Το Πουέρτο Ρίκο είναι μια αποικία των ΗΠΑ που, τυπικά, δεν είναι αποικία. Διότι η αποδοχή του όρου «αποικία» από την Ουάσιγκτον θα το ενέτασσε στη σχετική λίστα του ΟΗΕ, που αναγνωρίζει το δικαίωμα των λαών των αποικιών να αγωνίζονται με κάθε τρόπο για την ανεξαρτησία τους. Και τότε τι είναι; Είναι… «μη ενσωματωμένο έδαφος που ανήκει στις ΗΠΑ αλλά δεν είναι τμήμα τους» – αυτός είναι ο επίσημος ορισμός από την κυβέρνηση των ΗΠΑ, κι ο καθένας καταλαβαίνει ότι θέλει (βλ. και τα φύλλα 270, 279 και 280). Μάλιστα ο Σόιμπλε, αστειευόμενος με τον ομόλογό του υπουργό Οικονομικών των ΗΠΑ, του πρότεινε πέρυσι να ανταλλάξει αυτό το «προβληματικό και χρεοκοπημένο έδαφος» με την εξίσου προβληματική και χρεοκοπημένη Ελλάδα – που επίσης, προς Θεού, δεν είναι αποικία.
Σε αυτό το «έδαφος» λοιπόν ανδρώθηκε στη δεκαετία του ’70 ένα νέο κίνημα για Ανεξαρτησία, που περιλάμβανε και αντάρτικες οργανώσεις όπως οι Ματσετέρος και το FALN (Ένοπλες Δυνάμεις Εθνικής Απελευθέρωσης). Μέχρι σήμερα, δεκάδες στελέχη και μέλη αυτού του κινήματος σαπίζουν στις φυλακές των ΗΠΑ. Η πιο εμβληματική φιγούρα των Πορτορικάνων πολιτικών κρατούμενων είναι ο Όσκαρ Λόπεζ Ριβέρα, που συνελήφθη το 1981 και καταδικάστηκε σε 55 χρόνια κάθειρξης κατηγορούμενος για «ανατρεπτική συνωμοσία». Παρόλο που δεν κατηγορήθηκε για καμία συγκεκριμένη πράξη βίας, ο Πορτορικάνος μαχητής παραμένει εδώ και 35 χρόνια στη φυλακή (από τα οποία 12 σε πλήρη απομόνωση).
Ο Όσκαρ Λόπεζ Ριβέρα αρνήθηκε το 1999 να λάβει προεδρική χάρη διότι είχε ως προϋπόθεση να αποκηρύξει το παρελθόν του, και επίσης επειδή η χάρη δεν περιλάμβανε όλους τους φυλακισμένους συντρόφους του. Μέχρι σήμερα διακηρύττει ότι είναι αιχμάλωτος πολέμου κι ότι ο αγώνας για Ανεξαρτησία είναι δίκαιος και νόμιμος. Το αίτημα για τη δίχως όρους απελευθέρωσή του το υποστηρίζει σύμπασα η κοινωνία του Πουέρτο Ρίκο, αλλά και γερουσιαστές των ΗΠΑ, θρησκευτικοί ηγέτες, δέκα κάτοχοι Βραβείου Νόμπελ, ηγέτες κρατών της Λατινικής Αμερικής κ.ά. Εάν ήταν κοινός δολοφόνος, θα ζούσε εδώ και δεκαετίες ελεύθερος. Είναι όμως «αμετανόητος ανατρεπτικός», και η Χώρα της Ελευθερίας δεν τα σηκώνει κάτι τέτοια.
