περίπτερο ιδεών

Οι κοινωνίες αποφλοιώνονται. Αφαιρείται κάθε εξωτερική κρούστα που σχηματίστηκε στα χρόνια της ευημερίας και αποκαλύπτεται γυμνή η σύνθεση του κοινωνικού κορμού. Η σάλτσα που δημιουργούσε την αίσθηση ότι είχαν εξομοιωθεί οι πολίτες αφαιρείται. Και φαίνεται, όσο προχωράει το ξεφλούδισμα, όλο και πιο καθαρά η κοινωνική διαστρωμάτωση, αυτό που οι μαρξιστές αποκαλούν τάξεις.

Για να φτιάξουμε έναν άλλο κόσμο, με ανθρώπινες αξίες και σεβασμό στη φύση, και, βεβαίως, πολύ πριν, για να παλέψουμε γι’ αυτόν και για να πείσουμε και τους άλλους για τη σπουδαιότητα και την αναγκαιότητά του, είναι απαραίτητη προϋπόθεση να τον πιστεύουμε οι ίδιοι και, μάλιστα, να τον πιστεύουμε βαθιά, δυνατά, σταθερά, ειλικρινά και αγωνιστικά.

Στις ΗΠΑ, όλο και περισσότεροι οικονομολόγοι, πανεπιστημιακοί, κοινωνιολόγοι, δημοσιογράφοι, καλλιτέχνες, ακόμα και πολιτικοί, θέτουν την ανισότητα σαν νευραλγικό ζήτημα της βαθύτατης κρίσης που αποσαρθρώνει την αμερικανική κοινωνία, και όχι μόνο. Δεν είναι μόνο οι αριστεράς κοπής διανοούμενοι και ακτιβιστές. Ούτε μόνον οι νομπελίστες οικονομολόγοι, ο Στίγκλιτς και ο Κρούγκμαν.

Δεν έλειπε τα προηγούμενα χρόνια, αλλά μέσα στο τρέχον έτος ξεπηδάει με μεγάλη συχνότητα, από πολλές και μερικές φορές από τις πιο απρόβλεπτες πλευρές, η επισήμανση των συνεπειών της ανισότητας στις κοινωνίες του πλούτου.

Όταν ήμουν έφηβος, μία πολύ αγαπημένη παιδική φίλη, από αριστερή οικογένεια, μας πήγε ένα απόγευμα να δούμε την ταινία «Φαρενάιτ 451» του συγγραφέα Ray Bradbury σε σκηνοθεσία του Φρανσουά Τριφό (1966). Η Μίτση είχε πατέρα τον ηθοποιό Γιώργο Βρασιβανόπουλο, που μας μιλούσε για το σινεμά και το θέατρο, αλλά και για το Μακρονήσι όπου είχε δοκιμάσει τη «φιλοξενία» της εθνικοφρόνου παρατάξεως. Εγώ θαύμαζα τη βιβλιοθήκη του, αλλά δεν είχα την παιδεία του για να καταλάβω το νόημα της ταινίας.

«Λίγος προβληματισμός δεν βλάπτει. Η ζωή δεν είναι μόνο κομμωτήρια, αισθητικούς και show. Εδώ στην Κύπρο έχουμε χάσει το μέτρο» (εφημ. Αλήθεια, 23.9.11)

Σκέψεις, μετά τη διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης.

«Μπορεί στην Κυπριακή Δημοκρατία να επικρατεί ευφορία, αναφορικά με την έναρξη της ερευνητικής γεώτρησης στο θαλάσσιο τεμάχιο ‘‘12’’ της κυπριακής ΑΟΖ και για τη… νίκη μας έναντι της Τουρκίας, ενώ κάποιοι να έχουν ήδη παραγγείλει τις κελεμπίες τους για να τους βρει πανέτοιμους η ανακήρυξη της χώρας σε σεϊχάτο. Ωστόσο, έγκριτοι Ισραηλινοί καθηγητές είναι πάρα πολύ συγκρατημένοι και υπογραμμίζουν ότι το φυσικό αέριο δεν δίνει κατ’ ανάγκην και γεωπολιτική ισχύ». (Κατερίνα Ηλιάδη, εφημ. Αλήθεια)
«Η ενέργεια είναι ένα πολύ αδύναμο εργαλείο για χρήση στη γεωπολιτική ισχύ. Σπάνια επιλύει συγκρούσεις μεταξύ χωρών…». (καθηγήτρια Μπρέντα Σιίφερ, στην εκπομπή του Γ. Καρεκλά «Προεκτάσεις», ΡΙΚ)
«Οι πηγές του φυσικού αερίου που θα βρούμε είναι η σωτηρία μας, από κάθε άποψη». (Αδάμ Κόμπος, εφημ. Ο Φιλελεύθερος)

Τα χαμένα παιδιά της αυτοκρατορίας.

Το πρώτο, το προφανές, το αδιαμφισβήτητο, είναι η ιμπεριαλιστική επίθεση. Στο Ιράκ, το Αφγανιστάν, τη Σομαλία, την Υεμένη, την Παλαιστίνη, τον Λίβανο και τη Λιβύη. Είχε προηγηθεί η Γιουγκοσλαβία. «Εκκρεμούν» ή προετοιμάζονται οι επιθέσεις στο Ιράν και τη Συρία, ενδεχομένως και στο Σουδάν και τη Ζιμπάμπουε, ενώ σε άλλες αφρικανικές και ασιατικές χώρες οι επιθέσεις και οι έλεγχοι έχουν περίπου ολοκληρωθεί, όπως στην Ερυθραία, την Αιθιοπία, τη Σιέρα Λεόνε, το Τσαντ και το Μπαχρέιν. Σχεδόν ολόκληρη η περιοχή της νότιας και ανατολικής Μεσογείου με προέκταση ώς το Πακιστάν, την Αραβική και την Ερυθρά Θάλασσα στο νότο και τα ενδότερα της βόρειας Αφρικής, ανατολικά και δυτικά, δέχεται αλλεπάλληλες επιθέσεις και εισβολές από τις δυτικές μητροπόλεις.