Εκλογές πραγματοποιήθηκαν στη Νιγηρία, την πολυπληθέστερη χώρα της Αφρικής και έκτη πολυπληθέστερη στον κόσμο (225 εκατομμύρια κάτοικοι), ζάπλουτη σε φυσικούς πόρους αλλά εκ γενετής «ανάπηρη» και με τη μεγάλη πλειοψηφία του πληθυσμού της να ζει σε άθλιες συνθήκες. Η αιτία πρέπει να αναζητηθεί στη χρόνια εξάρτηση από τη Δύση (που στήριζε επί δεκαετίες τα δικτατορικά στρατιωτικά καθεστώτα) και την απομύζηση του τεράστιου πλούτου της από τις πολυεθνικές – με πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα τη Shell, που λύνει και δένει στη χώρα, φτάνοντας ακόμη και να διατάζει μαζικές δολοφονίες ή και «νόμιμες» εκτελέσεις όσων την παρενοχλούν*. Έτσι εξηγείται πώς, για παράδειγμα, μια χώρα που παράγει 2 εκατομμύρια βαρέλια πετρελαίου ημερησίως, αναγκάζεται να εισάγει βενζίνη και υποφέρει από χρόνια έλλειψη καυσίμων! Ή πώς οι Νιγηριανοί πεινάνε, ενώ η χώρα τους είναι η 6η μεγαλύτερη παραγωγός αγροτικών προϊόντων στον κόσμο…
Από το 1999, οπότε υποτίθεται ότι αποκαταστάθηκε η δημοκρατία, η χώρα έχει γνωρίσει μόνο μια διαδοχή διεφθαρμένων κυβερνήσεων και ακραίας εκλογικής νοθείας. Η ανάδειξη στην προεδρία του «κεντροαριστερού» Μπουχάρι το 2015 αναμενόταν να φέρει μια σχετική έστω βελτίωση του βιοτικού επιπέδου και μια ένεση δημοκρατίας. Η Δύση και οι πολυεθνικές φρόντισαν να μην συμβεί τίποτε από αυτά. Λίγο μετά την επανεκλογή του Μπουχάρι το 2019, η κοινωνική δυσαρέσκεια χτύπησε κόκκινο, επιτεινόμενη και από το γεγονός ότι οι τζιχαντιστές αλωνίζουν ανενόχλητοι, ενώ οι δυνάμεις καταστολής και ο στρατός επιδίδονται σε όργια δολοφονικής βίας κατά της νεολαίας και οποιουδήποτε διαμαρτύρεται. Το φθινόπωρο του 2020 σημειώθηκε ένα μαζικό ξέσπασμα της νιγηριανής νεολαίας, που πνίγηκε στο αίμα από την αστυνομία, τον στρατό και μονάδες παρακρατικών**.
Όμως ο ξεσηκωμός του 2020 άφησε παρακαταθήκη μια νεολαία αποφασισμένη να αλλάξει τα πράγματα. Κι έτσι στην παραδοσιακή μονομαχία των δύο μεγάλων κομμάτων, του «κεντροαριστερού» APC και του «κεντροδεξιού» PDP, προστέθηκε για πρώτη φορά ένας νέος παράγοντας: η υποψηφιότητα του Πίτερ Όμπι, που υποστηρίζεται από το «μικρό» Εργατικό Κόμμα (LP). Ο ίδιος ο Όμπι δεν είναι διόλου ριζοσπάστης, αλλά στο πρόσωπό του εκατομμύρια νέοι είδαν τη δυνατότητα απαλλαγής από τους γηραιούς και διεφθαρμένους παραδοσιακούς πολιτικούς που αποτελούν ξεφωνημένους υπαλλήλους ξένων κρατών και εταιριών. Η νιγηριανή αριστερά, που ακόμη προσπαθεί να ανακάμψει από την άγρια καταστολή δεκαετιών, διασπάστηκε: ένα τμήμα της αποφάσισε να στηρίξει τον υποψήφιο του Εργατικού Κόμματος, εκτιμώντας ότι είναι δυνατή η επικράτησή του κι άρα μια σχετική έστω ανάσα για τις λαϊκές μάζες, ενώ άλλο επέλεξε την αυτόνομη κάθοδο στις εκλογές.
Φαίνεται ότι και τα δύο τμήματα υπολόγιζαν, για μια ακόμη φορά, χωρίς τον ξενοδόχο – δηλαδή το «παραδοσιακό» μαγείρεμα της κάλπης. Σύμφωνα με τα επίσημα αποτελέσματα της… ιστορικά αναξιόπιστης εθνικής εφορευτικής επιτροπής, στις εκλογές επικράτησε ο Μπόλα Τινούμπου, διάδοχος του Μπουχάρι και υποψήφιος του APC (επονομαζόμενος και… «νονός των νονών» – τι άλλο να προσθέσει κανείς;), με 36,6%. Δεύτερος ανακηρύχθηκε ο κεντροδεξιός Ατίκου Αμπουμπακάρ του PDP με 29,1%. Και τρίτος ο Πίτερ Όμπι του Κόμματος Εργατών με 25,4%. Από τη μια πλευρά, το ποσοστό του Όμπι μπορεί να θεωρηθεί θρίαμβος: κανένας τρίτος, «εναλλακτικός» υποψήφιος δεν είχε αποσπάσει ποτέ διψήφιο ποσοστό. Από την άλλη, ιδίως στη νεολαία ήταν διάχυτη η βεβαιότητα ότι ο Όμπι θα νικήσει, κι έτσι πολλαπλασιάζονται οι διαμαρτυρίες για νοθεία, ενώ και το Εργατικό Κόμμα δηλώνει επίσημα ότι δεν αναγνωρίζει το αποτέλεσμα.
Πάντως οι ΗΠΑ έσπευσαν να συγχαρούν επισήμως τον «νικητή», ενώ σε ανακοίνωσή του το Στέιτ Ντιπάρτμεντ δηλώνει… κατανόηση για το γεγονός ότι «πολλοί Νιγηριανοί εξέφρασαν την απόγνωσή τους για τον τρόπο που διεξήχθησαν οι εκλογές», καλώντας ταυτόχρονα «κάθε υποψήφιο ή κόμμα που θέλει να αμφισβητήσει το αποτέλεσμα, να το κάνει μέσω των υπαρχόντων μηχανισμών». Αν μη τι άλλο, οι Αμερικανοί έχουν ένα ιδιότυπο χιούμορ…
* Τα φρικιαστικά εγκλήματα της Shell στη Νιγηρία» (φύλλο 391).
** Οργή στη Νιγηρία (φύλλο 516).
