Το εισαγόμενο είναι ήδη εδώ και με το «νόμο»
Του Νίκου Μπάντιου*
Όλες οι εισαγωγές ήταν και είναι νόμιμες και ολοένα και περισσότερες χρήσεις του εισαγόμενου γάλακτος είναι νόμιμες. Δρομολογήθηκαν νομοθετικές ρυθμίσεις που ακυρώνουν τη χρήση του ελληνικού φρέσκου γάλακτος στην πράξη, λόγω κόστους και «νόμιμης παραπλάνησης» του καταναλωτή.
Τα ισοζύγια γάλακτος (και κρέατος) καθιερώθηκαν από την πολιτεία για να είναι γνωστή η προέλευση και η νόμιμη χρήση του ελληνικού και εισαγόμενου γάλακτος στα προϊόντα. Οι βιομηχανίες και τα τυροκομεία υποβάλλουν μηνιαία δήλωση ισοζυγίου.
Αλλά σε τι ωφελεί η δήλωση, όταν ο καταναλωτής δεν επωφελείται και ο παραγωγός παίρνει τιμές κάτω του κόστους;
Το 2014 καταργήθηκε, ουσιαστικά, το brand name «φρέσκο παστεριωμένο πέντε ημερών» από την αγορά. Η ονομασία αυτή έδινε ένα προβάδισμα στο ελληνικό γάλα. Έτσι δόθηκε η δυνατότητα σε βιομηχανίες και μεγάλες αλυσίδες σουπερ μάρκετ να εισάγουν γάλα παστεριωμένο και εφόσον με την νομοθεσία ήταν δική τους η ευθύνη, να το ονομάζουν παστεριωμένο 7-8 ημερών. Ταυτόχρονα συνεχίστηκε η εισαγωγή του «υψηλής παστερίωσης» ώστε να το συνηθίζει ο καταναλωτής σε σχέση με το απλής παστερίωσης. Κανείς, όμως, δεν εξήγησε ότι το υψηλής παστερίωσης είναι υποβαθμισμένο ποιοτικά. Την ίδια χρονιά έληξε η ισχύς της αγορανομικής διάταξης που υποχρέωνε τις βιομηχανίες να αναγράφουν την προέλευση της πρώτης ύλης στο κουτί του γάλακτος. Έτσι ήρθε η απόλυτη σύγχυση, με τον καταναλωτή να μη γνωρίζει τι γάλα έχει το κουτί που αγοράζει. Και όλα αυτά στο όνομα της μείωσης των τιμών στο ράφι. Την είδατε πουθενά; Γιατί την πραγματική μείωση στην τιμή την ένιωσε για τα καλά ο παραγωγός στην τσέπη του.
Όσο λιγότερο το χρειάζονται το ελληνικό γάλα, τόσο μικρότερη τιμή θα δίνουν στον παραγωγό (καθώς το εισαγόμενο, λόγω κόστους παραγωγής, μείωσης ζήτησης από Κίνα και εμπάργκο πωλήσεων στη Ρωσία έχει πολύ χαμηλότερη τιμή).
Σαν αντιστάθμισμα (εφόσον καταργήθηκε η υποχρεωτική αναγραφή προέλευση της πρώτης ύλης) καθιερώθηκε το ελληνικό σήμα στα γαλακτοκομικά, για προϊόντα που προέρχονται από ελληνική πρώτη ύλη. Αφενός, όμως, το ελληνικό σήμα δεν είναι υποχρεωτικό (όποιος θέλει το παίρνει, μετά τους απαραίτητους ελέγχους) αφετέρου δε, όποια κι αν είναι η προέλευση της πρώτης ύλης, εφόσον το προϊόν έχει υποστεί και την παραμικρή επεξεργασία στην Ελλάδα, μπορεί να πλασάρεται ως ελληνικό προϊόν με την ελληνική σημαία. Άλλη νόμιμη παραπλάνηση… Εκτός του ότι κυκλοφορούν (νόμιμα πάλι) και ιδιωτικά σήματα παρόμοια με το επίσημο ελληνικό σήμα που παραπλανούν τον καταναλωτή.
Σειρά και το γιαούρτι
Αλλά και στα τυριά γίνεται χρόνια τώρα καταστρατήγηση του κώδικα και ονομάζονται «τυριά» προϊόντα που περιέχουν εισαγόμενο συμπυκνωμένο γάλα ή τυρομάζα. Έμενε, λοιπόν, το γιαούρτι που θέλει μόνο νωπό γάλα και τα ΠΟΠ προϊόντα (που υποχρεωτικά χρησιμοποιείται μόνο ελληνικό γάλα). Από τον Οκτώβριο ήδη έχει γνωστοποιηθεί η αλλαγή του κώδικα στο γιαούρτι και τώρα υπογράφεται. Μπορεί να ονομάζεται «γιαούρτι» οτιδήποτε «πήζει» με μαγιά, άσχετα από το τι γάλα προέρχεται. Ώς τώρα τουλάχιστον ό,τι δεν περιείχε νωπό γάλα το ονομάτιζαν με εμπορικά ονόματα που υπονοούσαν το «γιαούρτι». Τώρα θα το λένε γιαούρτι. Ακούγεται ότι και άλλες χώρες θέλουν να παράγουν «ελληνικό γιαούρτι».
Όσο για τα ΠΟΠ προϊόντα, γι’ αυτά θα φροντίσει μόλις κυρωθεί η διατλαντική συμφωνία (ΤΤΙΡ). Θα μπορούν να παράγονται στις ΗΠΑ και να έρχονται στην Ε.Ε.
Ας μην μας εκπλήσσει, λοιπόν, η εξέλιξη αυτή. Από όλες τις προηγούμενες μνημονιακές κυβερνήσεις μπήκαν τα θεμέλια της παραπλάνησης του καταναλωτή (που θα έδινε και κάτι παραπάνω για να αγοράσει ελληνικό γάλα) και της αποσάθρωσης της ελληνικής παραγωγής. Και η σημερινή κυβέρνηση στην ίδια ακριβώς ρότα πορεύεται.
Παραγωγοί βιτρίνας
Αλλά και οι συνδικαλιστές μεγαλοπαραγωγοί που μπαινοβγαίνουν στα Δ.Σ. των Οργανισμών μέσω ΠΑΣΕΓΕΣ ή ως εκπρόσωποι του ΥΠΑΑΤ, έβαλαν το χεράκι τους. Οι περισσότεροι είναι μεγάλοι παραγωγοί και γνωρίζουν πως η δική τους παραγωγή θα κινδυνεύσει τελευταία, γιατί και οι βιομηχανίες θέλουν μια βιτρίνα.
Από 35.000 οι παραγωγοί έμειναν 3.500 και από αυτούς οι 800 παράγουν το 80% του γάλακτος.
Αποχωρούν οι μεσαίοι και μικροί, καταχρεωμένοι και απελπισμένοι. Το γάλα τους είναι ακριβό για την εργαλειοθήκη ΟΟΣΑ.
Συμπέρασμα
Η υποτέλεια δεν είναι μόνο οικονομική. Είναι και διατροφική (ή μήπως από εκεί ξεκινάει η υποτέλεια…).
Τα μέτρα εξανεμίζουν τη μικρή και μεσαία παραγωγή, αντί να την ενισχύουν σαν διέξοδο στην ανεργία.
Δεν υπάρχει άλλος δρόμος για μια κυβέρνηση που θέλει να προστατεύσει τον παραγωγό και τον καταναλωτή, παρά να ακολουθήσει την αντίστροφη πορεία. Ίσως είναι αποδεκτό πως δεν είναι δυνατή η απαγόρευση εισαγωγής γάλακτος. Όμως, θα μπορούσε η κυβέρνηση να δώσει τη δυνατότητα στον καταναλωτή να γνωρίζει ποιο είναι το ελληνικό και να το επιλέξει, υποχρεώνοντας τις βιομηχανίες:
* Να αναγράφουν προέλευση πρώτης ύλης.
* Να επαναφέρει τη διάταξη για το φρέσκο γάλα και το γιαούρτι.
* Να διαφημίσει το ελληνικό σήμα και να απαγορεύσει στα ιδιωτικά σήματα να παραπλανούν.
* Να βάλει κανόνες και τάξη στην έγκαιρη πληρωμή των παραγωγών από τα σουπερμάρκετ.
* Να δώσει ένα παράδειγμα συνεταιριστικής παραγωγής, χρηματοδοτώντας ένα υγιές συνεταιριστικό εγχείρημα για μικρομεσαίους παραγωγούς
* Να χρηματοδοτήσει ένα πιστωτικό αναπτυξιακό ίδρυμα.
Όλα αυτά, δηλαδή, που συζητούσαμε τόσα χρόνια, αλλά τελικά δεν εφαρμόστηκαν ποτέ, γιατί ποτέ δεν υπήρξε πολιτική βούληση.
*Ο Νίκος Μπάντιος είναι κτηνίατρος
