Επιμέλεια: Γιάννης Σχίζας
SOS για τη Δήλο από τη γαλλική αρχαιολογική σχολή
Παρά τις συστηματικές εργασίες ανάδειξης και συντήρησης, που συντελούνται στο κυκλαδίτικο νησί από το 1873 με πρωτοβουλία της Γαλλικής Αρχαιολογικής Σχολής, η Δήλος, ένας από τους σπουδαιότερους χώρους του αρχαίου κόσμου υφίσταται αργή, αλλά αναπόφευκτη υποβάθμιση.
Όπως αναφέρει το ΑΠΕ-ΜΠΕ, τον κώδωνα του κινδύνου έκρουσε κατά τη διάρκεια της διήμερης διεθνούς διάσκεψης για την επίδραση της κλιματικής αλλαγής στην πολιτιστική κληρονομιά, που πραγματοποιήθηκε στο Ζάππειο, ο διευθυντής της Γαλλικής Αρχαιολογικής Σχολής στην Αθήνα, Α. Φαρνού.
«Η θαλάσσια και η αιολική διάβρωση αποτελούν τις βασικές αιτίες των ζημιών, που υφίστανται οι αρχαιότητες της Δήλου (που πρόσφατα πήρε 4,5 εκατ. ευρώ από το ΕΣΠΑ). Το φαινόμενο έχει ενταθεί ξεκάθαρα την τελευταία 10ετία» σημείωσε ο ομιλητής: «Εντοπίζουμε σοβαρές φθορές στην τοιχοποιία (ειδικά στους ευαίσθητους τοίχους από πωρόλιθο), αφανισμό των αρμών και διείσδυση του νερού στα θεμέλια των κτιρίων. Οι βροχές των τελευταίων ετών έχουν ανεβάσει τον υδροφόρο ορίζοντα και σε συνδυασμό με την άνοδο της στάθμης της θάλασσας, βλέπουμε το νερό να εισβάλλει καταστροφικά στον αρχαιολογικό χώρο».
Όπως εξήγησε ο κ. Φαρνού, οι επιστήμονες της Εφορείας Αρχαιοτήτων Κυκλάδων και της Γαλλικής Σχολής συνεργάζονται σε μια 8μελή επιτροπή, που συνεδριάζει δύο ή τρεις φορές τον χρόνο για τις επείγουσες επεμβάσεις στον χώρο και για την επεξεργασία ενός πλάνου διαχείρισής του.
Στο διαδικτυακό σύστημα δεδομένων συσσωρεύονται πληροφορίες για τα προβλήματα που προκύπτουν και ένα τρισδιάστατο μοντέλο, που δημιουργήθηκε πρόπερσι, συνδράμει κατά τον καλύτερο δυνατό τρόπο στις εργασίες προστασίας των μνημείων. Επιπλέον, κάθε χρόνο γίνονται εργασίες στερέωσης στους φθαρμένους τοίχους. Οι περίφημοι λέοντες της Δήλου αντικαταστάθηκαν από αντίγραφα. Οι αυθεντικοί απομακρύνθηκαν από τον χώρο και φιλοξενούνται σε κλειστή αίθουσα, στο Αρχαιολογικό Μουσείο.
Athens Voice
Υποχρεωτική φύτευση δένδρων
Στις 15 Μαΐου 2019, το Κογκρέσο των Φιλιππίνων ψήφισε νόμο που απαιτεί από μαθητές να φυτεύουν 10 δέντρα για να αποφοιτήσουν. Το νομοσχέδιο κάνει νόμο του κράτους μια παράδοση που έχει υιοθετηθεί τα τελευταία χρόνια. Στις Φιλιππίνες, αποφοιτούν κάθε χρόνο περίπου 12.000.000 από το δημοτικό, 5.000.000 από τη δευτεροβάθμια και 500.000 φοιτητές από τα πανεπιστήμια. Με την πλήρη εφαρμογή του νόμου, κάθε χρόνο θα φυτεύονται περίπου 175.000.000 δέντρα. Τα δέντρα θα φυτεύονται σε υπάρχοντα μακρόβια δάση, προστατευόμενες περιοχές, στρατιωτικές εγκαταστάσεις, εγκαταλελειμμένα ορυχεία και αστικές περιοχές, με επιλεγμένα αυτόχθονα είδη. Οι Φιλιππίνες είχαν τις μεγαλύτερες απώλειες δασών, από δασική κάλυψη από 70% σε μόλις 20% κατά τη διάρκεια του 20ου αιώνα!
perierga.gr, 9/6/2019
Συνωμοσιολογικά σενάρια…
Εξωγήινους και άλλες ιστορίες δι’ αγρίους πυροδότησε μια φωτογραφία στον Άρη, την οποία τράβηξε το ρόβερ Curiosity της NASA. Σε αυτή, φαίνεται μια μυστηριώδης λάμψη σε έναν μακρινό λόφο. Στην ασπρόμαυρη φωτογραφία, μπροστά από ένα βραχώδες τοπίο, μια μακριά και ακανόνιστη λευκή λάμψη φαίνεται να περνάει από πάνω.
Και μπορεί οι συνωμοσιολόγοι και οι μονίμως καχύποπτοι για μια ακόμη φορά να πιστεύουν ότι πρόκειται για εξωγήινους, ωστόσο η NASA θεωρεί σαφώς πιθανότερο ότι η λάμψη προέρχεται από κάποια ηλιακή αντανάκλαση στους βράχους ή από την κοσμική ακτινοβολία ή από μια αναλαμπή στον ίδιο τον φακό της κάμερας.
Δεν είναι η πρώτη φορά που οι κάμερες του ρόβερ έχουν τραβήξει φωτογραφίες με ανωμαλίες, οι οποίες δεν είναι εύκολο να εξηγηθούν, με πιο χαρακτηριστική περίπτωση μια φωτογραφία του 2014. Η ανωμαλία αυτή τη φορά ήταν μάλλον αστραπιαία, καθώς οι φωτογραφίες που τραβήχτηκαν ένα λεπτό πριν και ένα λεπτό μετά την επίμαχη φωτογραφία, δεν δείχνουν καμία λάμψη.
Το Curiosity έφθασε στον γειτονικό πλανήτη το 2012 και διαθέτει 17 κάμερες. Όλα αυτά τα χρόνια περιδιαβαίνει αργά τον Άρη και έχει στείλει στη Γη έναν μεγάλο όγκο δεδομένων και φωτογραφιών.
ΑΠΕ-ΜΠΕ/NASA
Θα φωτίσει όλο το σύμπαν
Λίγο πριν την Εκκίνηση λάμπει για μία τελευταία φορά κάτω από τον καυτό ήλιο της στέπας στο Καζακστάν. Το eRosita, αν και δεν ξεπερνά στο μέγεθος μία… ντουλάπα, σύντομα θα φωτίσει ολόκληρο το σύμπαν. Πρόκειται για ένα τηλεσκόπιο ακτίνων Χ, που κατασκευάστηκε στη Γερμανία και πρόκειται να κάνει μία «απογραφή» στο διάστημα. Στόχος των επιστημόνων είναι μάλιστα μέσω του eRosita να καταχωρήσουν τις μαύρες τρύπες, να ανακαλύψουν νέους γαλαξίες και να μετρήσουν τη σκοτεινή ενέργεια – τίποτα λιγότερο και τίποτα περισσότερο…
Στην «Πόλη των Άστρων», λίγο έξω από τη Μόσχα, περίμενε από τον Ιανουάριο το eRosita τη μεταφορά του στο Μπαϊκονούρ. Ο επικεφαλής της αποστολής εκεί, Ρασίντ Σουνιάεφ δήλωσε στη Deutsche Welle: «Η ολοκλήρωση της αποστολής θα έχει τεράστια σημασία για ολόκληρο τον κόσμο, γιατί το επόμενο αντίστοιχο πείραμα θα ξεκινήσει τουλάχιστον 25-30 χρόνια αργότερα. Αυτό όμως μάλλον δεν θα είμαι εκεί για να το δω». Το τελευταίο πραγματοποιήθηκε τη δεκαετία ’90. Τότε όμως επρόκειτο για ένα τηλεσκόπιο που ήταν περίπου 20 φορές πιο αδύναμο σε σχέση με το eRosita.
Αφετηρία του είναι το Κοσμοδρόμιο του Μπαϊκονούρ στο Καζακστάν. Επί σχεδόν επτά χρόνια θα μεταδίδει πληροφορίες στη γη από το ρώσικο, μη επανδρωμένο διαστημόπλοιο SRG (Spectrum-Röntgen-Gamma). Παράλληλα στόχος είναι να συλλέγει στοιχεία όχι μόνο για ορατά ουράνια σώματα, αλλά και για εκείνα που θεωρητικά δεν μπορεί κανείς να δει. Βέβαια είναι αρκετά πιθανό το eRosita να μας δώσει απαντήσεις στο μέλλον και σε ερωτήματα που δεν έχουν τεθεί ακόμη.
Ο Χρήστος Καρούμπης, υποψήφιος διδάκτορας στο ινστιτούτο Μαξ Πλανκ της Βόννης, μάλιστα σημειώνει: «Η εκτόξευση του eRosita έχει σαν γεγονός σίγουρα μεγάλο επιστημονικό ενδιαφέρον, καθώς οι μετρήσεις του μπορούν να ανατρέψουν το καθιερωμένο κοσμολογικό μοντέλο, αλλά και πολιτικό, μιας και αποτελεί ένα σπάνιο παράδειγμα συνεργασίας της ευρωπαϊκής επιστημονικής κοινότητας με αυτή της Ρωσικής Ομοσπονδίας».
Γιούρι Ρεσέτο. Επιμέλεια: Χρύσα Βαχτσεβάνου
Κίνδυνος ερημοποίησης
Υπάρχει ανησυχητική αύξηση όλων των δεικτών που καταγράφουν τον κίνδυνο ερημοποίησης στην Ανατολική Μεσόγειο και στην Ελλάδα, λέει στην Καθημερινή ο ακαδημαϊκός Χρήστος Ζερεφός, υπογραμμίζοντας τη μεγάλη σημασία του προβλήματος με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα για την Καταπολέμηση της Ερημοποίησης. Μάλιστα ο κ. Ζερεφός αποκαλύπτει στην «Κ» πως ήδη τροποποιούνται προς το χειρότερο τα κλιματικά μοντέλα για τη μείωση των βροχοπτώσεων στην Ανατολική Ελλάδα: «Με βάση τις προηγούμενες εκτιμήσεις στο πλαίσιο των κλιματικών μοντέλων της Διακυβερνητικής Επιτροπής για την Κλιματική Αλλαγή, υπήρχε πρόβλεψη, στο δυσμενέστερο μοντέλο, για μείωση των βροχοπτώσεων στις ανατολικές περιοχές της χώρας μας κατά 15%. Στην αναθεώρηση των εκτιμήσεων, που θα ανακοινωθεί τους επόμενους μήνες, προβλέπεται ποσοστό μείωσης 20%», λέει στην «Κ» ο κ. Ζερεφός. «Ήδη τα τελευταία 100 χρόνια έχει παρατηρηθεί μείωση της βροχής κατά 20% στη Δυτική Ελλάδα, που είναι η περιοχή με τις μεγάλες βροχοπτώσεις και τα μεγαλύτερα αποθέματα ύδατος. Στα ανατολικά η μείωση είναι μικρότερη, αλλά τα χειρότερα έρχονται», λέει ο ακαδημαϊκός, με βάση και την έκθεση της Επιτροπής Μελέτης της Κλιματικής Αλλαγής (ΕΜΕΚΑ), που έχει συστήσει η Τράπεζα της Ελλάδος.
«Το περίπου 30% της έκτασης της Ελλάδας μπορεί να απειληθεί από ερημοποίηση», σημειώνει ο κ. Ζερεφός. Ερημοποίηση δεν σημαίνει κατ’ ανάγκη συνθήκες αφρικανικής ερήμου. Ερημοποίηση σημαίνει υποβάθμιση των εδαφών σε τέτοιο βαθμό, ώστε να χάνουν τη γονιμότητά τους και να «πεθαίνουν». «Το έδαφος γίνεται πολύ φτωχό και δεν μπορεί να στηρίξει καλλιέργειες και βλάστηση. Η διαδικασία αυτή οφείλεται στην κλιματική αλλαγή, αλλά και σε λάθος ανθρώπινες παρεμβάσεις», σημειώνει στην «Κ» ο κ. Χρήστος Γιαννακόπουλος, διευθυντής ερευνών στο Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών.
www.kathimerini.gr
