Ακριβώς δεκαεφτά χρόνια πριν, εκλεγόταν για πρώτη φορά πρόεδρος της Βενεζουέλας ο Ούγκο Τσάβες – ένα γεγονός που θεωρείται η «επίσημη» έναρξη μιας διαδικασίας που χρωμάτισε ολόκληρη τη Λατινική Αμερική. Μέσα από αυθεντικά λαϊκά και κοινωνικά κινήματα, με τους αγώνες δεκάδων εκατομμυρίων ανθρώπων, άλλαξαν οι συσχετισμοί και αναδείχτηκαν κυβερνήσεις σε μια σειρά χώρες της υποηπείρου που, στον ένα ή τον άλλο βαθμό, έδιωξαν τη σκιά των ΗΠΑ η οποία σκοτείνιαζε σχεδόν όλο τον προηγούμενο αιώνα την περιοχή. Κάποιες από αυτές, με τη Βολιβία και τη Βενεζουέλα στην πρώτη γραμμή, χτύπησαν και την ντόπια ολιγαρχία, και προχώρησαν σε ριζοσπαστικές φιλολαϊκές μεταρρυθμίσεις, βελτιώνοντας εντυπωσιακά το βιοτικό επίπεδο των πολλών και αυξάνοντας τη λαϊκή συμμετοχή στην άσκηση της εξουσίας. Ακόμη, πρωτοστάτησαν στη δημιουργία δομών περιφερειακής ολοκλήρωσης ώστε να αντιμετωπίσουν καλύτερα την πολύπλευρη πίεση της Ουάσιγκτον.
Με… άνωθεν εντολή, ενιαία η αντιπολίτευση
Σήμερα αυτή η διαδικασία φαίνεται να ανακόπτεται. Μ’ αυτήν την έννοια, οι βουλευτικές εκλογές που διεξάγονται αύριο στη Βενεζουέλα είναι κρίσιμες για όλη τη Λατινική Αμερική. Οι αυριανές εκλογές θα έχουν κυριολεκτικά δημοψηφισματικό χαρακτήρα αφού, σε αντίθεση με τις «παραδόσεις» της Λατινικής Αμερικής, όπου σχεδόν πάντα δεκάδες κόμματα διεκδικούν τη λαϊκή ψήφο, εδώ και τρία χρόνια η βενεζουελάνικη αντιπολίτευση παρουσιάζει ένα και μόνο ενιαίο ψηφοδέλτιο. Έτσι και τώρα, στους κόλπους του «ευρύχωρου» MUD (Στρογγυλή Τράπεζα Δημοκρατικής Ενότητας) συσπειρώνονται οι πάντες: από ακροδεξιούς και δεξιούς μέχρι κεντροαριστερούς και… «αριστεριστές», χάρη στην ανοιχτοχέρα «ενθάρρυνση» από τις ΗΠΑ και την ολιγαρχία… Απέναντί του βρίσκεται το PSUV (Ενιαίο Σοσιαλιστικό Κόμμα Βενεζουέλας) του προέδρου Μαδούρο, που διαδέχθηκε τον Τσάβες, και οι δημοσκοπήσεις του δίνουν μόλις 25% έναντι υπερδιπλάσιου ποσοστού για το MUD. Βέβαια τα ιδιωτικά ινστιτούτα δημοσκοπήσεων δεν είναι πολύ αθώα, αφού και στο παρελθόν έχουν κάνει τέτοιες «προβλέψεις», για να διαψευστούν στις κάλπες.
Ανοιχτή επέμβαση της Δύσης
Επιπλέον, οι δυτικές χώρες παρεμβαίνουν ανοιχτά πλέον στην εκλογική διαδικασία, όχι μόνο καθοδηγώντας αλλά και χρηματοδοτώντας την αντιπολίτευση. Πέρα από τις ΗΠΑ, αυτή την εβδομάδα η Ισπανία, η Βρετανία και το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο απηύθυναν «ανοιχτή επιστολή» στον πρόεδρο Μαδούρο, όπου αμφισβητούν εκ των προτέρων την εγκυρότητα του εκλογικού αποτελέσματος και «ανησυχούν» για τη δημοκρατία στη Βενεζουέλα! Ακόμη κι αν αγνοήσουμε την απύθμενη υποκρισία και την επιλεκτική ευαισθησία των Δυτικών, παραμένει το γεγονός ότι η Μπολιβαριανή Δημοκρατία της Βενεζουέλας διαθέτει ένα από τα πιο αξιόπιστα συστήματα ψηφοφορίας σε διεθνές επίπεδο, όπως βεβαιώνει και το υπεράνω υποψίας διεθνές εκλογικό παρατηρητήριο που έχει ιδρύσει ο πρώην πρόεδρος των ΗΠΑ Τζίμι Κάρτερ. Αυτού του είδους οι διεθνείς παρεμβάσεις στην πραγματικότητα στοχεύουν στην υποδαύλιση της προεκλογικής όξυνσης και, σε περίπτωση ήττας των εκλεκτών τους, στη μη αναγνώριση του αποτελέσματος, στη βίαιη αποσταθεροποίηση της χώρας, ακόμη και στη δικαιολόγηση ενός πραξικοπήματος – όπως ήδη συνέβη στο παρελθόν.
Οι «ούτε-ούτε»
Η αυριανή μάχη θα είναι λοιπόν η πιο δύσκολη, και επιπλέον θα διεξαχθεί σε κλίμα δυσαρέσκειας λαϊκών στρωμάτων που μέχρι πρόσφατα υποστήριζαν με ενθουσιασμό το «στρατόπεδο του Τσάβες». Δυσαρέσκεια η οποία εν πολλοίς οφείλεται στα προβλήματα που προκαλούνται εξαιτίας της κατάρρευσης των τιμών του πετρελαίου, που στέρησε από την κυβέρνηση της Βενεζουέλας τεράστια έσοδα τα οποία επένδυε στην υγεία, την παιδεία, τη διατροφή και τα κοινωνικά προγράμματα. Αυτό, σε συνδυασμό με τη μαύρη αγορά που διευρύνεται, τον πληθωρισμό που καλπάζει και τις ατέλειωτες ουρές στα πιο δημοφιλή καταστήματα (αυτά που πωλούν δεκάδες βασικά αγαθά σε πολύ χαμηλές τιμές, τις οποίες καθορίζει το κράτος), έχει γεννήσει και ένα νέο πολιτικό στρατόπεδο: τους «ούτε-ούτε»! Δηλαδή αυτούς που είναι δυσαρεστημένοι με την κυβέρνηση του PSUV, αλλά αρνούνται να υποστηρίξουν την αντιπολίτευση «των γιάνκηδων και των πλούσιων». Είναι πιθανό η, απρόβλεπτη μέχρι τώρα, συμπεριφορά που θα έχει αύριο αυτή ακριβώς η νέα κατηγορία να κρίνει το αποτέλεσμα των κρισιμότερων και πλέον αμφίρροπων εκλογών στη σύγχρονη ιστορία της Βενεζουέλας!
Γ.Α.
