Ποια ανοιχτά στοιχήματα θα καθορίσουν το μέλλον. Του Ρούντι Ρινάλντι
Το κλείσιμο της χρονιάς, ως γνωστόν, δίνει την ευκαιρία για διατύπωση απολογισμών. Από αυτούς, πιο σημαντικοί είναι όσοι φωτίζουν την ουσία των πραγμάτων, όσοι τακτοποιούν τη σκέψη. Τα γεγονότα του 2011 μπορεί να ήταν εκρηκτικά, πασίδηλα, δεν αρκούν όμως από μόνα τους να μας κάνουν να καταλάβουμε τι πραγματικά έγινε στην Ελλάδα. Πολλοί, δε, περισσότερο να μας βοηθήσουν να τοποθετήσουμε τη χώρα στο πλαίσιο των ευρωπαϊκών και παγκόσμιων αντιθέσεων που βρίσκονται σε πλήρη ανάπτυξη. Απαιτείται ερμηνευτικός μίτος.
Το κλειδί είναι η λαϊκή διαθεσιμότητα-κίνηση και παρουσία. Αυτή ήταν ο μεγάλος πρωταγωνιστής που σφράγισε την πολιτική και κοινωνική ζωή το 2011. Δεν ήταν η τρόικα, ο Παπανδρέου ή ο τρικομματικά στηριγμένος Παπαδήμος. Η λαϊκή διαθεσιμότητα, έκφραση ενός αναπτυσσόμενου πολλαπλά αντιφατικού ριζοσπαστισμού, σημάδεψε τις εξελίξεις.
Το συγκροτούμενο, αναδυόμενο λαϊκό μαζικό κίνημα, αγωνιστικός βραχίονας της λαϊκής διαθεσιμότητας με την επίμονη και πεισματική παρουσία του σε γενικές απεργίες, σε πλατείες, σε παρελάσεις, σε επιτροπές, σε λαϊκές συνελεύσεις, έδωσε μεγάλες πολιτικές μάχες, στοχοποίησε ολόκληρο το πολιτικό σύστημα Μνημόνιο και τρόικα. Πέτυχε την απομάκρυνση της κυβέρνησης Παπανδρέου, εξανάγκασε σε χειρισμούς και υποχωρήσεις στα θέματα με τα χαράτσια, έδωσε ζωή σε νέες μορφές οργάνωσης και συλλογικής δράσης, έδειξε στους «από πάνω» πως δεν είναι διόλου εύκολη υπόθεση η διακυβέρνηση της χώρας υπό όρους κατοχής και χούντας.
Οι «από πάνω», βεβαίως, περίμεναν πως θα υπάρξει αντίδραση. Ήλπιζαν πως θα είναι χειραγωγήσιμη μέσα από την αποσπασματικότητα και τους αποπροσανατολισμούς που επέβαλαν. Το ποτάμι της οργής, όμως, έδειξε πως τόσο ο συστημισμός συνδικάτων και επίσημης Αριστεράς όσο και η ανοικτή καταστολή δεν μπορούν να φρενάρουν την ορμητική εισβολή του λαού, που με ειρηνικό και ακηδεμόνευτο τρόπο μπόρεσε να δώσει τις δικές του απαντήσεις, να θέσει τα δικά του ερωτήματα, να ψάξει για εναλλακτικές προτάσεις, να διευρύνει και βαθύνει αιτήματα προοπτικές και αναζητήσεις. Η μετατόπιση των συνειδήσεων που έγινε τη χρονιά αυτή, ήταν ίσως το εκπληκτικότερο γεγονός. Σημάδεψε ολόκληρη την κοινωνία και συνεχίζεται ως διαδικασία με σημαντικές απολήξεις-συμπεράσματα στη συμπεριφορά και τη στάση των πολιτών.
Αυτή η λαϊκή διαθεσιμότητα επέβαλε και ξανάφερε στην επιφάνεια ζητήματα που είχαν περίπου ξεχαστεί: απαίτησε να ανατραπεί το πολιτικό σύστημα, να τιμωρηθούν οι ένοχοι, πραγματική δημοκρατία, ανεξαρτησία, χειραφέτηση, παραγωγική ανασυγκρότηση, νέα θέση της Ελλάδας στο σύγχρονο κόσμο. Ζήτησε επαναηθικοποίηση όλων των σφαιρών της δημόσιας, κοινωνικής πραγματικότητας, ιδιαίτερα της πολιτικής. Έγινε η ίδια φορέας νέων αξιών και αρετών.
Πραγματικός πρωταγωνιστής, λοιπόν, στην χρονιά που κλείνει.
Τώρα, σε ποιο σημείο βρίσκεται; Είναι βέβαιο ότι γίνονται συνεργασίες στη λαϊκή συνείδηση. Γίνονται και απολογισμοί. Δεν δίνεται συγχωροχάρτι σε κανέναν. Διαμορφώνονται ελπίδες και πεποιθήσεις, ουσιαστικές, αυθεντικές, πρωτόγνωρες, σε μήκος κύματος διαφορετικό από τους σχεδιασμούς όσων θέλουν να τη χρησιμοποιήσουν ως όχημα. Οι πολλοί σήμερα προσαρμόζονται, σκληραίνουν, προσεγγίζουν την πολιτική με ουσιαστικότερους και πιο πρακτικούς όρους. Γνωρίζουν ότι οι δρόμοι της μέχρι τώρα ζωής τους ματαιώθηκαν οριστικά. Αναγκάζονται σε αναζητήσεις δύσβατες. Έρχονται πιο κοντά με δοτικές νοοτροπίες, εξοικειώνονται με θυσιαστικά ενδεχόμενα, προκειμένου να υπάρξει ελπίδα και προοπτική. Τώρα πια δεν φθάνει η απλή καταγγελία. Ζητούν πράγματα χειροπιαστά, προσαρμοσμένα πρώτα απ’ όλα στο σήμερα, που ως τέτοια να μπορούν να επεκταθούν και στο αύριο, ακόμα καλύτερα.
Τι είδους απάντηση μπορεί να λάβει η «κάθοδος στον Άδη» που μας καταδικάζουν; Μπορεί να υπάρξει ένας χειρισμός της στις πιο σκληρές πλευρές που φέρνει: ανεργία, μισθοί, συντάξεις, σχολεία, υγεία; Μπορεί μέσα από την ένταση της διαθεσιμότητας και νέων συλλογικών μορφών να δοθούν άμεσες και πρακτικές απαντήσεις; Και ποια η σχέση όλων αυτών με το πρόβλημα της παραγωγικής ανασυγκρότησης; Μπορεί να υπάρξει ένα τέτοιο ώστε ο λαός να μπορέσει να αναπνεύσει; Και πώς μπορεί το κίνημα να συμβάλει σε αυτήν την προοπτική; Πώς μπορεί να σταματήσει η διάλυση της χώρας; Υπάρχουν ρεαλιστικές ή είναι μοιραίος ο ερειπιώνας;
Δεν χρειάζονται σκέτες γενικολογίες, μελλοντολογίες. Υπάρχει προς αντιμετώπιση μια κυβέρνηση που τη στηρίζουν 3 κόμματα και ένα καθεστώς τρόικας. Υπάρχει ένα τεράστιο πολιτικό κενό και μια τεράστια πολιτική κρίση- ωρολογιακή βόμβα έτοιμη να εκραγεί. Υπάρχει η αλληλοδιαδοχή των πολιτικών πραξικοπημάτων και των αντιδημοκρατικών εκτροπών.
Όλοι μιλούν για εκλογές. Πώς θα συμπεριφερθεί η λαϊκή διαθεσιμότητα; Θα θεωρήσει τα αριστερά ψηφοδέλτια ως ρεαλιστική λύση, αφού δεν θα υπάρχει άλλη πρόταση; Τι είδους εισβολή στο προσκήνιο του λαού θα δούμε; Θα δημιουργηθούν όροι για ένα πραγματικό μέτωπο διεξόδου της χώρας;
Ορισμένα από τα ανοικτά στοιχήματα που θα κρίνουν τη συνέχεια και το μέλλον της λαϊκής διαθεσιμότητας.
Το κλειδί είναι η λαϊκή διαθεσιμότητα-κίνηση και παρουσία. Αυτή ήταν ο μεγάλος πρωταγωνιστής που σφράγισε την πολιτική και κοινωνική ζωή το 2011. Δεν ήταν η τρόικα, ο Παπανδρέου ή ο τρικομματικά στηριγμένος Παπαδήμος. Η λαϊκή διαθεσιμότητα, έκφραση ενός αναπτυσσόμενου πολλαπλά αντιφατικού ριζοσπαστισμού, σημάδεψε τις εξελίξεις.
Το συγκροτούμενο, αναδυόμενο λαϊκό μαζικό κίνημα, αγωνιστικός βραχίονας της λαϊκής διαθεσιμότητας με την επίμονη και πεισματική παρουσία του σε γενικές απεργίες, σε πλατείες, σε παρελάσεις, σε επιτροπές, σε λαϊκές συνελεύσεις, έδωσε μεγάλες πολιτικές μάχες, στοχοποίησε ολόκληρο το πολιτικό σύστημα Μνημόνιο και τρόικα. Πέτυχε την απομάκρυνση της κυβέρνησης Παπανδρέου, εξανάγκασε σε χειρισμούς και υποχωρήσεις στα θέματα με τα χαράτσια, έδωσε ζωή σε νέες μορφές οργάνωσης και συλλογικής δράσης, έδειξε στους «από πάνω» πως δεν είναι διόλου εύκολη υπόθεση η διακυβέρνηση της χώρας υπό όρους κατοχής και χούντας.
Οι «από πάνω», βεβαίως, περίμεναν πως θα υπάρξει αντίδραση. Ήλπιζαν πως θα είναι χειραγωγήσιμη μέσα από την αποσπασματικότητα και τους αποπροσανατολισμούς που επέβαλαν. Το ποτάμι της οργής, όμως, έδειξε πως τόσο ο συστημισμός συνδικάτων και επίσημης Αριστεράς όσο και η ανοικτή καταστολή δεν μπορούν να φρενάρουν την ορμητική εισβολή του λαού, που με ειρηνικό και ακηδεμόνευτο τρόπο μπόρεσε να δώσει τις δικές του απαντήσεις, να θέσει τα δικά του ερωτήματα, να ψάξει για εναλλακτικές προτάσεις, να διευρύνει και βαθύνει αιτήματα προοπτικές και αναζητήσεις. Η μετατόπιση των συνειδήσεων που έγινε τη χρονιά αυτή, ήταν ίσως το εκπληκτικότερο γεγονός. Σημάδεψε ολόκληρη την κοινωνία και συνεχίζεται ως διαδικασία με σημαντικές απολήξεις-συμπεράσματα στη συμπεριφορά και τη στάση των πολιτών.
Αυτή η λαϊκή διαθεσιμότητα επέβαλε και ξανάφερε στην επιφάνεια ζητήματα που είχαν περίπου ξεχαστεί: απαίτησε να ανατραπεί το πολιτικό σύστημα, να τιμωρηθούν οι ένοχοι, πραγματική δημοκρατία, ανεξαρτησία, χειραφέτηση, παραγωγική ανασυγκρότηση, νέα θέση της Ελλάδας στο σύγχρονο κόσμο. Ζήτησε επαναηθικοποίηση όλων των σφαιρών της δημόσιας, κοινωνικής πραγματικότητας, ιδιαίτερα της πολιτικής. Έγινε η ίδια φορέας νέων αξιών και αρετών.
Πραγματικός πρωταγωνιστής, λοιπόν, στην χρονιά που κλείνει.
Τώρα, σε ποιο σημείο βρίσκεται; Είναι βέβαιο ότι γίνονται συνεργασίες στη λαϊκή συνείδηση. Γίνονται και απολογισμοί. Δεν δίνεται συγχωροχάρτι σε κανέναν. Διαμορφώνονται ελπίδες και πεποιθήσεις, ουσιαστικές, αυθεντικές, πρωτόγνωρες, σε μήκος κύματος διαφορετικό από τους σχεδιασμούς όσων θέλουν να τη χρησιμοποιήσουν ως όχημα. Οι πολλοί σήμερα προσαρμόζονται, σκληραίνουν, προσεγγίζουν την πολιτική με ουσιαστικότερους και πιο πρακτικούς όρους. Γνωρίζουν ότι οι δρόμοι της μέχρι τώρα ζωής τους ματαιώθηκαν οριστικά. Αναγκάζονται σε αναζητήσεις δύσβατες. Έρχονται πιο κοντά με δοτικές νοοτροπίες, εξοικειώνονται με θυσιαστικά ενδεχόμενα, προκειμένου να υπάρξει ελπίδα και προοπτική. Τώρα πια δεν φθάνει η απλή καταγγελία. Ζητούν πράγματα χειροπιαστά, προσαρμοσμένα πρώτα απ’ όλα στο σήμερα, που ως τέτοια να μπορούν να επεκταθούν και στο αύριο, ακόμα καλύτερα.
Τι είδους απάντηση μπορεί να λάβει η «κάθοδος στον Άδη» που μας καταδικάζουν; Μπορεί να υπάρξει ένας χειρισμός της στις πιο σκληρές πλευρές που φέρνει: ανεργία, μισθοί, συντάξεις, σχολεία, υγεία; Μπορεί μέσα από την ένταση της διαθεσιμότητας και νέων συλλογικών μορφών να δοθούν άμεσες και πρακτικές απαντήσεις; Και ποια η σχέση όλων αυτών με το πρόβλημα της παραγωγικής ανασυγκρότησης; Μπορεί να υπάρξει ένα τέτοιο ώστε ο λαός να μπορέσει να αναπνεύσει; Και πώς μπορεί το κίνημα να συμβάλει σε αυτήν την προοπτική; Πώς μπορεί να σταματήσει η διάλυση της χώρας; Υπάρχουν ρεαλιστικές ή είναι μοιραίος ο ερειπιώνας;
Δεν χρειάζονται σκέτες γενικολογίες, μελλοντολογίες. Υπάρχει προς αντιμετώπιση μια κυβέρνηση που τη στηρίζουν 3 κόμματα και ένα καθεστώς τρόικας. Υπάρχει ένα τεράστιο πολιτικό κενό και μια τεράστια πολιτική κρίση- ωρολογιακή βόμβα έτοιμη να εκραγεί. Υπάρχει η αλληλοδιαδοχή των πολιτικών πραξικοπημάτων και των αντιδημοκρατικών εκτροπών.
Όλοι μιλούν για εκλογές. Πώς θα συμπεριφερθεί η λαϊκή διαθεσιμότητα; Θα θεωρήσει τα αριστερά ψηφοδέλτια ως ρεαλιστική λύση, αφού δεν θα υπάρχει άλλη πρόταση; Τι είδους εισβολή στο προσκήνιο του λαού θα δούμε; Θα δημιουργηθούν όροι για ένα πραγματικό μέτωπο διεξόδου της χώρας;
Ορισμένα από τα ανοικτά στοιχήματα που θα κρίνουν τη συνέχεια και το μέλλον της λαϊκής διαθεσιμότητας.
Σχόλια
