Κάθε μια από τις κινήσεις που μετέχουν στην κοινή πρωτοβουλία που προαναγγέλλουμε έχει την ιδιαίτερη δική της ατζέντα. Η κίνηση Δημοκρατία & Δημοψήφισμα εστιάζει στην καθιέρωση δημοψηφισμάτων με λαϊκή πρωτοβουλία. Έναντι της επικείμενης «από τα πάνω» αναθεώρησης έχουν αναπτύξει μια ιδιαίτερη στρατηγική. Αρνούμαστε, λένε, στο πολιτικό σύστημα το δικαίωμα να αλλάξει επί του περιεχομένου το σύνταγμα της χώρας έτσι όπως αυτό θα ήθελε. Απαιτούμε όμως απ’ αυτό ένα πράγμα. Να αλλάξει τον τρόπο αναθεώρησης του συντάγματος (άρθρο 110), καθιερώνοντας ως μοναδική δυνατότητα την αλλαγή του συντάγματος από τον λαό και μόνον απ’ αυτόν (με διαβούλευση και δημοψήφισμα).
Σ’ αυτήν τη λογική εξέδωσαν ένα κείμενο-διακήρυξη, απ’ όπου δημοσιεύουμε εδώ εκτεταμένα αποσπάσματα αφαιρώντας τις τεχνικές-νομικές λεπτομέρειες. Το πλήρες κείμενο υπάρχει στο blog της κίνησης (greekdimo.wordpress.com).
Αλλάξτε μόνο το άρθρο 110 και τίποτα άλλο
Η ηγεσία του τόπου (πνευματική, οικονομική και πολιτική) έχει αποτύχει. Οδήγησε στη σημερινή κατάντια τη χώρα. Το μόνο που δικαιούται πια είναι να διαχειρίζεται τα τρέχοντα ζητήματα ως ένας δημόσιος υπηρέτης, που έχει χάσει το προνόμιο να χαράζει στρατηγική. Δεν νομιμοποιείται να προχωρήσει σε ευρεία Συνταγματική Αναθεώρηση μετατρέποντάς την σε αντικείμενο του τρέχοντος κομματικού ανταγωνισμού, με επικοινωνιακούς όρους. Η μόνη σχετική υπηρεσία που μπορεί να προσφέρει είναι να παραμερίσει αφήνοντας τους πολίτες να αναθεωρήσουν οι ίδιοι το Σύνταγμά τους.
Είναι πια βαθιά η ανάγκη να εμπλακεί το σύνολο της κοινωνίας στην ουσιαστικά πολιτική διαδικασία διαμόρφωσης του Συντάγματος, βάζοντας τέλος στην αέναη αναπαραγωγή των προνομίων των πολιτικών προσώπων και των κομμάτων τους.
Για να γίνει αυτό αρκεί η παρούσα Βουλή να κηρύξει αναθεωρητέο το άρθρο 110 του Συντάγματος (είναι το άρθρο που καθορίζει το τρόπο αναθεώρησης του Συντάγματος)…
[…] Το ισχύον άρθρο 110 του Συντάγματος προβλέπει μια δύσκολη διαδικασία αναθεώρησης του Συντάγματος στην οποία δεν μπορεί να παίξει κανέναν ουσιαστικό ρόλο ο λαός. Αντίθετα, η αναθεώρηση του Συντάγματος είναι αποκλειστικό προνόμιο των πολιτικών, των κομμάτων και των συνταγματολόγων, που συζητούν και αποφασίζουν ερήμην του λαού. […] Ενώ το Σύνταγμα πρέπει να είναι η βασική χάρτα (ένα κοινωνικό συμβόλαιο) που καθορίζει πώς ασκείται η λαϊκή κυριαρχία και πώς έχει αποφασίσει να κυβερνιέται μια κοινωνία. Στο παρόν Σύνταγμα ο λαός δεν δικαιούται να έχει λόγο για το τι περιέχει το Σύνταγμά του και για το αν υπάρχει κοινωνική ανάγκη να αλλάξει και προς ποια κατεύθυνση!
Η πρότασή μας […] έρχεται να δώσει στο σύνολο της κοινωνίας το βασικότερο δικαίωμα της: να αποφασίζει άμεσα και δημοκρατικά για τις αρχές με βάση τις οποίες θα κυβερνιέται.
Προτείνεται η αναθεώρηση του άρθρου 110 (πλην της 1ης παραγράφου), με βασικά σημεία τα ακόλουθα:
§2. H ανάγκη της αναθεώρησης του Συντάγματος διαπιστώνεται από τον ίδιο τον λαό και μόνο. Διαδικασία αναθεώρησης (τροποποίηση, προσθήκη ή κατάργηση άρθρου του Συντάγματος ξεκινά μόνο αν οποιαδήποτε ομάδα πολιτών καταθέσει οποτεδήποτε συγκεκριμένη πρόταση στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας ή στο Κοινοβούλιο έχοντας συλλέξει υποστηρικτικές υπογραφές πολιτών από το 2% του εκλογικού σώματος κατ’ ελάχιστον, σε μέγιστο χρονικό διάστημα 18 μηνών.
§3. Μετά την επιβεβαίωση του αριθμού των υπογραφών και σε διάστημα όχι μικρότερο του ενός μηνός και όχι μεγαλύτερο των τριών μηνών διενεργείται δημοψήφισμα, με το οποίο καλούνται οι πολίτες να αποδεχθούν ή να απορρίψουν την πρόταση. Αν η πρόταση γίνει αποδεκτή απ’ την απλή πλειοψηφία των πολιτών που προσήλθαν στο δημοψήφισμα, τότε αυτή προστίθεται στο Σύνταγμα. Το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος είναι δεσμευτικό και δεν απαιτείται ελάχιστο όριο συμμετοχής για να θεωρηθεί έγκυρο.
