Του Γιάννη Κιμπουρόπουλου.
Το Βερολίνο προκρίνει την επίσπευση της ελεγχόμενης ελληνικής χρεοκοπίας έχοντας εξασφαλίσει ελάχιστο κόστος για τις τράπεζές του και μέγιστα οφέλη για τη μακρόχρονη συγκυριαρχία του στην Ε.Ε. με τη διεθνή της τοκογλυφίας.
Ενώ οι «αυτοεκπληρούμενες προφητείες» των αγορών για την κρίση χρέους στην ευρωζώνη επιβεβαιώνονται η μια μετά την άλλη, με τελευταία την αίτηση της Πορτογαλίας να ενταχθεί στον ευρωπαϊκό μηχανισμό «διάσωσης», στον σκληρό πυρήνα της ευρωπαϊκής ελίτ διαμορφώνεται ένα πιο συντεταγμένο σχέδιο λύσης. Σχέδιο που αφενός εξυπηρετεί τα ηγεμονικά συμφέροντα των ισχυρότερων χωρών, με πρώτη τη Γερμανία, και αφετέρου εκφράζει τον τελικό συμβιβασμό με το χρηματοπιστωτικό κεφάλαιο, που αποτελεί τον μόνιμο, αν όχι και αποκλειστικό, υποβολέα όλων των εξουθενωτικών πολιτικών που επιβάλλονται εις βάρος των ευρωπαϊκών κοινωνιών.
Πρώτο θύμα αυτού του εκκολαπτόμενου σχεδίου θα είναι- ποιος άλλος;- η Ελλάδα. Πυρήνας του είναι η πολυσυζητημένη αναδιάρθρωση του χρέους της. Η κυβέρνηση Παπανδρέου εξακολουθεί να διαρρηγνύει τα ιμάτιά της ότι κάτι τέτοιο «αποκλείεται», «είναι ανεπιθύμητο», ή «είναι καταστρεπτικό», σύμφωνα με τους χαρακτηρισμούς που αποδίδει στην αναδιάρθρωση ο υπουργός Οικονομικών Γ. Παπακωνσταντίνου στη μία (τουλάχιστον) συνέντευξη τη μέρα που δίνει σε ξένα ΜΜΕ (με προτίμηση στα εγκυρότερα «ευαγγέλια» του νεοφιλελευθερισμού). Την «αντίσταση» της κυβέρνησης επιχειρούν να ενισχύσουν (για δικούς τους λόγους) ο Ντομινίκ Στρος Καν του ΔΝΤ, ο Ζαν Κλοντ Τρισέ της ΕΚΤ και, πιο χαμηλόφωνα, ο πρόεδρος της Ε.Ε. Χερμάν Βαν Ρομπάι και αξιωματούχοι της Κομισιόν.
Γερμανική στροφή
Ωστόσο, τον αποφασιστικό ρόλο στο αν, πότε και με ποιους όρους θα γίνει ένα δραστικό «κούρεμα» του ελληνικού χρέους τον έχουν δύο παράγοντες: Πρώτον, οι αγορές που εκτόξευσαν τα spreads και τις αποδόσεις των ελληνικών ομολόγων και των ασφαλίστρων κινδύνου που τα συνοδεύουν (CDS) σε νέα ιστορικά ρεκόρ. Και δεύτερον, η γερμανική πολιτική ηγεσία η οποία με όσα έχει διαρρεύσει τις τελευταίες ημέρες σε αλλεπάλληλα δημοσιεύματα του γερμανικού τύπου (Spiegel, Die Zeit), αλλά και με όσα είπε ή υπονόησε ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών Βόλφγκαγκ Σόιμπλε σε συνέντευξή του, αποκαλύπτει ότι έχει πάρει τις αποφάσεις της. Και θα τις επιβάλει ανεξάρτητα από τη νευρική κρίση που επικρατεί στην Αθήνα και άλλες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες για τις επιπτώσεις μιας αναδιάρθρωσης του ελληνικού χρέους στις λατρεμένες τους τράπεζες…
Ο Β. Σόιμπλε ήταν αρκετά σαφής για τον χρόνο εκδήλωσης και εφαρμογής του νέου γερμανικού σχεδίου για το ελληνικό χρέος (που δεν αποκλείεται να εξελιχθεί σε τριπλή αναδιάρθρωση, περιλαμβάνοντας το ιρλανδικό και το πορτογαλικό χρέος). «Οι αποφάσεις θα ληφθούν τον Ιούνιο», είπε, «αφού δούμε την έκθεση βιωσιμότητας του ελληνικού χρέους που ετοιμάζουν η Κομισιόν και η ΕΚΤ». Κι αν η έκθεση είναι αρνητική; «Τότε κάτι πρέπει να γίνει», απάντησε ο Σόιμπλε, που, σε άλλο σημείο της συνέντευξής του, διευκρίνισε τι είναι αυτό το κάτι: «Μια αναδιάρθρωση χρέους πριν από το 2013 πρέπει να γίνει σε εθελοντική βάση… Ένα μονομερές “κούρεμα” μπορεί να έχει αστάθμητες συνέπειες για το ευρώ». Τι εννοεί ο ποιητής; Δύο πράγματα: πρώτον, ότι το επίσης γερμανικό σχέδιο ελεγχόμενης χρεοκοπίας από το 2013, με υποχρεωτική συμμετοχή των ιδιωτών πιστωτών στο κόστος της, υποχωρεί ενόψει της νέας γερμανικής ιδέας ότι αυτή η λύση πρέπει να επισπευσθεί. Γιατί πολύ απλά κανείς δεν πιστεύει ότι η Ελλάδα θα δανειστεί από τις αγορές με ένα υποφερτό κόστος το 2012. Δεύτερον, ότι η διαπραγμάτευση για το εύρος και τον τρόπο «κουρέματος» του χρέους πρέπει να γίνει με πρωτοβουλία της Ελλάδας και τελικά με τους όρους που θα επιβάλλουν οι πιστωτές (ήτοι οι τράπεζες) που θα προσέλθουν στο τραπέζι. Και σ’ αυτή τη διαπραγμάτευση είναι προφανές ποιος είναι το αδύναμο μέρος (ο ζήτουλας) και ποιος θα επιβάλει τους όρους του (ο τοκογλύφος).
Οι γερμανικές πιρουέτες, είναι αλήθεια, μας μπερδεύουν κάθε φορά. Είναι δύσκολο να παρακολουθήσει και να ερμηνεύσει κανείς τις θέσεις που έχει πάρει εδώ και ένα χρόνο το Βερολίνο για την κρίση χρέους και στο μεγαλύτερο βαθμό έχουν γίνει αποφάσεις ευρωπαϊκών συνόδων. Από τις οποίες είναι άγνωστο αν και ποιες θα επικυρωθούν (στη Σύνοδο της 24ης Ιουνίου) και θα εφαρμοστούν τελικά.
Χωρίς κόστος
Ωστόσο, μπορεί κανείς σε αδρές γραμμές να ερμηνεύσει την τελευταία «τελική λύση» για το χρέος του Νότου την οποία προκρίνουν η γερμανική άρχουσα τάξη και πολιτική ηγεσία. Έχοντας εξασφαλίσει την ένταξη και της Πορτογαλίας στο ευρωπαϊκό «καθαρτήριο», με μεθοδεύσεις πολιτικής εκβίασης κομμάτων και λαού που καταλύουν τον πυρήνα του κοινοβουλευτισμού και την εκλογική διαδικασία στη χώρα της Ιβηρικής, η γερμανική ηγεσία πιστεύει πως απομακρύνει τον κίνδυνο να μπει στον χορό ο «γορίλας» του Νότου, η Ισπανία (με δανειακές ανάγκες άνω των 330 δισ. ευρώ). Ταυτόχρονα, προεξοφλεί ότι η Ελλάδα είναι αδύνατο να βγει στις αγορές το 2012 για να δανειστεί τα 25 δισ. που θα έχει ανάγκη. Και το Βερολίνο δεν θέλει να πληρώσει ούτε ευρώ γι’ αυτό, χρηματοδοτώντας τον προσωρινό μηχανισμό EFSF για να αγοράσει ελληνικά ομόλογα, όπως προβλέπει η τελευταία απόφαση της ευρωπαϊκής συνόδου. Κάτι τέτοιο θα σκόνταφτε, άλλωστε στη γερμανική Βουλή και θα δυσκόλευε την πολιτική επιβίωση της Μέρκελ και των συμμάχων της στις εκλογές του 2013. Η γερμανική ηγεσία, λοιπόν, έχει φροντίσει να ελαχιστοποιήσει το κόστος ενός «κουρέματος» του ελληνικού χρέους για τις γερμανικές τράπεζες (Deutsche Bank και Kommerzbank, οι δύο μεγαλύτερες, έχουν στα χέρια τους πια μόλις 4 δισ. σε ελληνικά ομόλογα, το βάρος των οποίων, μάλιστα, σχεδόν εκμηδενίζεται με τις μεγάλες αυξήσεις κεφαλαίου που δρομολογούν). Κι επομένως έχει τώρα την πολυτέλεια να «μοιράσει» το πρόβλημα στους λοιπούς συγγενείς και φίλους στην Ε.Ε. οι οποίοι… ας πρόσεχαν.
Άλλωστε, το κόστος ενός «κουρέματος» των ελληνικών ομολόγων για τις τράπεζες και άλλους θεσμικούς κατόχους τους έχει υπολογιστεί ότι δεν θα υπερβεί τα 44 δισ. ευρώ και απ’ αυτό ελάχιστο θα επιβαρύνει τις γερμανικές τράπεζες. Το οφέλη, όμως, για το γερμανικό imperium και τους συμμάχους του είναι πολλαπλά και μακροπρόθεσμα. Πρώτον, δημιουργούνται ευκαιρίες για τα γερμανικά επιχειρηματικά συμφέροντα να διαπραγματευτούν από θέση ισχύος τη λεία τους στα σπαράγματα ελληνικού δημόσιου πλούτου που βγαίνουν στο σφυρί. Δεύτερον, η Ελλάδα και οι άλλες υπό μνημονιακή κατοχή χώρες δεσμεύονται σε ένα μακρόχρονο πρόγραμμα λιτότητας, εξαφάνισης του κοινωνικού κράτους και ιδιωτικοποίησης των πάντων. Τρίτον, εμπεδώνεται η ολιγαρχική διακυβέρνηση της Ε.Ε., με τις υπερχρεωμένες χώρες στο καθεστώς περιορισμένης κυριαρχίας που περιγράφουν οι τελευταίες αποφάσεις των ευρωπαϊκών συνόδων και την ιδιότυπη κοινοπραξία του γαλλογερμανικού άξονα και του χρηματοπιστωτικού κεφαλαίου να αποφασίζει επί παντός επιστητού: για το αν οι άνθρωποι θα παίρνουν συντάξεις, αν θα κλείσουν σχολεία ή αν θα τους απαγορευτεί να ασθενούν λόγω λουκέτων στα νοσοκομεία.
Το άλλο «κούρεμα»
Ακούγονται ζοφερά όλα αυτά, αλλά αυτού του είδους η αναδιάρθρωση συζητείται, προωθείται και θα «χωνευθεί» οσονούπω από την μονίμως διαψεύδουσα κυβέρνηση. Η άλλη αναδιάρθρωση, η άρνηση του παράνομου χρέους, αυτή που απορρίπτουν ως καταστροφική και το Βερολίνο και η Αθήνα θα μείνει ως ανοικτή επιλογή επιβίωσης για την ελληνική κοινωνία που για να γλιτώσει το εν χρω «κούρεμά» της πρέπει αυτή να «κουρέψει» και τους πιστωτές και τους πολιτικούς τους μεσάζοντες.
