Αν και με αντιστραμμένους, εδώ και δύο βδομάδες, ρόλους και οι δύο πόλοι του πολιτικού συστήματος της χώρας, Ν.Δ. και ΣΥΡΙΖΑ, αλληλοσυμπληρώνονται και ακολουθούν την ίδια πολιτική έναντι της επιθετικότητας της Τουρκίας σε Αιγαίο και Κύπρο. Η συζήτηση γύρω από τα λεγόμενα «εθνικά» έμεινε έξω από την προεκλογική συζήτηση, οι τόνοι κρατήθηκαν χαμηλά σε όλη την προηγούμενη περίοδο και το ίδιο σκηνικό συνεχίζεται μετά την παράδοση της διακυβέρνησης από το ΣΥΡΙΖΑ στην Ν.Δ. παρά την ολοένα και πιο προκλητική κλιμάκωση των τουρκικών διεκδικήσεων και την νέα εισβολή στο θαλάσσιο χώρο της Κυπριακής Δημοκρατίας. Και τα δύο κόμματα-πυλώνες του πολιτικού συστήματος της χώρας ήταν και παραμένουν απόλυτα σύμφωνα στην πολιτική των «προθύμων» έναντι όλων των απαιτήσεων της δυτικής συμμαχίας. Από κοινού μετέτρεψαν την Ελλάδα σε απέραντη αμερικανό-νατοϊκή επιθετική βάση. Από κοινού επέλεξαν την ρήξη των διπλωματικών σχέσεων με την Ρωσία και συμμετείχαν στο σχέδιο περικύκλωσης της. Από κοινού αναγόρευσαν τις ΗΠΑ και την Ε.Ε. σε προστάτιδες δυνάμεις έναντι του τουρκικού επεκτατισμού. Από κοινού αποδέχθηκαν θέματα εδαφικής ακεραιότητας και κυριαρχίας της χώρας να αποτελέσουν αντικείμενο διαπραγμάτευσης και πιθανών παραχωρήσεων της Δύσης στον Ερντογάν έναντι των ισχυρών εκβιασμών του τελευταίου να αποσπάσει περισσότερα πλεονεκτήματα σε Συρία, Ν.Α. Μεσόγειο και Αιγαίο.
Και τώρα, στη μέση της πιο μεγάλης κρίσης στις ελληνοτουρκικές σχέσεις μετά την εισβολή στη Κύπρο το 1974, και τα δύο κόμματα, με «ήσυχη τη συνείδηση», απολαμβάνουν την χρεοκοπία της πολιτικής τους. Τα ίδια στιγμή κάνουν ότι δεν καταλαβαίνουν τι συμβαίνει. Πανηγυρίζουν ως επιτυχία την φανερή αδυναμία της Δύσης όχι απλά να αποτρέψει τα σχέδια Ερντογάν σε βάρος της Κύπρου αλλά στοιχειωδώς να συγκρατήσει τους εκβιασμούς του και τα βήματα βαθύτερης προσέγγισης με τη Ρωσία και Κίνα.
Ο επίσημος πολιτικός της χώρας ήταν και παραμένει απόλυτα σύμφωνος στην πολιτική των «προθύμων» έναντι όλων των απαιτήσεων της δυτικής συμμαχίας
Γνωρίζουν ότι λένε ψέματα στον ελληνικό λαό. Ανησυχούν βαθιά, όχι για τη χώρα αλλά για τη δική τους διάσωση, για τις απρόβλεπτες κινήσεις και τετελεσμένα που επιχειρούν, διπλωματικά και στρατιωτικά μέτρα οι γείτονες. Και συνεχίζουν την ίδια χρεοκοπημένη πολιτική.
Μια αυτοεξευτελιζόμενη Ε.Ε.
Ο νέος υπουργός Εξωτερικών Ν. Δένδιας, σαν «έτοιμος από καιρό» χαιρέτησε στην πρώτη επίσημη δήλωση του ως «άμεσα» και «ενθαρρυντικά» τα μέτρα που ανακοίνωσε η Ε.Ε. σε «βάρος» της Τουρκίας για τις παράνομες γεωτρήσεις στην Κυπριακή υφαλοκρηπίδα.
Άμεσες; Οι ευρωπαϊκές κυρώσεις ανακοινώθηκαν 2,5 μήνες μετά την έναρξη των γεωτρήσεων στα δυτικά της Πάφου. Εν τω μεταξύ μια δεύτερη γεώτρηση σχεδιάζεται στα ανοικτά της κατεχόμενης Καρπασίας ενώ το πολεμικό ναυτικό της Τουρκίας έχει μετατρέψει τη θάλασσα της Κύπρου σε μόνιμο πεδίο ασκήσεων με πραγματικά πυρά.
Ενθαρρυντικές; Τα μέτρα που ανακοίνωσε η ΕΕ σε βάρος της Τουρκίας μοιάζουν περισσότερο με «πράσινο φως» στις επεκτατικές διαθέσεις της Άγκυρας παρά για μέτρα τιμωρίας. Ας αναλογιστούμε και συγκρίνουμε τα ευρωπαϊκά μέτρα κατά τις Ρωσίας με πρόσχημα τις εξελίξεις στην Ουκρανία και την Κριμαία.
Σε μια περίοδο που τόσο η Ε.Ε. όσο και η Άγκυρα όλο και με μεγαλύτερη σαφήνεια διακηρύσσουν ότι δεν αποτελεί προτεραιότητα τους η ένταξη της Τουρκίας στην Ε.Ε. (και οι δύο πλευρές προτιμούν τις διμερείς εμπορικές και στρατιωτικές σχέσεις που συνεχίζονται κανονικά), την στιγμή που έχουν κλείσει όλα τα κεφάλαια των προενταξιακών διαδικασιών η Κομισιόν ανακοίνωσε το πάγωμα των επαφών των δύο μερών σε υψηλό επίπεδο, τη σύσταση στην Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων να επανεξετάσει τις δανειοδοτικές της δραστηριότητες στην Τουρκία, την μείωση της προενταξιακής βοήθεια για το 2020 και το πάγωμα των διαπραγματεύσεων για την Συμφωνία Αεροπορικών Μεταφορών Ε.Ε.-Τουρκίας κ.λπ. Τα μέτρα αυτά δεν προκάλεσαν μόνο την θυμηδία της Τουρκίας αλλά και πρωτοφανούς έντασης απαξιωτικούς χαρακτηρισμούς σε βάρος της «ερωπαικής αλληλεγγύης». Ταυτόχρονα η Τουρκία ανακοίνωσε την έναρξη δεύτερης γεώτρησης στα κυπριακά παράλια και την αποστολή και τρίτου ερευνητικού σκάφους στην περιοχή ως απάντηση στα «ενθαρρυντικά» μέτρα της Κομισιόν.
Παράλληλα Ελλάδα και Κύπρος ενδίδουν στις πιέσεις για διαμοιρασμό του φυσικού πλούτου του νησιού με «επικαρπωτή» την Άγκυρα και επισπεύδεται η «επίλυση» του Κυπριακού αλά Ανάν την ίδια στιγμή που η Τουρκία απειλεί με οριστική διχοτόμηση και νέα εισβολή.
ΗΠΑ: Θλίψη για την Τουρκία, «το σημειώνουμε» για την Ελλάδα
Αμέσως μετά την ανάληψη των καθηκόντων του ο Ν. Δένδιας πραγματοποίησε επίσκεψη αστραπή στις ΗΠΑ και συναντήθηκε με τον αμερικάνο ομόλογό του, Μ. Πομπέο. Σύμφωνα με το ρεπορτάζ των ΜΜΕ η ελληνική διπλωματία για πρώτη φορά στην ιστορία της ζήτησε από τις ΗΠΑ «να έχουν μια ξεκάθαρη θέση, μια καθαρή στήριξη της Ελλάδας όσον αφορά τα ζητήματα της Τουρκικής επιθετικότητας». Σε ερώτηση των δημοσιογράφων «Ποια ήταν η απάντηση στο τελευταίο σας αίτημα;», ο υπουργός Εξωτερικών απάντησε «Το σημείωσε…».
Η σημασία της αμερικάνικης «σημείωσης» αποκαλύφθηκε τις αμέσως επόμενες μέρες. Για πρώτη ίσως φορά στην ιστορία των ΗΠΑ, ο πρόεδρός της ανακοίνωσε «μέτρα», που έχουν νομοθετηθεί με δικομματική στήριξη στο Κογκρέσο, και ταυτόχρονα ζήτησε «συγνώμη» από το κράτος σε βάρος του οποίου ανακοίνωσε τα μέτρα.
Οι δηλώσεις Ντ. Τραμπ δεν έχουν προηγούμενο: «Έχουμε μια κατάσταση όπου η Τουρκία είναι πολύ καλή μαζί μας, και τώρα λέμε στην Τουρκία ότι επειδή στην πραγματικότητα αναγκαστήκατε να αγοράσετε ένα άλλο σύστημα πυραύλων, δεν θα σας πουλήσουμε τα μαχητικά F35. Είναι μια πολύ δύσκολη κατάσταση στην οποία έχουν βρεθεί. Και είναι μια πολύ δύσκολη κατάσταση που έχουμε βρεθεί εμείς στις ΗΠΑ». Λίγες ώρες νωρίτερα σε ερώτηση δημοσιογράφων για τα αν προτίθεται να πάρει ακυρώσει την παράδοση των F35 στην Τουρκία είχε δηλώσει: «Το επεξεργαζόμαστε όλο αυτό, θα δούμε τι θα συμβεί. Αλλά δεν είναι δίκαιο».
Και ενώ η κατάσταση όσο αφορά τις τελικές αποφάσεις του Λευκού Οίκου παραμένει θολή, η υφυπουργός Άμυνας των ΗΠΑ αρμόδια για θέματα προμηθειών, Έλεν Λορντ, ανακοίνωσε ότι οι ΗΠΑ δίνουν διορία στην Τουρκία, μέχρι τα τέλη Μαρτίου του 2020 να μην ενεργοποιήσει το σύστημα των S400 οπότε και τότε η συμμετοχή της στο πρόγραμμα των προηγμένων μαχητικών αεροσκαφών F35 θα έχει τερματιστεί οριστικά.
Πλήρως ευθυγραμμισμένος ο γ.γ. του ΝΑΤΟ Γ. Στόλτενμπεργκ δήλωσε «Δεν υποτιμώ τη δυσκολία που έχει δημιουργηθεί με τα S400 αλλά υπογραμμίζω ότι η Τουρκία ως μέλος του ΝΑΤΟ αξίζει περισσότερο από τους S400».
Όλα αυτά συνηγορούν στην πεποίθηση ότι μια βαθιά διχασμένη Αμερική παραμένει απρόθυμη να διακινδυνεύσει μια πλήρη ρήξη των σχέσεων της με την Τουρκία. Προσπαθεί να κερδίσει χρόνο και παρατείνει το χρόνο παζαρέματος με τον Ερντογάν φιλοδοξώντας να διασώσει την Τουρκία από την προσχώρηση της στην Ρωσία. Κέρδισμα χρόνου μπορεί βέβαια να σημαίνει και αύξηση των πιέσεων σε βάρος της Τουρκίας. Για παράδειγμα έντονες φήμες αναφέρουν ότι κατά την επίσκεψη Μητσοτάκη στην Κύπρο θα ανακοινωθεί η ανακήρυξη ΑΟΖ ανάμεσα σε Ελλάδα και Κύπρο ως εσπευσμένη απάντηση στην πρόθεση της Τουρκίας να οριοθετήσει τη δική της ΑΟΖ με την καταρρέουσα κυβέρνηση της Λιβύης. Αν αληθεύει κάτι τέτοιο είναι βέβαιο ότι συζητήθηκε στη συνάντηση Δένδια-Πομπέο και ότι έχει εξασφαλιστεί η σύμφωνη γνώμη των ΗΠΑ. Συνολικά όμως η στάση ανοχής των ΗΠΑ έναντι της Τουρκίας και η απροθυμία επιβολής μέτρων πιστοποιεί ότι η κίνηση αυτή μοιάζει περισσότερο με μήνυμα προς τον Ερντογάν παρά με αλλαγή στάσης. Το ποιος τελικά θα πληρώσει το μάρμαρο από τις παλινωδίες της αμερικάνικης πολιτικής στην Ν.Α. Μεσόγειο μένει να αποδειχθεί. Η σημερινή απροθυμία Τραμπ να επιβάλει κυρώσεις συνυπάρχει με την απόλυτη προθυμία των ΗΠΑ να ικανοποιήσει τις τουρκικές βλέψεις σε Αιγαίο και Κύπρο. Η μοίρα των «δεδομένων» και «πρόθυμων» εκπροσώπων της Ελλάδας αναμένεται, για άλλη μια φορά, να επιβεβαιωθεί…
