του Πέτρου Αβραμίδη
Τον περασμένο Μάρτιο ο πρόεδρος Τραμπ ανακοίνωσε την πρόθεσή του να προχωρήσει στην επιβολή δασμών 25% για τα προϊόντα χάλυβα και 10% για τα προϊόντα αλουμινίου που εισάγονται στις ΗΠΑ. Όταν εκδόθηκε, λίγες μέρες μετά, η σχετική νομοθετική ρύθμιση εξαιρέθηκαν προσωρινά (μέχρι 1/6/2018) η Ε.Ε., ο Καναδάς και το Μεξικό. Επίσης εξαιρέθηκαν η Αυστραλία, η Βραζιλία και η Αργεντινή. Πολλοί τότε μίλησαν για «φιάσκο» στην επιβολή των δασμών, ισχυριζόμενοι ότι ο Τραμπ δεν εννοεί αυτά που λέει. Όμως ήρθε το πλήρωμα του χρόνου: η «περίοδος χάριτος» τελείωσε και από 1/6/2018 οι δασμοί εφαρμόζονται για όλους. Βασικό επιχείρημα της επιβολής των δασμών η «προστασία της εθνικής ασφάλειας των ΗΠΑ»!
Φυσικά οι ενέργειες Τραμπ δεν έμειναν αναπάντητες από αυτούς που άμεσα θίγονται. Ο Καναδάς αντέδρασε επιβάλλοντας δασμούς σε αμερικανικά προϊόντα αξίας 12,9 δισεκατομμυρίων δολαρίων (χάλυβας, χοιρινό κρέας, ουίσκι κ.ά.). Αντίστοιχα το Μεξικό επέβαλε δασμούς 10%-25% στο χάλυβα και σε αγροτοδιατροφικά προϊόντα. Η Ε.Ε. ετοιμάζει τη λίστα των αμερικανικών προϊόντων στα οποία θα επιβληθούν δασμοί από 1ης Ιουλίου. Εκτός δε από τα άμεσα αντίποινα όλοι οι θιγόμενοι ετοιμάζονται να προσφύγουν στον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου προκειμένου να λάβει μέτρα κατά των ΗΠΑ.
Συμπερασματικά, βρισκόμαστε σε συνθήκες κλιμάκωσης της παγκόσμιας εμπορικής αντιπαράθεσης. Οι μέχρι σήμερα διπλωματικές πρωτοβουλίες, ακόμα και οι επαφές Τραμπ με Μέρκελ και Μακρόν, δεν οδήγησαν σε αποκλιμάκωση της έντασης. Η βαρύτητα των συναλλαγών για τα συγκεκριμένα προϊόντα στα οποία επέβαλαν δασμούς οι ΗΠΑ δεν είναι τόσο σημαντική που να δικαιολογεί το μέγεθος της αντιπαράθεσης. Λαμβάνοντας υπόψη τα παραπάνω, προκύπτει το ερώτημα σχετικά με τη στρατηγική Τραμπ, καθώς δεν μπορεί να γίνει αποδεκτό ότι διακυβεύεται η ασφάλεια των ΗΠΑ από εισαγωγές προϊόντων αλουμινίου και χάλυβα από Ε.Ε., Καναδά και Μεξικό.
Στόχος η ανάσχεση της οικονομικής αποδυνάμωσης των ΗΠΑ
Στην πραγματικότητα, η «ασφάλεια» είναι πρόφαση. Σκοπός της διοίκησης Τραμπ είναι να αποσπάσει καλύτερους όρους στις εμπορικές συναλλαγές με την Κίνα και την Ε.Ε. και να εξωθήσει το Μεξικό και τον Καναδά σε επαναδιαπραγμάτευση της NAFTA. Είναι γνωστές οι απόψεις Τραμπ, ότι οι προκάτοχοί του «δεν έκαναν καλά τη δουλειά τους» με αποτέλεσμα οι ΗΠΑ να είναι ζημιωμένες από την τρέχουσα δομή του παγκόσμιου εμπορίου. Γενικότερα ο Τραμπ προσπαθεί να αναστρέψει την τρέχουσα πορεία της παγκοσμιοποίησης με στόχο να ανακόψει τον φθίνοντα ρόλο των ΗΠΑ στην παγκόσμια οικονομία και γεωπολιτική σκακιέρα. Στο πλαίσιο αυτό έχει προχωρήσει σε ενέργειες όπως η υπαναχώρηση από τις συμφωνίες TPP, κλιματικής αλλαγής και το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν, η επαναδιαπραγμάτευση της NAFTA και η έναρξη διαδικασίας σταδιακής επιβολής δασμών. Το εάν θα «βγει η παρτίδα» είναι κάτι που θα φανεί μελλοντικά, και θα εξαρτηθεί από το εάν οι εχθροπραξίες που ξεκίνησε ο πρόεδρος Τραμπ θα εξελιχθούν σε παγκόσμιο εμπορικό πόλεμο ή θα βρεθούν λύσεις «δια της διπλωματικής οδού».
Στο μεταξύ ξεκίνησε χθες (Σάββατο) και ολοκληρώνεται σήμερα (Κυριακή) στο Κεμπέκ η σύνοδος του G7, με τους τόνους να έχουν ανέβει. Χαρακτηριστικά, ο Γάλλος πρόεδρος Μακρόν δήλωσε: «Μπορεί ο Αμερικανός πρόεδρος να μην νοιάζεται για το ότι είναι απομονωμένος σήμερα, αλλά δεν μας πειράζει να μείνουμε έξι, εάν χρειάζεται». Η ενδεχόμενη κλιμάκωση της έντασης κρύβει πολλούς κινδύνους, με πρώτο και κύριο τις εξελίξεις στις χρηματοπιστωτικές αγορές και στη συνέχεια στον παραγωγικό ιστό της οικονομίας. Ήδη εκτιμήσεις της Goldman Sachs αναφέρουν ότι οι επιπτώσεις του εμπορικού πολέμου μέχρι σήμερα στις παγκόσμιες αγορές ανέρχονται σε απώλειες 1,25 τρισεκατομμυρίων δολαρίων. Συνεπώς τα δύσκολα είναι μπροστά για όλους… περιλαμβανομένων όσων ονειρεύονται «ειδυλλιακές εξόδους στις αγορές»….
Κεντρική φωτο: Craig Stephens
