Το νόημα της ζωής δεν είναι η λύση σε κάποιο πρόβλημα, άλλα θέμα συγκεκριμένου τρόπου ζωής. Δεν είναι μεταφυσικό αλλά ηθικό. Δεν είναι κάτι ξέχωρο από τη ζωή, αλλά αυτό που την κάνει να αξίζει να τη ζεις – δηλαδή μια ορισμένη ποιότητα, βάθος, πλούτος και ένταση της ζωής. Με αυτή την έννοια, το νόημα της ζωής είναι η ίδια η ζωή ιδωμένη με συγκεκριμένο τρόπο. Οι έμποροι του νοήματος της ζωής γενικώς νιώθουν ριγμένοι από έναν τέτοιο ισχυρισμό, αφού δε φαντάζει αρκετά μυστηριώδης ούτε βαρυσήμαντος. Μοιάζει πολύ μπανάλ. Είναι ελάχιστα πιο διδακτικός από το «42». Ή ακόμα και από το σλόγκαν πάνω στο μπλουζάκι που λέει, «Κι αν όλο το θέμα τελικά είναι το Χόκι-Πόκι[1]»; Αποσπά το ζήτημα του νοήματος της ζωής από τα χέρια μιας κλίκας ειδημόνων και το επαναφέρει στη ρουτίνα της καθημερινής διαβίωσης. Τέτοιας λογής είναι το bathos[2] που στήνει ο Ματθαίος στο Ευαγγέλιό του, όπου παρουσιάζει το Υιό του Ανθρώπου να επιστρέφει εν δόξη, περικυκλωμένος από αγγέλους, για την Τελική Κρίση. Μ’ όλη την πρετ-α-πορτέ συμπαντική εικονογραφία, η σωτηρία τελικά αποδεικνύεται μια πεζή υπόθεση –τόσο που προκαλεί αμηχανία: τάισμα των πεινασμένων, ξεδίψασμα των διψασμένων, καλωσόρισμα των ξένων και επισκεπτήριο στους κρατούμενους. Χωρίς καμιά «θρησκευτική» γοητεία ή αύρα. Καθένας μπορεί να το κάνει. Το κλειδί για τα μυστήρια του σύμπαντος αποδεικνύεται ότι δεν είναι μια εκρηκτική αποκάλυψη, αλλά κάτι που ήδη κάνουν πολλοί αξιοπρεπείς άνθρωποι, χωρίς να το πολυσκέφτονται. Η αιωνιότητα δεν βρίσκεται μέσα σε έναν κόκκο άμμου, άλλα σ’ ένα ποτήρι νερό. Το σύμπαν περιστρέφεται γύρω από τη φροντίδα των αρρώστων. Όταν δρας κατ’ αυτό τον τρόπο, είσαι κοινωνός της αγάπης που δημιούργησε τα άστρα. Το να ζεις έτσι δεν σημαίνει ότι έχεις απλώς μια ζωή, αλλά ότι την έχεις σε αφθονία. Αυτού του είδους η δραστηριότητα είναι γνωστή ως αγάπη και δεν έχει καμιά σχέση με ερωτικά ή τρυφερά συναισθήματα. Η εντολή της αγάπης είναι καθαρά απρόσωπη: πρότυπό της είναι η αγάπη για τους ξένους, όχι γι’ αυτούς που επιθυμείς ή θαυμάζεις. Είναι μια πρακτική ή ένας τρόπος ζωής, όχι μια νοητική κατάσταση.
[1] Hokey Pokey: Ρυθμικό παιδικό τραγούδι, οι στίχοι του οποίου καθοδηγούν τις χορευτικές κινήσεις. Οι στίχοι περιλαμβάνουν και τη φράση «that’s is all about» («αυτό είναι όλο»).
[2] Bathos (αγγλ.): το να μετατρέπεται ξαφνικά, σκόπιμα ή μη, κάτι μεγαλειώδες ή εξυψωμένο σε πεζό ή χυδαίο – κοινώς, να ξεφουσκώνει ή να ξεφτιλίζεται κατά τρόπο ανατρεπτικό, ενίοτε κωμικό.
(Απόσπασμα από το ομώνυμο το βιβλίο του Τέρυ Ίγκλετον, που κυκλοφόρησε πρόσφατα στα ελληνικά από τις Εκδόσεις Θύραθεν)
