Ο Δρόμος ζήτησε από τη Ματίνα Κατσιβέλη, συνταξιούχο δικαστή και μέλος του Δικτύου Αλληλεγγύης Λέρου, να περιγράψει την κατάσταση που επικρατεί στο νησί.
Ποια είναι σήμερα η κατάσταση στη Λέρο;
Είναι απίστευτο αυτό που ζούμε εδώ και μήνες. Το 2015 πέρασαν από τη Λέρο, ένα νησί των 800 κατοίκων, πάνω από 39.000 άνθρωποι. Μόνο μέσα σε αυτή τη χρονιά στο νησί μας έχουν έρθει πάνω από 8.000 μετανάστες. Αν και οι περισσότεροι έχουν καταγραφεί και διαθέτουν χαρτιά για να προωθηθούν βρίσκονται εγκλωβισμένοι εδώ καθώς έχουν μειωθεί οι θέσεις στα πλοία της γραμμής. Έχει μπει, δηλαδή, πλαφόν στα εισιτήρια και έτσι αν και μπορούν να μεταφερθούν 2.500 άτομα, τελικά, μόλις για 1.000 φεύγουν κάθε φορά. Καταλαβαίνουμε ότι και στον Πειραιά υπάρχει πρόβλημα. Αλλά και στο νησί πόσοι μπορούν να μείνουν όταν κάθε μέρα έρχονται καινούργιες φουρνιές;
Πού φιλοξενούνται στο νησί; Υπάρχουν προβλήματα;
Όπως γνωρίζεται στο νησί άνοιξε ένα hot spot. Δεν είναι έτοιμο βέβαια, άνοιξε τελείως ξαφνικά, δεν μπορεί να επιβιώσει κάποιος εύκολα εκεί, αλλά λειτουργεί στο χώρο του Ψυχιατρείου. Ο χώρος είναι κλειστός με σύρματα. Δεν μπορεί κανείς να βγει έξω. Δεν υπάρχει τίποτα εκεί. Δεν υπάρχουν είδη πρώτης ανάγκης. Τρέχουν οι εθελοντές με ένα βανάκι από την αποθήκη, που είναι στο λιμάνι, για να μεταφέρουν τα στοιχειώδη.
Αν δεν υπήρχαν οι εθελοντές δεν θα γινόταν τίποτα. Δεν μπορούν στο Ψυχιατρείο να εξυπηρετηθούν μωρά και παιδιά που έχουν μεγάλες ανάγκες ούτε οικογένειες και ανάπηροι. Αυτούς τους έχει αναλάβει το Δίκτυο Αλληλεγγύης Λέρου, που στεγάζεται στο ΠΙΚΠΑ. Ο δήμαρχος, βέβαια, δεν το ήθελε εκεί. Ακόμα και τώρα απειλεί να το κλείσει. Ο χώρος παραχωρήθηκε από την κυβέρνηση, αλλά δεν δόθηκαν τα αναγκαία χρήματα. Έτσι η δομή φτιάχτηκε από τους εθελοντές με τη βοήθεια της Αλληλεγγύης για Όλους και διεθνή βοήθεια. Καταφέραμε να έχει καλές υποδομές, θέρμανση, κουζίνα, τουαλέτες και έτσι σώθηκε κόσμος από το κρύο κυρίως οι ευάλωτες ομάδες.
Παρ’ όλα αυτά, δεν έχει αναγνωριστεί επίσημα ως δομή φιλοξενίας, με αποτέλεσμα να μην καλύπτονται τα έξοδα λειτουργίας του, όπως το ηλεκτρικό ρεύμα, τα είδη καθαριότητας, φαγητό, είδη πρώτης ανάγκης. Όλα αυτά καλύπτονται από εμάς τους εθελοντές. Ακόμα δεν υπάρχει προσωπικό και ο κίνδυνος να μην αντέξουν οι εθελοντές, λόγω κούρασης, είναι υπαρκτός.
Έχουμε εθελοντές Έλληνες και ξένους και δουλεύουμε σε βάρδιες σε 24ωρη βάση. Περίπου 15 άνθρωποι βοηθούν εδώ καθημερινά, ενώ υπάρχουν και άλλοι στο hot spot και στον καταυλισμό.
Σήμερα φιλοξενούνται στο νησί 600 άτομα και συνεχίζουν να έρχονται κατά κύματα.
Πώς αντιμετωπίζουν την κατάσταση οι μετανάστες; Τι λένε;
Οι περισσότεροι είναι χωρίς ενημέρωση για την κατάσταση στα σύνορα. Ζητάνε συμβουλές για το τι να κάνουν. Δεν θέλουν να μείνουν στην Ελλάδα. Γνωρίζουν ότι εδώ υπάρχει κρίση. Γνωρίζουν ότι η Ευρώπη στέλνουν πίσω όσους δεν θεωρεί πρόσφυγες. Μας λένε ότι ακόμα και όπου δεν υπάρχει πόλεμος υπάρχει πείνα. Δεν μπορεί να ζήσει κανείς στις χώρες τους. Θέλουν να ξεκινήσουν από την αρχή. Δεν τους νοιάζει τι θα συναντήσουν στο δρόμο τους, αρκεί τα παιδιά τους να έχουν μια ευκαιρία. Είναι σε απόγνωση, αποφασισμένοι και ψύχραιμοι να προχωρήσουν. Δεν ακούς ούτε κλάματα ούτε φωνές. Μόνο απόφαση να ξαναφτιάξουν τη ζωή τους. Δεν υπάρχει για αυτούς γυρισμός.
Πιστεύεις ότι η παρουσία του ΝΑΤΟ θα βελτιώσει την κατάσταση;
Φοβάμαι ότι δεν θα μειωθούν οι ροές. Το ΝΑΤΟ κατέβηκε για άλλους σκοπούς στο Αιγαίο. Το ενδιαφέρον του είναι στραμμένο στη Ρωσία και στη Συρία.
Εκείνο που φοβάμαι είναι ότι θα εγκλωβιστούν χιλιάδες στη χώρα. Ήδη μαθαίνουμε ότι υπάρχουν εμπόδια και για Ιρακινούς. Εκείνο που χρειάζεται είναι να καταγγελθεί η υποκρισία και η πολιτική της Ε.Ε. Λύση θα ήταν η κατανομή των προσφύγων στις χώρες της Ευρώπης με κριτήριο τον πληθυσμό και την οικονομική τους δύναμη. Αυτό που ζούμε εδώ στην πρώτη γραμμή είναι ιστορικό. Ζούμε και καταλαβαίνουμε τι θα πει πόλεμος. Πιστεύουμε ότι το πρόβλημα σήμερα είναι ότι όλοι αυτοί πρέπει να προστατευθούν μέχρι να δούμε, με πίεση και κινητοποίηση, τι θα γίνει. Απαιτείται η κινητοποίηση των λαών, όλων μας. Κινητοποίηση ενάντια στον πόλεμο και υπέρ της αλληλεγγύης στους πρόσφυγες. Είναι μια μεγάλη μάχη στο όνομα του ανθρωπισμού και ενάντια στον πόλεμο, στο ρατσισμό και την ξενοφοβία.
