Δεν είναι διόλου τυχαίο που τα συστημικά κόμματα (αλλά και τα υπόλοιπα…) σιωπούν γύρω από το κρίσιμο θέμα του γεωπολιτικού αναδασμού στην Ανατολική Μεσόγειο και τις επιδιώξεις του τουρκικού επεκτατισμού, που στρέφονται ευθέως ενάντια στην εδαφική ακεραιότητα και τα κυριαρχικά δικαιώματα της χώρας μας. Φαίνεται παράδοξο αλλά, ενώ κορυφώνονται οι μεθοδεύσεις για λύσεις «πακέτο» μετά τις εκλογές και στις δύο χώρες, το ζήτημα έχει τεθεί εκτός προεκλογικής ατζέντας. Είναι βολικότερες οι αναφορές σε θέματα τύπου Καϊλή ή Γεωργούλη, και ένας διαξιφισμός ανάμεσα στα κόμματα για το ποιος είναι ο καλύτερος διαχειριστής της «πολυκατοικίας». Μόνο που το «οίκημα» αυτό, τόσο σε ό,τι αφορά τίτλους ιδιοκτησίας (και κυριαρχίας) όσο και σε ό,τι αφορά όρους διαχείρισης, βρίσκεται υπό διεθνή εποπτεία, όπως καθόρισαν οι μνημονιακές συμβάσεις – κι ας ομνύουν η Ν.Δ., ο ΣΥΡΙΖΑ και το ΠΑΣΟΚ ότι έχουμε περάσει σε άλλη εποχή, κι ότι όλα είναι ανθηρά, φτάνει να ξαναπάρουν εντολή διαχείρισης και διεκπεραίωσης. Φυσικά εντός των πλαισίων που ορίζει το νέο καθεστώς ημιαποικίας…
Προχώρημα των διευθετήσεων
Όλοι γνωρίζουν καλά ότι ο αμερικανικός παράγοντας έχει καταστήσει σαφές –και η επίσκεψη Μπλίνκεν το διαμήνυσε εμφατικά– πως η «διευθέτηση» των ελληνοτουρκικών σχέσεων περνά μέσα από:
α) την κατοχύρωση όλων των ντε φάκτο βημάτων που έχει ήδη πραγματοποιήσει η Τουρκία (από τα κατεχόμενα στην Κύπρο, το τουρκολιβυκό μνημόνιο και το casus belli για τα 12 μίλια, μέχρι την κατοχύρωση στην Ε.Ε. του «εμπορικού» σήματος «Turkaegean»), και
β) την προώθηση νέων διεκδικήσεων που αφορούν την κυριαρχία σε ελληνικά νησιά, το μοίρασμα του Αιγαίου στη μέση, την αποστρατιωτικοποίηση των νησιών, τη «συνεκμετάλλευση» των ενεργειακών πόρων, την αναγνώριση τουρκικής μειονότητας σε Δωδεκάνησα, τη δημιουργία ειδικού καθεστώτος στην Θράκη κ.ο.κ.
Τα ρεπορτάζ των ΜΜΕ κάνουν λόγο για «έρωτα» και περίοδο «μέλιτος» ανάμεσα στις δύο χώρες, για μορατόριουμ τουλάχιστον μέχρι το Σεπτέμβριο, ενώ οι αρμόδιοι με λιτές δηλώσεις αναφέρονται αραιά και πού στο ζήτημα με αρκετή ασάφεια (ή μάλλον με καθαρότητα όσον αφορά τις προσθέσεις και την ουσιαστική αποδοχή ότι πάμε για πιο συνολικές διευθετήσεις). Αν συνυπολογίσει κανείς και τα ταξίδια του ΥΠΕΞ και την ένταση των επαφών και συνομιλιών, όλα δείχνουν ότι το σκηνικό στήνεται πυρετωδώς.
Βέβαια η Τουρκία δεν έχει υποχωρήσει ούτε ίντσα από τις επεκτατικές της βλέψεις για ηγεμονικό ρόλο στην Αν. Μεσόγειο, και νοιώθει τα χαϊδέματα των Ευρωπαίων (κυρίως Γερμανών και Άγγλων, που ακολουθούν προκλητική φιλοτουρκική πολιτική) και των ΗΠΑ, που κάνουν τα πάντα ώστε η Τουρκία να κρατηθεί στο ΝΑΤΟϊκό μαντρί και να μην εξοκείλει προς το Ευρασιατικό μπλοκ. Οι ΗΠΑ επείγονται να κυριαρχήσουν στον ενεργειακό τομέα στην περιοχή, εντείνουν τη στρατιωτική τους παρουσία σε ολόκληρη τη Μεσόγειο και προωθούν σχεδιασμούς που κατοχυρώνουν τις στρατηγικές τους επιδιώξεις. Ευρωπαίοι και Αμερικανοί παράγοντες θεωρούν την Ελλάδα και το πολιτικό της σύστημα του χεριού τους, οπότε ρίχνουν το βάρος τους στον εξευμενισμό της άλλης πλευράς. Τώρα είναι η ώρα του φλερτ, του έρωτα, της καλής γειτονίας, της «συνεκμετάλλευσης», του διαλόγου, των συμφωνιών, των λύσεων-πακέτο…
Αφωνία των κομμάτων
Τα βασικά κόμματα στην Ελλάδα είναι ήδη ενημερωμένα για τις διεργασίες, και γι’ αυτό διάφορες δηλώσεις γίνονται ώστε να λειανθεί το έδαφος για αποδοχή σημαντικών ελληνικών παραχωρήσεων στη νέα μοιρασιά που προωθείται στην περιοχή. Η αφωνία αφορά τη συνεννόηση ανάμεσα στα κόμματα για να μην θιγεί το ζήτημα κατά την προεκλογική αντιπαράθεση, καθώς όλοι γνωρίζουν πως μετά τις εκλογές θα δρομολογηθούν εξελίξεις που θα αφορούν τη «συνεκμετάλλευση» και ευρύτερες συμφωνίες παραχωρήσεων υπέρ της Τουρκίας. Αυτές θα παρουσιαστούν ως μεγάλη επιτυχία, ως πρότυπο καλής γειτονίας και εγγύηση ηρεμίας για μεγάλο χρονικό διάστημα, ενώ θα ζητηθεί, όπως υπονοείται, η διαμεσολάβηση και η εγγύηση «τρίτων μερών». Επίσης πρέπει να τονιστεί ότι η πλήρης ευθυγράμμιση με τις απαιτήσεις ΗΠΑ-ΝΑΤΟ μετά την έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία, μια ευθυγράμμιση άνευ όρων και ορίων, οδήγησε στο να χαθούν κι άλλο βαθμοί αυτονομίας, ή και πρωτοβουλίες που μπορούσε και έπρεπε να αναλάβει και να προωθήσει η ελληνική εξωτερική πολιτική – αν βέβαια είχε σαν γνώμονα τα εθνικά συμφέροντα και την υπόσταση της χώρας… Όμως ακόμα και γύρω από αυτό το ζήτημα προεκλογικά υπάρχει σιωπή.
Κάτι ακόμη: όπως αναφέρει άρθρο της Καθημερινής («Μορατόριουμ επισκέψεων και δηλώσεων μέχρι τις κάλπες», 19/4/2023), για πρώτη φορά έπειτα από αρκετά χρόνια, την περίοδο του Πάσχα δεν έγιναν επισκέψεις πολιτικών στελεχών σε ακριτικά νησιά με σκοπό τη συνάντηση και φωτογράφιση με αξιωματικούς και στρατιώτες. Το ίδιο άρθρο σημειώνει πως τον Μάρτιο και τον Απρίλιο ακυρώθηκαν δύο ασκήσεις του ελληνικού Πολεμικού Ναυτικού, ενώ και οι Τούρκοι προχώρησαν στη ματαίωση ναυτικών γυμνασίων. Εξάλλου η Αθήνα ανέστειλε για τη θερινή περίοδο (μέχρι, δηλαδή, τα μέσα Σεπτεμβρίου) τη χρήση των τριών νόμιμων πεδίων βολής που διαθέτει στο Αιγαίο. Επιπλέον, αποφάσισε να κλείσει το στρατόπεδο πολιτικών προσφύγων στο Λαύριο, ενδίδοντας στο σχετικό πάγιο αίτημα της Άγκυρας, που θεωρεί ότι εκεί εκπαιδεύονται «Κούρδοι τρομοκράτες». Έρωτας είναι αυτός, όχι αστεία…
«Πρέσπες του Αιγαίου» και Χάγη
Ας δούμε ορισμένες πρόσφατες δηλώσεις που προαναγγέλλουν το πλαίσιο που ήδη έχουν αποδεχθεί η ελληνική κυβέρνηση και τα πολιτικά κόμματα:
- Ο Κ. Μητσοτάκης στις 13/4 δήλωσε στα Παραπολιτικά: «Στο Δικαστήριο της Χάγης με την Τουρκία θα πάμε μόνο για την οριοθέτηση των θαλάσσιων ζωνών στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο». Δηλαδή ανέτρεψε την πάγια ελληνική θέση ότι η μόνη διαφορά μας με την Τουρκία αφορά τον καθορισμό της νησιωτικής υφαλοκρηπίδας, και τίποτε άλλο.
- Ο κ. Δένδιας διαβεβαίωσε ότι «αμέσως μετά τις εκλογές και στις δύο χώρες, θα μας δώσει ο Θεός την ευκαιρία να μπορέσουμε από την αρχή να δούμε ό,τι μας χωρίζει και να αναδείξουμε αυτό που είναι πολύ πιο σημαντικό, αυτό που μπορεί να μας ενώσει», για να καταλήξει με το εκπληκτικό «είναι κρίμα να μην επιτρέψουμε στις κυβερνήσεις που θα προέλθουν από τις εκλογές να ξεκινήσουν από το εξαιρετικό σημείο που βρισκόμαστε τώρα»!
- Ο Νίκος Αλιβιζάτος, σε άρθρο του στην Καθημερινή («Τι κυβέρνηση προσδοκούμε;», 2/4/2023) το πήγε ακόμη πιο μακριά: «Το μεσοδιάστημα που θα μεσολαβήσει έως την πιθανή επάνοδο στην πεπατημένη των μονοκομματικών κυβερνήσεων, μήπως προσφέρεται για να ληφθούν από την κυβέρνηση συνασπισμού που θα σχηματιστεί μετά τις 2 Ιουλίου κάποιες αποφάσεις που κανένα από τα δύο μεγάλα κόμματα δεν μπορεί, υπό τις σημερινές τουλάχιστον συνθήκες, να πάρει από μόνο του; […] Μήπως είναι ιδανική περίοδος για έναν φιλόδοξο επανακαθορισμό των ελληνοτουρκικών σχέσεων, για μια “Συμφωνία του Αιγαίου” στον δρόμο που χάραξαν Ελευθέριος Βενιζέλος και Κεμάλ Ατατούρκ το 1930;»! Ο ίδιος μάλιστα εύχεται «η νέα κυβέρνηση να μην είναι απλώς συμμαχική, αλλά όσο το δυνατόν “οικουμενικότερη”», και καταλήγει με το ερώτημα: «Θα τολμήσουν άραγε τα τρία τουλάχιστον μεγάλα κόμματα να κάνουν το αποφασιστικό βήμα;»…
- Πρόσφατες δηλώσεις του Ν. Φίλη (υποτίθεται υπερασπιστή της αριστερής φυσιογνωμίας του ΣΥΡΙΖΑ) για το θέμα: «Ακούω, διαβάζω για τον κ. Δένδια, πως δημιουργείται μια δυνατότητα απομάκρυνσης από την ένταση με τους Τούρκους, και αυτό είναι θετικό στοιχείο. […] Πιστεύω πως πρέπει να χαραχτεί μια καινούρια πολιτική, που την έχει προτείνει ο ΣΥΡΙΖΑ, στο πρότυπο της Συμφωνίας των Πρεσπών, πολιτική αλληλεγγύης, συνεννόησης ανάμεσα στις χώρες της περιοχής, με τις ιδιομορφίες που έχει η Τουρκία. Μια συνεννόηση που θα καταλήξει στο Δικαστήριο της Χάγης». Τα σχόλια περιττεύουν.
- Η Ντόρα Μπακογιάννη, που έχει διατελέσει υπουργός Εξωτερικών και γνωρίζει όλους τους σχεδιασμούς, δηλώνει ότι πρέπει να υπάρξει διάλογος με την Τουρκία στη βάση του διεθνούς δικαίου, αλλά προσθέτει: «Πρέπει να παρουσιάσουμε όμως στον κόσμο όλη την εικόνα. Να ξέρει ότι η Τουρκία έχει ακρογιαλιές πολλών χιλιομέτρων, και έχει και δικαίωμα στο Αιγαίο»…
Το «μασάζ» καλά κρατεί, παρόλο που βρισκόμαστε σε προεκλογική περίοδο. Η Πόπη Τσαπανίδου, εκπρόσωπος Τύπου του ΣΥΡΙΖΑ, στα τέλη Ιανουαρίου είχε δηλώσει: «Εδώ δεν μιλάμε να συγκρίνουμε δύο κόμματα, γιατί δεν έχουμε καμία διαφορά μεταξύ μας, κυρίως σε τέτοια σοβαρά ζητήματα, όπως τα θέματα δημοκρατίας». Για να συμπληρώσει η Ντόρα Μπακογιάννη: «Και εδώ πρέπει να πω ότι μπορεί να λένε ό,τι λένε στον ΣΥΡΙΖΑ(…), επί της ουσίας όμως, όταν κάνεις κουβέντα μαζί τους, επί των στρατηγικών επιλογών της χώρας δεν υπάρχουν διαφορές». Ο δε Ευάγγελος Αποστολάκης, πρώην υπουργός Άμυνας, όταν ρωτήθηκε αν βλέπει κυβέρνηση συνεργασίας Ν.Δ.-ΣΥΡΙΖΑ, απάντησε: «Αν το καλό του τόπου λέει ότι αυτό πρέπει να γίνει, και οι πολιτικοί αρχηγοί το αποφασίσουν και το συμφωνήσουν, γιατί να μην γίνει; Δεν υπάρχει τίποτα που δεν γίνεται. Θεωρώ ότι τα πάντα είναι πιθανά». Τέλος, πρόσφατα ο κ. Αντώναρος, υποψήφιος βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ και πρώην κυβερνητικός εκπρόσωπος επί Ν.Δ., δηλώνει ότι το πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ μοιάζει πολύ με το πρόγραμμα που είχε ο Καραμανλής όταν κυβερνούσε, κι ότι ο ΣΥΡΙΖΑ έχει πάψει να είναι αριστερό κόμμα, είναι κάτι άλλο.
Θα μοιραστούν την ευθύνη της μειοδοσίας
Με άλλα λόγια, τα τρία συστημικά κόμματα μοιάζουν «σαν έτοιμα από καιρό», σαν καλά ενημερωμένα για το τι ζητιέται, και δείχνουν μέγιστη προθυμία να ανταποκριθούν. Οι Πρέσπες του Αιγαίου και η προσφυγή στη Χάγη, με δυσμενέστατους όρους για τη χώρα μας, είναι στην ημερήσια διάταξη *. Με οποιοδήποτε σχήμα κυβέρνησης προκύψει από τις εκλογές (σε έναν ή δύο γύρους), ακόμα και αν προκύψει μια κυβέρνηση «ειδικού σκοπού» έστω βραχύβιας διάρκειας, θα «μοιραστούν» την ευθύνη της μειοδοσίας.
Ας μην έχουμε την παραμικρή αμφιβολία: με τις «Πρέσπες του Αιγαίου» κι ό,τι αυτές σηματοδοτούν, ανοίγεται μια νέα περίοδος ανάλογη με την περιπέτεια του Κυπριακού εδώ και 63 χρόνια (από τη στιγμή της ανακήρυξης της ανεξαρτησίας, έστω κολοβής, το 1963 μέχρι τις μέρες μας). Πολλαπλά επεισόδια, σχέδια διαμελισμού και διχοτόμησης, ΝΑΤΟποίησης του νησιού, κατοχή του βόρειου τμήματος από την Τουρκία, σχέδια Ανάν και παραλλαγές τους, και τόσα άλλες ανοικτές πληγές. Κάτι ανάλογο θα ανοίξει στην ευρύτερη περιοχή με τον γεωπολιτικό αναδασμό που είναι σε εξέλιξη και την επιχείρηση «Πρέσπες του Αιγαίου». Ο τουρκικός επεκτατισμός και οι Μεγάλες Δυνάμεις μαγειρεύουν «λύσεις» και συμφωνίες οι οποίες έρχονται σε ευθεία αντίθεση με κυριαρχικά δικαιώματα της Ελλάδας, και ίσως οδηγήσουν σε μεγάλες περιπέτειες για την ίδια της την υπόσταση.
Γιατί λοιπόν η εκκωφαντική σιωπή για το ζήτημα αυτό κατά την προεκλογική περίοδο; Δεν είναι ένα σημάδι συνενοχής και αποδοχής των μεθοδεύσεων, της ευθυγράμμισης για την επίτευξη ενός «αξιοπρεπούς συμβιβασμού» υποτέλειας και παραχωρήσεων; Και ενώ βοά η μεθόδευση και ο χρόνος προώθησης τέτοιων συμφωνιών, γιατί το ζήτημα απουσιάζει από τις προτεραιότητες όλων των κομμάτων; Προσοχή: όχι μόνο των συστημικών, αλλά και όσων συναπαρτίζουν το υπάρχον πολιτικό σύστημα και έχουν μια κοινοβουλευτική παρουσία…
Οι θέσεις ΣΥΡΙΖΑ, ΜέΡΑ25 και ΚΚΕ
- Το βασικό σύνθημα του ΣΥΡΙΖΑ «Μητσοτάκης ή Αλλαγή» δεν φωτίζει διόλου επί του συγκεκριμένου ζητήματος. Η «αλλαγή» (αν προκύψει), δηλαδή ένα κυβερνητικό σχήμα ΣΥΡΙΖΑ-ΠΑΣΟΚ συν την ανοχή ή στήριξη του ΜέΡΑ25, τι θα κάνει στο ζήτημα αυτό; Πόσο διαφορετική στάση θα τηρήσει; Ακόμα και το σχήμα «Πρέσπες του Αιγαίου» φέρει το στίγμα της ανεπίτρεπτης συμφωνίας που ψήφισε ο ΣΥΡΙΖΑ, ο οποίος πανηγυρίζει ακόμα για την αναγνώριση «μακεδονικής» εθνότητας και γλώσσας! Ακόμα χειρότερα: σήμερα κι αυτή η απαράδεκτη συμφωνία παραβιάζεται κατάφωρα, αλλά κανείς δεν λέει κουβέντα. Πόσο μάλλον ο ΣΥΡΙΖΑ, που έβαλε τις βάσεις για την επέκταση των αμερικανικών στρατιωτικών εγκαταστάσεων στην Αλεξανδρούπολη, στη Σούδα και την Λάρισα, απέλασε Ρώσους διπλωμάτες, και στηρίζει όλη την ευρωατλαντική αντιρωσική πολιτική…
- Το ΜέΡΑ25, ενώ αρέσκεται να ονοματίζει τους εγχώριους ολιγάρχες, δεν λέει κουβέντα για την αποστρατιωτικοποίηση των νησιών (λες και δεν είναι αξίωση της Τουρκίας και όρος του ΝΑΤΟ). Μιλά γενικόλογα για μια διεθνή διάσκεψη των χωρών της Μεσογείου και προβάλλει έναν κούφιο διεθνισμό με το τρίπτυχο «όχι εξορύξεις, όχι εξοπλισμοί, όχι θητεία – επαγγελματικός στρατός».
- Ούτε το ΚΚΕ ανεβάζει το θέμα, που λείπει εντυπωσιακά από όλο το προεκλογικό υλικό του. Προτιμά να εκτιμά πως βασικό ρόλο έχει ο ανταγωνισμός ανάμεσα στις δύο άρχουσες τάξεις, Ελλάδας και Τουρκίας, υπό τον μανδύα του ΝΑΤΟ. Στην προκήρυξη με τίτλο «Δυνατό ΚΚΕ, για να είναι δυνατός ο λαός» κατηγορεί τα τρία συστημικά κόμματα ότι είναι δεσμευμένα σε 7 άξονες:
1. Στα συμφέροντα των funds και των τραπεζών.
2. Στα πολεμικά ιμπεριαλιστικά σχέδια της Ε.Ε., του ΝΑΤΟ, των ΗΠΑ στον ανταγωνισμό τους με τη Ρωσία.
3. Στους στόχους των επιχειρηματικών ομίλων για νέα και μεγάλα κέρδη σε βάρος των εργαζομένων.
4.Στους αντιασφαλιστικούς νόμους που έχουν ψηφίσει.
5. Στην πολιτική της Ε.Ε. για «απελευθέρωση» της ενέργειας και τη δήθεν «πράσινη» ανάπτυξη.
6. Στους στόχους του Ταμείου Ανάκαμψης της Ε.Ε.
7. Στον στόχο του κεφαλαίου, που είναι να πληρώσει πάλι ο λαός τα σπασμένα.
Αναφέραμε αναλυτικά τα σημεία για να δείξουμε πόσο λείπει η όποια αναφορά σε ένα κεντρικό ζήτημα για το οποίο μεριμνούν τόσο πολύ οι ιμπεριαλιστές και η επεκτατική Τουρκία, τώρα, εδώ, και με έμφαση. Απλή παράλειψη σε μια κεντρική προκήρυξη, ή συγκεκριμένη πολιτική άλλων προτεραιοτήτων και συστηματικής υποβάθμισης του θέματος;**
***
Η σημασία και η έμφαση σε αυτό το ζήτημα δεν είναι «εθνικισμός». Αποτελεί πατριωτικό (και αντιιμπεριαλιστικό) καθήκον, εντάσσεται σε μια στρατηγική διεξόδου της χώρας, απόκτησης βαθμών κυριαρχίας, άρνησης της αποικιοποίησής της, του διαμελισμού και της συρρίκνωσής της, άρνησης της μετατροπής της σε ένα «κόμβο», σε έναν «χώρο», σε ένα «πεδίο βολής», σε ένα ορμητήριο. Αποτελεί έναν όρο για να σταθεί και η κοινωνία όρθια.
Η παρασιώπηση αυτού του κομβικού και πολύ σοβαρού ζητήματος (που είναι κεντρική επιδίωξη και πολιτική των ελίτ και των πατρώνων τους) είναι λόγος για να σκεφθεί κανείς σοβαρά αν πρέπει να ενισχύσει κόμματα και ψηφοδέλτια που το παραβλέπουν κραυγαλέα, που δεν λένε κουβέντα, που το χαρίζουν σε άλλες δυνάμεις – ενώ μιλάνε πολύ για «αλλαγή», «ρήξη», «ανυπακοή», «μόνοι τους κι όλοι μας», «μόνο ο λαός σώζει τον λαό», «ύστερα θα λογαριαστούμε»… χωρίς να αντιλαμβάνονται πόσο είναι αναγκαίο ένα κίνημα που να συνδέει τα εθνικά με τα κοινωνικά ζητήματα, ένα πολιτικό κίνημα διεξόδου και υπόστασης της χώρας μας, η οποία οδηγείται για άλεσμα σε μυλόπετρες διεθνών γεωπολιτικών και επεκτατικών βλέψεων. Δεν πρόκειται για ένα «λαθάκι». Αφορά τη συνολική υπόσταση της χώρας και της κοινωνίας!
* Για το θέμα των «Πρεσπών του Αιγαίου», βλ. στο You Tube τη διαφωτιστική συνομιλία του Ρούντι Ρινάλντι με τον δημοσιογράφο Άρη Λαμπρόπουλο με θέμα «Ιφιγένεια το Αιγαίο;» στα πλαίσια της εκπομπής «Στην αιχμή του δόρατος»
** Για μια πιο λεπτομερειακή κριτική στις θέσεις της αριστεράς για τον τουρκικό επεκτατισμό, βλ. το άρθρο «Ο τουρκικός επεκτατισμός και η ελληνική ποικίλη αριστερά» (σε δύο συνέχειες: φύλλα 597 και 598).
