Τον περασμένο Απρίλιο, ενώ μαίνονταν οι μάχες στην Ουκρανία, ο Κινέζος πρόεδρος Σι Τζινπίνγκ είχε παρουσιάσει την «Πρωτοβουλία για την Παγκόσμια Ασφάλεια» (Global Security Initiative), με την οποία φιλοδοξεί να αυξήσει την επιρροή και το παγκόσμιο πρεστίζ της Κίνας, και να την καταστήσει πρωταγωνιστικό παράγοντα στις διεθνείς σχέσεις. Τότε τα Δυτικά κυρίως ΜΜΕ είχαν αποκαλέσει την GSI «γενικόλογο και αναποτελεσματικό ευχολόγιο».

Αλλά η ειρηνευτική πρόταση 12 σημείων για το ουκρανικό ζήτημα, που δημοσιοποιήθηκε πριν μία εβδομάδα από το Πεκίνο, δείχνει ότι η κινεζική ηγεσία δεν εγκαταλείπει τη φιλοδοξία να κατοχυρωθεί ως η «μοναδική παγκόσμια δύναμη με αίσθηση ευθύνης». Άλλωστε η Κίνα είναι από τις χώρες που νιώθουν ότι ούτε έτοιμες είναι, ούτε τις συμφέρει να αναμιχθούν άμεσα στην τρέχουσα αμερικανορωσική σύρραξη. Θα προτιμούσε λοιπόν μία σχετική εκτόνωση της τωρινής αντιπαράθεσης, που θα της δώσει χρόνο να προετοιμαστεί για τις μεγαλύτερες επερχόμενες συγκρούσεις. 

Τα 12 σημεία του κινεζικού σχεδίου επιβεβαιώνουν ότι η κινεζική ηγεσία εμφανίζεται ως ουδέτερη, και ως προασπιστής του διεθνούς δικαίου και μιας «αμοιβαία επωφελούς και βιώσιμης» παγκοσμιοποίησης. Έτσι προτείνει: 

1. Σεβασμό της κυριαρχίας όλων των χωρών.
2. Εγκατάλειψη της ψυχροπολεμικής νοοτροπίας.
3. Παύση των εχθροπραξιών.
4. Συνέχιση των ειρηνευτικών συνομιλιών.
5. Επίλυση της ανθρωπιστικής κρίσης.
6. Προστασία των αμάχων και των αιχμαλώτων πολέμου.
7. Διατήρηση της ασφάλειας των πυρηνικών εργοστασίων.
8. Μείωση των στρατηγικών κινδύνων.
9. Διευκόλυνση των εξαγωγών σιτηρών.
10. Τερματισμό των μονομερών κυρώσεων.
11. Διατήρηση σταθερών βιομηχανικών και εφοδιαστικών αλυσίδων.
12. Προώθηση της ανασυγκρότησης μετά τον τερματισμό της σύγκρουσης. 

Κάποια σημεία (1, 2, 5, 6) προωθούν γενικές αρχές που θεωρητικά γίνονται αποδεκτές από όλη τη «διεθνή κοινότητα». Κάποια άλλα (3, 4) προτείνουν τρόπους εκτόνωσης της σύγκρουσης. Τα τελευταία έξι σημεία, όμως, παντρεύουν τις αρχές με τον ρεαλισμό που χαρακτηρίζει την κινεζική διπλωματία. Το απρόσκοπτο εμπόριο σιτηρών, η προστασία των διεθνών οικονομικών δικτύων κ.λπ. αποτελούν προτεραιότητες (και αναγκαιότητες) για το Πεκίνο και την οικονομία του, ενώ ταυτόχρονα κερδίζουν και άλλους περιφερειακούς παίκτες.  

Οι μέχρι στιγμής αντιδράσεις είναι αντιφατικές: μεγάλο τμήμα της Δύσης επιχειρεί μια συλλήβδην απόρριψη του κινεζικού σχεδίου, αλλά οι διαφοροποιήσεις στο εσωτερικό της είναι αρκετές. Ακόμη και η Ουκρανία καταβάλει προσοχή ώστε να μην θεωρηθεί ότι προχωρά σε μια προσβλητική για την κινεζική ηγεσία άρνηση, κι έτσι εξηγούνται οι αντιφατικές δηλώσεις των διαφόρων Ουκρανών επισήμων. Είναι ίσως νωρίς για να φανεί η τύχη του συγκεκριμένου κινεζικού ειρηνευτικού σχεδίου. Αν μη τι άλλο, όμως, το Πεκίνο κατάφερε να τους βάλει όλους να τοποθετούνται επ’ αυτού, πετυχαίνοντας έτσι να φιλοτεχνήσει μια εικόνα «κατευναστικού διαμεσολαβητή», σε αντιπαράθεση με την «επικίνδυνη ανευθυνότητα» των λοιπών Μεγάλων. 

 

Σχόλια

Σου άρεσε αυτό το άρθρο; Ενίσχυσε οικονομικά την προσπάθειά μας!