Έχουμε τονίσει ξανά τις αναλογίες της συμφωνίας των Πρεσπών με αυτές της Ζυρίχης και του Λονδίνου για το Κυπριακό. Όπως εκείνες στις αρχές του ‘60 δεν ήρθαν να λύσουν το Κυπριακό αλλά για να το διαιωνίσουν, έτσι και η «λύση» που προκρίνεται για το Μακεδονικό με την συμφωνία των Πρεσπών, ανοίγει διάπλατα τον δρόμο προς μια ρευστοποίηση των Βαλκανίων υπό δυτική – ΝΑΤΟϊκή κυριαρχία.
Την επόμενη Κυριακή, οι πολίτες στην ΠΓΔΜ καλούνται να πάρουν μέρος στο δημοψήφισμα και να απαντήσουν στο ερώτημα: «Είστε υπέρ της ένταξης στην Ε.Ε. και το ΝΑΤΟ με αποδοχή της Συμφωνίας ανάμεσα στη Δημοκρατία της Μακεδονίας και την Ελληνική Δημοκρατία;».
Θεοί και δαίμονες έχουν επιστρατευτεί για να επικρατήσει το «Ναι». Μηνύματα υπέρ της θαρραλέας απόφασης των κυβερνήσεων να λύσουν το ζήτημα και να ανοίξουν το δρόμο στην ΝΑΤΟποίηση της περιοχής έστειλαν πολλοί, όπως ο Τραμπ, ο γραμματέας του ΝΑΤΟ, ιθύνοντες της Ε.Ε., ακόμα και ο Μπους με επίσημο διάγγελμα. Πολλοί ξένοι παράγοντες αυτού του βεληνεκούς επισκέφθηκαν τα Σκόπια, ενώ ο Ζάεφ έγινε δεκτός από τον αντιπρόεδρο των ΗΠΑ στην Ουάσιγκτον. Μια μεγάλη διαφημιστική καμπάνια υπέρ του «Ναι» έχει ξεκινήσει στην ΠΓΔΜ με κεντρικό σύνθημα «ναι στην ευρωπαϊκή Μακεδονία». Όλα τα μηνύματα και οι λόγοι απευθύνονται φυσικά στη «Δημοκρατία της Μακεδονίας» και τους «πολίτες της Μακεδονίας», ενώ ο Ζάεφ όπου σταθεί κι όπου βρεθεί διαφημίζει ότι με τη συμφωνία κατοχυρώθηκαν η «μακεδονική γλώσσα» και το «μακεδονικό έθνος».
Η δεύτερη ομοιότητα με το Κυπριακό συνίσταται στο ότι ζούμε στην περιοχή μέρες σχεδίου Ανάν (σωστότερα, Μπους-Ανάν) με το δημοψήφισμα του 2004. Και τότε είχαν πέσει όλοι για να βγει «Ναι» από το δημοψήφισμα που θα διέλυε κάθε υπόσταση της Κυπριακής Δημοκρατίας. Από παλιότερα, η προτεκτορατοποίηση ήταν πάγια πολιτική των μεγάλων δυνάμεων.
Η τρίτη ομοιότητα Μακεδονικού και Κυπριακού είναι πως και το 2004 μεγάλο μέρος της Αριστεράς στην Ελλάδα ήταν υπέρ του σχεδίου Ανάν. Έτσι και τώρα, εμφανίζεται αναφανδόν υπέρ (κυβερνητική) ή θετικά διακείμενη έως αδιάφορη για τη συμφωνία των Πρεσπών (υπόλοιπα τμήματα που καταπολεμούν τον εθνικισμό αλλά ξεχνούν τον ιμπεριαλισμό). Αποτέλεσμα μιας περίεργης ανάγνωσης του δικαιώματος στην αυτοδιάθεση των εθνών μέσω της πλήρους ΝΑΤΟποίησης. Αλλά και της συμπόρευσης αστικής τάξης και Αριστεράς στον κοινό αγώνα ενάντια στον «εθνολαϊκισμό».
Μια τέταρτη ομοιότητα είναι πως όπως το Κυπριακό, έτσι και το Μακεδονικό διαπερνά την πολιτική ζωή της χώρας, δημιουργεί αναταράξεις και κρίσεις, βρίσκει αντιμέτωπο ένα διάχυτο πατριωτικό ρεύμα που στιγματίζει ξεπουλήματα και μειοδοσίες. Η «μικρή» διαφορά των ημερών σε σχέση με την εποχή των συμφωνιών για την Κύπρο, είναι πως η Αριστερά στέκεται εχθρικά απέναντι στο ρεύμα αυτό, δεν προσπαθεί καν να το επηρεάσει και να του δώσει έναν προσανατολισμό. Αλλά ας δούμε πιο συγκεκριμένα πώς επηρεάζει την πολιτική ζωή της χώρας το Μακεδονικό.
Πολιτικές αναταράξεις
Οι μειοδοσίες που ζητιούνται κάθε φορά από τις κυβερνήσεις της Ελλάδας, έχουν τεράστιο κόστος όχι μόνο για την κυριαρχία της χώρας, αλλά και για τη σχέση των εκάστοτε πολιτικών φορέων με το πατριωτικό αίσθημα του ελληνικού λαού. Οι αστοί πολιτικοί συμφωνούν να «κλείσουν» τα θέματα, αλλά αποφεύγουν να βάλουν την υπογραφή τους σε κατάπτυστες συμφωνίες, αφού γνωρίζουν ότι κάτι τέτοιο θα τους στιγματίσει εσαεί.
Όπως το Κυπριακό, έτσι και το Μακεδονικό διαπερνά την πολιτική ζωή της χώρας, δημιουργεί αναταράξεις και κρίσεις, βρίσκει αντιμέτωπο ένα διάχυτο πατριωτικό ρεύμα που στιγματίζει ξεπουλήματα και μειοδοσίες
Για παράδειγμα, ο Τζ. Μπους στο πρόσφατα γράμμα του προς τους πολίτες της «Μακεδονίας», γράφει χαρακτηριστικά: «Στη σύνοδο κορυφής το 2008 στο Βουκουρέστι, είπα στους συναδέλφους μου ηγέτες του ΝΑΤΟ πως η Μακεδονία είναι έτοιμη και αξίζει να ενταχθεί στη μεγάλη συμμαχία μας. Παρόλο που απογοητεύτηκα από το γεγονός ότι η Μακεδονία δεν εντάχθηκε στο ΝΑΤΟ στη διάρκεια της προεδρίας μου, είχα ανέκαθεν την πεποίθηση πως αυτή η μέρα θα έρθει».
Ο Μπους αναφέρεται βέβαια στην άρνηση της τότε κυβέρνησης Καραμανλή να αποδεχθεί την ένταξη πριν την επίλυση του θέματος της ονομασίας. Σήμερα όμως, κυβερνούν τη χώρα πιο πρόθυμοι και χωρίς κανένα έρμα «αριστεροί» πολιτικοί τύπου Κοτζιά και Τσίπρα και αυτή είναι μια πρώτης τάξεως ευκαιρία να κλείσει η συμφωνία, όπως θέλουν οι αμερικανοί «φίλοι μας».
Η παρέμβαση του λαϊκού παράγοντα με τη μορφή των συλλαλητηρίων, οδήγησε σε τροποποιήσεις από τη γραμμή της «σύνθετης γεωγραφικής ονομασίας» που ήταν γραμμή σχεδόν όλων των πολιτικών φορέων, αστικών και αριστερών, για χρόνια. Ο λαϊκός παράγοντας διαισθάνεται ότι το θέμα δεν θα «κλείσει», αλλά θα ανοίξει και με άσχημους όρους για ολόκληρη τη Βόρεια Ελλάδα και συνολικά για τη χώρα.
Η Θεσσαλονίκη, πολυδιαφημιζόμενη ως «πρωτεύουσα των Βαλκανίων», δεν είναι καθαρό σε ποια κυριαρχία θα υπάγεται, σε ποιο ειδικό καθεστώς, σε ποια ζώνη. Πρωτεύουσα των «ρευστοποιημένων» Βαλκανίων ανάμεσα σε γείτονες (Αλβανία, ΠΓΔΜ) που άμεσα θέτουν αλυτρωτικά ζητήματα; Λιμάνι και κόμβος, μαζί με ολόκληρη την Βόρεια Ελλάδα, στις πολεμικές ενέργειες και στρατηγικές της Δύσης;
Έτσι, για άλλη μια φορά στην ελληνική πολιτική ζωή, εθνικά θέματα που εκ πρώτης όψεως δεν φαίνονταν τα σημαντικότερα στην πολιτική «ατζέντα», αποκτούν κεντρικό πολιτικό βάρος και αφενός επανα-συγκροτούν μια συλλογική εθνική ταυτότητα, αφετέρου καθορίζουν τις εξελίξεις.
Ειδικοί προεκλογικοί λόγοι, ωθούν την Ν.Δ. του Μητσοτάκη να καταδικάζει τη συμφωνία των Πρεσπών και να δηλώνει πως θα την καταψηφίσει. Εύχεται, στην πραγματικότητα, να την υπερψηφίσει η τωρινή κυβέρνηση, ώστε να την αποδεχτεί στη συνέχεια, ορκιζόμενη στη «συνέχεια του κράτους»…
Αλλά η εκλογική επιβίωση κι άλλων παραγόντων περιπλέκει τα πράγματα. Για παράδειγμα, ο Καμμένος, βλέποντας τις δημοσκοπήσεις να τον κρατούν έξω από την Βουλή, εκβιάζει ότι θα ρίξει την κυβέρνηση και θα ζητήσει διερευνητικές εντολές. Το κόμμα του, στο μεταξύ, θρυμματίζεται αφού ήδη 3 βουλευτές δηλώνουν ανυπακοή ή σκέφτονται και να προσχωρήσουν στον ΣΥΡΙΖΑ. Μοιάζει σαν να τροποποιούνται τα σενάρια ενός προσυμφωνημένου ήπιου διαζυγίου πριν τις εκλογές, από τα τραντάγματα που φέρει ούτως ή άλλως το Μακεδονικό.
Το ζήτημα αυτό μπλέκεται και στα γρανάζια του προεκλογικού παζαριού που έχει ανοίξει διάπλατα, ασχέτως αν δεν φαίνεται ακόμα καθαρά: Ο Θεοδωράκης ψηφίζει συμφωνία, αλλά παζαρεύει και δημαρχία Αθήνας. Η Γεννηματά πιέζεται από όλες τις πλευρές, αλλά πρέπει να στήσει τον διμέτωπο προς ΣΥΡΙΖΑ και Ν.Δ. και δεν θέλει να συμπράξει πριν τις εκλογές σε κρίσιμα θέματα. Ο ΣΥΡΙΖΑ πρέπει να εκτελέσει τα συμβόλαια, αλλά ερωτοτροπεί με την ιδέα να τα φορτώσει όλα στον Μητσοτάκη (ασφαλιστικά, αφορολόγητο, πλειστηριασμοί, Μακεδονικό κ.λπ.). Αυτό σχετίζεται και με τον χρόνο των εκλογών, ενώ οι δικαστικές υποθέσεις που σκάνε (Παπαντωνίου, Παχατουρίδης, Σαββίδης κ.λπ.), θα οδηγήσουν σε ένα κρεσέντο ρεβανσισμού και υποσχέσεων γύρω από το δεξιό «ερχόμαστε»…
Το συμπέρασμα; Έχουμε μπει σε μια νέα φάση της πολιτικής ζωής μετά την τυπική λήξη του 3ου προγράμματος, και ενώ υποτίθεται ότι υπάρχουν έστω και μικρά περιθώρια άσκησης πολιτικής, το γεωπολιτικό στάτους, η θέση της χώρας στην Ε.Ε. και η οργανωμένη εσωτερική της υπόσταση, δεν μπορούν να παραμένουν αμετάβλητα. Μπαίνουμε σε μια περίοδο μεγάλης διακινδύνευσης, παρά τα επιχρίσματα εξομάλυνσης. Το Μακεδονικό ζήτημα θα τροφοδοτήσει εξελίξεις. Με μια έννοια, πρωταγωνίστησε και στην 83η ΔΕΘ, μέσα και έξω.
* Στις 16/6/2018, τις μέρες που υπογραφόταν η συμφωνία των Πρεσπών, είχε δημοσιευτεί στον Δρόμο ένα άρθρο με τίτλο «Μακεδονικό όπως Κυπριακό». Το σημερινό άρθρο επανέρχεται στις ομοιότητες που παρουσιάζουν τα δύο ζητήματα, στο φόντο των πρόσφατων εξελίξεων.
