Πώς με το νόμο για τους πλειστηριασμούς ετοιμάζονται να αρπάξουν και τα σπίτια. Του Παύλου Δερμενάκη
Η «κυβέρνηση» των υποτελών Σαμαρά-Βενιζέλου και της παρέας τους συνεχίζει το καταστροφικό έργο της σε βάρος της ελληνικής κοινωνίας. Οι τελευταίες πράξεις τους με τη νέα φορολογία των ακινήτων και την απελευθέρωση των πλειστηριασμών διαμορφώνουν συνθήκες απόγνωσης για τα πλατιά λαϊκά στρώματα.
Για μία ακόμα φορά η «κυβέρνηση» υλοποιεί τις εντολές της τρόικας «εκτελώντας» την ελληνική κοινωνία. Η απαγόρευση των πλειστηριασμών που ίσχυσε τα τρία προηγούμενα έτη της κρίσης δεν θα ισχύσει για το 2014 που η κρίση θα έχει γίνει ακόμα πιο βαθιά και συνεχίζεται. Εφαρμόστηκε όταν η ανεργία ήταν, για παράδειγμα, στο 15% και το ΑΕΠ είχε υποχωρήσει κατά 5%, αλλά δεν θα εφαρμοστεί τώρα που η επίσημη ανεργία είναι στο 27%, το ΑΕΠ έχει υποχωρήσει κατά 25% και συνεχίζει να υποχωρεί.
Καθισμένοι στις άνετες καρέκλες τους και στις παχυλές πάσης φύσεως απολαβές τους οι υπηρέτες της μνημονιακής πολιτικής θεωρούν ότι έχουν βελτιωθεί οι οικονομικές συνθήκες και συνεπώς: α) Δεν υπάρχει λόγος για να συνεχιστεί η απαγόρευση των πλειστηριασμών και β) υπάρχουν χρήματα στην ελληνική οικογένεια και πρέπει εκτός από την καταβολή των δόσεων των δανείων να πληρωθούν και νέοι φόροι στην ακίνητη περιουσία. Με την πραγματική ανεργία πάνω από 30%, με τα πραγματικά εισοδήματα μειωμένα γύρω στο 60%, αν συνυπολογιστεί και η ανεργία, απαιτούν ο λαός να είναι συνεπής προς τις τράπεζες και ταυτόχρονα να πληρώνει ενοίκιο στο κράτος για την οποιαδήποτε ακίνητη περιουσία διαθέτει. Όσον αφορά αυτούς που έχουν τα πολλά, όλο και κάτι θα βρουν για να τους απαλλάξουν, όπως έγινε με το χαράτσι της ΔΕΗ. Να θυμηθούμε μόνο την περίπτωση του ακινήτου που στεγάζεται ο μνημονιακός Σκάι και πώς ως διά μαγείας αφαιρέθηκε το χαράτσι από τους λογαριασμούς του σχετικού ακινήτου.
Εξωπραγματικές προϋποθέσεις
Τα μέτρα που ανακοίνωσε ο «υπουργός», της κατ’ ευφημισμόν ανάπτυξης, για τις ρυθμίσεις όσον αφορά τους πλειστηριασμούς, συνοψίζονται στα ακόλουθα: Μετά από την απαίτηση της τρόικας απελευθερώνονται οι πλειστηριασμοί, με έναν αστερίσκο υποσημείωσης για την πρώτη κατοικία (όπως πολύ εύστοχα αναφέρει στην ανακοίνωσή της η ΕΚΠΟΙΖΩ) αλλά με πολύ αυστηρές προϋποθέσεις και γραφειοκρατικές διαδικασίες.
Έτσι, από την 1η Ιανουαρίου 2014 απελευθερώνονται οι πλειστηριασμοί για όλα τα περιουσιακά στοιχεία, αφού καταργήθηκε το όριο προστασίας για οφειλές μέχρι 200.000 ευρώ προς τις τράπεζες. Από τη ρύθμιση αυτή εξαιρείται η πρώτη κατοικία η οποία θα συνεχίσει να προστατεύεται για ένα χρόνο ακόμα, αλλά με εξωπραγματικούς, σαν σύνολο, όρους, προϋποθέσεις και διαδικασίες.
Οι προϋποθέσεις για τη «σωτηρία» της πρώτης κατοικίας από τους πλειστηριασμούς είναι: α) Η αντικειμενική αξία του ακινήτου να είναι έως 200.000 ευρώ, β) το ετήσιο οικογενειακό εισόδημα να μην ξεπερνά τις 35.000 ευρώ, και γ) η συνολική αξία της κινητής και ακίνητης περιουσίας του δανειολήπτη να μην ξεπερνά τις 270.000 ευρώ.
Οι παραπάνω προϋποθέσεις ως σύνολο θεωρούνται εξωπραγματικές με δεδομένα: α) Τις αξίες που είχαν διαμορφωθεί προ της κρίσης, πάνω στις οποίες στηρίζονται οι από τότε αντικειμενικές αξίες και β) τη διάρθρωση της περιουσίας ενός μέσου νοικοκυριού. Είναι γνωστό ότι στην περιουσία του συμπεριλαμβάνεται συνήθως και κάποιο τμήμα ή ολόκληρο από κάποιο, ανενεργό, ακίνητο στον τόπο καταγωγής που προέρχεται από κληρονομιά. Επίσης, για τους διαμένοντες στα μεγάλα αστικά κέντρα (δηλαδή για τα 2/3 σχεδόν του πληθυσμού της χώρας) υπάρχει για ορισμένους από αυτούς και ένα κοντινό εξοχικό. Συνεπώς, με τη διατήρηση των αντικειμενικών αξιών σε δυσανάλογα υψηλά επίπεδα σε σχέση με την πραγματική αξία (σύμφωνα με τα δεδομένα της Τράπεζας της Ελλάδος τις μέρες αυτές αναφέρεται επίσημη υποχώρηση των τιμών των ακινήτων κατά 37% η οποία, στην πραγματικότητα, προσεγγίζει το 50%) η συνολική αξία περιουσίας των 270.000 ευρώ θα ξεπερνιέται στις περισσότερες των περιπτώσεων που υπάρχει και δεύτερο ακίνητο.
Φτηνά κόλπα
Με τα προαναφερθέντα κριτήρια, κατά τον «υπουργό», καλύπτεται το 90% των δανειοληπτών. Βέβαια, η αναξιοπιστία του συγκεκριμένου υπουργού και του υπουργείου του είναι δεδομένη, όσον αφορά τις εκτιμήσεις τους. Πέρα από το θέμα της επί διετία υποσχόμενης ανάπτυξης που στην πράξη είναι συνέχιση και βάθεμα της ύφεσης, ας δούμε τις εκτιμήσεις τους και στο ειδικότερο θέμα της προστασίας των δανειοληπτών. Όταν τον Ιούλιο ψήφιζαν τον ν.4161/2013 για τη «διευκόλυνση των ενήμερων δανειοληπτών», εκτιμούσαν, για επικοινωνιακούς λόγους, ότι αυτός ο νόμος αφορούσε δεκάδες χιλιάδες δανειολήπτες. Όμως, για μία ακόμα φορά η πραγματικότητα τους διαψεύδει. Λόγω των εξωπραγματικών κριτηρίων που έθετε ο νόμος (όπως είχαν σημειώσει οι ενώσεις καταναλωτών) συγκριτικά με τις επικρατούσες συνθήκες στην κοινωνία οι μέχρι τώρα αιτήσεις υπαγωγής στο νόμο είναι περίπου 800, σύμφωνα με τις πληροφορίες και τα στοιχεία των καταναλωτικών ενώσεων.
Συνεπώς, οι μεγαλόστομες εκτιμήσεις του «υπουργού» ότι με την πρότασή του για την υπό όρους προστασία της πρώτης κατοικίας καλύπτεται το 90% των δανειοληπτών, είναι ένα ακόμα επικοινωνιακό κόλπο. Βέβαια, η για μία ακόμα φορά προσπάθεια εξαπάτησης της κοινωνίας από τους πάσης φύσεως υπηρέτες των μνημονίων θα αποδειχθεί στη συνέχεια, αλλά με οδυνηρό όπως πάντοτε τρόπο. Θα αποδειχθεί στις αίθουσες των Ειρηνοδικείων, όπου θα γίνονται οι πλειστηριασμοί και στους διαδρόμους των δικαστηρίων όπου ο λαός θα καταβάλει υπέρογκα ποσά ξεπουλώντας όσο-όσο, σε επίπεδο ευρύτερης οικογένειας, ό,τι «έχει και δεν έχει» σε μια ύστατη προσπάθεια ανακοπής της διαδικασίας του πλειστηριασμού.
Ποιοι θα «σωθούν»
Αν αναλύσουμε σε μεγαλύτερο βάθος τις διαδικασίες που προβλέπει το νομοσχέδιο για τους πλειστηριασμούς, καταλήγουμε στα ακόλουθα συμπεράσματα που επιδεινώνουν δραματικά την κατάσταση ακόμα και για αυτούς που, κατ’ αρχήν, εκπληρώνουν τις προϋποθέσεις προστασίας της πρώτης κατοικίας:
1. Η προστασία αφορά αποκλειστικά την περίοδο 1/1/2014-31/12/2014. Από 1/1/2015 δεν θα ισχύσει καμία προστασία. Θα είναι αφελής όποιος πιστεύει ότι αυτή η ανάλγητη «κυβέρνηση» που έχει υπακούσει σε όλες τις εντολές της τρόικας έχει την πρόθεση να συνεχίσει και μετά την 1/1/2015 την προστασία της πρώτης κατοικίας. Βέβαια, το εάν θα είναι μέχρι τότε «κυβέρνηση», επαφίεται στον «πατριωτισμό» των Ελλήνων.
2. Στο άρθρο 2 του νομοσχεδίου περιλαμβάνεται μια γραφειοκρατική διαδικασία προκειμένου ο δανειολήπτης, που εντάσσεται στις προϋποθέσεις του νόμου, να αποδείξει κατ’ αρχήν αλλά και συνεχώς την ικανοποίηση των προβλεπόμενων κριτηρίων. Σε αρκετά σημεία, από τα προβλεπόμενα στοιχεία που πρέπει να υποβληθούν και τις διαδικασίες που πρέπει να ακολουθηθούν, προκύπτει ασάφεια την οποία θα ερμηνεύουν κατά το δοκούν οι τράπεζες και θα φροντίζουν για την άσκηση ενδίκων μέσων σε βάρος του δανειζόμενου.
3. Προβλέπεται η υποχρεωτική καταβολή, ως δόση στην τράπεζα, του 10% του καθαρού μηνιαίου εισοδήματος εφόσον το ετήσιο οικογενειακό εισόδημα δεν ξεπερνά τις 15.000 ευρώ. Για μεγαλύτερο εισόδημα οι δόσεις είναι μεγαλύτερες αλλά μένουμε στα χαμηλά εισοδήματα. Δηλαδή, κάποιος που έχει οικογενειακό αλλά και ατομικό εισόδημα καθαρό 6.000 ευρώ το χρόνο, δηλαδή, 500 ευρώ το μήνα, ακόμα και αν έχει δύο παιδιά και άνεργο το άλλο μέλος της οικογένειας οφείλει να καταβάλει στην τράπεζα 50 ευρώ κάθε μήνα. Προφανώς οι κύριοι υπουργοί και όσοι βουλευτές θα ψηφίσουν αυτές τις διατάξεις θεωρούν ότι 450 ευρώ το μήνα είναι αρκετά για να ζήσει μια τετραμελής οικογένεια και να πληρώσει τα χαράτσια, τη ΔΕΗ, τη θέρμανση, τα φροντιστήρια των παιδιών, να πληρώσει από 1/1/2014 τα 25 ευρώ για κάθε εισαγωγή σε νοσοκομείο, τα 20 ευρώ κάθε φορά για να της γράψουν φάρμακα όταν θα έχει εξαντληθεί ο αριθμός των ασθενών που δέχεται ο ιατρός του ΕΟΠΥΥ (εάν βέβαια είναι ασφαλισμένος, γιατί στις περιπτώσεις των ελεύθερων επαγγελματιών επειδή χρωστούν στον ΟΑΕΕ δεν έχουν καθόλου ασφάλιση) κ.λπ.
4. Σε περίπτωση μη τήρησης των προβλεπόμενων διαδικασιών αίρεται αμέσως η απαγόρευση του πλειστηριασμού, ενώ για τη μη καταβολή του 10% προβλέπεται τρίμηνη περίοδος αθέτησης και ακολουθεί ο πλειστηριασμός.
Τελικό χτύπημα και απ’ το Δημόσιο
Τέλος, το εφιαλτικό τοπίο που διαμορφώνεται γύρω από το θέμα ακίνητη περιουσία για τα λαϊκά στρώματα συμπληρώνεται και από:
α) Τις κατασχέσεις και τους πλειστηριασμούς για χρέη προς το Δημόσιο όπου εδώ δεν υπάρχει κανένα όριο ούτε προϋπόθεση προστασίας. Στο πρώτο δεκάμηνο του 2013 γίνονταν κατά μέσο όρο 54 πλειστηριασμοί την ημέρα για χρέη προς το δημόσιο. Είναι γνωστές οι κραυγαλέες ιστορίες για πλειστηριασμό ακινήτου στην Κηφισιά για χρέος 2.500 ευρώ και για 700 προς την ΕΥΔΑΠ στον Πειραιά. Με τη νέα φοροεπιδρομή και τη συνεχιζόμενη μείωση των εισοδημάτων που έχουν ως συνέπεια την αδυναμία ανταπόκρισης του κόσμου θα οδηγηθούμε σε ένταση της επιθετικότητας του δημοσίου εις βάρος της περιουσίας του λαού.
β) Τα χρέη προς τους ασφαλιστικούς οργανισμούς των ελευθέρων επαγγελματιών και των αυτοαπασχολούμενων (ΟΑΕΕ και ΕΕΤΑ) είναι γνωστό ότι είναι ιδιαίτερα υψηλά λόγω της κρίσης. Τα χρέη αυτά περνούν στο ΚΕΑΟ (Κέντρο Είσπραξης Ασφαλιστικών Οφειλών) με απαίτηση άμεσης τακτοποίησης ή αλλιώς είσπραξης μέσω κατασχέσεων και πλειστηριασμών ακόμα και πρώτης κατοικίας.
Συνεπώς, για μία ακόμα φορά η επίθεση της «κυβέρνησης» είναι πολύπλευρη σε βάρος της κοινωνίας. Αξιοποιεί, για μία ακόμα φορά, με συμμάχους της τα διαπλεκόμενα ΜΜΕ, τη διαδικασία του κοινωνικού αυτοματισμού. Επιχείρημά τους η αντιμετώπιση των «μπαταξήδων» που έχουν και δεν πληρώνουν. Όμως τα χρέη των νοικοκυριών αλλά και των μικρών επιχειρηματιών είναι αποτέλεσμα της ύφεσης, της ανεργίας, της εξοντωτικής μείωσης μισθών και συντάξεων, αλλά και των ληστρικών όρων του τραπεζικού δανεισμού.
Στην πράξη, μας μειώνουν τους μισθούς και τις συντάξεις, περικόπτουν δραματικά τις κοινωνικές δαπάνες, μας οδηγούν στην ανεργία, μας επιβάλουν συνεχώς νέους και υψηλότερους φόρους και μετά μας κατηγορούν ως κακοπληρωτές γιατί δεν μπορούμε να ανταποκριθούμε στις υποχρεώσεις μας.
Τις υποχρεώσεις από τους νέους φόρους αλλά και τις υποχρεώσεις προς τις τράπεζες, οι οποίες όμως δημιουργήθηκαν όταν οι αξίες των ακινήτων ήταν διπλάσιες από τις σημερινές και τα εισοδήματά μας πολύ μεγαλύτερα. Και επειδή μας θεωρούν κακοπληρωτές μας τιμωρούν με την τελική κατάσχεση της όποιας περιουσίας δημιουργήσαμε αγωνιζόμενοι μια ζωή εμείς και οι γονείς μας.
Τροπολογία ΣΥΡΙΖΑ
Αξίζει, τέλος, να σημειωθεί ότι σε επανακατάθεση της τροπολογίας για τους πλειστηριασμούς προχώρησε ο ΣΥΡΙΖΑ. Θυμίζουμε ότι η τροπολογία του ΣΥΡΙΖΑ έχει δύο σκέλη: Πρώτον, παρατείνει την προθεσμία αναστολής των πλειστηριασμών μέχρι την 31η Δεκεμβρίου 2014 και, δεύτερον, απαγορεύει απολύτως την άμεση ή έμμεση μεταβίβαση δανείων και αλληλόχρεων που συνήφθησαν μεταξύ Ελλήνων πολιτών ή μονίμων κατοίκων Ελλάδος και νομίμως λειτουργούντων στην Ελλάδα τραπεζικών και χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων προς τρίτους, καθώς και κάθε είδους απαιτήσεων που προκύπτουν εξ αυτών.
* Ο Παύλος Δερμενάκης
είναι M.Sc. οικονομολόγος-ερευνητής
Επιθετική και συνολική απάντηση
Η απάντησή μας σε αυτή την πολύπλευρη επίθεση μπορεί και οφείλει να είναι επιθετική και συνολική. Αγώνας για να ανατραπεί η κυβέρνηση των πλειστηριασμών, για να γυρίσουμε σελίδα ως κοινωνία.
Στην παρούσα φάση ο αγώνας αφορά την υπεράσπιση της ακίνητης περιουσίας του λαού από τα κάθε είδους αρπακτικά μέσω των κατασχέσεων- πλειστηριασμών. Η απάντηση μπορεί να δοθεί από ένα κίνημα αλληλεγγύης μεταξύ των πολιτών και αντίστασης σε αυτή την πολιτική με στόχο την αποτροπή των πλειστηριασμών. Συγκροτώντας επιτροπές σε κάθε γειτονιά, συντονίζοντας τη δράση μας με δομές αλληλεγγύης, λαϊκές συνελεύσεις, επιτροπές κατοίκων και άλλες συλλογικότητες, συνολικοποιώντας μια διαδικασία συντονισμού μέσα από προσπάθειες όπως η Πρωτοβουλία Πλειστηριασμοί STOP, για την έμπρακτη υπεράσπιση της κατοικίας κάθε πολίτη, αποτρέποντας με όλα τα μέσα (νομικά και κινηματικά) κάθε προσπάθεια πλειστηριασμού.
Συντονίζουμε τους αγώνες μας με τους αγώνες σε κάθε μέτωπο:
• Απαιτούμε την άμεση νομοθετική κατοχύρωση της αναστολής των πλειστηριασμών όπως αυτή ισχύει μέχρι 31/12/2013 και ταυτόχρονα την πραγματική αντιμετώπιση του προβλήματος με τρόπο δίκαιο για τους δανειολήπτες, ανάλογα με το πραγματικό τους εισόδημα.
• Απαιτούμε να επεκταθεί το μέτρο της αναστολής των πλειστηριασμών πρώτης κατοικίας και για οφειλές προς την Εφορία και τα ασφαλιστικά ταμεία.
• Απαιτούμε «σεισάχθεια», δηλαδή, ολική διαγραφή χρεών για τις κατηγορίες δανειοληπτών που αποδεδειγμένα αδυνατούν να ανταποκριθούν στις οφειλές τους με συγκεκριμένους όρους και προϋποθέσεις (μακροχρόνια άνεργοι, ανάπηροι κ.λπ.).
• Απαιτούμε να τροποποιηθεί ο νόμος Κατσέλη για τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά, δίνοντας άμεσα τη δυνατότητα ένταξης και προστασίας των μικροεπιχειρηματιών οι οποίοι θεωρούνται έμποροι και δεν μπορούν να υπαχθούν σε αυτόν.
• Απαιτούμε να διαγραφεί, με προϋποθέσεις, το μεγαλύτερο μέρος ή το σύνολο των οφειλών που προέρχονται από δανειακές συμβάσεις καρτών και καταναλωτικών δανείων, εφόσον οι τράπεζες έχουν ήδη εισπράξει το κεφάλαιο του δανείου και διατηρείται η υπερχρέωση λόγω των ληστρικών-τοκογλυφικών επιτοκίων.
• Απαιτούμε να σταματήσει η έκδοση διαταγών πληρωμής για δάνεια που περιλαμβάνουν παράνομους και καταχρηστικούς όρους, όπως έχει κριθεί με αποφάσεις του Αρείου Πάγου, αλλά και να εφαρμοστεί επιτέλους το άρθρο 388 του Αστικού Κώδικα, ώστε να εναρμονιστούν οι προϋποθέσεις και οι όροι εξόφλησης των δανείων με τη σημερινή ζοφερή οικονομική πραγματικότητα με νέες συμβάσεις από μηδενική βάση.
• Απαιτούμε ρύθμιση των δανείων με μείωση των επιτοκίων. Είναι αδιανόητο να δανείζονται οι τράπεζες από την ΕΚΤ με 0,25% και να ρυθμίζουν μη στεγαστικά δάνεια με επιτόκια 7-8% ή ακόμα και μεγαλύτερα, έχοντας παράλληλα εμπράγματες εξασφαλίσεις.
Τη λύση στην πολιτική των πλειστηριασμών θα τη δώσει η κοινωνία και η λύση μπορεί και πρέπει να είναι ηχηρή σε κάθε κατεύθυνση.
