Υπάρχει κάτι σημαντικό που κρύβεται πίσω από τον θόρυβο για τον Σαββόπουλο και τη συναυλία των «Όλοι μαζί μπορούμε» και αυτό είναι ανεξάρτητο από το δικαίωμα των πολιτικών επιλογών του και, φυσικά δεν έχει καμιά σχέση με την αυθεντικότητα ή την πατρότητα του έργου του. Για το τελευταίο, ειδικά, δεν έχει καμιά σημασία αν άντλησε έμπνευση από αλλού ή αν στοχάστηκε από μόνος του τα πάντα: θέμα, στίχους, μουσική, παρουσίαση. Δεν υπάρχει τέτοιο πράγμα. Μόνο άσχετοι με την τέχνη ξεστομίζουν ανοησίες περί άμωμης καλλιτεχνικής δημιουργίας. Το σημαντικό στην όλη υπόθεση, και αυτό που εξηγεί το γιατί έρχεται και επανέρχεται το ζήτημα της «μεταστροφής» του Σαββόπουλου με αμείωτη ένταση, κάθε φορά που ανακινείται από την επικαιρότητα, σε τίποτα δεν έχει να κάνει με την πνευματική κυριότητα του Σαββόπουλου πάνω στο έργο του. Αυτή για μένα είναι δεδομένη και αναντίρρητη. Το κρίσιμο ζήτημα δεν είναι η σχέση του Σαββόπουλου με το έργο του, αλλά η σχέση του με το κοινό αυτού του έργου, όπως διαμορφώθηκε μέχρι και τα «τραπεζάκια».
Και συγκεκριμένα: όσο και αν ανήκει στον Σαββόπουλο, η πατρότητα αυτών των τραγουδιών, εξίσου ανήκει σε εμάς το αίσθημα και το βίωμα που στην μια του άκρη είχε τον στίχο, τη μουσική και την παρουσία του Νιόνιου, αλλά από την άλλη, βρισκόταν ο προβληματισμός της γενιάς μας, τα όνειρα και οι αγώνες μας. Και ναι μεν χρωστάει η νιότη μας χαρά στην παρουσία και σε εκείνα τα τραγούδια του Σαββόπουλου, αλλά κι αυτός μας χρωστάει κάτι πολύ σημαντικό: όταν οι «όλοι μαζί» εκείνης της εποχής τον λοιδορούσαν, τον θεωρούσαν «βρωμιάρη» και «μαλλιά», εμείς τον αγκαλιάσαμε, τον βάλαμε στην καρδιά μας, τον κρατήσαμε ψηλά. Και αυτή είναι η ηθική διάσταση του πράγματος. Όχι αν έκλεψε στιχάκια, τίτλους και νότες. Χεστήκαμε γι’ αυτό και ας λένε ό,τι θέλουν κάποιοι άσχετοι από την εποχή και το κλίμα. Τον τιμήσαμε και τον στηρίξαμε χωρίς καμιά συνδιαλλαγή. Ήμασταν το περιεχόμενο που αποκτούσε μορφή στους στίχους και στις μουσικές του. Τραγουδήσαμε τα τραγούδια αυτά σε πρώτο πρόσωπο, όχι γιατί μας αποκάλυπταν κάτι που δεν γνωρίζαμε, αλλά γιατί μιλούσαν για εμάς, ήσαν ο καθρέφτης του πιο ωραίου μας κόσμου, το «περιβόλι του τρελού». Του δώσαμε τόπο να υπάρξει, όντας σε μια εποχή και ένα περιβάλλον που μετά χαράς θα τον ξέσκιζε. Τι με νοιάζει αν ήταν «ορίτζιναλ» αριστερός ή όχι. Και ποιος είναι ορίτζιναλ, δηλαδή; Αντιφασίστας ήταν. Και πως θα μπορούσε να μην είναι με αυτά τα τραγούδια σαν έμπνευση και έργο; Ήταν δικός μας άνθρωπος, είχαμε το ίδιο χνώτο και αλλάζαμε τον κόσμο σαν σύντροφοι σε ένα ωραίο και κοινό όνειρο, ο καθείς από τη μεριά του.
Σαν πουκάμισα αδειανά
Η μέθεξη, αυτή, πάει καιρός που χάθηκε και ο λόγος δεν είναι τα πασοκάκια, ούτε τα κνιτάκια, ούτε και τα δεκαεξάρικα πάσης ηλικίας, που όλα μαζί τα τσουβάλιασε στις «μαλλιαρές του πορδές». Η μέθεξη χάθηκε γιατί ο κ. Διονύσης Σαββόπουλος εκτίμησε πως η αχαριστία και η περιφρόνηση προς το πραγματικό «σώμα» αυτών των τραγουδιών, η σχέση του και η αλληλεπίδραση με το κοινό τους, είναι η επιλογή του, ενώ ταυτόχρονα πιστεύει πως μπορεί να περιφέρει αυτά τα τραγούδια, κυριολεκτικά σαν πουκάμισα αδειανά, για τη διασκέδαση ενός κόσμου άσχετου και εχθρικού σε κάθε λέξη της Συννεφούλας, του Βιετνάμ, του Καραγκιόζη, του Καραΐσκάκη, του Κοεμτζή, του Canto και τόσων άλλων. Και ναι μεν «σ’ αυτόν τον τόπο όσοι αγαπούνε, τρώνε βρώμικο ψωμί», αλλά ο κ. Σαββόπουλος δεν έχει πια την ανάγκη να είναι μαζί μας… Λοιπόν, πώς να το κάνουμε; Δεν θα του πούμε και μπράβο που δεν μας θέλει και αποζητά για συντροφιά αυτούς που δεν τον θεωρούσαν παρά ένα «βρώμικο μαλλιά» που τραγούδαγε ασυναρτησίες και βλακείες γιε γιε, το περιεχόμενο των οποίων, ο Βορίδης και οι όμοιοί του φτύνανε μετά βδελυγμίας.
«Με γεια το κούρεμα» και την κασίδα αδερφέ… Από τον καιρό που άρχισες να «μιλάς στο πόπολο σαν τον ναυαγοσώστη», το έχασες και… αντίο. Εμείς κρατάμε τη γλυκιά και οδυνηρή ανάμνηση μιας νιότης που αξιώθηκε να γίνουν τραγούδι τα όνειρα και οι ουτοπίες της, έστω και αν στη συνέχεια ξοδεύτηκε από μόνη της αλόγιστα («Τηλεόραση φτηνή, ψυγεία, δόσεις, γιωταχί / και οικοδομές. / Πριζουνίκ, πρατήρια και χρηματιστήρια και διακοπές»), αλλά και ληστεύτηκε ασύστολα από πονηρούς πολιτευτές και άλλες κατηγορίες αναρριχητικών…
Ερμής Κασάπης
