Για το 2024, οι προβλέψεις για τον ρυθμό μεγέθυνσης του ΑΕΠ από το υπουργείο Οικονομικών βρίσκονται στο ύψος του 3,0%. Σε ονομαστικούς όρους, το ΑΕΠ προβλέπεται ότι θα φτάσει στα 235,147 δισ. ευρώ το 2024, από 224 δισ. ευρώ το 2023 και 208,03 δισ. ευρώ το 2022. Το ονομαστικό ΑΕΠ θα επανέλθει στο επίπεδο του 2009, 232,0 δισ. ευρώ, δεκαπέντε χρόνια μετά την πτώχευση της χώρας και την εφαρμογή τριών μνημονίων .Η συμβολή του πληθωρισμού είναι σημαντικότατη στην ονομαστική μεγέθυνση του ΑΕΠ το 2023: Ο αποπληθωριστής του ΑΕΠ αναμένεται να φθάσει στο 5,3%, το 2023, έναντι του 2,3% το 2009.
Η επαναφορά του ύψους του ΑΕΠ στην προμνημονιακή εποχή, όπως έχουμε πολλάκις υπογραμμίσει, δεν συνοδεύτηκε από τις αλλαγές στο παραγωγικό υπόδειγμα που είχαν προβλεφθεί στα μνημονιακά προγράμματα, παρά τα οδυνηρά μέτρα που πάρθηκαν εις βάρος των Ελλήνων πολιτών (εργαζομένων και συνταξιούχων). Ας δούμε πως εξελίχθηκε η κατάσταση για ορισμένους από τους ποσοτικούς στόχους που είχαν τεθεί. Δεν θα αναφερθούμε στα ποιοτικά στοιχεία αυτών των εξελίξεων που όμως αποτελούν την πεμπτουσία των επιχειρούμενων αλλαγών.
1. Η αλλαγή του παραγωγικού μοντέλου, είχε ως πρωταρχικό στόχο τη μείωση της εξάρτησης της ελληνικής οικονομίας από την κατανάλωση με αντίστοιχη υποκατάσταση της συμμετοχής στο ΑΕΠ από τις επενδύσεις και τις εξαγωγές. Κάτι τέτοιο δεν προκύπτει: η συνολική καταναλωτική δαπάνη (δημόσια και ιδιωτική) την τελευταία τετραετία κατά μέσο όρο κυμαίνεται στο 88,5% και παραμένει περίπου στα ίδια επίπεδα του 2009: 90,5%. Μάλιστα αυτό που έχει τη μεγαλύτερη σημασία είναι το γεγονός ότι η ιδιωτική δαπάνη ολόκληρη την περίοδο 2010-2023 βρίσκεται περίπου στο 70,0% του ΑΕΠ, χωρίς να παρουσιάζει καμία απόκλιση από τα έτη 2008 και 2009. Όλες οι εξαγγελίες αποδείχθηκαν κενές περιεχομένου.
Η επαναφορά του ύψους του ΑΕΠ στην προμνημονιακή εποχή δεν συνοδεύτηκε από τις αλλαγές στο παραγωγικό υπόδειγμα που είχαν προβλεφθεί στα μνημονιακά προγράμματα, παρά τα οδυνηρά μέτρα που πάρθηκαν εις βάρος των Ελλήνων πολιτών
2. Ο ακαθάριστος σχηματισμός παγίου κεφαλαίου αναμένεται ότι θα φτάσει το 2023 στα 32,4 δισ. ευρώ ενώ για το 2024 η πρόβλεψη είναι ότι θα αυξηθεί κοντά στα 37 δισ. ευρώ. Είναι μια πρόβλεψη που θα στηριχτεί στην εκταμίευση των πόρων από το Ταμείο Ανάκαμψης (σύμφωνα με το ΠΣΚΠ το ύψος των πόρων ανέρχεται σε 3,6 δισ. ευρώ). Αναλογικά με το ΑΕΠ, όμως, η αύξηση του μεριδίου των επενδύσεων είναι αργή. Από το 13,7%, που ήταν το κλείσιμο του 2022, αναμένεται να αυξηθεί στο 14,45% το 2023 και στο 15,7% το 2024, εφόσον βέβαια επιβεβαιωθούν οι σχετικές επιδόσεις. Ο στόχος είναι η αναλογία να φτάσει και πάλι στο 20%, περίπου στο μέσο όρο της Ε.Ε. Όμως αυτή η αναλογία υπήρχε στην ελληνική οικονομία το 2009 (21,0% ο ΑΣΠΚ προς το ΑΕΠ). Ποιο είναι επομένως το ζητούμενο που έθεταν τα μνημόνια; Απλά να επανέλθει ο ΑΣΠΚ (επενδύσεις) στο μέσο όρο της Ε.Ε. (20-21%) εις βάρος της κατανάλωσης!!! Κάτι το οποίο δεν επιβεβαιώνεται. Το αποτέλεσμα είναι αυτή η αύξηση των επενδύσεων με σταθερό το ύψος της καταναλωτικής δαπάνης να πραγματοποιείται εις βάρος του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών ακριβώς όπως και το 2009.
3. Το 2009 το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών ήταν -11,2%. Το 2022 αντίστοιχα το έλλειμμα ήταν -9,7%!!! Το 2023 αναμένεται να βρίσκεται γύρω στο -7,0%. Παρά τη διαλαλούμενη με κάθε τρόπο αύξηση των εξαγωγών οι εισαγωγές εξακολουθούν να είναι υψηλότερες δίνοντας το τελικό αποτέλεσμα στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών. Συγκεκριμένα, οι εξαγωγές αγαθών και υπηρεσιών αναμένεται ότι θα αυξηθούν περίπου στα 104 δισ. ευρώ από 101,4 δισ. ευρώ το 2022 για να αυξηθούν εκ νέου στα 110 δισ. ευρώ ή στο 47% του ΑΕΠ για το 2024. Στην πρόβλεψη ενσωματώνεται και η εκτίμηση για περαιτέρω άνοδο των εσόδων από τον τουρισμό κατά τουλάχιστον 1 δισ. ευρώ μέσα στο 2024. Όσον αφορά τις εισαγωγές, η εκτίμηση ότι το ποσοστό αύξησης θα είναι μικρότερο σε σχέση με το αντίστοιχο των εξαγωγών φέρνει το απόλυτο ποσό περίπου στα 129 δισ. ευρώ για το 2024, από 124 δισ. ευρώ το 2023, και την αναλογία στο ΑΕΠ στο 55%.
4. Συνεπώς δύο συμπεράσματα: α) η «επιτυχία» αύξησης των εξαγωγών στο 47,0% του ΑΕΠ δεν σημαίνει απολύτως τίποτε διότι δεν λαμβάνεται υπόψη το άλλο σκέλος των διεθνών συναλλαγών που είναι οι εισαγωγές στο 55,0% του ΑΕΠ. Και β) η αύξηση του ΑΣΠΚ εξακολουθεί να πραγματοποιείται εις βάρος του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών αυξάνοντας το έλλειμμα του. Εδώ θα πρέπει να σημειώσουμε φευγαλέα και για τα ποιοτικά χαρακτηριστικά της αύξησης του ΑΣΠΚ, τα οποία στην μεγάλη τους πλειοψηφία κατευθύνονται εκ νέου στην οικοδομή, στο τουρισμό και στις συναφείς δραστηριότητες. Γράφω εκ νέου διότι η μεγάλη μείωση του ΑΣΠΚ την περίοδο των μνημονίων συντελέστηκε σε αυτούς τους ίδιους κλάδους της οικονομικής δραστηριότητας.
