του Ηρόστρατου
Η Ιστορία και τα playmobil
«Όσοι δεν κατανοούν την Ιστορία είναι καταδικασμένοι να την επαναλάβουν. Ωστόσο, όσοι κατανοούν την Ιστορία είναι καταδικασμένοι να παρακολουθούν ανήμποροι εκείνους που την επαναλαμβάνουν».
Simon Scarrow, Καρδιά από πέτρα
Μια φωτογραφία στο Facebook με έβαλε σε πολλές σκέψεις. Την «ανέβασε» η φίλη συγγραφέας Ράνια Μπουμπουρή, μετά από συνάντηση που είχε στο σχολείο με τον δάσκαλο των παιδιών της. Είναι ένας δάσκαλος της Ε’ Δημοτικού που σκέφτηκε -καθώς τα παιδιά διδάσκονται Ρωμαϊκή Ιστορία να τους προκαλέσει το ενδιαφέρον με έναν πρωτότυπο τρόπο.
Έστησε λοιπόν σε ένα τραπέζι το Κολοσσαίο, πλοία ρωμαϊκά, Ρωμαίους από τη γνωστή σειρά των Playmobil κι από δίπλα κάποιες περιπέτειες του Αστερίξ, επιτραπέζια παιχνίδια κ.ά.
Φαντάζομαι διάφοροι σοβαροφανείς που ασχολούνται με την Παιδεία μας, θεωρώντας ότι τα πάντα είναι θέμα αναλυτικού προγράμματος, ωραρίων, εγχειριδίων και εξετάσεων, θα σουφρώνουν τα φρύδια τους. Ίσως και να χαράζεται ένα ειρωνικό χαμόγελο στο πρόσωπό τους…
Να πω την αλήθεια και τα βιβλία Ιστορίας του δημοτικού συνοφρυωμένα μου μοιάζουν. Ειδικά σχεδιασμένα για να αντιπαθήσεις από μικρός την Ιστορία, έτσι ώστε να μην την μάθεις ποτέ. Κι έτσι -όπως λέει το μότο της αρχής- να είσαι καταδικασμένος να την επαναλάβεις!
Έχω την τύχη να έρχομαι σε επαφή με πολλά παιδιά, αλλά και τη θλίψη να διαπιστώνω συνεχώς το πόσο απεχθάνονται την Ιστορία. Κι όμως. Η σύγχρονη Παιδαγωγική, οι δεκάδες εμπνευσμένοι δάσκαλοι που βρίσκονται διάσπαρτοι σε σχολεία της χώρας, τα πολλά και καλά βιβλία που κυκλοφορούν, θα μπορούσαν -αν συνδυάζονταν- να δημιουργήσουν ένα διαφορετικό κλίμα. Να κεντρίσουν το ενδιαφέρον των παιδιών.
Όταν η γνώση για τους Ρωμαίους περιορίζεται στο ότι εφάρμοσαν το «Διαίρει και βασίλευε» και μετά αγάπησαν τον ελληνικό πολιτισμό και όλα άλλαξαν, έχεις χάσει την ουσία του πράγματος. Είναι αδύνατον να καταλάβεις πως ήταν άνθρωποι, που ζούσαν, γελούσαν, έπαιζαν, έτρωγαν, χάζευαν στην αγορά, πολεμούσαν, διασκέδαζαν, πήγαιναν στα λουτρά… Τι σήμαιναν τα έργα που βλέπουμε σήμερα; Πώς σώθηκαν μέσα στους αιώνες;
Το παιχνίδι του εμπνευσμένου δάσκαλου με τα Playmobil, τα κόμικς, οι ταινίες, τα βιβλία, όλα συνθλίβονται από το «συνοφρυωμένο» βιβλίο της Ιστορίας. Την ύλη που πρέπει να βγει… Τα παιδιά δεν αγαπούν την Ιστορία γιατί κανείς δεν τους δείχνει τη σχέση που έχει με τη ζωή τους. Με τον τόπο που ζουν.
Βλέπω συχνά τα παιδιά να με κοιτάζουν έκπληκτα όταν τους λέω πως η Κλεοπάτρα -που γνωρίζουν από τον Αστερίξ- ήταν απόγονος του Πτολεμαίου, στρατηγού του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Δεν είναι καμιά μεγάλη σοφία, όμως κανείς δεν μπήκε στο κόπο να τους κεντρίσει το ενδιαφέρον με αυτόν τον τρόπο.
Ένας κακώς εννοούμενος ορθολογισμός έχει γεμίσει τα βιβλία με αίτια και αποτελέσματα. Η ζωή όμως ξεφεύγει. Πετά μακριά από τα βιβλία.
Κι έτσι όπως πάνε τα πράγματα είμαστε καταδικασμένοι να παρακολουθούμε ανήμποροι εκείνους που επαναλαμβάνουν την Ιστορία στην πιο σκοτεινή της εκδοχή…
Τα Τραπέζια που μιλούν στο «ἐπί λέξει»
Οι καιροί γαρ χαλεποί και
οι λέξεις έχουν γίνει πια εκλεκτικές
και αδιαπραγμάτευτες
Λήδα Παναγιωτοπούλου
Τη Δευτέρα (10 Οκτωβρίου) στις 7.30μ.μ. θα παρουσιαστεί στο βιβλιοπωλείο «ἐπί λέξει» (Ακαδημίας 32) το βιβλίο-λεύκωμα των Λήδας Παναγιωτοπούλου – Νίκου Οικονομίδη Τα τραπέζια που μιλούν που κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Τέχνης Οίστρος.
Η συγγραφέας εμπνέεται από τη ζωγραφική και δημιουργεί ποιήματα-στοχασμούς δημιουργώντας έτσι έναν άλλο κόσμο που απορρέει από τους πίνακες του ζωγράφου.
Για το βιβλίο θα µιλήσουν οι: Μπάµπης ∆ερµιτζάκης, φιλόλογος, συγγραφέας, Βάσω Οικονοµοπούλου, δρ. Νεοελληνικής Φιλολογίας, Μαρία Πυργέρου, Εκπαιδευτικός, διδάκτωρ Αγγλόφωνης Λογοτεχνίας ΕΚΠΑ.
