Κατατέθηκε στη Βουλή το Προσχέδιο Κρατικού Προϋπολογισμού 2022. Το προσχέδιο μας προετοιμάζει για την «επιστροφή στην κανονικότητα» με μείωση του λαϊκού εισοδήματος αύξηση της έμμεσης φορολογίας, δωράκια στην οικονομική ελίτ και μείωση της κοινωνικής πρόνοιας.
Με βάση τα μεγέθη του προσχεδίου και τις αναλύσεις που βλέπουν το φως της δημοσιότητα δημιουργούνται –αδικαιολόγητα‒ εντυπώσεις για τρομερές επιδόσεις της ελληνικής οικονομίας. Η πραγματικότητα καταγράφει ότι, ακόμα και με το καλό σενάριο της κυβέρνησης, στο τέλος του 2022 η οικονομία θα βρίσκεται στο επίπεδο που ήταν το 2019 αλλά από άποψη εισοδημάτων για το λαό θα βρίσκεται πολύ χαμηλότερα, με ταυτόχρονα αυξημένες δραματικά τις δαπάνες διαβίωσης λόγω πληθωρισμού και ανατιμήσεων σε βασικά είδη. Πρακτικά δηλαδή η αναδιανομή σε βάρος του λαού που ξεκίνησε το 2010 με τα μνημόνια συνεχίζεται με την εποχή της πανδημίας. Θα ακολουθήσει στη συνέχεια, από το 2023, η διαδικασία των αναγκαστικών πλεονασμάτων δηλαδή εφαρμογή των μνημονιακών πολιτικών με ότι αυτά συνεπάγονται για τα λαϊκά εισοδήματα.
Ορισμένα σχόλια
Παραδοχές: Ενώ βρισκόμαστε σε ένα κυκεώνα αύξησης του ενεργειακού κόστους η βασική παραδοχή για το κόστος πετρελαίου είναι 68,3 δολάρια το βαρέλι όταν αυτές τις μέρες κινείται στο διάστημα 81-83 δολάρια και οι προβλέψεις κάνουν λόγο για 90 ή και 100 δολάρια μέχρι το τέλος του χρόνου. Για να βρεθεί από τα τρέχοντα επίπεδα σε μέσο κόστος για όλο το 2022 στα 68,3 δολάρια σημαίνει ότι οι τιμές θα υποχωρήσουν σημαντικά. Όμως μια τέτοια εξέλιξη συνδέεται με μεγάλη μείωση των προσδοκιών για την παγκόσμια ανάπτυξη, η οποία εκτιμάται σε 4,9% το 2022, που αν επαληθευθεί σημαίνει ότι αμφισβητούνται όλα τα μεγέθη του προσχεδίου προϋπολογισμού.
Επενδύσεις: Το προσχέδιο προβλέπει σημαντική αύξηση, 11,1% το 2021 και 23,4% το 2022. Η αύξηση των επενδύσεων στηρίζεται στις επιδοτήσεις 10,3 δισ. ευρώ το 2022 από το Ταμείο Ανάκαμψης. Φυσικά το πόσο θα συμβάλλουν αυτές οι επενδύσεις στην πραγματική ανάπτυξη ‒κυρίως στη δίκαιη κατανομής της‒ είναι γνωστό από την εμπειρία των προηγούμενων «αναπτυξιακών» χρηματοδοτήσεων…
Φόροι: Στο προσχέδιο προβλέπεται αύξηση των φόρων κατά 4,1 δισ. ευρώ εκ των οποίων 2,2 δισ. προέρχονται από έμμεσους φόρους (φόροι στην κατανάλωση). Τα μεγέθη αυτά καταδεικνύουν την περαιτέρω μείωση των λαϊκών εισοδημάτων μέσω της φορολογίας. Ειδικά στην περίπτωση των έμμεσων φόρων η αύξησή τους είναι 8,4% ενώ η προβλεπόμενη αύξηση της ιδιωτικής κατανάλωσης είναι 2,9%. Πρακτικά έτσι καταδεικνύεται ότι το 2022 προβλέπεται μεγάλη και μόνιμη αύξηση στις τιμές.
Το προσχέδιο προβλέπει σημαντική αύξηση στα φορολογικά έσοδα από τις επιχειρήσεις. Η αύξηση είναι 1,2 δισ. ευρώ ή 53,1% συγκριτικά με το 2021. Όμως οι προβλέψεις αυτές έχουν την ίδια «αξιοπιστία» με τις αντίστοιχες περυσινές. Τότε (Οκτώβριος 2020) προβλεπόταν επίσης μεγάλη αύξηση φόρων νομικών προσώπων (27%) για το 2021. Τελικά οι εισπραχθέντες φόροι ήταν μικρότεροι κατά 6,1% ακόμα και από τους αντίστοιχους του 2020.
Με τον προϋπολογισμό του 2022 υλοποιούνται μια σειρά από «δωράκια» της κυβέρνησης προς το μεγάλο κεφάλαιο. Ειδικότερα: α) μείωση του φορολογικού συντελεστή στα επιχειρηματικά κέρδη από 24% σε 22%, που αντιστοιχεί σε 183 εκ. ευρώ. Έχει προηγθεί η μείωση από 28% σε 24% το 2020, β) μείωση κατά 50% στο φόρο συγκέντρωσης κεφαλαίου που αντιστοιχεί σε 38 εκατ. ευρώ, γ) φορολογικά κίνητρα για τις «πράσινες» επιχειρήσεις, ενέργεια κ.α. (20 εκατ.), δ) κίνητρα για συγχωνεύσεις με επιπλέον εκπτώσεις στο φόρο εισοδήματος, και ε) μείωση των ασφαλιστικών εισφορών κατά τρεις ποσοστιαίες μονάδες, που αφορά κύρια κύρια τις επιχειρήσεις και αντιστοιχούν σε 816 εκατ. ευρώ.
Με αυτά τα δεδομένα όσον αφορά τις μειώσεις φόρων των μεγάλων επιχειρήσεων φαίνεται πως από 4-4,5 δισ. ευρώ φορολογικά έσοδα την περίοδο των μνημονίων 2017-2019 έγιναν μόλις 2,6 δισ. ευρώ το 2020 και 2,3 δισ. ευρώ το 2021.
Κοινωνική πολιτική: Προβλέπεται δραστική μείωση των σχετικών δαπανών. Οι κοινωνικές παροχές θα αυξηθούν ελάχιστα, από 36,1 δισ. ευρώ σε 36,4 δισ. δηλαδή κατά 0,8% όταν το ΑΕΠ θα αυξηθεί κατά 4,5%. Μειώνονται τα μέτρα στήριξης λόγω πανδημίας από 16,7 δισ. ευρώ το 2021 σε 2,9 δισ. το 2022!
Δημόσιο χρέος: Το χρέος συνεχίζει να ανεβαίνει στα 350 δισ. ευρώ το 2021 (197,9% του ΑΕΠ) και τα 355 δισ. το 2022 (190,4% του ΑΕΠ). Συνεπώς στα τρία χρόνια που η κυβέρνηση θεωρεί ότι έχουμε επιστρέψει «κανονικότητα» το δημόσιο χρέος θα έχει αυξηθεί (συγκριτικά με το 2019) σε απόλυτο ύψος κατά 24 δισ. ευρώ και ποσοστιαία στο ΑΕΠ κατά δέκα μονάδες. Για την εξυπηρέτησή του πληρώνουμε τόκους 5,6 δισ. ευρώ που αντιστοιχούν στο 3% του ΑΕΠ που θα αυξηθούν δραστικά από το 2023 και μετά.
