Ένα γοητευτικό ταξίδι στις απαρχές της ζωής του Μίκη Θεοδωράκη, στην πρώτη του γνωριμία με τη μουσική, στις πρώτες του δημιουργίες. Η Μάρω Θεοδωράκη, μουσικός και συγγραφέας, κόρη του αδερφού του Γιάννη, αξιοποιεί με τον καλύτερο τρόπο τις οικογενειακές ιστορίες και τις μοιράζεται μαζί μας στο βιβλίο της Βάρκα στον γιαλό -Τα άγνωστα παιδικά χρόνια του Μίκη Θεοδωράκη που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Μίνωας με εικονογράφηση Λαυρέντη Χωραΐτη.
Το βιβλίο απευθύνεται σε παιδιά από οκτώ ετών, όμως είναι απολύτως σίγουρο πως θα διαβαστεί κι από όλους εμάς που μεγαλώσαμε με τις μουσικές και τα τραγούδια του Μίκη, έτσι που έγιναν κομμάτι και της δικής μας ζωής και σίγουρα σημάδεψαν πολλές στιγμές της…
Κάθε κεφάλαιο του βιβλίο είναι κι ένας στίχος από τραγούδι του Μίκη, που ευφυέστατα έχει αξιοποιήσει η συγγραφέας. Για τα παιδιά είναι η γνωριμία με ένα μεγάλο έργο, για μας τους μεγάλους ένας θαυμάσιος συνειρμός.
Προσωπικά έφτασα να «ντύνω» το κάθε κεφάλαιο με μια μελωδία, κι έτσι να έχω στο μυαλό μου ένα soundtrack της ζωής του Μίκη Θεοδωράκη. Μιας ζωής που σημαδεύτηκε από τις συχνές μεταθέσεις του πατέρα του σε όλες τις περιοχές της Ελλάδας. Μεταθέσεις που δυσκόλευαν τα παιδιά στο να αποκτήσουν φίλους και να προσαρμοστούν στο κάθε φορά καινούργιο περιβάλλον.
Μετά τη Χίο, όπου γεννήθηκε ο μεγάλος μας συνθέτης, ακολούθησε η Μυτιλήνη, η Σύρος, η Αθήνα, τα Γιάννινα, η Πάτρα, η Τρίπολη… Κι η αγάπη για τη μουσική ήρθε ως κεραυνοβόλος έρωτας. Και μετά οι χορωδίες, το πρώτο βιολί, το ωδείο.
Σίγουρα χωρίς όλα αυτά τα ταξίδια, χωρίς την αγάπη των γονιών και την παρουσία του αδερφού του, του Γιάννη, οι μουσικές και τα τραγούδια δεν θα ήταν αυτά που είναι. Όλες οι συσσωρευμένες εικόνες από γωνιές της Ελλάδας με τόσο διαφορετική ζωή και παραδόσεις μετουσιώθηκαν σε αυτό το μεγάλο έργο που αγκαλιάστηκε από ανθρώπους σε κάθε γωνιά του πλανήτη.
Μέσα από όλα αυτά προέκυψε και ο Μίκης αγωνιστής, όπως πολύ όμορφα μας δείχνει η συγγραφέας περιγράφοντας την περίοδο που ξέσπασε ο πόλεμος και ο ανήλικος Μίκης ήθελε να πάει κρυφά στο μέτωπο. Μια ζωή στην πρώτη γραμμή. Μια ζωή συνεχούς δημιουργίας.
Μακάρι το βιβλίο αυτό να φτάσει σε όλα τα σχολεία μας και να γίνει η αφορμή για μια νέα γνωριμία με ένα τόσο σημαντικό έργο…
Συνέντευξη στον Κώστα Στοφόρο
Πώς αποφάσισες να γράψεις τη «Βάρκα στον γιαλό»;
Ήθελα εδώ και πολλά χρόνια να γράψω ένα παιδικό βιβλίο που να μιλάει για τα παιδικά χρόνια του Μίκη, του μικρού Μίκη. Όλοι, λίγο πολύ γνωρίζουμε την ενήλικη δράση του κι εκτός αυτού υπάρχουν πολλά βιβλία για ενήλικες όπου όλοι μπορούν να μάθουν για τη ζωή και την πορεία του Μίκη Θεοδωράκη. Όμως τα μικρά παιδιά δεν είχαν, έως τώρα, κάποια εικόνα για την παιδικότητα του σπουδαίου συνθέτη. Έτσι, αποφάσισα να καταγράψω ιστορίες που μου είχε διηγηθεί ο ίδιος από την δική του παιδική ηλικία και ιστορίες που μου είχε διηγηθεί επίσης ο πατέρας μου Γιάννης, καθώς και να επεξεργαστώ διάφορες συνεντεύξεις του. Έτσι συμπληρώνοντας το στοιχείο της μυθοπλασίας η Βάρκα ξεκίνησε το ταξίδι της.
Πώς αντιμετώπισε ο Μίκης Θεοδωράκης την ιδέα και το αποτέλεσμα;
Ο Μίκης, ο θείος μου ο Μίκης, πάντα αγκαλιάζει τέτοιες ιδέες και προσπάθειες. Ιδιαίτερα όταν απευθύνονται σε μικρά παιδιά. Από την πρώτη στιγμή μοιράστηκε την ιδέα μαζί μου και την υποστήριξε με αγάπη.
«Ντύνεις» την ιστορία με στίχους από τραγούδια που γράφτηκαν μεταγενέστερα. Τι σε ώθησε στη συγκεκριμένη επιλογή;
Ήθελα κάθε κεφάλαιο του βιβλίου να έχει τον τίτλο ενός από τα τραγούδια του συνθέτη. Μέσα σε κάθε κεφάλαιο συνδέεται πάντα ο τίτλος με την ιστορία. Παράλληλα, δίνεται η δυνατότητα στους μικρούς αναγνώστες να μάθουν αυτά τα τραγούδια με αφορμή την αναγνωστική δράση.
«Ο θείος μου ήταν πάντα για μένα τεράστιος! Από μικρό παιδάκι μέχρι και σήμερα παραμένει τεράστιος, αξεπέραστος, αστείρευτος, ευαίσθητος, εξαιρετικά μορφωμένος μουσικός και μοναδικός. Η μουσική του η ίδια, αλλά και η μουσική του στάση, η κοινωνική του δράση και η αλήθεια του, σαφέστατα και με έχουν επηρεάσει. Με την μουσική του μας αποκάλυψε απίστευτες συγκινήσεις»
Ποιες είναι οι δικές σου παραστάσεις από τον θείο σου; Σε έχει επηρεάσει στη δική σου μουσική δουλειά;
Ο θείος μου ήταν πάντα για μένα τεράστιος! Από μικρό παιδάκι μέχρι και σήμερα παραμένει τεράστιος, αξεπέραστος, αστείρευτος, ευαίσθητος, εξαιρετικά μορφωμένος μουσικός και μοναδικός. Η μουσική του η ίδια αλλά και η μουσική του στάση, η κοινωνική του δράση και η αλήθεια του, σαφέστατα και με έχουν επηρεάσει. Με την μουσική του μας αποκάλυψε απίστευτες συγκινήσεις. Δεν θα μπορούσε βέβαια να είναι διαφορετικά αφού ο ίδιος αφοσιώθηκε στην πνευματική καλλιέργεια και κουλτούρα αυτού του τόπου. Γι’ αυτό και το βιβλίο είναι αποκλειστικά αφιερωμένο σε εκείνον… που με έμαθε να χαμογελώ μέσα στη μουσική.
Ποιος θα μπορούσε να είναι ο ρόλος του σχολείου, της εκπαίδευσης ώστε να αγαπήσουν και πάλι τα παιδιά την ελληνική μουσική, που μοιάζει να υποχωρεί κάτω από ξένους ήχους και τραγούδια της μόδας;
Ο ρόλος του σχολείου θα έπρεπε να είναι πολύπλευρος και διαδραστικός σε ό,τι έχει να κάνει με τη διάδοση της ελληνική μουσικής. Δυστυχώς, αυτό έχει να κάνει με το πώς ένας δάσκαλος ή ένας καθηγητής μουσικής θέλει να περάσει την αγάπη αυτή για το ελληνικό τραγούδι στα παιδιά. Γνωρίζετε πολύ καλά κι εσείς ότι δεν γίνεται δουλειά σε αυτό. Αντίθετα, ενισχύεται η ευκολία και η ανοησία σε όλα. Στο σκυλάδικο, στον κακό στίχο, σε κακοποιημένες μουσικές. Τέτοια είναι τα μηνύματα που παίρνουν οι νεότερες γενιές. Εκτός αν το σπίτι το «βλέπει» αλλιώς. Άλλωστε η κουλτούρα έρχεται κυρίως από το σπίτι. Το σχολείο θα έπρεπε να είναι φάρος πολιτισμού. Όμως λίγοι είναι εκείνοι που θα ανάψουν τον φάρο για τους μικρούς μαθητές τους.
