Β μέρος
Του Γιάννη Θεωνά
Συνεχίζουμε σήμερα (το πρώτο μέρος του άρθρου δημοσιεύτηκε στον Δρόμο στις 4/9, σελ. 6-7) τη συνοπτική παρουσίαση των απαγορεύσεων και των πρωτοφανών ποινικών κυρώσεων και προστίμων που, παράλληλα με τις εξωπραγματικές διαδικασίες του, προβλέπει ο νόμος 3870/2010 (ΦΕΚ 138 Α) στο όνομα της διαφάνειας και του ελέγχου των εκλογικών δαπανών στις αυτοδιοικητικές εκλογές του Νοέμβρη.
Απαγορεύσεις και ποινές
1. Χρηματοδότηση: Απαγορεύεται η χρηματοδότηση περιφερειακών και δημοτικών συνδυασμών, καθώς και υποψηφίων περιφερειακών και δημοτικών συμβούλων από:
• Φυσικά πρόσωπα, που οφείλουν στις αντίστοιχες νομαρχίες και δήμους ποσά μεγαλύτερα από 1.000 ευρώ. Για το σκοπό αυτό, οι Δήμοι και οι Νομαρχίες οφείλουν να εφοδιάσουν, μέσα σε 10 μέρες από τότε που θα το ζητήσουν, όλους τους συνδυασμούς με… λίστες των οφειλετών τους με ποσά πάνω από 1.000 ευρώ!
• Φυσικά πρόσωπα, που είναι ιδιοκτήτες ή εκδότες ημερησίων ή περιοδικών εντύπων πανελλήνιας ή τοπικής κυκλοφορίας, ιδιοκτήτες ραδιοφωνικών και τηλεοπτικών σταθμών, ή ιδιοκτήτες διαδικτυακών και τηλεπικοινωνιακών φορέων, καθώς και από συζύγους και κατιόντες αυτών.
• Φυσικά πρόσωπα, που είναι υπάλληλοι των αντίστοιχων ΟΤΑ ή και των νομικών προσώπων δημόσιου και ιδιωτικού δικαίου αυτών.
Σε περίπτωση χρηματοδότησης από φυσικά πρόσωπα όλων των περιπτώσεων αυτών, εκείνος που χρηματοδότησε τιμωρείται με φυλάκιση μέχρι ενός (1) έτους και χρηματική ποινή από 30.000 μέχρι 100.000 ευρώ.
Με τις ίδιες ποινές τιμωρούνται και οι υπεύθυνοι διαχειριστές των Περιφερειακών ή Δημοτικών Συνδυασμών, καθώς και οι υποψήφιοι περιφερειακοί ή δημοτικοί σύμβουλοι, οι οποίοι μέχρι την παραμονή των εκλογών δεν πρόβαλαν γραπτή αντίρρηση και αποδέχτηκαν τη χρηματοδότηση.
2. Δάνεια: Δεν επιτρέπεται η λήψη τραπεζικών δανείων με σκοπό τη χρηματοδότηση συνδυασμών ή υποψηφίων. Σε όσους παραβιάζουν αυτή την απαγόρευση επιβάλλεται πρόστιμο από 30.000 μέχρι 100.000 ευρώ.
3. Όρια χρηματοδότησης: Η χρηματοδότηση από το ίδιο πρόσωπο δεν επιτρέπεται να υπερβαίνει τα 2.000 ευρώ για τους συνδυασμούς και τα 500 ευρώ για υποψήφιους αντιπεριφεριάρχες, περιφερειακούς και δημοτικούς συμβούλους.
Σε περίπτωση παράβασης, ο χρηματοδότης τιμωρείται με φυλάκιση έως ενός (1) έτους και πρόστιμο από 20.000 μέχρι 50.000 ευρώ, ενώ οι επικεφαλής των συνδυασμών ή οι υπεύθυνοι διαχειριστές και οι υποψήφιοι που δεν εναντιώθηκαν με γραπτή δήλωση στη χρηματοδότηση τιμωρούνται με πρόστιμο 20.000 μέχρι 50.000 ευρώ.
4. Διακίνηση εσόδων-δαπανών: Οι συνδυασμοί και οι υποψήφιοι που παραβαίνουν τις διατάξεις του νόμου για την τήρηση λογαριασμών μέσω τραπεζών με πλήρη στοιχεία των καταθετών και συναλλασσομένων, τη συμπλήρωση εισιτηρίων εκδηλώσεων με όλα τα στοιχεία αυτών που τα αγοράζουν, τιμωρούνται με πρόστιμο από 50.000 μέχρι 100.000 ευρώ.
Η αντικανονική ή ελλιπής τήρηση και ενημέρωση του βιβλίου εσόδων – εξόδων των συνδυασμών τιμωρείται με πρόστιμο από το ήμισυ μέχρι το διπλάσιο του ανώτατου επιτρεπομένου ορίου δαπανών του συνδυασμού.
5. Εκλογικά Κέντρα: Η δημιουργία εκλογικών κέντρων κατά τη διάρκεια της προεκλογικής περιόδου, επιτρέπεται μόνο για τους συνδυασμούς και μόνο ενός ανά εκλογική περιφέρεια, τόσο για τις περιφερειακές όσο και για τις δημοτικές εκλογές. (Για την Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου, ο περιορισμός αυτός ισχύει για κάθε νομό).
Η παραβίαση αυτών των περιορισμών επιφέρει πρόστιμο από 50.000 μέχρι 100.000 ευρώ.
Οι υποψήφιοι αντιπεριφερειάρχες, περιφερειακοί και δημοτικοί σύμβουλοι απαγορεύεται να δημιουργούν εκλογικά κέντρα, εντευκτήρια και εκλογικά γραφεία οι ίδιοι ή και τρίτοι χάριν αυτών.
Η παραχώρηση της χρήσης ή η μίσθωση υπαίθριων ή στεγαζομένων χώρων, από και προς τρίτους, για τη λειτουργία εκλογικών κέντρων, εκλογικών γραφείων και εντευκτηρίων κάθε μορφής για την προβολή υποψηφίων, συνιστά ποινικό αδίκημα για τους κυρίους των ακινήτων, τους εκμισθωτές και τους μισθωτές αυτών, το οποίο τιμωρείται με ποινή φυλάκισης τουλάχιστον ενός (1) έτους.
6. Ανάρτηση πανό, αεροπανό, αφισών κ.λπ.: Κατά τη διάρκεια της προεκλογικής περιόδου απαγορεύεται στους συνδυασμούς η ανάρτηση ή επικόλληση αεροπανό, πανό, αφισών, γιγαντοαφισών και κάθε άλλου είδους υλικού προβολής, εκτός των εγκεκριμένων χώρων που προβλέπονται και από το νόμο 3023/2002 (βουλευτικές εκλογές), οι ρυθμίσεις του οποίου εφαρμόζονται και για τις περιφερειακές και δημοτικές εκλογές.
Για κάθε παράβαση της απαγόρευσης αυτής επιβάλλεται πρόστιμο από 50.000 μέχρι 100.000 ευρώ.
Επίσης, οι υποψήφιοι αντιπεριφερειάρχες, περιφερειακοί και δημοτικοί σύμβουλοι, απαγορεύεται να αναρτούν ή να επικολλούν σε εξωτερικούς δημόσιους ή ιδιωτικούς χώρους, καθώς και σε κάθε μορφής αυτοκινούμενα μέσα, αεροπανό, πανό αφίσες, γιγαντοαφίσες, φωτογραφίες και λοιπό έντυπο υλικό προβολής ή να εγκαθιστούν πρόσκαιρες κατασκευές οποιασδήποτε μορφής για την προβολή τους, καθώς και να χρησιμοποιούν χρωστικές ουσίες για την αναγραφή συνθημάτων σε οποιοδήποτε εξωτερικό χώρο.
Οι δήμαρχοι υποχρεούνται για την άμεση καθαίρεση πανό, αεροπανό, γιγαντοαφισών και αφισών, την αποκόλληση φωτογραφιών και λοιπού έντυπου υλικού, την αποσυναρμολόγηση των πρόσκαιρων κατασκευών κ.λπ.
Η παράβαση από τους υποψήφιους των απαγορεύσεων αυτών, καθώς και της σχετικής υποχρέωσης των δημάρχων, συνιστά ποινικό αδίκημα, το οποίο τιμωρείται με ποινή φυλάκισης μέχρι έξι (6) μηνών.
7. Φυλλάδια – προεκλογικό υλικό: Απαγορεύεται η διακίνηση κάθε μορφής ένθετων φυλλαδίων μέσω του τύπου, καθώς και διανομή τους από καταστήματα δημοσίων υπηρεσιών και υπηρεσιών του ευρύτερου δημόσιου τομέα.
Επίσης, δεν είναι επιτρεπτή η προώθηση προεκλογικού υλικού με χρήση του συστήματος διακίνησης της αλληλογραφίας του Δημοσίου, των ΝΠΔΔ, των ΝΠΙΔ του δημόσιου τομέα, των ΝΠΔΔ των ΟΤΑ και των επιχειρήσεών τους.
Για κάθε παράβαση των διατάξεων αυτών επιβάλλεται σε βάρος των συνδυασμών ή των υποψηφίων πρόστιμο από 50.000 μέχρι 100.000 ευρώ.
Στους ιδιοκτήτες ή στους νόμιμους εκπροσώπους των εντύπων μέσων κάθε κατηγορίας, που παραβιάζουν τις παραπάνω διατάξεις, καθώς και στους ιδιοκτήτες ή νόμιμους εκπροσώπους των ραδιοφωνικών, τηλεοπτικών κλπ μέσων ενημέρωσης, που παραβιάζουν τις διατάξεις για τις εμφανίσεις των συνδυασμών και των υποψηφίων στις πάσης φύσεως εκπομπές ελεύθερης λήψης, επιβάλλεται πρόστιμο από 50.000 μέχρι 150.000 ευρώ.
8. Έκπτωση από τα αιρετά αξιώματα: Σε περίπτωση που οι εκλογικές δαπάνες ενός συνδυασμού υπερβούν, κατά το ένα τρίτο, το ανώτατο επιτρεπόμενο όριο εκλογικών δαπανών ή ο συνδυασμός δεν υποβάλει το βιβλίο εσόδων-εξόδων και τις σχετικές αναλυτικές καταστάσεις, απαγγέλλεται έκπτωση του αντίστοιχου περιφερειάρχη ή δημάρχου από το αξίωμά του.
Αντίστοιχα, απαγγέλλεται έκπτωση από τα αξιώματά τους σε όσους υποψήφιους αντιπεριφερειάρχες, περιφερειακούς ή δημοτικούς συμβούλους, έχουν υπερβεί, κατά το ένα τρίτο, το ανώτατο επιτρεπόμενο όριο εκλογικών δαπανών ή έχουν προέλθει σε παροχή οικονομικού ανταλλάγματος για την εμφάνιση σε ραδιοτηλεοπτικά Μέσα, καθώς και αν έχουν αρνηθεί την υποβολή των αναλυτικών καταστάσεων εσόδων και δαπανών στον αρμόδια Επιτροπή Ελέγχου.
Αντιδραστικό πλαίσιο
Η συνοπτική αυτή περιγραφή των απαγορεύσεων και του ποινολογίου, που προβλέπει το νομοθετικό κατασκεύασμα του κ. Ραγκούση, διαμορφώνει ένα πλαίσιο ποινικοποίησης της πολιτικής ζωής του τόπου, που θα ζήλευαν και τα πιο αντιδραστικά και αυταρχικά καθεστώτα.
Ασφαλώς, η διαφάνεια στη δημόσια ζωή πρέπει να είναι σεβαστή και να προωθείται με τον πιο αποτελεσματικό τρόπο, όχι όμως σε βάρος της δημοκρατίας και των δημοκρατικών διαδικασιών.
