του Κώστα Βενιζέλου*
Ένα θερμό καλοκαίρι επιδιώκει η Τουρκία από το Αιγαίο μέχρι και την Κύπρο, θέτοντας σε εφαρμογή σχέδιο επιβολής νέων τετελεσμένων. Οι τουρκικές ενέργειες υλοποιούνται ήδη και αναμένεται να κλιμακώνονται βαθμηδόν.
Η πρώτη κίνηση έγινε με την εισβολή του τουρκικού γεωτρύπανου, «Πορθητής» στην κυπριακή ΑΟΖ. Υπενθυμίζεται συναφώς ότι από τις αρχές Μαΐου το πρώτο γεωτρύπανο, «Πορθητής», βρίσκεται 36,50 ναυτικά μίλια από τις ακτές της Κύπρου και 83 ναυτικά μίλια από τις τουρκικές ακτές. Δηλαδή, εντός της κυπριακής ΑΟΖ. Οι εργασίες συνεχίζονται παρά τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει η Άγκυρα. Η δεύτερη κίνηση θα γίνει με την κάθοδο του δεύτερου γεωτρύπανου, «Γιαβούζ», κατά πάσα πιθανότητα εντός Ιουλίου. Το γεωτρύπανο, σύμφωνα με πληροφορίες θα ρίξει άγκυρα στο κόλπο της κατεχόμενης Καρπασίας, στο ανατολικό άκρο της Κύπρου. Η τρίτη κίνηση θα γίνει με την αποστολή ενός από τα δυο γεωτρύπανα, μάλλον του «Γιαβούζ», στο Καστελόριζο για γεώτρηση.
Αυτός είναι ο σχεδιασμός της κατοχικής Τουρκίας, η οποία έχει εντάξει στο ίδιο πακέτο Κυπριακό, ενεργειακά και ελληνοτουρκικά. Μέσα από αυτό τον σχεδιασμό στοχεύει στη δημιουργία «νέων δεδομένων». Η τακτική είναι διαχρονική και καλά γνωστή. Αμφισβητεί περιοχές, τις γκριζάρει και στη συνέχεια τις διεκδικεί.
Είναι δε σαφές πως η τρίτη κίνηση, αυτή με την παρουσία στη θαλάσσια περιοχή της Ελλάδος και τη διενέργεια ερευνών θα πυροδοτήσει εξελίξεις. Σύμφωνα με ανάλυση που έχει γίνει στις Βρυξέλλες από τεχνοκράτες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, που παρακολουθούν τις εξελίξεις, η αποστολή γεωτρύπανου στην περιοχή του Καστελόριζου θα πρέπει να τοποθετείται χρονικά τον Αύγουστο ή το αργότερο το Σεπτέμβριο. Είναι προφανές πως η Αθήνα θα βρίσκεται τότε στην πρώτη μετεκλογική περίοδο και θα ψάχνει ακόμη τους βηματισμούς της. Δεν πρέπει να θεωρείται τυχαία η επιλογή του χρόνου από τουρκικής πλευράς.
Την ίδια ώρα πρέπει να επισημανθεί πως, ανεξαρτήτως εάν η Ελλάδα βρίσκεται σε προεκλογική περίοδο, είναι πρόδηλο πως το πολιτικό σύστημα της χώρας φαίνεται να υποβαθμίζει τους τουρκικούς σχεδιασμούς ή και να μην τους έχει αξιολογήσει ως πρέπει. Κάποιοι δε φαίνεται και να αγνοούν τις επεκτατικές βλέψεις της Άγκυρας κατά της Ελλάδος και της Κύπρου.
Είναι προφανές πως η καθοριστική κίνηση της Τουρκίας θα είναι αυτή με το Καστελόριζο καθώς εκτιμάται πως η Ελλάδα με τον ένα ή τον άλλο τρόπο θα αντιδράσει. Πώς θα αντιδράσει κανείς δεν μπορεί να το προβλέψει. Θεωρείται, ωστόσο, πιθανό σενάριο να υπάρξει παρέμβαση από νατοϊκής πλευράς, για να αποτραπεί «σύγκρουση». Αυτό θα επιτευχθεί σύροντας την Αθήνα σε διάλογο «για να τα βρει» με την Άγκυρα. Και τότε θα αρχίσουν τα δύσκολα. Εάν συζητήσουν, για παράδειγμα, για καθορισμό ΑΟΖ από πού θα καθορίζεται η μέση γραμμή; Από το Καστελόριζο ή από την Πελοπόννησο;
Δεν πρέπει, πάντως, να θεωρηθεί τυχαίο το γεγονός ότι οι γνωστοί κύκλοι σε Αθήνα και Λευκωσία, επανήλθαν στο προσκήνιο και δια του εκφοβισμού, επιστρατεύοντας τον μπαμπούλα ενός «θερμού επεισοδίου», προτάσσουν την ανάγκη συνθηκολόγησης με την Τουρκία. Στα πλαίσια αυτά βγήκε από την πολιτική ναφθαλίνη και ο πρώην πρωθυπουργός, Κώστας Σημίτης, για να προβεί σε παραινέσεις και υποδείξεις!
Δεν πρέπει, πάντως, να θεωρηθεί τυχαίο το γεγονός ότι οι γνωστοί κύκλοι σε Αθήνα και Λευκωσία, επανήλθαν στο προσκήνιο και δια του εκφοβισμού, επιστρατεύοντας τον μπαμπούλα ενός «θερμού επεισοδίου», προτάσσουν την ανάγκη συνθηκολόγησης με την Τουρκία. Στα πλαίσια αυτά βγήκε από την πολιτική ναφθαλίνη και ο πρώην πρωθυπουργός, Κώστας Σημίτης, για να προβεί σε παραινέσεις και υποδείξεις!
Οι περιορισμένες κινήσεις Λευκωσίας
Η Λευκωσία ανησυχεί για την κάθοδο του δεύτερου γεωτρύπανου και μελετά τρόπους αντίδρασης. Είναι προφανές πως δεν έχει πολλά σενάρια ενώπιον της. Επενδύει στη στήριξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης αλλά και των ΗΠΑ. Η στήριξή τους επί του παρόντος είναι φραστική. Εάν δεν γίνει ουσιαστική τότε η Τουρκία θα αποθρασυνθεί και θα προβεί σε νέες κινήσεις εδραίωσής της στην περιοχή αμφισβητώντας την κυριαρχία της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Την ίδια ώρα, η Κυπριακή Δημοκρατία προχωρεί με τα εντάλματα σύλληψης για ανώτερα στελέχη εταιρειών που εμπλέκονται και για τους εργαζόμενους στο γεωτρύπανο «Πορθητής». Πληροφορίες αναφέρουν πως οι Τούρκοι συνεργάζονται σε αυτή τη φάση με τρείς εταιρείες που εξειδικεύονται στα θέματα γεωτρήσεων, δυο αμερικάνικες και μια κροατική. Σε σχέση με τα εντάλματα για εργαζόμενους στο τουρκικό γεωτρύπανο «Πορθητής», αυτά αφορούν 25 περίπου άτομα και προέρχονται από διάφορες χώρες (Εγγλέζοι, Τούρκοι κ.λπ.).
Η Τουρκία απάντησε, πάντως, στο θέμα των ενταλμάτων με εξαγγελία αντιποίνων. Σύμφωνα με τη φιλοκυβερνητική τουρκική εφημερίδα «Γενί Σαφάκ», «αν οποιαδήποτε χώρα της Ε.Ε. αποπειραθεί να εφαρμόσει το διεθνές ένταλμα σύλληψης για Τούρκο πολίτη (σύλληψη, έκδοση στην Κυπριακή Δημοκρατία κ.λπ.), τότε η Τουρκία θα παγώσει οποιαδήποτε συμφωνία έκδοσης με τη χώρα αυτή, θα προβεί σε διαμαρτυρίες μεγάλης έκτασης, ενώ θα φθάσει μέχρι την ανάκληση του πρέσβη της από τη χώρα αυτή». Περαιτέρω, θα κλείσουν όλες οι πύλες εισόδου από τις ελεύθερες περιοχές της Κύπρου προς τα κατεχόμενα, μέχρι να τερματιστεί η σύλληψη του ατόμου εις βάρος του οποίου έχει εκδοθεί ένταλμα σύλληψης.
Η Τουρκία έχει διαμηνύσει προς διάφορες κατευθύνσεις πως είναι αποφασισμένη να προχωρήσει στην υλοποίηση των σχεδιασμών της, που είναι το γκριζάρισμα περιοχών, η αμφισβήτηση της κυριαρχίας της «εκλιπούσας», όπως τη χαρακτηρίζει, Κυπριακής Δημοκρατίας και η αξιοποίηση για λογαριασμό τής του φυσικού αερίου. Παράλληλα, διαμηνύει πως δεν πρόκειται να υπαναχωρήσει ανεξαρτήτως κόστους, εκτός κι εάν ικανοποιηθεί στις αξιώσεις της σε σχέση με το φυσικό αέριο. Να ξεκινήσει διαπραγμάτευση για το φυσικό αέριο για τη συνεκμετάλλευσή του. Στο πακέτο και το Αιγαίο μέσα από την ίδια τακτική και προσέγγιση.
* Ο Κώστας Βενιζέλος είναι δημοσιογράφος στην Κύπρο και διδάκτορας Επικοινωνίας στο Πανεπιστήμιο Λευκωσίας στο Τμήμα Πολιτικών Επιστημών και Διακυβέρνησης
