του Βαγγέλη Γαλανόπουλου*
Οι Σταγιάτες μαζί με τη Δράκεια έπαιξαν σημαντικό ρόλο στη δημιουργία του Κινήματος για το Νερό στην περιοχή του Πηλίου. Αφορμή στάθηκε η παράλογη ένταξη 10 ορεινών κοινοτήτων στον Δήμο Βόλου. Ήταν προφανές ότι επρόκειτο για την πρώτη κίνηση στην έφοδο για τη λεηλασία των πηγών του βουνού. Τα δύο αυτά χωριά εξάλλου είχαν πρόσφατα αντιμετωπίσει τις πρώτες απόπειρες ιδιωτικοποίησης των πηγών τους.
Οι Σταγιάτες βρίσκονται 10 χλμ βόρεια του Βόλου σε υψόμετρο 400 μ., με πληθυσμό 70 περίπου μόνιμων κατοίκων. Είναι γνωστές για το ποιοτικό νερό της Κρύας Βρύσης, μιας πηγής που ξεδιψάει τους χωριανούς, τους επισκέπτες και πολύ κόσμο από τον Βόλο που ανεβαίνουν για να προμηθευτούν νερό αντί να αγοράζουν εμφιαλωμένο. Η Κρύα Βρύση απέχει 1000 μ. από το χωριό και συμβαδίζει με την ιστορία του χωριού εδώ και 350 χρόνια. Η σχέση των κατοίκων με την πηγή αυτή δεν ήταν μόνο βιολογική. Ήταν και πολιτισμική. Εκεί γίνονταν γιορτές, πικ-νικ, βόλτες και παιχνίδια.
Το ποιοτικό νερό τραβούσε πάντα το ενδιαφέρον των ιδιωτών, για εκμετάλλευση φυσικά. Στις αρχές της δεκαετίας του ’80, η κοινότητα παραχώρησε άδεια εμφιάλωσης του νερού την οποία πήρε πίσω τέσσερα χρόνια αργότερα μετά τη διαπίστωση ότι ο ιδιώτης έκανε τη δουλειά του σε βάρος των κατοίκων τους καλοκαιρινούς μήνες ειδικά. Στην ουσία οι Σταγιατιώτες ήταν από τους πρώτους που εισέπραξαν τα αρνητικά της ιδιωτικοποίησης. Αυτός είναι και ο λόγος που αντέδρασαν σωστά στην προσπάθεια ιδιωτικοποίησης του 2009 όταν ο δήμαρχος Πορταριάς –το χωριό ανήκε τότε στον δήμο αυτόν– πρότεινε στο τριμελές τοπικό συμβούλιο να εγκρίνει πρόταση για εμφιάλωση νερού της Κρύας Βρύσης από Βολιώτη βιομήχανο. Η πρόταση απορρίφθηκε τρεις φορές και τα σχέδια του δήμαρχου μπήκανε στο ράφι.
Οι Σταγιάτες ετοιμάζουν την 5η λαϊκή συνέλευση, στις 21/6 , οργανώνουν μια σειρά εκδηλώσεων που έχουν προταθεί από συλλογικότητες και άτομα για να εκφράσουν έμπρακτα την αλληλεγγύη τους και σχεδιάζουν τις μελλοντικές δράσεις κινηματικές κυρίως αλλά και νομικές για να επαναφέρουν την Κρύα Βρύση στο χωριό
ΜΕ ΤΗΝ ΕΝΤΑΞΗ των Σταγιατών στον καλλικρατικό Δήμο Βόλου, η Κρύα Βρύση μπήκε στο στόχαστρο της δημοτικής αρχής, όπως και οι άλλες πηγές του ορεινού όγκου. Ήταν η εποχή του μνημονίου το οποίο έσπρωχνε την ιδιωτικοποίηση των φυσικών αγαθών. Ξαφνικά στα τέλη του 2011, το νερό στα σπίτια των χωριών του Πηλίου άλλαξε γεύση. Η ΔΕΥΑΜΒ χωρίς προειδοποίηση ξεκίνησε τη διαδικασία της χλωρίωσης, με τη δικαιολογία ότι ήταν μολυσμένο. Επρόκειτο για υποβάθμιση που οδηγούσε τους κατοίκους στο εμφιαλωμένο και την αδιαφορία για την πηγή τους. Έγινε αυτό που συνηθίζεται σε όλο τον πλανήτη όταν πρόκειται να ιδιωτικοποιηθεί κάποια πηγή. Η οργισμένη αντίδραση των κατοίκων που έπιναν πηγαίο νερό χωρίς καμμιά επεξεργασία και κανένα πρόβλημα εδώ και 350 χρόνια, κατέληξε στη δημιουργία της Κίνησης Πολιτών Πηλίου και Βόλου για το Νερό που οργάνωσε τον αγώνα για την προστασία του νερού με κινητοποιήσεις, ενημερωτικές καμπάνιες, δυναμικές ενέργειες και «δολιοφθορές» για την απαλλαγή από τους χλωριωτές.
Οι κάτοικοι των Σταγιατών, μέσα από τις συνελεύσεις τους υπέγραψαν ψηφίσματα, ανέλαβαν πρωτοβουλίες για την προστασία της πηγής, προχώρησαν στη συντήρηση της υδρομάστευσης και του δικτύου μέσα στο χωριό, συμμετείχαν στις δράσεις της Κίνησης ενεργά, συγκρούστηκαν μαζί με συναγωνιστές από το Βόλο και τα χωριά με δυνάμεις καταστολής, προσήχθησαν σε δίκες και τελικά στοχοποιήθηκαν ιδιαίτερα από τον Μπέο ο οποίος αυτό το καιρό επιχειρεί να σβήσει το χωριό από τον χάρτη.
ΤΗ ΜΕΓΑΛΗ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ, μέσα στην πανδημία τα συνεργεία της ΔΕΥΑΜΒ, με εντολή του Μπέου, χωρίς να ειδοποιήσουν σχετικά, διέκοψαν την παροχή του νερού από την Κρύα βρύση και κατέβασαν νερό από την Πορταριά μέσα από ένα εφεδρικό δίκτυο που δεν λειτουργούσε για 14 συνεχόμενα χρόνια. Με σύμμαχο τον τοπικό εκπρόσωπο που στήριξε στις εκλογές (το χωριό είναι μονοεδρικό) βρήκαν την ευκαιρία να κάμψουν τη δυναμική αντίσταση των κατοίκων.
Η απάντηση δόθηκε με κάλεσμα κατοίκων σε συνέλευση στην οποία συμμετείχε όλο το χωριό. Η συνέλευση ενέκρινε ψήφισμα στο οποίο οι κάτοικοι δηλώνουν ότι είναι αποφασισμένοι να επανασυνδέσουν την Κρύα Βρύση στο δίκτυο του χωριού και ότι η λαϊκή συνέλευση αναλαμβάνει στο εξής τη διαχείριση του χωριού μια και ο τοπικός εκπρόσωπος έθεσε τον εαυτό του εκτός κοινότητας.
Από την άλλη πλευρά ο δήμαρχος έχει εξαπολύσει παράλληλα μια επίθεση στον χώρο του πολιτισμού που εκφράζεται με το σφράγισμα των δύο κοινοτικών κτηρίων που χρησιμοποιούν οι κάτοικοι εδώ και τουλάχιστον 10 χρόνια. Η πολιτιστική δημιουργία των κατοίκων βασίζεται στις αρχές της αυτοδιαχείρισης, της αυτονομίας και της άμεσης δημοκρατίας. Κάθε χρόνο οργανώνονται πάνω από 15 εκδηλώσεις κοινωνικοπολιτικού περιεχομένου, όπως η γιορτή των παραδοσιακών σπόρων, κινηματογραφικές προβολές, περπατήματα, λογοτεχνικές συναντήσεις και θεατρικές παραστάσεις, κ.λπ., που έχουν αντιφασιστικό και αντιρατσιστικό περιεχόμενο και είναι αφιερωμένες στο νερό και στα κινήματα για την προστασία των φυσικών αγαθών από την καπιταλιστική επίθεση που δέχονται τις τελευταίες δεκαετίες.
Φυσικά ένας φασίστας δήμαρχος, άνθρωπος της νύχτας και των στοιχημάτων, ορκισμένος να κάμψει την αντίσταση των κατοίκων της περιοχής ώστε να υλοποιήσει τα σχέδια ιδιωτικοποίησης του νερού και των σκουπιδιών, δεν θα επέτρεπε να λειτουργούν τέτοιες εστίες αντίστασης σε ένα μικρό χωριό όπως οι Σταγιάτες. Η αντίδρασή του μοιάζει με εκείνη των φασιστών του μεσοπολέμου που έκαιγαν βιβλία και ισοπέδωναν ότι πολιτισμικό στοιχείο συνδέονταν με τους κοινωνικούς αγώνες για ισότητα και ελευθερία.
Οι Σταγιάτες ετοιμάζουν την 5η λαϊκή συνέλευση, στις 21/6 , οργανώνουν μια σειρά εκδηλώσεων που έχουν προταθεί από συλλογικότητες και άτομα για να εκφράσουν έμπρακτα την αλληλεγγύη τους και σχεδιάζουν τις μελλοντικές δράσεις κινηματικές κυρίως αλλά και νομικές για να επαναφέρουν την Κρύα Βρύση στο χωριό.
Ο νέος αντι-περιβαλλοντικός νόμος, η επιχειρούμενη ιδιωτικοποίηση της ΕΥΔΑΠ, η καταστροφική επέλαση της πράσινης ανάπτυξης στα βουνά και τα νησιά, η τοξική καύση σκουπιδιών για παραγωγή ενέργειας από τσιμεντάδικα, καθιστούν τον αγώνα ενός μικρού χωριού για γη και ελευθερία κομβικής σημασίας για το Κίνημα Προστασίας των φυσικών αγαθών. Βαρύ το φορτίο αλλά δεν το βάζουμε κάτω. Μεγάλο μας όπλο είναι η, εκφρασμένη από όλα τα μέρη της Ελλάδας, αλληλεγγύη.
* Ο Βαγγέλης Γαλανόπουλος είναι κάτοικος Σταγιατών και μέλος της Ανεξάρτητης Πηλιορείτικης Ομάδας Δράσης (Α.Π.Ο.ΔΡΑΣΗΣ)
