Τα μειωμένα ποσοστά των δυο μεγάλων κομμάτων, συνδέονται με τις πολιτικές που προώθησαν. Κόστος είχαν από τον τρόπο που λειτούργησαν την περίοδο του μνημονΤο μεγάλο στοίχημα στον πρώτο γύρο των προεδρικών εκλογών της Κύπρου, που θα διεξαχθεί αύριο Κυριακή 5 Φεβρουαρίου (12 του ίδιου μήνα ο β’ γύρος), είναι κατά πόσο θα υπάρξουν ανατροπές στις τάσεις που έχουν διαμορφωθεί τους τελευταίους μήνες στο εκλογικό σώμα. Αλλά και κατά πόσο το αποτέλεσμα θα προκαλέσει αναταράξεις στο πολιτικό σύστημα. Είναι προφανές πως οι τάσεις που διαμορφώνονται στην κοινή γνώμη επιβεβαιώνουν την απαξίωση του κομματικού κατεστημένου και ειδικά των δυο μεγάλων κομμάτων, ΔΗΣΥ και ΑΚΕΛ.
Στη μακρά κούρσα των προεδρικών εκλογών «τρέχουν» 14 υποψήφιοι, ωστόσο τρεις είναι οι βασικοί – Νίκος Χριστοδουλίδης, Αβέρωφ Νεοφύτου και Ανδρέας Μαυρογιάννης.
Από τον Μάρτιο του 2022 που ξεκίνησαν οι δημοσκοπήσεις, διενεργήθηκαν γύρω στις 35 και σε όλες η τάση παρέμεινε αναλλοίωτη. Στο σύνολο των δημοσκοπήσεων, όπως και των κυλιόμενων, που διενεργούνται αυτές τις ημέρες, αλλά διά νόμου δεν μπορούν να δημοσιοποιηθούν, ο τέως υπουργός Εξωτερικών Νίκος Χριστοδουλίδης εμφανίζεται πρώτος στην πρόθεση ψήφου στον πρώτο γύρο, διατηρώντας απόσταση ασφαλείας από τους αντιπάλους του. Η απόσταση φαίνεται να είναι μεγαλύτερη του στατιστικού λάθους. Περαιτέρω όλα τα σενάρια του δεύτερου γύρου δείχνουν νικητή τον Νίκο Χριστοδουλίδη. Οι έρευνες κοινής γνώμης στο σύνολό τους συγκλίνουν ότι θα παρακολουθήσουμε ένα ντέρμπι για τη δεύτερη θέση. Αβέρωφ Νεοφύτου και Ανδρέας Μαυρογιάννης κονταροχτυπιούνται για το εισιτήριο που θα τους οδηγήσει στην τελική αναμέτρηση. Ένα εισιτήριο το οποίο θα «σκεπάσει» προσωρινά τις εσωκομματικές αναταράξεις. Ο τρίτος θα είναι ο μεγάλος ηττημένος, θα βιώσει από το βράδυ των εκλογών τις εσωκομματικές αναταράξεις. Ο δεύτερος θα κερδίσει χρόνο, δεν θα μπορεί, ωστόσο, να κρύψει την ήττα.
Το κυβερνών κόμμα, ο ΔΗΣΥ, μετά από δέκα χρόνια στη διακυβέρνηση, δύσκολα μπορεί να διαχειριστεί τη φθορά. Μια κυβέρνηση που κατηγορήθηκε για διαφθορά και διαπλοκή δύσκολα μπορεί να επιβιώσει σε μια εκλογική αναμέτρηση, ιδιαίτερα όταν από τη δεξαμενή των ψηφοφόρων του κυβερνώντος κόμματος αντλεί σημαντικά ποσοστά ο Νίκος Χριστοδουλίδης. Την ίδια ώρα, ο Αβέρωφ Νεοφύτου, ηγέτης του κόμματος, ως υποψήφιος φαίνεται να μην μπορεί να συσπειρώσει τους ψηφοφόρους του ΔΗΣΥ.
Από την άλλη, το μεγάλο κόμμα της αντιπολίτευσης, το ΑΚΕΛ, βιώνοντας εδώ και χρόνια μια παρατεταμένη κρίση ταυτότητας, δεν κατάφερε να επιτύχει συνεργασίες και να επανέλθει σε τροχιά νικηφόρας προοπτικής. Από τη μια οι ερασιτεχνισμοί στην εκλογή του προέδρου της Βουλής, οι δυστοκίες στην επιλογή του υποψηφίου και από την άλλη οι πολιτικές της μοναχικής πορείας συνθέτουν τη μεγάλη εικόνα. Είναι σαφές πως εάν το ΑΚΕΛ χάσει για τρίτη φορά προεδρικές εκλογές, το πρόβλημα θα είναι μεγάλο. Μεγαλύτερο, όμως, θα είναι εάν ο Ανδρέας Μαυρογιάννης δεν περάσει στον δεύτερο γύρο.
Τα μειωμένα ποσοστά των δυο μεγάλων κομμάτων, συνδέονται με τις πολιτικές που προώθησαν. Κόστος είχαν από τον τρόπο που λειτούργησαν την περίοδο του μνημονίου. Η υπακοή στην τρόικα οδήγησε σε απώλεια κοινωνικών κεκτημένων των εργαζομένων, προκαλώντας αντιδράσεις, που καταγράφηκαν και εκλογικά. Την ίδια ώρα είναι γνωστό ότι οι θέσεις ΔΗΣΥ και ΑΚΕΛ στο Κυπριακό συμπίπτουν κι αυτός είναι ένας παράγοντας που οδηγεί τις ελίτ (πολιτικές και οικονομικές) να ενθαρρύνουν μια συνεργασία. Ένα ενδεχόμενο, ωστόσο, που φαντάζει απομακρυσμένο καθώς δεν θα το αποδεχθεί η εκλογική βάση των κομμάτων αυτών.
Είναι προφανές πως και τα δυο αυτά κόμματα δεν μέτρησαν σωστά τον κύριο αντίπαλό τους, τον Νίκο Χριστοδουλίδη. Τον περίμεναν να «ξεφουσκώσει» και να χαθεί στην πορεία, να βρεθεί στα αζήτητα. Μια άλλη, διαφορετική, ανάγνωση θα οδηγούσε ενδεχομένως και στη διαμόρφωση άλλων δεδομένων στην εκλογική αναμέτρηση. Τούτο επιβεβαιώνει την απόσταση που υπάρχει μεταξύ πολιτών και ηγεσιών. Κι αυτό δεν βγάζει έξω τις υπόλοιπες πολιτικές δυνάμεις, του λεγόμενου ενδιάμεσου χώρου, που εξ ανάγκης φαίνεται να ακολούθησαν το ρεύμα. Ούτως ή άλλως μεγάλο τμήμα των ψηφοφόρων τους επέλεξε, πριν να το πράξουν τα κόμματα, τον τέως ΥΠΕΞ.
Τα κόμματα τα οποία υποστηρίζουν τον Νίκο Χριστοδουλίδη, δηλαδή το ΔΗΚΟ, η ΕΔΕΚ, η ΔΗΠΑ, η Αλληλεγγύη κ.ά, στην περίπτωση εκλογής του θα κρύψουν κάτω από το χαλί, πλην όμως προσωρινά, τα προβλήματά τους. Ιδιαίτερα η ΕΔΕΚ, η οποία βίωσε πρόσφατα μια ακόμη διάσπαση, με διαγραφές και αποχωρήσεις.
Θα ανατραπούν οι δημοσκοπήσεις;
Το μείζον ερώτημα είναι κατά πόσο οι δημοσκοπήσεις θα ανατραπούν. Οι μηχανισμοί των δυο μεγάλων κομμάτων, ΔΗΣΥ και ΑΚΕΛ, θα καταφέρουν να ανατρέψουν 35 και πλέον έρευνες κοινής γνώμης και θα επαναλάβουν αυτό που γίνεται σε όλες τις προηγούμενες εκλογές; Να αναμετρηθούν, δηλαδή, στο τέλος οι δυο μεγάλοι διά των υποψηφίων τους; Οι δημοσκοπήσεις δεν είναι εκλογές. Σε αυτό επενδύουν τα δυο μεγάλα κόμματα και αναμένουν προσβλέποντας σε ανατροπές.
Σε αυτή την προεκλογική, συζητήθηκαν πολλά θέματα. Εκτός από το Κυπριακό, που πάντα είναι ψηλά στην ατζέντα, συζητήθηκαν και καυτά θέματα της καθημερινότητας. Όπως η ακρίβεια, τα ζητήματα της διαφθοράς, το μεταναστευτικό, η παιδεία. Γενικά, όμως, ήταν μια χαμηλού επιπέδου προεκλογική.
Ο εκλογολόγος Νάσιος Ορεινός μιλώντας στον τηλεοπτικό σταθμό Σίγμα, και προβαίνοντας σε απολογισμό της προεκλογικής ανέφερε τα εξής: «Ήταν εξαιρετικά χαμηλής ποιότητας προεκλογική, ήταν προεκλογική της αποδόμησης, υπερβολικά ντιμπέιτ, υπερβολικά πρωτοσέλιδα και υπερβολικά fake news. Οι θέσεις έχουν βγει αλλά δεν έχουμε ασχοληθεί.»
Είναι προφανές πως κι αυτές οι εκλογές θα είναι δυο γύρων. Οι δυο πρώτοι θα αναμετρηθούν για την Προεδρία της Δημοκρατίας και το τελικό αποτέλεσμα θα καθορίσει σε μεγάλο ή μικρό βαθμό τα επόμενα βήματα της χώρας. Αυτό που προέχει είναι η διαχείριση της επόμενης ημέρας καθώς τα προβλήματα επείγουν.
Στον αγώνα και ο Αναστασιάδης
Κάθε ημέρα και εγκαίνια. Αυτό είναι το μότο του απερχόμενου Αναστασιάδη, ο οποίος τέλος του τρέχοντος μηνός αποχωρεί από την προεδρία μετά από δύο θητείες, δέκα χρόνια στην Προεδρία της Δημοκρατίας. Θέλει την υστάτη με ένα ψαλίδι (για εγκαίνια) και ένα μυστρί (για κατάθεση θεμέλιων λίθων) να πραγματοποιεί καθημερινά επισκέψεις. Αναδεικνύει τα έργα της διακυβέρνησής του υποστηρίζοντας και τον κομματικό του υποψήφιο, τον Αβέρωφ Νεοφύτου. Μέσα σε αυτό το κλίμα δεν αποφεύγονται και οι υπερβολές. Ο Νίκος Αναστασιάδης σε προεκλογική συγκέντρωση λειτουργώντας πατερναλιστικά και με λογικές αυτοκράτορα, απευθυνόμενος σε συγκεντρωθέντες, είπε τα εξής: «Θέλετε να συνεχίσει ο Αναστασιάδης; Ψηφίστε Αβέρωφ Νεοφύτου!» Και συνέχισε: «Μου λένε πολλές φορές, “Πρόεδρε, θα έπρεπε να συνεχίσεις”. Η απάντηση είναι μια. Θα συνεχίσω με τον Αβέρωφ Νεοφύτου. Μόνο έτσι.» Δηλαδή, εάν εκλεγεί ο Αβέρωφ Νεοφύτου, θα έχει… κηδεμόνα του τον Αναστασιάδη!
