Η συμμετοχή του υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ Μάικ Πομπέο στην 6η Τριμερή Σύνοδο Κορυφής Κύπρου-Ελλάδας-Ισραήλ στην Ιερουσαλήμ δίνει στη συνάντηση αυτή διαφορετική διάσταση. Ο ήδη εξασφαλισμένος, μέσω της κυρίαρχης συμμετοχής της Exxon Mobil, έλεγχος των ενεργειακών πηγών των χωρών της περιοχής αναδεικνύει ότι το ενδιαφέρον των ΗΠΑ δεν είναι αποκλειστικά οικονομικό. Οι ΗΠΑ, μετά τις επιτυχίες της Ρωσίας στα πολεμικά μέτωπα της Συρίας και την αναβάθμιση της παρουσίας της στις εξελίξεις σε Μέση Ανατολή και Ανατολική Μεσόγειο, αποσκοπούν στην αποκατάσταση των διαταραγμένων ισορροπιών και την ανάληψη πρωτοβουλιών στην περιοχή με την εγκαθίδρυση ενός «μικρού ΝΑΤΟ» από χώρες που δεν είναι μέλη του. Η Ελλάδα αξιοποιείται πιεζόμενη ασφυκτικά να αποτελέσει γέφυρα αυτής της πολιτικής, ωθούμενη σε συνεργασία με Ισραήλ-Κύπρο και σταδιακά Αίγυπτο, με κύριο ζητούμενο την υπηρέτηση των σχεδίων των ΗΠΑ και ΝΑΤΟ για τον γεωπολιτικό έλεγχο της περιοχής.
Στο επίκεντρο η άμυνα και η ασφάλεια
Χωρίς αμφιβολία, οι ΗΠΑ βλέπουν θετικά την υπόθεση του αγωγού East Med ως ανταγωνιστικού του ρωσικού Turkish Stream, που έχει ήδη φθάσει μέσω της Μαύρης Θάλασσας στην Τουρκία. Την ίδια στιγμή, γνωρίζουν ότι η κατασκευή του νέου αγωγού θα απαιτήσει ένα σημαντικό ποσό (στα 6 δισεκατομμύρια υπολογίζεται το κόστος κατασκευής του), και ταυτόχρονα ένα μακρύ διάστημα, 6 τουλάχιστον χρόνων – με προϋπόθεση να επιβεβαιωθούν οι ενδείξεις των ερευνητικών γεωτρήσεων για το πραγματικό μέγεθος και την εμπορευσιμότητα των κοιτασμάτων. Ο μακρύς χρόνος που απαιτεί το σχέδιο East Med αναγκάζει στην αξιοποίηση του αγωγού ΤΑP (αμερικάνικων συμφερόντων αζέρικο αέριο) ως άμεσα ανταγωνιστικού του ρωσικού σχεδίου για τον ενεργειακό εφοδιασμό της Ευρώπης. Την ίδια στιγμή, προσγειώνει και προσδιορίζει στο γεωπολιτικό πεδίο τα άμεσα ενδιαφέροντα της αμερικανικής πολιτικής έναντι της συμμαχίας των τριών, Ισραήλ-Κύπρου-Ελλάδας.
Ο Αμερικανός υπουργός δεν μάσησε τα λόγια του στις δηλώσεις του στην Ιερουσαλήμ: «Ενώ συνεργαζόμαστε σε αυτά τα ενεργειακά ζητήματα, πρέπει να ενισχύσουμε περαιτέρω την ασφάλεια και την ευημερία μας και ακόμα ευρύτερα τους συντονισμούς μας» είπε, συνδέοντας τις μελλοντικές «δουλειές» και την «ασφαλή προσέλκυση επενδύσεων» με την άμεση ανάληψη πρωτοβουλιών για τη διασφάλιση της συνεργασίας στην άμυνα και την ασφάλεια σύμφωνα με το αμερικανικό δόγμα.
Και η αμερικανική απαίτηση βρίσκεται στη διαδικασία της άμεσης ικανοποίησης. Στη βάση της Σούδας ανακοινώθηκαν εργασίες για την εγκατάσταση μιας νέας μονάδας, εξοπλιζόμενης με τελευταίου τύπου ηλεκτρονικές εγκαταστάσεις, που θα χρησιμοποιηθεί ως κόμβος διακίνησης και υποστήριξης ανθρώπινου δυναμικού για την αποτελεσματικότερη δράση της βάσης. Την ίδια στιγμή ανακοινώθηκε η συνεργασία Ισραήλ-Ελλάδας για την εγκατάσταση ενός υπερσύγχρονου ραντάρ στην ανατολική Κρήτη, που θα επιτρέπει την παρακολούθηση της Ανατολικής Μεσογείου και θα αξιοποιηθεί τόσο από την Ελλάδα όσο και από το Ισραήλ.
Προς γενικευμένη αποσταθεροποίηση
Για κάποιον όχι και τόσο περίεργο λόγο, το επίσημο πολιτικό προσωπικό της χώρας θεωρεί ότι αυτή η τριμερής, υπό την επιστασία των ΗΠΑ, αποτελεί παράγοντα αναβάθμισης της Ελλάδας. Ρίχνοντας τους τόνους της μεταξύ τους αντιπαράθεσης σε αυτά τα θέματα, ΣΥΡΙΖΑ και Ν.Δ. υπερθεματίζουν τις συμφωνίες και οδηγούνται σε μια κοινή πολιτική εξευμενισμού και υποταγής στις επιδιώξεις της Τουρκίας.
Αδυνατούν να κατανοήσουν ότι η απόπειρα επανάκτησης του γεωπολιτικού ελέγχου της Ν.Α. Μεσογείου από ΝΑΤΟ και ΗΠΑ περνά μέσα από το δρόμο επαναπροσέγγισης με την Τουρκία και παρεμπόδισης της πλήρους ένταξής της στη ρωσική επιρροή. Άρα η οικοδόμηση «εναλλακτικών» σχημάτων δεν αποτρέπει ένα διαρκές παζάρι εξευμενισμού της Άγκυρας με ευνοϊκές, για τα συμφέροντά της, παραχωρήσεις. Ήδη οι πιέσεις για επίλυση του Κυπριακού και για «μοιρασιά» του Αιγαίου και του φυσικού πλούτου της Κύπρου έχουν οδηγήσει σε προσαρμογή της εξωτερικής πολιτικής της χώρας και εναρμόνιση με τις ιδέες περί «μοναχοφάηδων» του Ν. Κοτζιά.
Σήμερα όλο και πιο εμφανώς διαμορφώνονται οι όροι αποσταθεροποίησης όλων όσων θεωρούσαμε δεδομένα, σε ολόκληρο τον άξονα από τα Δυτικά Βαλκάνια, Μακεδονία, Θράκη, Αιγαίο, Κύπρο ως τη Ν.Α. Μεσόγειο. Σύνορα επαναχαράζονται, περιοχές ρευστοποιούνται και γκριζάρονται, θεσμοθετούνται περιοχές περιορισμένης κυριαρχίας σε ενεργειακά «οικόπεδα» και θαλάσσιες ζώνες ως αποτέλεσμα ενός ασίγαστου και σε πλήρη εξέλιξη ανταγωνισμού μεταξύ των κυρίαρχων πλανητικών δυνάμεων αλλά και ισχυρών περιφερειακών χωρών.
Αυτό το μέλλον, συμπληρωματικό της μνημονιακής καταστροφής, επιφυλάσσεται για ολόκληρη την περιοχή που ζούμε. Και οι προοπτικές γίνονται πιο ζοφερές όσο οι επίσημες πολιτικές δυνάμεις της χώρας αναζητούν καταφυγή για το δικό τους μέλλον υποθηκεύοντας την ίδια υπόσταση της χώρας, μετατρέποντάς την σε άβουλο και ανερμάτιστο ενεργούμενο των γεωπολιτικών αναστατώσεων της περιοχής.
Συνάντηση Τσαβούσογλου- Κατρούγκαλου
Με οδηγό τον εξευμενισμό και τη γραμμή Κοτζιά
Οι πρωτοφανούς προκλητικότητας πολεμικές απειλές του Ερντογάν σε βάρος της χώρας και το κλίμα διαρκούς αμφισβήτησης και στρατιωτικής βίας σε Αιγαίο και Κύπρο βρήκαν τη χειρότερη απάντηση κατά τη συνάντηση των υπουργών Εξωτερικών Ελλάδας και Τουρκίας στην Άγκυρα.
Ο Γ. Κατρούγκαλος είχε φροντίσει να στείλει το κατάλληλο μήνυμα στην τουρκική ηγεσία από την περασμένη Τετάρτη, όταν σε δηλώσεις του τόνιζε πως «δεν μπορεί κάποιος να αποκλείσει από αυτή την περιοχή την Τουρκία, η οποία έχει τόσα χιλιόμετρα ακτή στη Μεσόγειο. Κανείς δεν ισχυρίζεται το αντίθετο από αυτό».
Η ελληνική διπλωματία, έχοντας αποδεχθεί την τουρκική επιχειρηματολογία για τις παράνομες διεκδικήσεις της Άγκυρας σε Αιγαίο και Κύπρο, υιοθετεί πλέον επίσημα τις απόψεις Κοτζιά περί «μοναχοφάηδων» ανοίγοντας το δρόμο σε έναν συμβιβασμό ανάλογο της συμφωνίας των Πρεσπών και στο Αιγαίο.
Η πολιτική των Μέτρων Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης, που εγκαινίασε ο πρωθυπουργός Αλ. Τσίπρας στη συνάντησή του με τον Ερντογάν, εξειδικεύτηκε στη συζήτηση των δύο υπουργών και οδήγησε σε νέες υπαναχωρήσεις την ελληνική πλευρά. Η συζήτηση είναι πια ανοικτή στο να γίνει αποδεκτή η απαίτηση της Τουρκίας για μη υποβολή σχεδίων πτήσης των πολεμικών της αεροπλάνων στο Αιγαίο, για επανακαθορισμό των ορίων των περιοχών ευθύνης για θαλάσσια έρευνα και διάσωση αλλά και νομιμοποίηση της ελεύθερης διέλευσης και πτήσης πολεμικών πλοίων και αεροσκαφών στο Αιγαίο – μετατρέποντάς το σε γκρίζα, χωρίς σύνορα, «ελεύθερη ζώνη».
Οι επαναλαμβανόμενες αναφορές του Γ. Κατρούγκαλου στην αναγνώριση των «δικαιωμάτων της Τουρκίας στη Ν.Α. Μεσόγειο σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο» ανοίγει ολόπλευρα το δρόμο όχι μόνο στον αποκλεισμό της επιρροής του Καστελόριζου στο καθορισμό της ΑΟΖ της χώρας, αλλά και στη νομιμοποίηση της τουρκικής απαίτησης ότι συνολικά τα νησιά, άρα και η Κρήτη, δεν μπορούν να συνυπολογιστούν στο καθορισμό της ΑΟΖ της Ν.Α. Μεσογείου.
Οι αμερικανικές απαιτήσεις για «δίκαιη μοιρασιά» σε Αιγαίο και Κύπρο έχουν, από ό,τι φαίνεται, υιοθετηθεί πλήρως από την ελληνική κυβέρνηση, ανοίγοντας το ασκό του Αιόλου σε επικίνδυνες και επώδυνες διευθετήσεις ακόμα και για αυτή την εδαφική ακεραιότητα της χώρας.
* Ο Σπύρος Παναγιώτου είναι υποψήφιος δήμαρχος Γαλατσίου με την δημοτική κίνηση «Γαλάτσι ο Τόπος μου»
