του Στάθη*
Μικρή παρένθεση. Έγραψε προχθές ο παλιός σύντροφος και φίλος Γιάννης Μηλιός στα Νέα (πράγμα που κατά τους τιμητές εκ του προχείρου που ενδημούν ή ενεδρεύουν σε καθιδρύματα όπως η Εφημερίδα των Συντακτών τον καθιστά άνθρωπο του κ. Μαρινάκη) ένα κείμενο για μια εξέγερση στην Ενετοκρατούμενη Κρήτη το 1363. Όταν Βενετσιάνοι Καθολικοί και Ορθόδοξοι Βυζαντινοί, ευγενείς και οι μεν και οι δε, συνασπίσθηκαν σε εξέγερση εναντίον της Βενετίας και προχώρησαν στην ανακήρυξη της βραχύβιας Δημοκρατίας του Αγίου Τίτου.
Εξ αυτού του παραδείγματος (υπάρχουν χίλια ακόμα τέτοια) ο φίλος Μηλιός βγάζει δύο συμπεράσματα, το ένα χρήσιμο για το άλλο: Πρώτον, ότι αυτό το περιστατικό μπορεί να σημαίνει ότι η Ενετική ταυτότητα των Καθολικών εξεγερμένων και η Βυζαντινή ταυτότητα των Ορθόδοξων εξεγερμένων θα μπορούσαν να έχουν συνθέσει (ή συνέθεσαν) μια νέα εθνική ταυτότητα, εκείνη των Κρητών. Δεύτερον, κάτι τέτοια είναι που αποδεικνύουν κατά τον Γιάννη Μηλιό, ότι η τρισχιλιετής συνέχεια του Ελληνισμού είναι μύθος.
Κατ’ αρχάς, δεν φαίνεται να περνάει απ’ το μυαλό του φίλου Μηλιού, ότι η εν λόγω εξέγερση θα μπορούσε να ήταν, όπως και ήταν, μια (ταξική) απόπειρα των Δυνατών της Κρήτης να απαλλαγούν από την αφαίμαξη της Μητρόπολης (εν προκειμένω της Βενετίας, που θα μπορούσε να είναι η Κωνσταντινούπολη – αν είχε ακόμα την ισχύ). Κατά τα υπόλοιπα «ταυτοτικά», το παράδειγμα του Γιάννη απλώς αιωρείται ακατανόητο.
Για να γίνει κατανοητό το αίολο του παραδείγματος, ας πάμε λίγα χρόνια μετά το 1363, όταν οι Οθωμανοί καταλαμβάνουν την τελευταία Βυζαντινή κτήση στην Ανατολία, τη Φιλαδέλφεια. Σε αυτήν την επιχείρηση οι Οθωμανοί εξανάγκασαν τον δυστυχή Ρωμαίο αυτοκράτορα της Κωνσταντινούπολης να συνδράμει τους Μουσουλμάνους με Βυζαντινά στρατεύματα.
Μήπως η από κοινού δράση των Μουσουλμάνων Οσμανλήδων και των Ορθόδοξων Βυζαντινών δημιούργησαν μια νέα εθνική ταυτότητα στα πέριξ της Φιλαδέλφειας;
Αν ναι, ακόμα την αναζητά ο Λίβινγκστον.
Αυτή η εμμονή με την ασυνέχεια του Ελληνισμού έχει επιτύχει τους στόχους της εις όσα αφορούν τον καθημαγμό των Ελλήνων. Για την ώρα. Διότι και η Ιστορία (ως επιστήμη) και η πολιτική εν γένει εκθέτουν τους «ανθρώπους του ενός βιβλίου». Λίγο αν είχε ασχοληθεί με τη Βυζαντινή και Μεταβυζαντινή γραμματολογία ο φίλος Μηλιός δεν θα έδινε στις ταξικές διαστάσεις ενός γεγονότος (κι άλλων χιλίων τέτοιων) τέτοια εθνοαποδομητική παράμετρο. Κι επιτέλους, όταν ο Θουκυδίδης της εποχής μας, ο Χοφσμπάουμ, ομιλεί για τον ορισμό των εθνών μετά τη Γαλλική Επανάσταση, ομιλεί για το είδος του ορισμού. Δεν εννοεί ο δυστυχής ούτε και θα μπορούσε να εννοεί ότι πριν απ’ αυτόν τον ορισμό δεν υπήρχαν έθνη, ή ότι ο ορισμός των εθνών δεν ήταν απλώς διαφορετικός και ανάλογος προς τα κρατούντα της κάθε εποχής.
Αλλιώς, τι εννοεί ο Χοφσμπάουμ όταν λέει ότι «Με τη Μικρασιατική Καταστροφή οι Έλληνες ξεριζώθηκαν από τη Μικρά Ασία μετά 3.000 χρόνια αδιάλειπτης παρουσίας». Πώς λοιπόν η τρισχιλιετής συνέχεια του ελληνισμού είναι ιδεολόγημα;
***
Τώρα ο εθνοαποδομητισμός που χαρακτηρίζει κατά πλειοψηφίαν τον ΣΥΡΙΖΑ μετά τη διάσπασή του κλονίζει την κυβέρνηση. Ο Τσίπρας προχώρησε κατ’ εντολήν των Κυρίων του σε μια συμφωνία με τη FYROM που παραγνώριζε τον πολιτισμό των Ελλήνων, τη λαϊκή παράδοση και το αίσθημα κοινότητας του λαού.
Η διαπραγμάτευση Κοτζιά ήταν τόσο επιτυχής, ώστε να χρειάζεται ήδη επαναδιαπραγμάτευση κατά τα σημεία της εθνικότητας (nationality) και της γλώσσας, καθώς ήδη «κυβερνητικοί κύκλοι» (στην απελπισία τους) ψελλίζουν, ψιθυρίζουν και υποτονθορύζουν.
Κατά τα υπόλοιπα ακόμα και αν οι εκ των υστέρων οδυρμοί Καμμένου είναι σικέ, ώστε ο καθείς εκ των δύο συνεταίρων να κρατήσει κατά το δυνατόν την πελατεία του, τα πράγματα έχουν ξεφύγει πλέον προς την κατεύθυνση της τυχαιότητας.
Ακόμα κι αν το δίδυμο Τσίπρα – Καμμένου (ριπλέισμεντ Σταύρος) κρατήσουν την πελατεία τους, έχουν χάσει τους «ετερόκλητους όχλους». Έστι Δίκης οφθαλμός…
* Ο Στάθης είναι σκιτσογράφος. Το κείμενο όπως και το σκίτσο αναδημοσιεύονται από την ιστοσελίδα www.topontiki.gr
