Στις 21:54 (ώρα Ελλάδας), 26 Νοεμβρίου στο κέντρο ελέγχου έφθασε το πολυπόθητο σήμα ότι το ύψους περίπου ενός μέτρου και βάρους 358 κιλών InSight πάτησε ομαλά στην επιφάνεια του Κόκκινου Πλανήτη. Μετά από ένα ταξίδι 484 εκατομμυρίων χιλιομέτρων με ταχύτητα 19.800 χλμ. την ώρα, το InSight (Interior Exploration using Seismic Investigations, Geodesy and Heat Transport) μείωσε την ταχύτητά του μόλις στα οκτώ χιλιόμετρα την ώρα (την ταχύτητα που ένας άνθρωπος κάνει τζόκινγκ) και έκανε ομαλή προσεδάφιση στον γειτονικό πλανήτη.
Το ρομπότ είχε εκτοξευθεί από τη Γη στις 5 Μαΐου και προσεδαφίστηκε σε μια τεράστια επίπεδη έκταση του Άρη, γνωστή ως Elysium Planitia, μήκους 130 χλμ. και πλάτους 27 χλμ., λίγο βόρεια του αρειανού ισημερινού, γνωστή και ως «το μεγαλύτερο επίπεδο πάρκινγκ στον Άρη».
Το ρομπότ αμέσως μετά την προσεδάφιση θα ξεδιπλώσει τα ηλιακά του πάνελ για να τροφοδοτηθεί με ενέργεια αφού οι μπαταρίες του έχουν περιορισμένο χρόνο λειτουργίας.
Η επιβεβαίωση ότι το ρομπότ προσεδαφίστηκε ομαλά έγινε πολύ γρήγορα χάρις σε δύο τηλεπικοινωνιακούς δορυφόρους που το συνοδεύουν από την Γη.
Είναι η πρώτη προσεδάφιση της NASA από το 2012 (ρόβερ Curiosity) και η πρώτη φορά που θα μελετηθεί από ένα ρομποτικό γεωλογικό εργαστήριο το εσωτερικό, η σύνθεση και ειδικότερα η τεκτονική δραστηριότητα όχι μόνο του Άρη, αλλά και οποιουδήποτε άλλου πλανήτη πέρα από τη Γη.
Δύο πειραματικοί μικροδορυφόροι που ταξίδεψαν μαζί με το InSight, πετώντας πίσω από αυτό, οι Mars Cube One (ή MarCO), με μέγεθος χαρτοφύλακα και βάρος 13,5 κιλών ο καθένας, οι οποίοι θα δοκιμασθούν για πρώτη φορά σε άλλον πλανήτη, θα λειτουργήσουν ως εναλλακτικός και πιο γρήγορος αναμεταδότης των ραδιοσημάτων του InSight προς τη Γη, παρακάμπτοντας τις μεγάλες δορυφορικές διαστημοσυσκευές που κινούνται πέριξ του Άρη εδώ και χρόνια.
Το ύψους περίπου ενός μέτρου και βάρους 358 κιλών InSight είναι ένας τρίποδος στατικός γεωφυσικός ανιχνευτής και όχι κινούμενος, όπως τα ρόβερ που ήδη υπάρχουν στον «κόκκινο» πλανήτη.
Ευτυχώς για τη NASA οι αμμοθύελλες που σάρωναν τον πλανήτη επί μήνες, έχουν πλέον καταλαγιάσει και η περιοχή προσεδάφισης φαίνεται καθαρή και ήσυχη.
Το προφίλ του Άρη
Ο πλανήτης έχει περίπου το μισό μέγεθος της Γης και το διπλάσιο της Σελήνης, το ένα δέκατο της μάζας της Γης και το ένα τρίτο της βαρύτητάς της. Το έτος του (πλήρης περιφορά γύρω από τον Ήλιο) διαρκεί 687 γήινες μέρες, ενώ η μέρα του (περιστροφή περί τον άξονά του) είναι οριακά μεγαλύτερη από τη γήινη (24 ώρες, 39 λεπτά και 35 δευτερόλεπτα).
Η αραιή ατμόσφαιρά του αποτελείται κυρίως από διοξείδιο του άνθρακα (95,3%) και άζωτο (2,7%), ενώ η θερμοκρασία του κυμαίνεται από τους μείον 128 έως τους 27 βαθμούς Κελσίου. Το υψηλότερο σημείο του είναι το ηφαιστειακό όρος Όλυμπος ύψους 26 χιλιομέτρων, που υπερέχει κατά πολύ των γήϊνων «ανυψώσεων» (Εβερεστ, 8.848 μέτρα), οι οποίες υπόκεινται σε έντονες διαβρωτικές δυνάμεις. Επίσης ο Άρης διαθέτει τα μακρύτερα και βαθύτερα φαράγγια σε όλο το ηλιακό σύστημα, μήκους άνω των 4.000 χιλιομέτρων.
«Ρευστοποίηση»
Ο «βουβός» γεωλογικός κίνδυνος της ρευστοποίησης απειλεί το παράκτιο μέτωπο της Θεσσαλονίκης και ιδιαίτερα το δυτικό του τμήμα, που περιλαμβάνει τις βιομηχανικές περιοχές του Καλοχωρίου και της Σίνδου.
Ως μία πόλη «μερικώς επιδεκτική σε ρευστοποιήσεις» χαρακτηρίζει τη Θεσσαλονίκη ο επίκουρος καθηγητής Τεχνικής Γεωλογίας στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης, Γιώργος Παπαθανασίου, ο οποίος παρουσίασε τα έως τώρα δεδομένα της επιστημονικής έρευνας το απόγευμα της Δευτέρας (26/11/2018), σε εκδήλωση στο ΤΕΕ Κεντρικής Μακεδονίας. Όπως επεσήμανε, απαιτείται λεπτομερής μελέτη, ειδικά στην ευρύτερη περιοχή του Καλοχωρίου, προκειμένου να διαπιστωθεί η επικινδυνότητα της κατάστασης σε σχέση με το ανθρωπογενές περιβάλλον.
Ρευστοποίηση είναι το φαινόμενο που κάνει τα εδάφη να συμπεριφέρονται σαν ρευστά και να μετακινούνται σε περίπτωση σεισμού, προκαλώντας βλάβες στο δομημένο περιβάλλον. Παρατηρείται σε χαλαρό και μη συνεκτικό έδαφος (κυρίως αμμώδες), που είναι κορεσμένο (έχει νερό λόγω υψηλού υδροφόρου ορίζοντα), όταν εκδηλώνεται στην περιοχή μία σεισμική δόνηση μεγαλύτερη των 5,5-6 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ. Οι επιπτώσεις είναι η καθίζηση του εδάφους, η κλίση ή και η ανατροπή κτιρίων και υποδομών, καθώς και η πλευρική εξάπλωση (όταν η συνέχεια του εδάφους σταματάει σε θάλασσα ή ποτάμι, αυτό κινείται οριζόντια, προς την κατεύθυνση του υγρού στοιχείου).
Στο Κράιστσερτς της Νέας Ζηλανδίας μία αλληλουχία διαδοχικών μεγάλων σεισμών το 2010 και το 2011, είχε ως αποτέλεσμα να υποστούν βλάβες 100.000 κατοικίες και να κατεδαφιστούν εφτά στα δέκα κτίρια στο κέντρο της πόλης. Το κόστος αποκατάστασης των ζημιών έφτασε σε 34 δισ. δολάρια, ενώ συνολικά 13.000 άνθρωποι αναγκάστηκαν να μετακομίσουν μόνιμα .Φαινόμενα ρευστοποίησης σε κατοικημένες περιοχές στον ελλαδικό χώρο τα τελευταία χρόνια έχουν καταγραφεί, μεταξύ άλλων, στη Λευκάδα το 2003, στην Κεφαλονιά το 2014 και στην Κω το 2017.
Η Θεσσαλονίκη, σύμφωνα με τον κ. Παπαθανασίου, πληρεί τις προϋποθέσεις εμφάνισης του φαινομένου στο παραλιακό της μέτωπο και κυρίως στο δυτικό της τμήμα, που έχει χαλαρά αμμώδη εδάφη, ενώ βρίσκεται σε μία ζώνη, που σύμφωνα με τις μελέτες των σεισμολόγων μπορεί να «δώσει» σεισμικές δονήσεις με μέγιστο μέγεθος τα 6,6 Ρίχτερ.
Κίνδυνος σύγκρουσης
Σύμφωνα με πηγές που επικαλείται βρετανική εφημερίδα (Express) από τη NASA, ο αστεροειδής 2018 LF16, που εντοπίστηκε τον Ιούνιο, έχει ελάχιστες, αλλά υπαρκτές, πιθανότητες να προσκρούσει πάνω στη Γη, ακριβώς στις 8 Αυγούστου 2023.Στο ρεπορτάζ αναφέρεται ότι οι επιστήμονες έχουν υπολογίσει 62 πιθανές πορείες του αστεροειδούς- από τις οποίες μία οδηγεί τον 2018 LF16 σε πορεία σύγκρουσης με τον πλανήτη μας.
Οι πιθανότητες σύγκρουσης του μεγάλου αστεροειδούς με τη Γη είναι μία στις 30.000.000, ενώ το ποσοστό που δίνεται για το αντίθετο σενάριο, δηλαδή μία πορεία που δεν θα κατευθύνει το μεγάλο ουράνιο σώμα πάνω στον πλανήτη μας, είναι συντριπτικό και συγκεκριμένα 99.9999967%.
Το σενάριο τρόμου για την ανθρωπότητα αυξάνει –αναλογικά βεβαίως– τις πιθανότητές του για τα επόμενα 100 χρόνια, καθώς ο συγκεκριμένος αστεροειδής θα περάσει από τη «γειτονιά» μας πολλές φορές από το 2023 έως το 2117.
Ο υπαρκτός κίνδυνος από τον αστεροειδή 2018 LF16 έχει προκαλέσει την εγρήγορση της NASA, η οποία έχει ειδική ομάδα παρακολούθησης του ουράνιου σώματος. Τα πιο σύγχρονα «μάτια» της Αμερικανικής Διαστημικής Υπηρεσίας είναι στραμμένα πάνω στον «εφιάλτη», ο οποίος ταξιδεύει στο διάστημα με ταχύτητα 15,13 χιλιόμετρα το δευτερόλεπτο.
Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Διαστημική Υπηρεσία, αστεροειδείς τόσο μεγάλου μεγέθους απειλούν τη Γη λιγότερο από μία φορά ανά χιλιετία. Ο μεγαλύτερος που έπληξε ιστορικά τη Γη και έχει αποδειχθεί από την επιστημονική κοινότητα, ήταν πριν από 65 περίπου εκατ. χρόνια, όταν ο μεγέθους 10 χιλιομέτρων βράχος, προκάλεσε τον αφανισμό των δεινοσαύρων.
