Γράφει η Μαρία Πλευράκη
επισκέπτρια Υγείας, ΠΓΝ Αττικόν
Στα χρόνια τα φοιτητικά
– Τι σπουδάζεις;
– Επισκέπτρια Υγείας
– Και χρειάζονται σπουδές για να πουλάς φάρμακα;
Κάποια χρόνια αργότερα:
– Τι δουλειά κάνεις;
– Είμαι Επισκέπτρια Υγείας
– Δηλαδή πουλάς φάρμακα;
– Όχι, ασχολούμαι με την Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας
– Δηλαδή;
– Προσπαθώ μέσα από τα ερείπια του Εθνικού Συστήματος Υγείας, να συμβάλω στην πρόληψη, την προαγωγή της υγείας, και την αποκατάσταση.
Η «Υγεία» σε όλες τις εποχές και από όλους τους πολιτισμούς θεωρήθηκε ως ένα από τα σημαντικότερα στοιχεία μιας πλήρους και ευτυχισμένης ζωής. Η έννοια της υγείας στη διάρκεια της ανθρώπινης ιστορίας μπορεί να διέφερε στους διάφορους πολιτισμούς, από τους περισσότερους όμως θεωρήθηκε ως η αρμονία μέσα στο άτομο και μεταξύ του ατόμου και του περιβάλλοντος που ζει.
Η Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας (ΠΦΥ), βασικός πυλώνας κάθε σύγχρονου Δημόσιου Συστήματος Υγείας, αποτελεί το πρώτο επίπεδο επαφής των ατόμων, της οικογένειας και της κοινότητας με το εθνικό σύστημα υγείας και πρέπει να παρέχεται όσο το δυνατόν πλησιέστερα στον τόπο όπου ο πληθυσμός διαβιεί.
Η πρόταση που ακολουθεί αφορά στο πώς η ΠΦΥ θα μπορούσε να αναπτυχθεί σε όλο το φάσμα της. Πώς θα βρει τη θέση της σε ένα σύστημα Δημόσιας Υγείας, μη ιατροκεντρικό, που θα εστιάζει στις ανάγκες της κοινωνίας και των πολιτών.
Για την ολοκληρωμένη ανάπτυξη και λειτουργία ενός συστήματος ΠΦΥ κρίνεται αρχικά αναγκαίος ο συντονισμός των Δημόσιων Νοσοκομείων, με τα Κέντρα Υγείας, τους δήμους και τις περιφέρειες.
- Δημιουργούμε Κέντρα Υγείας σε κάθε αστικό κέντρο, σε συνάρτηση πάντα με τις πραγματικές ανάγκες των κατοίκων, τα οποία θα διασυνδέονται λειτουργικά με τα Νοσοκομεία.
- Εστιάζουμε στο θεσμό της Κοινοτικής Ιατρικής, της κατ’ Οίκον Νοσηλείας και δημιουργούμε Τομείς Δημόσιας Υγείας σε όλα τα νοσοκομεία κορμού (πάντα εξετάζοντας τα πληθυσμιακά και γεωγραφικά κριτήρια, αλλά και τις ιδιαίτερες ανάγκες κάθε περιοχής).
- Δίνουμε την αμέριστη φροντίδα και προσοχή στο ασθενή και τις ανάγκες του, όμως φροντίζουμε το ίδιο και για τον υγιή.
Έχοντας ως βασική αρχή ότι η πρόληψη είναι η καλύτερη θεραπεία, δημιουργούμε Δίκτυα Αγωγής Υγείας (ΔΑΥ) σε ολόκληρη τη χώρα, τα οποία θα εισχωρήσουν στις τοπικές κοινωνίες, θα εντοπίσουν και καταγράψουν τις ανάγκες της, θα μελετήσουν τα ευρήματα, θα δημιουργήσουν στρατηγικές αντιμετώπισης, θα παρακολουθούν στενά την εφαρμογή τους, θα τροποποιούν τις στρατηγικές αυτές όπου χρειάζεται και σε βάθος χρόνου θα έχουν τη δυνατότητα να μετρήσουν και να αξιολογήσουν τα οφέλη.
Τα ΔΑΥ θα αποτελούνται από διεπιστημονικές ομάδες και θα αναπτύξουν ενδεικτικά τους εξής τομείς λειτουργίας:
Σχολική υγιεινή
- Δημιουργούμε προγράμματα Αγωγής Υγείας, προσαρμοσμένα στις ανάγκες κάθε εκπαιδευτικής βαθμίδας (διατροφή-παχυσαρκία, κάπνισμα, αλκοόλ, ναρκωτικά, οικογενειακός προγραμματισμός, Σεξουαλικώς Μεταδιδόμενα Νοσήματα, εξαρτήσεις, κίνδυνοι από τη χρήση του Διαδικτύου, μαθήματα Πρώτων Βοηθειών κ.λπ.).
- Ομάδες λειτουργών Υγείας θα διενεργούν προληπτικούς ελέγχους, θα καταγράφουν την κατάσταση της υγείας των μαθητών κάθε εκπαιδευτικής βαθμίδας (εμβολιασμοί, οδοντιατρική παρακολούθηση, μέτρηση οπτικής οξύτητας, παθήσεις σπονδυλικής στήλης, έλεγχος βάρους-διατροφής κ.λπ.), θα αξιολογούν τα ευρήματα και θα σχεδιάζουν προγράμματα παρέμβασης, έχοντας ανοιχτό δίαυλο επικοινωνίας με τα Κέντρα Υγείας και τα νοσοκομεία.
- Αντίστοιχα, θα γίνεται καταγραφή και αντιμετώπιση ψυχοκοινωνικών προβλημάτων (μαθησιακές δυσκολίες, ενδοοικογενειακή βία, ενδοσχολική βία, ρατσισμός, παιδική φτώχεια κλπ).
Η μαθητική κοινότητα πρέπει να είναι σημείο αναφοράς, καθώς μπορούμε να αντλήσουμε πληροφορίες και να μπορέσουμε να παρέμβουμε ουσιαστικά σε όλη την οικογένεια.
(Ακολουθεί το 2ο μέρος)
