Διαδρομή 1η / 22 Απριλίου 2017 / [email protected]
Γράφουν: Κωνσταντίνος Λαμπράκης, Αντωνία Στεφανάτου, Τζένη Λιαλιούτη, Γιώργος Αλεξάτος, Λεωνίδας Καλλιβρετάκης
Επιμέλεια ενθέτου: Κωνσταντίνος Λαμπράκης, Γιώργος Παπαϊωάννου
Μισός αιώνας συμπληρώθηκε από το στρατιωτικό πραξικόπημα των συνταγματαρχών. Το κορυφαίο αυτό συμβάν της μεταπολεμικής ιστορίας της χώρας, έβαλε τη σφραγίδα του στον τρόπο και τις ιδιαιτερότητες με τις οποίες η Ελλάδα πορεύτηκε μετά τα μισά της δεκαετίας του 60, σε σχέση με τις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες.
Οι αιτίες που οδήγησαν στην επταετή στρατιωτική δικτατορία, αδιαμφισβήτητα μπορούν να ανιχνευτούν στο προδικτατορικό μετεμφυλιακό καθεστώς. Μια «αναθεωρητική» ματιά φαίνεται να ξεχνά τον ρόλο των ΗΠΑ, στη χούντα του 1967. Ωστόσο, όχι μόνο για έναν μελετητή της ιστορίας, αλλά και για την συλλογική ιστορική μνήμη, αυτός είναι διακριτός. Το πραξικόπημα έρχεται για να βάλει τέλος σε κάθε αμφισβήτηση τόσο του «εσωτερικού» κοινωνικού καθεστώτος, όσο και της γεωπολιτικής θέσης της χώρας, σε μια περίοδο μεγάλων ταραχών στην ευρύτερη περιοχή.
Η χούντα θα επιβάλλει ένα ασφυκτικό καθεστώς σε όλους τους τομείς της χώρας, θα κλείσει βίαια το καπάκι σε μια κοινωνία που βράζει και μαζί κάθε χαραμάδα κοινωνικής και πολιτιστικής άνθισης. Μεγάλο τμήμα του προδικτατορικού πολιτικού κόσμου θα προσπαθήσει να έρθει σε συνεννόηση μαζί της για μια «ομαλή μετάβαση», αλλά η εξέγερση του Πολυτεχνείου θα δρομολογήσει άλλου είδους εξελίξεις, ενώ η οριστική κατάρρευσή της θα έρθει τελικά μετά την προδοσία της Κύπρου.
Στο παρόν ένθετο, συγκεντρώσαμε άρθρα που φωτίζουν ορισμένες πλευρές του Πραξικοπήματος και της Επταετίας. Άρθρα για τα ανοιχτά ιστορικά ερωτήματα, τη σχέση με το προηγούμενο καθεστώς, τον ρόλο του ξένου παράγοντα και μια σειρά επιμέρους πλευρές της περιόδου. Ακόμα, παραθέτουμε μία εκτεταμένη περιδιάβαση στη σχετική βιβλιογραφία, ενδιαφέρουσα για κάθε μελετητή της ιστορίας. Αναμφισβήτητα, δεν αγγίξαμε καν πολλά ακόμα σημαντικότατα ζητήματα, αλλά οι περιορισμοί που θέτει ένα οκτασέλιδο ένθετο είναι δεδομένοι.
Ενημερώνουμε, τέλος, τους αναγνώστες μας ότι στο επόμενο φύλλο, θα υπάρχουν μερικά ακόμα σχετικά άρθρα, μεταξύ των οποίων για τις «Όψεις της χουντικής λογοκρισίας» του σκιτσογράφου Γιάννη Αντωνόπουλου, καθώς και για την «Ιστορία μέσα στην λογοτεχνία» της φιλόλογου Ελένης Μητροσύλη.
Δρομολόγιο πρώτο…
Το ένθετο που κρατάτε στα χέρια σας είναι το πρώτο μιας νέας προσπάθειας του Δρόμου να προσεγγίσει σημαντικά ιστορικά ζητήματα. Από την αρχή του εγχειρήματος, ο Δρόμος ενδιαφέρθηκε για την πλευρά αυτή και για αρκετό καιρό μια καλή και ικανή ομάδα συνεργατών και φίλων δημιούργησε αρκετά ενδιαφέροντα ένθετα («Δρόμοι της Ιστορίας») για μια σειρά θέματα. Όλα τα άρθρα αυτά, μπορείτε να τα βρείτε στην σχετική κατηγορία στην ιστοσελίδα μας. Από τότε, αρκετά ακόμα κείμενα για ιστορικά θέματα δημοσιεύτηκαν στον Δρόμο. Με τα «Δρομολόγια Ιστορίας», θα επιχειρήσουμε ανά τακτά διαστήματα να προσεγγίσουμε ξανά ιστορικά θέματα με τη μορφή ένθετων στην εφημερίδα. Τα «Δρομολόγια Ιστορίας» είναι ανοιχτά και «υπό κατασκευή» και επιθυμούν την συνεργασία με όσους ενδιαφέρονται και ιδιαίτερα με νέους επιστήμονες και ερευνητές της Ιστορίας.
Το πρώτο μας «Δρομολόγιο» με θέμα τα 50 χρόνια από τη δικτατορία του 1967, θα μπορούσε να θεωρηθεί και «πειραματικό», γεγονός που κάνει πολύ σημαντικές τις κριτικές παρατηρήσεις όλων των αναγνωστών μας. Μην διστάσετε να τις στείλετε ηλεκτρονικά στην διεύθυνση [email protected] με την ένδειξη «Για τα Δρομολόγια Ιστορίας».
Η εργατική τάξη και το εργατικό κίνημα στα χρόνια της στρατιωτικής δικτατορίας
