Πριν από λίγο καιρό, το Διοικητικό Συμβούλιο του PEN GREECE ενημερώθηκε από το μέλος του PEN Παυλίνα Μάρβιν για τα όσα συμβαίνουν σχετικά με το Σπίτι της Λογοτεχνίας στην Πάρο.
Ο… τραγέλαφος εντάσσεται στην ανύπαρκτη στρατηγική στήριξης του βιβλίου στην Ελλάδα, ειδικά από την εποχή που καταργήθηκε το Εθνικό Κέντρο Βιβλίου. Ακόμη και τα λίγα πράγματα που εξακολουθούν να λειτουργούν, δέχονται πλήγματα από τους καθ’ ύλην αρμόδιους.
Η επιστολή υποστήριξης του Σπιτιού Λογοτεχνίας στις Λεύκες Πάρου από συγγραφείς, μεταφραστές, λογοτεχνικά σωματεία και ανθρώπους του βιβλίου, που απευθύνεται στον Δήμαρχο Πάρου Μάρκο Κωβαίο νομίζω τα λέει όλα. (Κοινοποιήθηκε και στους αρμόδιους φορείς.)
Αρκούμαι λοιπόν να την παραθέσω:
«Αξιότιμε κ. Δήμαρχε,
Το καλοκαίρι του 2004, όπως είναι γνωστό, εγκαινιάστηκε, με πρωτοβουλία του τότε δημάρχου Γιάννη Ραγκούση, με τη συνεργασία του ΕΚΕΜΕΛ και με τη θερμή υποστήριξη του Δήμου Πάρου, το Σπίτι της Λογοτεχνίας στις Λεύκες, παρουσία πολλών Ελλήνων συγγραφέων και ξένων δημοσιογράφων.
Τα Σπίτια της Λογοτεχνίας αποτελούν σημαντικότατο θεσμό στην Ευρώπη αλλά και παγκοσμίως: πέρα από την υποστήριξη του συγγραφικού έργου, ευνοούν τη δικτύωση μεταξύ συγγραφέων, δημιουργούν εύφορο έδαφος για την καλλιέργεια της λογοτεχνικής μετάφρασης που η μικρή ελληνική αγορά βιβλίου την έχει μεγάλη ανάγκη, ενθαρρύνουν διαπολιτισμικές συνεργασίες, λειτουργούν καθοριστικά ως προς τη διάδοση της λογοτεχνίας (και) εκτός των μεγάλων κέντρων-πόλεων.
Την ιδρυτική ομάδα του Σπιτιού της Λογοτεχνίας στην Πάρο, από πλευράς του Ευρωπαϊκού Κέντρου Μετάφρασης (ΕΚΕΜΕΛ) συναποτελούσαν προσωπικότητες από τον χώρο του βιβλίου, και συγκεκριμένα οι Ανδρέας Στάικος, Άρης Μπερλής, Χρήστος Αστερίου, Andrea Schellinger, David Conolly και η διευθύντρια του Εθνικού Κέντρου Βιβλίου (ΕΚΕΒΙ) και πρώτη διευθύντριά του Κατρίν Βελισσάρη. Έκτοτε φιλοξενήθηκαν στο Σπίτι της Λογοτεχνίας δεκάδες συγγραφείς, μεταφραστές και μεταφραστικές ομάδες από την Ελλάδα και το εξωτερικό.
Πρόκειται, μάλιστα, για ένα οίκημα ιστορικής σημασίας, ένα από τα ελάχιστα ξενοδοχεία Ξενία που είναι ακόμη λειτουργικά, συνυφασμένο με πολύ ξεχωριστές στιγμές της ιστορίας της αρχιτεκτονικής στη χώρα μας, αλλά και της ιστορίας του τουρισμού, ενός τουρισμού που σε καμία περίπτωση δεν συνδέεται αποκλειστικά με το κέρδος, υπό το πρίσμα του οποίου κάθε τι καθίσταται απλώς αναλώσιμο. Το συγκεκριμένο οίκημα, λεπτοδουλεμένο με εγχώρια υλικά, μάρμαρο και ξύλο, διακοσμημένο με έργα τέχνης, εικαστικά και κεραμικά, εξακολουθεί να διαθέτει μοναδικούς κοινούς χώρους (σαλόνι, κουζίνα, βιβλιοθήκη) που ευνοούν την συνύπαρξη και τη δημιουργία, και δεκατέσσερα λειτουργικά δωμάτια που με ζεστασιά και απλότητα μπορούν να φιλοξενήσουν δημιουργούς από κάθε γωνιά της γης καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους.
Στην Ελλάδα, σε μια χώρα με τόσο σημαντικό λογοτεχνικό παρελθόν αλλά και δυναμικό παρόν σε όλους τους τομείς του γραπτού λόγου, η ύπαρξη Σπιτιού Λογοτεχνίας στο πανέμορφο χωριό των Λευκών Πάρου, αδιαμφισβήτητα αποτελεί ισχυρό κίνητρο για επισκέπτες από όλον τον κόσμο που επιθυμούν να εργαστούν στον ξεχωριστό αυτό χώρο, να παρουσιάσουν τη δουλειά τους τόσο στην τοπική κοινωνία της Πάρου, όσο και ευρύτερα, στο ελληνικό κοινό, και να συνεργαστούν με Έλληνες συγγραφείς σε εγχειρήματα κοινού ενδιαφέροντος. Καθώς, το Σπίτι Λογοτεχνίας στις Λεύκες Πάρου αποτελεί αυτή τη στιγμή ένα από τα ελάχιστα τεκμήρια της έγνοιας μας για τους ανθρώπους του βιβλίου και το ελληνικό και μεταφρασμένο βιβλίο στην Ελλάδα.
Όμως δυστυχώς, από τον Φεβρουάριο του 2012, όταν η ΓΣ του ΕΚΕΜΕΛ αποφάσισε το κλείσιμό του, ματαιώθηκε εν πολλοίς η υπόσχεση για μια συγκροτημένη κρατική πολιτική βιβλίου στη χώρα μας, τη στιγμή που όλες σχεδόν οι γειτονικές χώρες και, χωρίς αμφιβολία, οι χώρες ΕΕ, διαθέτουν Ιδρύματα και Ινστιτούτα, προγράμματα και φεστιβάλ που υποστηρίζουν την εγχώρια αγορά βιβλίου.
Και σήμερα, σχεδόν είκοσι χρόνια από όταν πρωτολειτούργησε το Σπίτι Λογοτεχνίας στις Λεύκες Πάρου, συγγραφείς, μεταφραστές και άνθρωποι του βιβλίου από όλη την Ελλάδα, ανησυχούν για τη λειτουργική και δομική κατάστασή του. Παραμένει αφρόντιστο και εγκαταλελειμμένο. Οι πόρτες που δεν κλείνουν, και τα σπασμένα μπάνια είναι από τα πρώτα που ένας φιλοξενούμενος παρατηρεί.
Εμείς, ο κόσμος του βιβλίου, θεωρούμε κρίσιμη την προστασία του και τη συμβολή όλων μας προκειμένου να λάβει ο χώρος αυτός, που συνδέεται άρρηκτα με την ταυτότητα και τη δουλειά μας, τη φροντίδα που χρειάζεται προκειμένου να παραμείνει ένας λειτουργικός, φιλόξενος, θελκτικός και πρόσφορος τόπος δημιουργίας, όπως άλλωστε τον θυμούνται όλες και όλοι όσοι είχαν την τύχη να τον επισκεφθούν και να διαμείνουν σε αυτόν.
Αίτημά μας είναι η άμεση και πλήρης ανακαίνισή του.
Για να καταστεί, ασφαλές, πλήρως λειτουργικό, για τους ανθρώπους του βιβλίου όχι μόνον της Ελλάδας αλλά και του κόσμου. Ώστε να γίνει ξανά περιζήτητος προορισμός δημιουργών και να είναι δυνατή η ένταξή του στο δίκτυο Ευρωπαϊκών Σπιτιών Λογοτεχνίας συνεισφέροντας καθοριστικά στην προώθηση του ελληνικού βιβλίου. Ένα λειτουργικό και ανακαινισμένο Σπίτι της Λογοτεχνίας θα αποτελέσει κέντρο έρευνας, μελέτης, συγγραφής και πολιτιστικών ανταλλαγών στο ήδη αγαπητό νησί της Πάρου.
Αναμένουμε άμεση απάντηση στην επιστολή μας και προσδοκούμε να επιληφθείτε του ζητήματος της ανακαίνισης του Σπιτιού της Λογοτεχνίας της Πάρου, καθώς πιστεύουμε ότι συμφωνεί και η τοπική αυτοδιοίκηση και η πολιτική ηγεσία ότι δεν πρέπει η επόμενη μέρα για τη λογοτεχνία στη χώρα μας και την πολιτιστική ζωή του τόπου μας να ταυτιστεί με την υποτίμηση των γραμμάτων και των τεχνών.
Με εκτίμηση,
PEN Greece – Πανελλήνιο Σωματείο Λογοτεχνών, Επίσημο Παράρτημα Του PEN International, Εταιρεία Συγγραφέων, Κύκλος ποιητών, Εταιρία Λογοτεχνών Θεσσαλονίκης, ΠΕΕΜΠΙΠ (Πανελλήνια Ένωση Επαγγελματιών Μεταφραστών Πτυχιούχων Ιονίου Πανεπιστημίου), ΠΕΜ (Πανελλήνια Ένωση Μεταφραστών)»
