Μερικές σκέψεις με αφορμή τις καταλήψεις κ.λπ., κ.λπ…
Του Τάσου Βαρούνη
Υπάρχουν κινήσεις που τραβούν τα πράγματα στα άκρα. Καταλήψεις που δύσκολα ερμηνεύονται, πρωτότυπες «εισβολές», απεργίες πείνας. Είτε τις θεωρήσουμε αναπόφευκτες είτε ως προϊόν πολιτικών σχεδίων, κρύβουν μια ορισμένη παραδοχή. Ότι δεν είναι και τόσο ακραία η «κανονική» κατάσταση που όλοι συνηθίζουμε. Κυρίως, όμως, ότι χρειάζεται κάτι «εξαιρετικό» και «ηρωικό» -και μάλλον από λίγους- λες και η καθημερινή ζωή των πολλών ανθρώπων να στέρεψε από δυνατότητες για σπουδαία πράγματα.
Μια κάποια αδιαφορία για την κοινωνία είναι προφανής. Ως αντικείμενο παρατήρησης για αφ’ υψηλού ματιές. Άλλοτε «καθυστερημένη», άλλοτε γεμάτη «νοικοκυραίους», άλλοτε «έτοιμη για όλα». Πάντα ως αναφορά και πεδίο δράσης. Ποτέ ως υποκείμενο. Ο ριζοσπαστισμός, η επαναστατικότητα είναι περισσότερο κτήμα κάποιων. Το πανό των αντιεξουσιαστών γράφει «Ταξική αντεπίθεση» κι επειδή η τάξη απουσιάζει, κάποιοι προχωρημένοι θα φέρουν σε πέρας το καθήκον της. Όπως αυτοί το καταλαβαίνουν.
Μικρόκοσμος και… οριοθετήσεις
Και έτσι γινόμαστε όμηροι σε αναλύσεις και στάσεις. Μέχρι το επόμενο «γεγονός» που θα μας αναγκάσει να τοποθετηθούμε. Εκβιασμός για θεατές και μόνο. Για ταύτιση ή καταγγελία. Να συνταχθούμε με κάτι. Εδώ και τώρα. Κι ας παραμένουμε ασύντακτοι ως κοινωνία. Η πραγματικότητα μάς επιτίθεται ως θραύσματα και σκόρπιες πράξεις. Πού καιρός για ανασύσταση. Τα νοήματα ξεθωριάζουν. Η ουσία χάνεται. Τα «γιατί και πώς» φαντάζουν άσκοπη πολυλογία. Το ερώτημα για μια άλλη χώρα πέρα από το μεταπρατικό, παρασιτικό καθεστώς μοιάζει να εξαφανίζεται.
Όλα βαφτίζονται «κοινωνικός αγώνας». Ωραίο κόλπο για να τελειώνουμε με τη σκέψη. Πεσίματα σε κομματικά γραφεία, κατάληψη ραδιοφωνικών σταθμών. Ό,τι να ’ναι. Ιδέες, εξάλλου, υπάρχουν μπόλικες. Όλα επιτρέπονται γιατί όλα γίνονται. Μέτρο της επιτυχίας είναι η δικαίωση των «δικών μας». Αντί να κατανοηθεί η λογική αμηχανία μπροστά στις νέες συνθήκες επιλέγεται το τετριμμένο. Πάντα στο πνεύμα του μικρόκοσμου. Ό,τι έχει αξία ανάμεσά μας ανάγεται σε γενική αξία. Σκληρή κομματική λογική ασχέτως αντιεξουσιαστικού περιτυλίγματος. Κι επειδή προφανώς κανείς δεν παίζει – ούτε οι ίδιοι, επειδή οι καιροί είναι περίεργοι, η επιμονή στη διάσταση «σύντροφοι που κάνουν λάθος» ή «δεν έγινε και τίποτα» είναι προβληματική.
Μα ποιος αξιολογεί και από ποια σκοπιά; Τα λαμόγια κάθε τύπου και οι μπόλικοι μπον βιβέρ των αριστερών υπουργείων έχουν δικαίωμα να κουνούν το δάκτυλο στους «νεαρούς» που με μπόλικη έπαρση θεωρούν ότι εξεγείρονται; Ή μήπως το κράτος θα αναλάβει εργολαβία να καθαρίσει το τοπίο; Όταν ο κυβερνητισμός ρουφάει την πολιτική και όλα εξαντλούνται στη διαχείριση, τότε σίγουρα θα εμφανίζεται «αντιπολίτευση». Ακόμα και καθυστερημένη. Γιατί εντός ΣΥΡΙΖΑ η κριτική γίνεται πια ύποπτη διεργασία. Αυτολογοκρισία. Μην τυχόν πεις ότι η κυβέρνηση έχει υποχωρήσει, γίνεσαι αντίπαλος της «ιστορικής νίκης». Μην τυχόν σκεφτείς πως αλλιώς θα μπορούσαμε να το πάμε, θα σου πουν αμέσως «κάν’ το».
Ατάκες και ουσία
Μα και κάτι ακόμα. Είμαστε με τη Δημοκρατία επειδή αφήνουμε 30 διαμαρτυρόμενους στο περιστύλιο της Βουλής; Πόσο πιο χαμηλά θα ρίξουμε τον πήχη; (Σαν τη δήλωση του γραμματέα ότι δεν υπάρχει περίπτωση η κυβέρνηση να κόψει μισθούς και συντάξεις. Αυτό σημαίνει «πρώτη φορά Αριστερά»;). Η Δημοκρατία κινδυνεύει όσο δεν ασκείται. Όσο το «συμβολικό» και η «επικοινωνία» τροφοδοτούν την ανάθεση. Γιατί καλές οι κοινοβουλευτικές «τάπες» στους μνημονιακούς, καλά τα «ουάου», αλλά δεν φτάνουν. Μερικές φορές, όσο μένουν ασυνόδευτα, ίσως κάνουν και κακό.
Τελικά, το πραγματικό πρόβλημα δεν είναι η στάση απέναντι στις πράξεις των άλλων. Είναι ο χαρακτήρας της δικιάς μας πράξης. Παράδειγμα: Αυτό που μπορεί να γίνει από τη φοιτητική Αριστερά στο πανεπιστήμιο είναι να προστατεύει το άσυλο και τα δικαιώματα κάποιων που διεκδικούν; Να καταγγέλλει όσους φαντασιώνονται ότι οι καταλήψεις στιγματίζουν το δημόσιο πανεπιστήμιο; Τίποτα πιο δημιουργικό προσφέρεται; Γιατί συχνά και στην Αριστερά σε κάποιους μικρόκοσμους ζούμε. «Τι μου λες τώρα για υποταγή στους δανειστές, δεν βλέπεις ότι καταργήσαμε το 5ευρώ στα νοσοκομεία;»…
