Η Γυναικεία Λογοτεχνική Συντροφιά, από τα πλέον δραστήρια σωματεία στον χώρο της λογοτεχνίας, συνεχίζει τις σημαντικές της δράσεις με την έκδοση ένας βιβλίου. Τίτλος του «Συντροφιά μ’ ένα βιβλίο» και εκδότης η «Ελληνοεκδοτική». Πενήντα τέσσερις συγγραφείς και εικονογράφοι, φίλοι και μέλη της Συντροφιάς μας παρουσιάζουν ιστορίες πραγματικής βιβλιοφιλίας και έρωτα για τα βιβλία. Δεν ξέρω πόσο φανταστικές ή πραγματικές είναι, πάντως δίνουν το έναυσμα και το κίνητρο ειδικά προς νέους ανθρώπους και παιδιά, ώστε να προχωρήσουν στις δικές τους ανακαλύψεις.
Βιβλία που διαβάζονται παντού, σε κάθε περίσταση και ανοίγουν δρόμους στη σκέψη και στη φαντασία…
Πρόκειται για έκδοση που θα μπορούσε να αξιοποιηθεί και στην εκπαιδευτική διαδικασία, αρκεί να πιέσουμε όλοι να διευρυνθεί ο χώρος και ο χρόνος για τη φιλαναγνωσία. Να παλέψουμε ώστε να μην υπάρχει σχολείο χωρίς σχολική βιβλιοθήκη. Και δεν εννοώ να «βαφτίσουμε» μερικά ράφια βιβλιοθήκη. Εννοώ βιβλιοθήκη ανοικτή, με καθημερινή πρόσβαση και δανεισμό, με ανθρώπους που θα προσληφθούν για να τη λειτουργούν.
Αξίζει να τα συζητήσουμε όλα αυτά και στην επερχόμενη παρουσίαση του βιβλίου αυτήν την Τρίτη 3 Μαΐου*.
Συνέντευξη στον Κώστα Στοφόρο
Με ποια αφορμή κυκλοφόρησε το «Συντροφιά με ένα βιβλίο» και τι περιλαμβάνει;
Το 2021, κατά την Παγκόσμια Ημέρα Παιδικού Βιβλίου, κυκλοφόρησε από τις Εκδόσεις Ελληνοεκδοτική το έργο μας «Γιορτή κάθε μέρα, μια παγκόσμια ημέρα». Αφού απολαύσαμε το αρχικό ταξίδι ενός δύσκολου πονήματος, σε μια συζήτηση με τον εκδότη, ειπώθηκε το προφανές «και μετά τι;». «Να κάνουμε μια συλλογική έκδοση για το πώς βιώνουν τα μέλη αυτή την αγάπη που έχουν για το βιβλίο» μου είπε, «και γιατί να μην το ονομάσουμε “Συντροφιά με ένα βιβλίο”!» συμπλήρωσε, θέλοντας να το συνδέσει με τον τίτλο του Σωματείου μας. Οπότε τα εύσημα για την ιδέα και τον τίτλο ανήκουν στον κ. Διονύση Βαλεριάνο. Η ιδέα ομολογώ ότι με ενθουσίασε. Στη συνέχεια ενθουσίασε και το Δ.Σ. και μετά και τα μέλη που ανταποκρίθηκαν με ζέση. Είναι ένα όμορφο συναίσθημα να βλέπουμε τα μέλη μας, παλαιά και νέα, να ανταποκρίνονται με μεγάλη χαρά και αγάπη και να συναντιούνται σε συλλογικά πονήματα. Τα συλλογικά έργα δεν είναι εύκολη υπόθεση καθώς έχουν διαφορετικούς τρόπους προσέγγισης, διαφορετικές γραφές, σε ένα κοινό θέμα. Τα κείμενα ζητήθηκαν να απευθύνονται σε παιδιά δημοτικού, αλλά είναι δουλεμένα με τέτοιο τρόπο που μπορούν ευχάριστα να διαβαστούν και από ενήλικες, που θα θυμηθούν τι σημαίνει –ή τι μπορεί να σήμαινε κάποτε– γι’ αυτούς το να είναι συντροφιά με ένα βιβλίο. Ιστορίες τρυφερές, χαριτωμένες, νοσταλγικές, άλλες προσωπικές, άλλες φανταστικές, η κάθε μια μία ξεχωριστή εμπειρία. Θέλω να πιστεύω ότι για άλλη μια φορά πετύχαμε τον στόχο μας και ως πρόεδρος αυτού του ιστορικού σωματείου νιώθω περήφανη που έχουμε τόσο αξιόλογα και παραγωγικά μέλη. Τους ευχαριστώ όλους και όλες!
Ως Σωματείο που κύριος σκοπός του είναι η στήριξη και προώθηση της λογοτεχνίας για παιδιά και νέους, το πρώτιστο αίτημά μας είναι η ανάπτυξη της φιλαναγνωσίας στα σχολεία
Ποια θεωρείτε πως είναι τα σημαντικότερα βήματα για την ανάπτυξη της φιλαναγνωσίας στα παιδιά;
Όπως όλοι πια γνωρίζουμε, τα παιδιά αντιγράφουν κι αναπαράγουν τα βιώματά τους – ίσως όχι πάντα στο εκατό τοις εκατό, αλλά κατά μεγάλο ποσοστό αυτό συμβαίνει.
Ένα παιδί που βλέπει το περιβάλλον του να διαβάζει, αργά ή γρήγορα, σε μικρότερη ή μεγαλύτερη ηλικία, θα μπει στη διαδικασία να κάνει το ίδιο. Θα δοκιμάσει διάφορα αναγνώσματα μέχρι να βρει αυτά που του ταιριάζουν.
Όμως για να καλλιεργηθεί πραγματικά και σε βάθος η φιλαναγνωσία, το σημαντικό βήμα είναι η εκπαίδευση. Η οικογένεια και το οικείο περιβάλλον θα δώσουν τις εικόνες ανθρώπων που διαβάζουν, το πρώτο έναυσμα και τη στήριξη κατά την πορεία. Όμως οφείλουμε να παραδεχτούμε ότι η σημερινή οικογένεια, με πλήθος υποχρεώσεις, άγχη, τον αγώνα της επιβίωσης, δεν έχει τον απαιτούμενο χρόνο αλλά και τα κατάλληλα εργαλεία να εντρυφήσει στην καλλιέργεια της συστηματικής φιλαναγνωσίας.
Ο χώρος της εκπαίδευσης, το σχολείο, οι σημερινοί άρτια καταρτισμένοι και με αγάπη προς το βιβλίο εκπαιδευτικοί, μπορούν να γίνουν ένα φυτώριο για μελλοντικούς ενήλικες με αγάπη στη γνώση, ανοιχτά μυαλά, φαντασία, και τελικά πολιτισμό.
Το πρόβλημα είναι ότι όλοι αυτοί οι εκπαιδευτικοί επιτελούν το έργο της φιλαναγνωσίας κυρίως από προσωπική πρωτοβουλία και δεν έχουν τη στήριξη της πολιτείας στο έργο τους.
Εσείς ως Γυναικεία Λογοτεχνική Συντροφιά ποια αιτήματα θα είχατε προς την πολιτεία;
Ως Σωματείο που κύριος σκοπός του είναι η στήριξη και προώθηση της λογοτεχνίας για παιδιά και νέους, το πρώτιστο αίτημά μας είναι η ανάπτυξη της φιλαναγνωσίας στα σχολεία.
Οι κατά τα άλλα άψογοι και θετικοί ως προς αυτόν τον σκοπό εκπαιδευτικοί, θα έπρεπε να έχουν τη δυνατότητα να εκπονήσουν πιο στοχευμένα προγράμματα φιλαναγνωσίας και να παρέχουν στα παιδιά τη δυνατότητα να έρχονται σε επαφή με περισσότερα αναγνώσματα και τους συγγραφείς τους. Η συνάντηση των παιδιών με ένα/μία δημιουργό δεν είναι «μάρκετινγκ», είναι για τα παιδιά μια τεράστια συναισθηματική εμπειρία.
Τέτοια προγράμματα γίνονται αυτή τη στιγμή τυχαία από κάποια σχολεία, ίσως πιο οργανωμένα από κάποια μεγάλα ιδιωτικά, αλλά η πολιτεία δεν είναι πουθενά για να στηρίξει συστηματικά τα σχολεία και τους συγγραφείς.
Παράδειγμα ενός τέτοιου προγράμματος μπορεί να θεωρηθεί η διοργάνωση που κάνουν οι Αρχές της Καστοριάς σε συνεργασία με τη Γυναικεία Λογοτεχνική Συντροφιά κάθε δύο χρόνια. Ένα οργανωμένο πρόγραμμα επισκέψεων στα σχολεία του Δήμου αλλά και βιωματικών εργαστηρίων των συγγραφέων προς τους εκπαιδευτικούς, που η πολιτεία θα μπορούσε να το επεκτείνει σε όλους τους Δήμους.
Πώς θα μπορούσαν οι διάφορες ενώσεις, σύλλογοι, ομάδες λογοτεχνών να συντονιστούν μεταξύ τους;
Δύσκολο, αλλά όχι ακατόρθωτο. Θα πρέπει όλα τα Σωματεία και οι Σύλλογοι να αποδεχθούν, πέρα από κάθε επί μέρους σκοπό και ξεχωριστές δράσεις, ότι υπάρχουν κοινοί στόχοι που είναι η στήριξη του βιβλίου, τα δικαιώματα του βιβλίου και των δημιουργών του, η ανάπτυξη της αναγνωσιμότητας που στην Ελλάδα είναι ακόμα σε πολύ χαμηλά επίπεδα.
Πιστεύετε πως θα έπρεπε να ανασυσταθεί το Εθνικό Κέντρο Βιβλίου; Και με ποιους όρους;
Σας αρέσει να μου βάζετε δύσκολα. Πάλι η απουσία της πολιτείας… Προσωπικά πιστεύω ότι πρέπει να δημιουργηθεί ένα όργανο που να προάγει το βιβλίο τόσο εντός της χώρας αλλά και εκτός. Η Ελλάδα έχει μια πλούσια βιβλιοπαραγωγή με πάρα πολλά και πολύ αξιόλογα έργα που δεν αναδεικνύονται καν στη χώρα τους, πόσο μάλλον στο εξωτερικό. Υπάρχουν έργα που θα μπορούσαν να διαπρέψουν παγκοσμίως.
Χρειαζόμαστε ένα τέτοιο όργανο, σωστά δομημένο, δραστήριο, απελευθερωμένο από πολιτικά ρεύματα που θα ξεπερνάει τη νοοτροπία των «ημετέρων» και θα δρα αντικειμενικά κι αμερόληπτα για την προώθηση της Ελληνικής Λογοτεχνίας. Κι αυτό επίσης δύσκολο, αλλά όχι ακατόρθωτο.
INFO
Το βιβλίο θα παρουσιαστεί την Τρίτη 3 Μαΐου, στις 8.30 το βράδυ στο μεζεδοπωλείο Πόρτο Κάγιο στην Αγία Παρασκευή. Την έκδοση θα παρουσιάσει η Άννα Βασιλειάδη μαζί με συγγραφείς και εικονογράφους που μετέχουν στο βιβλίο. Η ομάδα αφήγησης Παραμυθανθός θα αφηγηθεί και θα «ντύσει» μουσικά ιστορίες από το βιβλίο.
Ομάδα αφήγησης Παραμυθανθός
Αφήγηση: Δημήτρης Μάλλης – Καλλιρρόη Μουλά
Μουσική: Δημήτρης Μάλλης
Πόρτο Κάγιο, Γαρυττού 112 Αγία Παρασκευή –κοντά στο Μετρό Χαλάνδρι– τηλ. 2106003352 / 6974586419
