Θάνος Ντόκος: Ποιος είναι ο νέος σύμβουλος Εθνικής Ασφαλείας;
του Ιάσονα Κωστόπουλου
Αυτές τις μέρες η κυβέρνηση προχώρησε σε μια ακόμη μεταγραφή –εσωτερική αυτή τη φορά– στην ομάδα των ελληνοτουρκικών, έπειτα από εκείνη του πρέσβη κ. Αποστολίδη. Ο λόγος για τον κ. Θάνο Ντόκο, με την προαγωγή του στη θέση του συμβούλου Εθνικής Ασφαλείας για την οποία υπήρξε αναπληρωτής του απελθόντος κ. Διακόπουλου. Να θυμίσουμε σε αυτό το σημείο ότι ο κ. Διακόπουλος παραιτήθηκε τον περασμένο Αύγουστο έπειτα από την «ατυχή» αλλά ειλικρινή παραδοχή για τις έρευνες που πραγματοποίησε και πραγματοποιεί το Oruc Reis στην ελληνική υφαλοκρηπίδα. Η επιλογή του κ. Ντόκου κινείται στα ίδια πλαίσια με αυτή του κ. Αποστολίδη, δηλαδή στην επιλογή στελεχών που έχουν πείρα στην πολιτική γραμμή του κατευνασμού και την έχουν υποστηρίξει πάγια. Οι περγαμηνές του κ. Ντόκου μεταξύ άλλων περιλαμβάνουν, τη θέση του ως γενικός διευθυντής του ΕΛΙΑΜΕΠ, οργανισμού που, κατ’ επανάληψη, τις κρίσιμες στιγμές έχει σταθεί στο πλευρό των επιταγών των «συμμάχων» μας και είναι υπέρ του κατευνασμού της Τουρκίας.
Προϋπηρεσία και δηλώσεις
Ο κ. Ντόκος μας έχει διαφωτίσει σε διάφορες φάσεις για τις απόψεις του πάνω στα ζητήματα για τα οποία καλείται να αναλάβει δράση. Έτσι για το ζήτημα της εκμετάλλευσης του ορυκτού πλούτου των θαλάσσιων ζωνών είχε αναφέρει: «Οι ιδέες περί συνεκμετάλλευσης μπορούν να συζητηθούν υπό την προϋπόθεση της προηγούμενης οριοθέτησης, μέσω προσφυγής σε διεθνές δικαιοδοτικό όργανο». Μάλιστα είχε δεχθεί έντονη κριτική για τη συγκεκριμένη δήλωση λέγοντας τότε πως πρόκειται για προσωπικές του απόψεις πάνω στα ζητήματα. Αλλά και το καλοκαίρι σε άρθρο του είχε γράψει: «Οι συχνές ασκήσεις σχοινοβασίας του προέδρου Ερντογάν δεν παραπέμπουν σε ένα συνολικό στρατηγικό σχέδιο». Συνέχιζε δε λέγοντας: «Να διαμορφώσουμε μια πολιτική κινήτρων και αντικινήτρων που θα φέρει την Τουρκία στο δίλλημα “ομαλοποίηση των σχέσεων με αμοιβαίο όφελος, υπό την προϋπόθεση εγκατάλειψης μαξιμαλιστικών προσεγγίσεων και πολιτικών καταναγκασμού” ή “συνέχιση της συγκρουσιακής πολιτικής με ορατό κόστος”, και σε αυτό περιλαμβάνονται οριοθετήσεις θαλασσίων ζωνών με γειτονικά κράτη, καθώς και διπλωματικές εκστρατείες που ενοχλούν την Τουρκία.» Εδώ τα «φάουλ» είναι πολλά και σημαντικά, καθώς καταρχήν υπάρχει σοβαρή υποτίμηση τόσο του σχεδιασμού όσο και του μεγέθους της Τουρκίας. Αλλά και πέραν αυτού, προκαλεί ερωτήματα η εκτίμηση ότι αποτελεί «ορατό κόστος» για την Τουρκία π.χ. η οριοθέτηση θαλάσσιων ζωνών με την Ιταλία ή και την Αίγυπτο, που η πρώτη μάλιστα χαιρετίστηκε από την Τουρκία ως πρότυπο και για μια λύση στα ελληνοτουρκικά. Για να μην μπούμε καν στον κόπο να δούμε τι κέρδισε η Ελλάδα από τη διπλωματική εκστρατεία σε Ε.Ε. και Αμερική. Μάλιστα στο ίδιο άρθρο γίνεται λόγος για την αποφασιστική επίδραση της Ελλάδας στην ενταξιακή πορεία της Τουρκίας και στη σταδιακή άρση του αποκλεισμού της από την Ανατολική Μεσόγειο. Θα νόμιζε κανείς ότι ζούμε σε παράλληλα σύμπαντα, με όσα προτείνονται τηνστιγμή που στην Ε.Ε. ούτε αναφορά σε κυρώσεις δεν μπορέσαμε να εξασφαλίσουμε, όσο δε για τη σταδιακή άρση του αποκλεισμού, πέραν της επικίνδυνης υπερτίμησης του ρυθμιστικού ρόλου της χώρας μας, δεν λαμβάνεται υπόψη και η δυνητική στάση των υπόλοιπων μεσογειακών συμμάχων σε μια ενδεχόμενη αλλαγή στάσης από την Τουρκία.
Βέβαια και το ΕΛΙΑΜΕΠ δεν είναι ένα τυχαίος οργανισμός, έχοντας πάρει θέση σε κρίσιμες στιγμές για την χώρα. Χαρακτηριστικά, στελέχη του ήταν ενάντια στην ένταξη της Κύπρου στην Ε.Ε., ήταν υπέρ στου σχεδίου Ανάν για την Μεγαλόνησο καθώς εκτιμούσαν ότι κάτι τέτοιο θα την έφερνε σε δυσμενέστερη θέση και θα αύξανε την τούρκικη επιθετικότητα. Αντίστοιχα, στάθηκε ενάντια στο Δόγμα Ενιαίου Αμυντικού Χώρου, αλλά και ενάντια στην εγκατάσταση του αντιαεροπορικού συστήματος S-300 και πάλι στην Κύπρο. Ευτυχώς που η Κύπρος δεν έλαβε υπόψη της το ΕΛΙΑΜΕΠ για τα παραπάνω! Αφού σε ότι αφορά την ένταξη στην Ε.Ε. και το σχέδιο Ανάν όχι μόνο δε βρέθηκε σε δυσμενέστερη θέση αλλά σε ευνοϊκότερη. Αντίθετα μπορούμε εκ των υστέρων να πούμε με βεβαιότητα ότι όσα συνέβησαν σύμφωνα με τις θέσεις του ΕΛΙΑΜΕΠ δυσχέραιναν την κατάσταση.
Σε αυτό το σημείο βρίσκεται και το βασικό πρόβλημα της επιμονής στη στρατηγική του κατευνασμού. Ακριβώς επειδή έχουμε δείγματα από τα αποτελέσματα μιας τέτοιας πολιτικής είναι παράλογο να ακολουθείται την στιγμή που διαρκώς διαψεύδεται. Κι ακόμη περισσότερο προβληματική είναι η έλλειψη διάθεσης για αναθεώρηση εκτιμήσεων που πλέον κινούνται στη σφαίρα της φαντασίας, όπως για παράδειγμα αυτές που αναφέρθηκαν παραπάνω. Εν ολίγης είτε θα πρέπει να πειστούμε ότι όλα αυτά δεν τα βλέπουν οι κυβερνητικοί παράγοντες και οι σύμβουλοί τους και άρα είναι επικίνδυνα ανίκανοι είτε όσα λέγονται δεν είναι παρά φύλλο συκής και προπαρασκευαστικό υλικό για μια συμφωνία που θα περιλαμβάνει πολλά «δωράκια».
Κρίσιμο πόστο
Μέχρι τώρα ο ρόλος του Συμβούλου Εθνικής Ασφαλείας ήταν κυρίως μιντιακός. Δεδομένου ότι μέχρι και σήμερα δεν έχει συσταθεί το αντίστοιχο συμβούλιο. Βέβαια καλό είναι να μην ξεχνάμε ότι οι δηλώσεις αξιωματούχων της κυβέρνησης είναι και αυτές κομμάτι της εσωτερικής αλλά και εξωτερικής πολιτικής και συχνά δίνονται μηνύματα –όπως αυτά που έχει κατα καιρούς δώσει ο κ. Ντόκος– προς όλες τις κατευθύνσεις. Ωστόσο, σύμφωνα με την κυβερνητική ατζέντα ο κ. Ντόκος καλείται να παίξει σημαντικό ρόλο στη συγκρότηση συμβουλίου εθνικής ασφάλειας με βαρύνοντα ρόλο, αν και κάτι τέτοιο έχει αναγγελθεί από το προηγούμενο έτος και δεν έχει επιτευχθεί. Αλλά ακόμα και αν συγκροτηθεί στο μέλλον, είναι αμφίβολο το πώς και αν θα λειτουργήσει. Ποιοι θα στελεχώσουν το ΣΕΑ δεδομένης της κεφαλής του; Τι ρόλο θα παίξει ένα τέτοιο όργανο αν κινηθεί με βάση τις –όπως όλα δείχνουν– πεπατημένες και συμφωνημένες γραμμές;
Η Διαμαντοπούλου στον ΟΟΑΣΑ
Σταματημό δεν έχει η «ενίσχυση» της «εθνικής ομάδας» από την κυβέρνηση της Ν.Δ. Με τον Κυριάκο Μητσοτάκη, έπειτα από τον διορισμό του κ. Ντόκου, να προτείνει την κ. Διαμαντοπούλου για τη θέση του γ.γ. του ΟΟΑΣΑ. Η πρώην υπουργός Παιδείας αλλά και Ανάπτυξης έχει φροντίσει έπειτα από την «επιτυχημένη» πορεία της στην εγχώρια πολιτική ζωή, να τραβήξει το δικό της δρόμο, μακριά από τη πορεία του ΚΙΝΑΛ και όπως μας ενημέρωσε ο πρωθυπουργός έχει αναδειχθεί σε διακομματική προσωπικότητα, διεθνούς κύρους και αναγνώρισης. Κάπως, έτσι κρίθηκε –και γιατί όχι– ως η πλέον κατάλληλη υποψήφια για τη συγκεκριμένη θέση αφού έχει ιδιαίτερη πείρα στην ευθυγράμμιση «καθυστερημένων» τομέων και οικονομιών με τις ανάγκες του «εκσυγχρονισμού» που προτάσσουν οι αγορές και οι διεθνείς θεσμοί. Πολλοί βέβαια παραπονιούνται γιατί ο κ. Μητσοτάκης κάνει άνοιγμα, για ακόμα μια φορά, προς το κέντρο και τους χαλάει τη σούπα. Αλλά πέρα των –υπαρκτών– πολιτικών σκοπιμοτήτων η κυβέρνηση έχει αποδείξει ότι προτιμά τον «κατάλληλο» άνθρωπο στην «κατάλληλη» θέση. Δηλαδή να έχει αριστεύσει, πρώτα και κύρια, στην εξυπηρέτηση διεθνών κέντρων.
