Οι οιωνοί είναι καλοί, αλλά πολλοί σύντροφοι και ψηφοφόροι φοβούνται ότι αυτή η στήριξη της κοινωνίας μπορεί να μην ερμηνευτεί σωστά, ότι η βούλησή της θα αλλοιωθεί και η στροφή προς την Αριστερά θα κινδυνεύσει από στένωση και ανακοπή. Υγιείς ανησυχίες που προκύπτουν από τη γενική ρευστότητα, αλλά και από τις εμφανείς δικές μας ελλείψεις και αδυναμίες.
Εμείς θέλουμε ανανέωση της πολιτικής ζωής, της πολιτικής τάξης, του πολιτικού προσωπικού, έλεγε με αγωνία σε παρέα φίλων μια ψηφοφόρος του ΣΥΡΙΖΑ που χωρίς να ανήκει σε κάποιο κόμμα πήρε μέρος πολύ ενεργά στο κίνημα των διοδίων. Δεν θέλουμε το παλιό πολιτικό σύστημα, ούτε τους κολλημένους της Αριστεράς. Ψήφισα ΣΥΡΙΖΑ γιατί ο ΣΥΡΙΖΑ αγκάλιασε τα περισσότερα κινήματα που ξεπήδησαν μέσα από τοπικές και συγκεκριμένες ανάγκες, ακόμα κι αυτά στα οποία δεν συμμετείχαν Συριζαίοι ή συμμετείχαν σποραδικά. Αλλά όλα αυτά τα κινήματα και τα ξεσπάσματα, από τις πλατείες και τα χαράτσια ώς τις πατάτες και τις παρελάσεις, θα εκφραστούν μέσα στον νέο ΣΥΡΙΖΑ ή απλά θα χρησιμοποιηθούν για τη διαιώνιση μιας Αριστεράς παλαιού τύπου που ορίζεται κλειστοφοβικά από δόγματα και μηχανισμούς; Και πώς θα είναι ο νέος ΣΥΡΙΖΑ, όχι του 3% αλλά του 27%, εάν κάθε του έκφραση, κάθε του σύσταση, κάθε του πυρήνας δεν εμπεριέχει τους χυμούς που μεταφέρουν οι ακτιβιστές από όλη την Ελλάδα, εκλεγμένοι ή όχι, που εκπροσωπούν τα απανταχού ρεύματα που αναπτύχθηκαν κόντρα στις καταστροφικές πολιτικές; Ο νέος ΣΥΡΙΖΑ, πρώτα απ’ όλα, πρέπει να συνδέεται όλο και περισσότερο με οτιδήποτε ζωντανό γίνεται σε οποιοδήποτε μέρος της Ελλάδας και να συσπειρώνει τους πολίτες που συμμετέχουν ενεργά χωρίς να πατρονάρονται από παράγοντες υπεράνω κινημάτων ή να καθοδηγούνται από «ειδικούς» που δεν ανήκουν σε κάποιο κίνημα βάσης, εργασιακό, περιβαλλοντικό, πολιτικό, πολιτισμικό, κοινωνικό ή πολιτικό.
Η συντρόφισσα εκφράζει ένα διάχυτο κοινό προβληματισμό. Ο «πάνω» ΣΥΡΙΖΑ δεν μπορεί να είναι άλλος από τον «κάτω» ΣΥΡΙΖΑ. Εάν δεν τείνουμε συνεχώς και ενσυνειδήτως στην ελαχιστοποίηση αυτής της αναντιστοιχίας, όσο καλές κι αν είναι οι προθέσεις, όλη η φρεσκάδα του λαϊκού ρεύματος που σπρώχνει τον ΣΥΡΙΖΑ προς τα μπρος θα εξανεμιστεί και ο ΣΥΡΙΖΑ θα εξελιχθεί σε μία χαμένη πολύ μεγάλη ευκαιρία για τη δημιουργία μιας Αριστεράς ισχυρής, λαϊκής και ριζοσπαστικής.
Τι δεν πρέπει να είναι ο ΣΥΡΙΖΑ
Ο νέος ΣΥΡΙΖΑ δεν μπορεί να είναι μια υπερμεγέθυνση του παλιού. Ο νέος ΣΥΡΙΖΑ πρέπει να είναι κάτι καινούριο, μαζικό, μαχητικό, αξιοκρατικό, γειωμένο στο κοινωνικό σώμα που μοχθεί και αγωνίζεται, με ανοιχτούς ορίζοντες. Ένα ζωντανό εργαστήρι μέσα στο οποίο ζυμώνεται το μέλλον και ένα ισχυρό οχυρό για την υπεράσπιση του εργαζόμενου λαού και της χώρας. Όποιος τον στριμώξει μέσα στο παλιό καλούπι τού 3% θα τον πνίξει και θα τον εξουδετερώσει. Εάν καπελώσουμε το 27%, χάσαμε κατά κράτος. Το καλύτερο που μπορούμε να κάνουμε είναι να αξιοποιήσουμε το 27% για να επαναχαρακτούν οι δρόμοι της Αριστεράς, όχι να το «εντάξουμε». Στο 27% είναι τα πιο μαχητικά άτομα και συλλογικότητες της κοινωνίας, αλλά και οι απλοί ψηφοφόροι που δεν συμμετέχουν αυτοπροσώπως στα κινήματα, επιλέξανε όμως, τον ΣΥΡΙΖΑ των κινημάτων εργασίας, δικαιωμάτων, ανεξαρτησίας, αλληλεγγύης και περιβάλλοντος, ως καταλληλότερο για να ακουστεί η φωνή τους στον αγώνα κόντρα στη φτώχεια, την απαξίωση και την υποτέλεια, ανατρέποντας τα δεδομένα σε συνθήκες ακραίας κρίσης του συστήματος και χρεοκοπίας του πολιτικού κατεστημένου.
Μόνο ο διαφανής και δημοκρατικός ΣΥΡΙΖΑ μπορεί να ανταποκριθεί στις ανάγκες και τις απαιτήσεις του 27% και προοπτικά ενός ακόμα μεγαλύτερου τμήματος της κοινωνίας που δεινοπαθεί. Αυτό δεν σημαίνει ότι πρέπει να αφομοιωθούν ή να διαλυθούν μέσα στον όγκο των ψηφοφόρων οι πυρήνες των διαφορετικών ιδεών, προτάσεων, τάσεων και ρευμάτων που υπάρχουν στην Αριστερά. Η πολυφωνία είναι συστατικό στοιχείο του νέου ΣΥΡΙΖΑ, αλλά εάν δεν αποστραγγιστούν πατριαρχικές αντιλήψεις και γραφειοκρατικές δομές που λιμνάζουν σε άτομα και συνιστώσες, ο ΣΥΡΙΖΑ δεν θα εκφράσει το λαϊκό ρεύμα, στις δυσκολότερες μέρες που έρχονται, και θα αποτύχει. Νέες ιδέες, νέες πρακτικές και νέοι άνθρωποι, απ’ όλη την Ελλάδα, πρέπει να πλημμυρίσουν τον καινούριο ΣΥΡΙΖΑ. Η κοινωνία δεν γοητεύθηκε από τον παλιό ΣΥΡΙΖΑ, της φαγωμάρας ή της ρουτίνας, αλλά από τον ΣΥΡΙΖΑ των κινημάτων, της σύγκρουσης και της ανατροπής, από ένα ΣΥΡΙΖΑ αριστερό, επί της ουσίας!
Ήδη κάποιοι λένε, καλοί είναι οι σύντροφοι που εκλέχτηκαν βουλευτές στην επαρχία, αλλά δεν γνωρίζουν πώς λειτουργούν τα πράγματα στην Αθήνα και δεν είναι ώριμοι να διαχειριστούν τα ζητήματα στο κέντρο λήψης των αποφάσεων, υπονοώντας ότι όσοι ανήκουν στο «κέντρο» και τους μηχανισμούς γνωρίζουν. Όμως, η τελευταία εικοσαετής πορεία της Αριστεράς δεν επιβεβαιώνει ότι εμείς του «κέντρου» γνωρίζουμε, γι’ αυτό η τραυματική εμπειρία του συν-πλην 3% πρέπει να τίθεται με περίσκεψη και να μην αντιπαρατίθεται στο νέο, το φρέσκο, το διαφορετικό, το πρωτότυπο, το ανιδιοτελές, το λαϊκό, το από κάτω! Οι νέοι μας βουλευτές, των κινημάτων και όχι των τηλεοράσεων, αποτελούν μια καλή αρχή αυτού του ανοίγματος άνευ του οποίου κανένα μέλλον δεν υπάρχει.
Νέος φορέας, νέες ιδέες, νέα πρόσωπα
Το πρόβλημα ότι ο ΣΥΡΙΖΑ και η πιο μεγάλη του συνιστώσα, ο Συνασπισμός, πάσχουν πολύ σοβαρά σε επίπεδο οργανώσεων βάσης και δικτύου, μπορεί, ανάλογα με τον τρόπο επίλυσής του, να είναι μειονέκτημα ή πλεονέκτημα. Μειονέκτημα εάν ο νέος ΣΥΡΙΖΑ ακολουθήσει το προηγούμενο ελλιπές οργανωτικό μοντέλο, πλεονέκτημα επειδή τα κενά αφήνουν ελεύθερο πεδίο για να δημιουργήσει κανείς ένα νέο φορέα, με νέες προδιαγραφές, σε νέες βάσεις, με πολλούς νέους και νέες, στην ηλικία και την ψυχή!
Ανησυχούντες σύντροφοι και συνοδοιπόροι μας υποστηρίζουν ότι ο ΣΥΡΙΖΑ, για να είναι νέος και αντιπροσωπευτικός, πρέπει να ενισχύει αυτούς που κάνουν πολύχρονη δουλειά σε γειτονιές, μέτωπα διεκδικήσεων και χώρους εργασίας και δημιουργίας σε όλη τη χώρα. Κι ακόμα παραπέρα, να είναι ελκυστικός, φιλόξενος και ευρύχωρος για τον κάθε πολίτη που θέλει να συμμετέχει ισότιμα και δημοκρατικά. Σε περίπτωση που ο ΣΥΡΙΖΑ δεν αφομοιώσει το μήνυμα της κοινωνίας, κινδυνεύει να αφυδατωθεί και να επιστρέψει ηττημένος στην εσώκλειστη Αριστερά. Το πάθημα του ΚΚΕ και της ΑΝΤΑΡΣΥΑ ας γίνει μάθημα σε όλους. Εάν δεν εκφραστεί ανεμπόδιστα και αποτελεσματικά ο λαός που στριμώχνεται και αντιδράει, γρήγορα θα γυρίσει την πλάτη του και στον ΣΥΡΙΖΑ.
Ό,τι υγιέστερο, ό,τι μαχητικότερο, ό,τι νεότερο αναδύεται μέσα από την κοινωνία πρέπει να αποτελέσει τη ζωογόνο αρτηρία του ΣΥΡΙΖΑ. Ένα παλιού τύπου κόμμα της Αριστεράς, έστω κι αν θα είναι πολύ μεγαλύτερο εκλογικά, δεν είναι το ζητούμενο της νέας εποχής. Ο τυποποιημένος λόγος αρκετών στελεχών και οι αυτοσχεδιαστικές «υπερβάσεις» στα τηλεοπτικά «πάνελ» φρέναραν πολλές φορές τις θετικές εντυπώσεις για τον ΣΥΡΙΖΑ. Σήμερα, που ακόμα δικαιολογημένα χαιρόμαστε με τη μεγάλη επιτυχία του ΣΥΡΙΖΑ, να μην ξεχνάμε πόσες φορές χρειάστηκε να μαζέψει ο Αλέξης Τσίπρας τα σπασμένα γυαλιά που άφηναν στο πέρασμά τους από τα τηλεοπτικά παράθυρα αρκετά «πρωτοκλασάτα» στελέχη.
Συνήθως, τα στελέχη της Αριστεράς ανήκουν σε ένα στενό κύκλο, ασχολούνται με το κίνημα επιτελικά, με πλάτες μια συνιστώσα ή τάση, έχουν προνομιακή πρόσβαση στα ΜΜΕ και είναι ισόβια. Η αυτοανανέωση στην Αριστερά δεν ήταν ποτέ ένα από τα ατού της. Υπάρχει ένα «σώμα» που δεν μεταβολίζεται εύκολα ούτε κάνει χώρο σε άλλους. Όμως, δεν μπορούμε να αλλάξουμε την κοινωνία και το πολιτικό σύστημα, εάν δεν αλλάζουμε με ταχύτερους ρυθμούς εμείς οι ίδιοι. Ο νέος ΣΥΡΙΖΑ δεν μπορεί να συνεχίσει με ένα «καταστατικό» που, συχνά, δεν το σέβονταν ούτε αυτοί που το είχαν συντάξει.
Η συμμετοχή σε κίνημα βάσης δεν ήταν μέχρι τώρα προϋπόθεση για την ανάδειξη στελεχών που εξελισσόταν μέσα σε κλειστούς «χώρους». Όμως, για το νέο φορέα, χρειαζόμαστε αλλαγή του «είθισται». Θέλουμε αξιοκρατία, κινηματική λογική, ανοιχτές διαδικασίες με κριτήρια το έργο τού καθενός και όχι μόνο τις θέσεις, τις διασυνδέσεις ή τις προσβάσεις και τους τίτλους του. Και σ’ αυτό πρέπει να είμαστε διαφορετικοί από τους αστούς πολιτικούς. Η γειτονιά, ο χώρος εργασίας και η επαρχία δεν πρέπει να έχουν μειονεκτική θέση. Η ελληνική κοινωνία διαθέτει πολύ υψηλού ηθικού, μορφωτικού και επαγγελματικού επιπέδου πολίτες, που η καθεστηκυία τάξη απαξίωνε και περιθωριοποιούσε, αλλά και η Αριστερά τους κρατούσε σε απόσταση με το παρωχημένο της μοντέλο. Αυτούς θέλουμε μέσα, και μ’ αυτούς θα χτίσουμε τη νέα Ελλάδα, τους ικανούς και ενεργούς που αγαπούν τον τόπο και νοιάζονται για το διπλανό τους!
Είμαστε έτοιμοι για το… πήδημα;
Στον σύντροφο Αλέξη, που έκανε το θαύμα του, και σε όλους εμάς που συντελέσαμε καθ’ οιονδήποτε τρόπο, εναπόκειται να συνδυάσουμε σωστά το παλιό με το καινούριο, για να φτιάξουμε τον φορέα της άμεσης Αριστεράς που δεν θα ενεργεί απλά σαν αντιπρόσωπος του λαού, αλλά σαν ζωτικό μέρος του νευρικού του συστήματος. Έναν ΣΥΡΙΖΑ που θα είναι ανοιχτός σε κάθε πολίτη, θα δίνει βήμα στον κάθε πολίτη και θα ελέγχεται από τον κάθε πολίτη. Διαφανής σαν νερό, ορμητικός σαν καταρράκτης!
Συνταγή για τον καινούριο ΣΥΡΙΖΑ δεν υπάρχει. Υπάρχουν, όμως, κακοτοπιές που πρέπει να αποφύγουμε. Και σίγουρα, τα μοντέλα του 3% ή του 4,6% δεν αποτελούν πρότυπα του ρέοντος παρόντος και του άμεσου μέλλοντος. Το κεφάλαιό τους πρέπει να κλείσει, αξιοποιώντας τη συσσωρευμένη γνώση και αποβάλλοντας ξεπερασμένες αντιλήψεις και πρακτικές. Μέχρι πού είναι αποφασισμένη η Αριστερά να αυτοανανεωθεί και ο πρόεδρος να κάνει τομές; Η κοινωνία γύρισε ήδη σελίδα για λογαριασμό της. Εμείς, οι παντογνώστες, πώς θα περάσουμε από τις αυτοαναφορικές οργανώσεις των 10 και 20 ατόμων, στις μαζικές των 50 και των 100, γιατί όχι και των χιλίων; Από τη συνισταμένη συνιστωσών και στελεχών σε ένα πλατύ μαζικό αριστερό φορέα του λαού; Ιδού η Ρόδος… σύντροφοι!
Στέλιος Ελληνιάδης
