Επιμέλεια: Γιάννης Σχίζας
Η άσφαλτος και το σκυρόδεμα κατά τη διάρκεια της ημέρας απορροφούν θερμότητα και την εκπέμπουν τη νύχτα, καθιστώντας τη θερμοκρασία πολύ υψηλότερη από ό,τι σε κοντινά μέρη όπου κυριαρχεί το έδαφος και τα δέντρα. Τα δεδομένα της έρευνας από 93 ευρωπαϊκές πόλεις (όπου ζουν 57 εκατομμύρια κάτοικοι άνω των 20 ετών), εκτιμάται ότι 6.700 περίπου πρόωροι θάνατοι οφείλονται σε αυτό το φαινόμενο και επισημαίνεται ότι, το ένα τρίτο αυτών θα μπορούσε να προληφθεί με δενδροφύτευση στο 30% του αστικού χώρου.
«Έχουμε διενεργήσει μια αξιολόγηση των επιπτώσεων της αστικής θερμικής νησίδας στην υγεία, σε αυτές τις πόλεις και τη συγκρίνουμε με ένα υποθετικό σενάριο στο οποίο αυξάνουμε την κάλυψη με δέντρα κατά 30% σε όλη την πόλη. Από εκεί έχουμε φτιάξει ένα μοντέλο για να εξηγήσουμε τη θνησιμότητα που θα μπορούσε να αποφευχθεί», εξηγεί η Tamara Iungman, ερευνήτρια στο ISGlobal και πρώτη συντάκτης της μελέτης, στο ίδρυμα La Caixa, που οποίο ηγήθηκε αυτής της εργασίας.
Οι συντάκτες της μελέτης θεωρούν ότι το ένα τρίτο από αυτούς (περίπου 2.644) θα μπορούσαν να είχαν αποφευχθεί αυξάνοντας την φυτοκάλυψη με δέντρα στο 30% του αστικού χώρου, γεγονός που θα μείωνε τις θερμοκρασίες, κατά μέσο όρο, σχεδόν μισό βαθμό, αλλά σε ορισμένα σημεία κατά 1,5°C και ακόμη περισσότερο. Η πράσινη έκταση των πόλεων που αναλύθηκαν, είναι στο 14,9%.
Να σημειώσουμε εδώ, ότι για τις πόλεις της χώρας μας που συμμετείχαν στην έρευνα το ποσοστό φυτοκάλυψης φτάνει το 3,6%.
Τα αποτελέσματα της μελέτης αυτής τονίζουν τα ουσιαστικά οφέλη από τη φύτευση περισσότερων δέντρων στις πόλεις για τον μετριασμό των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής. Η έκθεση στη θερμότητα, έχει συσχετιστεί με την πρόωρη θνησιμότητα, από καρδιοαναπνευστικά νοσήματα και εισαγωγές στο νοσοκομείο. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα με τα κύματα καύσωνα, αλλά συμβαίνει και με τις μέτρια υψηλές θερμοκρασίες το καλοκαίρι.
Μια διεθνής ομάδα με επικεφαλής τον Mark Nieuwenhuijsen, διευθυντή της Πρωτοβουλίας Urban Planning, Environment and Health της ISGlobal, υπολόγισε τα ποσοστά θνησιμότητας ατόμων άνω των 20 ετών που ζουν σε 93 ευρωπαϊκές πόλεις.
Πρώτον, υπολόγισαν την πρόωρη θνησιμότητα προσομοιώνοντας ένα υποθετικό σενάριο χωρίς αστική θερμική νησίδα.
Δεύτερον, υπολόγισαν τη μείωση των θερμοκρασιών που θα επιτευχθεί με την αύξηση της φυτοκάλυψης με δέντρα έως και 30%, καθώς και τους θανάτους που θα μπορούσαν να αποφευχθούν.
«Στόχος μας είναι να ενημερώσουμε τους υπεύθυνους των Τοπικών Αυτοδιοικήσεων για τα πλεονεκτήματα της ενσωμάτωσης χώρων πρασίνου σε όλες τις γειτονιές για την προώθηση πιο βιώσιμων, ανθεκτικών και υγιών αστικών περιβαλλόντων», εξηγεί ο Nieuwenhuijsen.
Μ. Καπάνταης, Δασολόγος Περιβαλλοντολόγος, τ. Δ/ντης Πρασίνου
Το αλτσχάϊμερ και η διαταραχή προσοχής
Ένα διεπιστημονικό πρόγραμμα 12 εβδομάδων για ασθενείς με διαταραχή ελλειμματικής προσοχής-υπερκινητικότητα (ΔΕΠΥ), μεταδιασειστικό σύνδρομο ή απώλεια μνήμης, με δραστηριότητες εκπαίδευσης εγκεφάλου και βιοανάδραση δύο φορές την εβδομάδα και συγκεκριμένες παρεμβάσεις στον τρόπο ζωής, οδήγησε σε αξιοσημείωτες βελτιώσεις στη μνήμη, την προσοχή, τη διάθεση, την εγρήγορση και τον ύπνο των ασθενών.
Το πρόγραμμα ανέπτυξε ο δρ Ματζίντ Φοτούχι, νευρολόγος που θεωρείται αυθεντία σε παθήσεις μνήμης, διάσεισης, ΔΕΠΥ, νόσου Αλτσχάιμερ, αλλά και της αύξησης της ζωτικότητας του εγκεφάλου σε οποιαδήποτε ηλικία.
Τα αποτελέσματα δημοσιεύθηκαν στο Journal of Alzheimer’s Disease Reports και τα ευρήματα της σχετικής μελέτης, αντιπροσωπεύουν μια σημαντική ανακάλυψη στον τομέα της αποκατάστασης του εγκεφάλου .
«Η έμφαση του προγράμματος στη βελτίωση της νευροπλαστικότητας μέσω μη φαρμακευτικών παρεμβάσεων έχει μεγάλες δυνατότητες για άτομα που υποφέρουν από ελλειμματική προσοχή, επίμονα συμπτώματα διάσεισης ή απώλεια μνήμης. Προσφέρει επίσης ελπίδα και μια πορεία προς τη βελτίωση της συνολικής λειτουργίας του εγκεφάλου και τη βελτιωμένη ποιότητα ζωής για άτομα που ανησυχούν για την ανάπτυξη της νόσου του Αλτσχάιμερ στο μέλλον. Η μελέτη περιγράφει λεπτομερώς τις παρεμβάσεις που βελτιώνουν τη βιολογία του εγκεφάλου για καλύτερη γνωστική λειτουργία, καλύτερη διάθεση και καλύτερο ύπνο – όλα αυτά είναι άμεσα διαθέσιμα σε όλους με χαμηλό κόστος και δεν απαιτούν συνταγογραφούμενα φάρμακα ή χειρουργικές επεμβάσεις», εξήγησε ο Δρ Ματζίντ Φοτούχι.
Μετά την ολοκλήρωση του προγράμματος, το 60% έως 90% των συμμετεχόντων έλαβαν υψηλότερες βαθμολογίες σε γνωστικά τεστ και ανέφεραν μείωση στα συμπτώματα της γνωστικής λειτουργίας, των συναισθημάτων και του ύπνου.
Οι επικεντρωμένες στη νευροπλαστικότητα παρεμβάσεις δεν περιορίστηκαν σε συγκεκριμένες ηλικιακές ομάδες ή καταστάσεις. Μπορούν να εφαρμοστούν σε οποιονδήποτε με ΔΕΠΥ, συμπτώματα διάσεισης ή απώλεια μνήμης. Τα αποτελέσματα είναι πιο εμφανή μετά από βασική αξιολόγηση των ασθενών και εξατομικευμένη καθοδήγηση στη συνέχεια για τη βελτίωση της διατροφής, του ύπνου, της άσκησης, της μείωσης του στρες και της στοχευμένης εκπαίδευσης του εγκεφάλου με βάση τα ελλείμματα που αφορούν ειδικά τον ασθενή.
Οι ασθενείς που συμμετείχαν στο πρόγραμμα, είχαν δύο 45λεπτες επισκέψεις την εβδομάδα σε ειδικό για εκπαίδευση του εγκεφάλου τους και βιοανάδραση για 12 εβδομάδες.
Όσοι είχαν προβλήματα ύπνου μετά τις γενικές συμβουλές για καλύτερη υγιεινή ύπνου, εάν υπήρχαν συμπτώματα άπνοιας παραπέμπονταν σε εργαστήριο ύπνου για περαιτέρω έλεγχο και θεραπεία.
Οι ασθενείς με καθιστική ζωή ενθαρρύνονταν να αυξήσουν σταδιακά τη συχνότητα και την ένταση της δραστηριότητας με έντονη άσκηση για τουλάχιστον 45 λεπτά, τέσσερις φορές την εβδομάδα (κατά προτίμηση μέσω μιας δραστηριότητας που απολαμβάνουν).
Όσον αφορά τη διατροφή, οι ασθενείς εισάγονταν σε μια μεσογειακή διατροφή, η οποία αποτελείται από φρούτα, λαχανικά, δημητριακά ολικής αλέσεως, ελαιόλαδο, ξηρούς καρπούς και ψάρια δύο με τρεις φορές την εβδομάδα.
Πόσο πράσινο είναι το Παρίσι;
Το Παρίσι είναι μια από τις πόλεις με τους περισσότερους επισκέπτες στον κόσμο, με μερικά από τα πιο δημοφιλή αξιοθέατα, όπως το Λούβρο, την Αψίδα του Θριάμβου ή τον καθεδρικό ναό της Παναγίας των Παρισίων. Υπάρχει όμως και μια άλλη, λιγότερο κομψή πτυχή της γαλλικής πρωτεύουσας που δεν μπορεί να αγνοηθεί: οι πολυσύχναστες λεωφόροι, ο θόρυβος των δρόμων και τα σκουπίδια.
Στο βόρειο 18ο διαμέρισμα, από το 2014 μπορεί κανείς να πιεί τον καφέ του στο Recyclerie με θέα τις εγκαταλελειμμένες σιδηροδρομικές γραμμές. «Το κτήριο ήταν πρώην σταθμός της Petite Ceinture, του προγόνου του μετρό», λέει η Μαρί-Εζενί Σανβιλάρ, διευθύντρια του προγράμματος οικολογικής κουλτούρας Recyclerie, εξηγώντας πως ο στόχος είναι «να διατηρήσουμε τις εγκαταστάσεις και να υπενθυμίσουμε στους ανθρώπους το παρελθόν του σταθμού».
Η Petite Ceinture ήταν μια σιδηροδρομική γραμμή μήκους 32 χιλιομέτρων που περνούσε γύρω από το Παρίσι. Από το 2007, οι σιδηροδρομικές γραμμές μετατρέπονται σταδιακά σε μια ζωντανή αστική φύση. Η «μετατροπή του παλιού σε κάτι νέο» αποτελεί σύνηθες φαινόμενο στο Παρίσι. Εδώ και μερικά χρόνια, η συνοικία Μαρέ στην καρδιά της πόλης έχει γίνει στέκι για τους κυνηγούς ευκαιριών.
Οι σιδηρόδρομοι παίζουν ιδιαίτερο ρόλο στο Παρίσι, γεγονός διόλου περίεργο, αφού το κύριο μέσο μεταφοράς είναι το μετρό. Τόσο η Recyclerie όσο και η Cité Fertile αυτοχαρακτηρίζονται ως «tiers-lieux» – μέρη όπου οι άνθρωποι μπορούν να κάνουν ένα διάλειμμα από την πόλη.
Οι βιώσιμες εναλλακτικές λύσεις για την κλασική περιήγηση στα αξιοθέατα προσφέρονται επίσης ψηφιακά. Η πόλη έχει αναπτύξει την εφαρμογή «Balades Paris durable» (Περίπατοι στο βιώσιμο Παρίσι), η οποία επιτρέπει την εξερεύνηση των πράσινων σημείων του Παρισιού άνετα με τα πόδια. Η εφαρμογή για smartphones περιλαμβάνει 26 διαδρομές σε όλες σχεδόν τις συνοικίες του Παρισιού, με μήκος από δύο έως πέντε χιλιόμετρα.
Οι διαδρομές οδηγούν τους περίεργους περιπατητές της πόλης σε συνοικίες όπως το Κλισύ, με τα ενεργειακά αποδοτικά κτήρια και τις πράσινες στέγες. Με τη βοήθεια της εφαρμογής, μπορεί κανείς να ανακαλύψει κρυμμένες πράσινες οάσεις στις όχθες του Σηκουάνα, τις οποίες, σε μια συμβατική περιήγηση στα αξιοθέατα, μπορεί να μη δει ποτέ.
Κιμ-Αϊλίν Στέρτσελ, επιμέλεια: Γιώργος Πασσάς, dw.com
