάμεσα στα άλλα, αποκάλυψε ότι μέχρι το 2031 η… ζόμπι πλέον τράπεζα Anglo-Irish, θα κοστίσει στους ιρλανδούς πολίτες πάνω από 48 δισ. ευρώ, ποσό που αντιστοιχεί στο 30% του ιρλανδικού ΑΕΠ.
Ανάλογη κίνηση δημιουργήθηκε και στη Γαλλία, όπου το πρόβλημα εδώ εντοπίζεται κατά κύριο λόγο στα τοξικά δομημένα ομόλογα, που η πτωχευμένη πλέον Dexia είχε προσπαθήσει και είχε καταφέρει να πουλήσει σε πολλούς δήμους και περιφέρειες της χώρας. Για το σκοπό αυτό, μετά από μια επιτυχημένη καμπάνια δημιουργήθηκαν γύρω στις 120 μικρότερες ΕΛΕ, οι οποίες δρώντας σε τοπικό επίπεδο, προσπαθούν να ευαισθητοποιήσουν τις κοινωνίες, εκδίδοντας πληροφοριακό υλικό, και επιχειρώντας να οικοδομήσουν συνεργασίες με τις τοπικές αρχές, για μια απο κοινού διερεύνηση των συσσωρευμένων χρεών. Στα μέσα δε του περασμένου Ιανουαρίου, διοργανώθηκε κι ένα μεγάλο συνέδριο με πάνω από 1.000 συμμετοχές, απ’ όπου προέκυψε ένα παν-γαλλικό συντονιστικό όργανο.
Το ύψος του ιταλικού χρέους, καθώς και οι αδιαφανείς συνθήκες κάτω από τις οποίες συσσωρεύτηκε απετέλεσαν τις προυποθέσεις, γύρω στα τέλη του 2011, για τη συγκρότηση και της ιταλικής ΕΛΕ από ακτιβιστές, μέλη της κοινωνίας των πολιτών και οικονομολόγους. Το ιταλικό χρέος από 59% του ΑΕΠ που ήταν το 1980, μέσα σε μια δεκαετία ανέβηκε στο 100%, μέσα στην επόμενη πενταετία σκαρφάλωσε στο 124%, το 2001 έπεσε στο 101%, ενώ σήμερα έχει εκτοξευθεί στο 124%. Αντιθέτως, από το 1960, το μερίδιο των συντάξεων στο ΑΕΠ έμεινε στάσιμο στο 3%, το ίδιο και οι δαπάνες για την υγεία, γύρω στο 10,5%. Ενώ οι δαπάνες για την εκπαίδευση, όλα αυτά τα χρόνια έπεσαν από το 11% στο 9%. Από την άλλη μεριά, οι επιχειρήσεις απολαμβάνοντας μυριάδες διευκολύνσεις, είδαν τα φορολογικά τους βάρη, μόνο μέσα στη δεκαετία 2000-2011, να πέφτουν κατά περίπου 10 μονάδες, από 41,4% στο 31,4%. Η δε φοροδιαφυγή υπολογίζεται στα 120 δισ. ευρώ ετησίως.
Η Πορτογαλική ΕΛΕ συγκροτήθηκε για τους ίδιους λόγους, το Δεκέμβρη του 2011, από τα κάτω, με πρωτοβουλία αριστερών πανεπιστημιακών, ακτιβιστών και με την υποστήριξη του αριστερού κοινοβουλευτικού κόμματος Bloco, θέτοντας ως στόχο τη δημοσίευση των πρώτων αποτελεσμάτων για το προφίλ του δημοσίου χρέους μέχρι τον Ιούνιο του τρέχοντος έτους.
Στην Ισπανία, διαβουλεύσεις για τη συγκρότηση εξεταστικής επιτροπής των πολιτών άρχισαν από τον περασμένο Οκτώβρη, η οποία κατέληξε τον Μάρτη του 2012 στην πλατφόρμα «We don’t owe, we won’t pay» με συμμετοχές απ’ όλη τη χώρα.
Στα σκαριά βρίσκεται και η δημιουργία αντίστοιχης επιτροπής στην Πολωνία, η οποία, ομοίως, βρίσκεται στο κατώφλι δημοσιονομικής κρίσης. Όπως και στις προαναφερθείσες χώρες, οι εν ισχύ και προγραμματισμένες μεταρρυθμίσεις, ιδιωτικοποιήσεις, περικοπές κοινωνικών παροχών, αλλά και φοροαπαλλαγές για τις επιχειρήσεις πρόκειται να δημιουργήσουν ασφυχτικό κλίμα για την πλειοψηφία των πολιτών.
Αρκετές ομάδες έχουν αναλάβει ανάλογες επίσης πρωτοβουλίες σε Αίγυπτο, Τυνησία και Μαρόκο σε συνεργασία με κινήσεις από Γαλλία, Ην. Βασίλειο και Γερμανία.
Στο Βέλγιο, παρά τη σιωπή των επίσημων ΜΜΕ, ομάδες όπως το CADTM, ATTAC και Vie Feminine έχουν αρχίσει ενημερωτική εκστρατεία με αιχμή την πολύ ακριβή διάσωση των βελγικών τραπεζών, με πρώτη απ’ όλες την Dexia.
Επιτροπές λογιστικού ελέγχου από 12 χώρες της Ευρώπης και Β. Αφρικής συναντήθηκαν για πρώτη φορά στις 7 Απριλίου στις Βρυξέλλες, όπου παράλληλα με την ανταλλαγή εμπειριών, τέθηκαν κι οι βάσεις για την καλύτερη επικοινωνία και συντονισμό. Ανάμεσα στις αμέσως επόμενες δράσεις που συμφωνήθηκαν είναι 1) η διεξαγωγή διεθνούς συνεδρίου στις 17-19 Μάη στη Φρανκφούρτη με παράλληλη περικύκλωση της ΕΚΤ, και σε ό,τι μάς αφορά, 2) η διοργάνωση τον Οκτώβριο, κατά πάσα πιθανότητα στη Βαρκελώνη, ημέρα αλληλεγγύης για την Ελλάδα, στα πλαίσια της παγκόσμιας ημέρας κατά του χρέους και των πολιτικών λιτότητας.
Σχόλια
