Αναμφίβολα το ποδόσφαιρο είναι το πιο δημοφιλές άθλημα στον πλανήτη. Κανένα άλλο άθλημα δεν μπορεί να το συναγωνιστεί. Και έτσι το Μουντιάλ ή αλλιώς το Παγκόσμιο Κύπελλο Ποδοσφαίρου είναι ένα μεγάλο παγκόσμιο αθλητικό γεγονός εφάμιλλο των Ολυμπιακών Αγώνων. Για αυτό και πολλές χώρες ενδιαφέρονται ή προσπαθούν να διοργανώσουν ένα Μουντιάλ αφού η φιλοξενία ενός τέτοιου γεγονότος συνοδεύεται και από πολλά χρήματα και από την ιδιαίτερη προβολή των διοργανωτών. Δεν είναι τυχαίο ότι η Κίνα έχει θέσει σαν στόχο τη φιλοξενία ενός Μουντιάλ μέχρι το 2050 ενώ οι ΗΠΑ, παρόλο που έχασαν τη διοργάνωση του 2022, θα είναι οι οικοδεσπότες του Παγκοσμίου Κυπέλλου του 2026 μαζί με τον Καναδά και το Μεξικό.
Όμως το ποδόσφαιρο πέρα από το πιο δημοφιλές άθλημα είναι και το πιο εμπορευματοποιημένο. Είναι πια ένα προϊόν που πρέπει να βγάζει συνεχώς κέρδη, πάντα σε βάρος των φιλάθλων και των εραστών του αθλήματος. Και δεν πρόκειται για ένα οποιοδήποτε προϊόν αλλά για ένα πολύ δημοφιλές, πολύ παγκοσμιοποιημένο και πολύ εύκολο να πουληθεί. Για παράδειγμα, με βάση τα στοιχεία που έχουν δημοσιοποιηθεί μέχρι σήμερα, οι διοργανωτές του Κατάρ 2022 προσδοκούν σε έσοδα κοντά 4,5 δισ. ευρώ μόνο από το κομμάτι της παρουσίας ξένων φιλάθλων στη χώρα.
Εδώ θα πρέπει να τονίσουμε ότι ακριβώς πάνω στην αντίληψη του προϊόντος και των μεγάλων εσόδων δόθηκε η διοργάνωση στο Κατάρ. Σε μια αντίληψη που βασίζεται αποκλειστικά και μόνο στα κέρδη της FIFA, των πολυεθνικών που δραστηριοποιούνται στον χώρο του ποδοσφαίρου και του αθλητισμού και κατ’ επέκταση των ίδιων των διοργανωτών. Γιατί μόνο έτσι μπορούν ερμηνευτούν και οι διάφορες «πρωτιές» που έχει το Παγκόσμιο Κύπελλο του Κατάρ – με κάποιες από αυτές να είναι ιδιαίτερα θλιβερές.
Μια πρωτιά είναι η πραγματοποίηση ενός Μουντιάλ μέσα στον χειμώνα, με τα πρωταθλήματα και τις διεθνείς διοργανώσεις να διακόπτονται όπως-όπως και τους ποδοσφαιριστές να καταπονούνται διπλά και τρίδιπλα για ακόμα μία αγωνιστική σεζόν.
Ακόμα το Μουντιάλ του Κατάρ είναι η ακριβότερη διοργάνωση στην ιστορία του θεσμού αφού ξοδεύτηκαν πάνω από 250 δισ. δολάρια για τις υποδομές του και έχει και τα πιο ακριβά εισιτήρια από όλες τις αντίστοιχες διοργανώσεις την τελευταία εικοσαετία.
Πάνω στην αντίληψη του προϊόντος και των μεγάλων εσόδων δόθηκε η διοργάνωση στο Κατάρ. Σε μια αντίληψη που βασίζεται αποκλειστικά και μόνο στα κέρδη της FIFA, των πολυεθνικών που δραστηριοποιούνται στον χώρο του ποδοσφαίρου και του αθλητισμού και κατ’ επέκταση των ίδιων των διοργανωτών
Από το 2010, χρονιά εκκίνησης των έργων των γηπέδων και της ανάπλασης της χώρας, έχουν χάσει τη ζωή τους πάνω από 6.500 εργάτες (κάποια ΜΜΕ υποστηρίζουν ότι ο αριθμός μπορεί να ξεπερνάει και τους 15:000). Οι υψηλές θερμοκρασίες στο Κατάρ, οι άθλιες συνθήκες εργασίας και η μεγάλη εντατικοποίηση που επικράτησε στα εργοτάξια οδήγησαν στις εκατόμβες των νεκρών εργατών. Πρόκειται για μια θλιβερή πρωτεία…
Επίσης είναι αξιοσημείωτο ότι το φετινό Παγκόσμιο Κύπελλο γίνεται σε μια χώρα που στο θέμα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στέκεται στην άλλη όχθη από τη «φιλελεύθερη» Δύση – μιας Δύσης που της ανήκει επί της ουσίας το προϊόν ποδόσφαιρο. Αλλά είπαμε. Όλα γίνονται με βάση την αντίληψη του κέρδους που επιτρέπει στις ομοσπονδίες, τη FIFA και τις πολυεθνικές να «καταπιούν» το καταχείμωνο, τις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων αλλά και τους χιλιάδες νεκρούς εργάτες…
Το πιο ακριβό Παγκόσμιο Κύπελλο
Από το 2010 μέχρι σήμερα το Κατάρ ξόδεψε πάνω από 250 δισ. δολάρια για την «ποδοσφαιρική ανάπτυξή» του. Ένα ποσό που υπερβαίνει κατά πολύ τα 55 δισ. δολάρια που ξόδεψε η Ρωσία για το προηγούμενο Παγκόσμιο Κύπελλο και τα 42 δισ. δολάρια που ξόδεψε η Κίνα για τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2008. Από αυτά τα 250 δισ. δολάρια που ξόδεψε το Κατάρ, τα 10 δισ. «επενδύθηκαν» για να φτιαχτούν οκτώ γήπεδα ποδοσφαίρου ενώ τα υπόλοιπα δόθηκαν για να μετασχηματιστεί όλο το Κατάρ∙ για να επανασχεδιαστεί το κέντρο της πρωτεύουσας Ντόχα∙ για να κατασκευαστούν περίπου 100 νέα ξενοδοχεία∙ για να επεκταθεί το λιμάνι και το αεροδρόμιο∙ για να βελτιωθεί το οδικό δίκτυο∙ για να φτιαχτούν τρεις νέες γραμμές του μετρό και να φτιαχτεί μια καινούργια πόλη με σπίτια για περισσότερους από 250.000 ανθρώπους. Με λίγα λόγια στήθηκε ένα από τα μεγαλύτερα πάρτι των κατασκευαστικών εταιριών παγκοσμίως. Τώρα τι σχέση έχει αυτό με το ποδόσφαιρο ή με την ευημερία της καταριανής κοινωνίας, αυτό μάλλον λίγο απασχολεί.
Τηλεοπτική μετάδοση
Το κυνήγι όμως του κέρδους από το ποδόσφαιρο δεν μένει μόνο στο Κατάρ αλλά φτάνει και μέχρι την Ελλάδα. Όπως οι περισσότεροι ήδη θα ξέρετε τα τηλεοπτικά δικαιώματα του Μουντιάλ ανήκουν στη συνδρομητική πλατφόρμα του ANT1, την ΑΝΤ1+. Έτσι τα περισσότερα παιχνίδια θα είναι επί πληρωμή ενώ τα σημαντικά θα τα δείξει και η κανονική τηλεόραση του ΑΝΤ1. Αλλά είπαμε, για να είσαι πλέον φίλαθλος θα πρέπει να πληρώνεις ακόμα και για την τηλεόραση…
Πανάκριβο το προϊόν
Όπως είναι «λογικό» το πιο ακριβό Παγκόσμιο Κύπελλο στην ιστορία του θεσμού θα έχει και το πιο ακριβό εισιτήριο. Υπολογίζεται ότι οι φίλαθλοι που θα παρακολουθήσουν τους αγώνες του Παγκοσμίου Κυπέλλου στο Κατάρ θα πληρώσουν περίπου 40% περισσότερα χρήματα σε σύγκριση με την προηγούμενη διοργάνωση που έγινε το 2018 στη Ρωσία, σύμφωνα με μελέτη της Keller Sports. Τα εισιτήρια για τους αγώνες στο Κατάρ κοστίζουν κατά μέσο όρο 327 ευρώ (το 2018 ο μέσος όρος ήταν 245 ευρώ) ενώ για τον τελικό υπολογίζεται ότι θα ανέβουν και άλλο οι τιμές –περίπου 60% η αύξηση– και θα αγγίξουν τα 780 ευρώ.
Όμως δεν είναι μόνο οι τιμές των εισιτηρίων. Και η διαμονή θα είναι πανάκριβη στην αραβική χώρα. Ενδεικτικά μόνο θα αναφέρουμε ότι το κόστος διαμονής στο «Χωριό των Φιλάθλων» αγγίζει τα 230 ευρώ τη βραδιά. Κάτι το οποίο είναι εξωφρενικό αφού πρόκειται για μια μικρή πολιτεία, στην έρημο έξω από τη Ντόχα, που αποτελείται από διαμορφωμένα κοντέινερ τα οποία περιλαμβάνουν 2 κρεβάτια και ένα μικρό μπάνιο. 230 ευρώ τη βραδιά για να μένεις σε ένα μεταλλικό κουτί μέσα στη έρημο – ευχάριστο δεν το λες…
Από την άλλη, αν κάποιος από τις γειτονικές χώρες αποφασίσει να πάει με αμάξι στο Κατάρ για να παρακολουθήσει κάποιους αγώνες θα πρέπει να ξέρει ότι υπάρχουν ειδικοί όροι για να μπορέσει να πάρει άδεια εισόδου. Θα πρέπει να έχει κλείσει τουλάχιστον 5 διανυκτερεύσεις σε κάποιο κατάλυμα, να είναι τουλάχιστον τρία άτομα στο όχημα –και όχι πάνω από έξι– και να πληρώσει φόρο εισόδου 1.330 ευρώ. Δεν τους λες και οικονομικά ευνοϊκούς τους όρους…
Όλα αυτά έρχονται να προστεθούν στη μεγάλη άνοδο των τιμών στο Κατάρ, λόγω του Μουντιάλ, σε διάφορους τομείς όπως η διαμονή, τα μέσα μεταφοράς, η εστίαση, η ψυχαγωγία κ.ο.κ. Αλλά έτσι λειτουργεί το παγκοσμιοποιημένο και εμπορευματοποιημένο ποδόσφαιρο. Πρόκειται για ένα προϊόν που πωλείται ακριβά από αυτούς που το εμπορεύονται και δεν είναι άλλοι από τους διοργανωτές, τις πολυεθνικές που εμπλέκονται και τη FIFA.
Καταγγελία για δωροδοκία του Κατάρ στο Εκουαδόρ
«Αποκλειστικό: Το Κατάρ δωροδόκησε οκτώ παίκτες του Ισημερινού με 7,4 εκατομμύρια δολάρια για να χάσουν το πρώτο παιχνίδι (1-0 στο 2ο ημίχρονο). Πέντε μέλη του Κατάρ και του Εκουαδόρ επιβεβαίωσαν αυτό. Ελπίζουμε ότι είναι ψευδές. Ελπίζουμε ότι η κοινοποίηση αυτού θα επηρεάσει το αποτέλεσμα. Ο κόσμος θα πρέπει να αντιταχθεί στη διαφθορά της FIFA». Αυτό το tweet δημοσίευσε, την Πέμπτη 17/11, ο Αμτζάντ Ταχάρ, δημοσιογράφος, συγγραφέας και πολιτικός αναλυτής, περιφερειακός διευθυντής του Βρετανικού Κέντρου Μελετών και Έρευνας Μέσης Ανατολής, που συνεργάζεται και με τη Daily Mail.
Όπως είναι φυσικό το tweet προκάλεσε σοκ στο παγκόσμιο ποδόσφαιρο, λίγες μέρες πριν την επίσημη έναρξη του Μουντιάλ. Αυτή η καταγγελία έρχεται να προστεθεί στις κατηγορίες ότι το Κατάρ είχε δωροδοκήσει αξιωματούχους της FIFA για να μπορέσει να εξασφαλίσει ότι θα επιλεγεί για τη φιλοξενία της διοργάνωσης. Υπενθυμίζουμε ότι αυτές οι κατηγορίες προέρχονταν από το υπουργείο Δικαιοσύνης των ΗΠΑ –αφού και οι Ηνωμένες Πολιτείες επιθυμούσαν τη φιλοξενία της διοργάνωσης του 2022 και έχασαν από το Κατάρ στη σχετική ψηφοφορία της FIFA– το οποίο μάλιστα τον Απρίλιο του 2020 εξέδωσε και επίσημο πόρισμα για τους χρηματισμούς των αξιωματούχων της Παγκόσμιας Ποδοσφαιρικής Ομοσπονδίας και μάλιστα κάποιους από αυτούς προσπάθησε να τους εκδώσει και στις ΗΠΑ για να δικαστούν από τα αμερικάνικα δικαστήρια.
Πάντως μέχρι τη στιγμή που γράφονται αυτές οι γραμμές, ούτε η FIFA, ούτε η κυβέρνηση του Κατάρ, ούτε η ποδοσφαιρική ομοσπονδία του Κατάρ έχουν σχολιάσει ή αρνηθεί την καταγγελία του Αμτζάντ Ταχάρ.
